Helgarpósturinn - 29.12.1994, Blaðsíða 4

4
MORGUNPÓSTURINN FRÉTTIR
FIMMTUDAGUR 29. DESEMBER 1994
Sendiherraskipti
í London
Óbreytt
staða
segir Þröstúr Ólafsson.
„Það hefur ekkert komið fram
við rannsókn málsins sem kemur í
veg íyrir að hann taki við starfmu,“
sagði Þröstur Ólafsson, aðstoðar-
maður utanríkisráðherra, þegar
hann var spurður að því hvort eitt-
hvað hefði komið fram við rann-
sókn á fjárreiðum embættis menn-
ingarfulltrúa í London sem gerði
það að verkum að Jakob Magnús-
son taki við sem staðgengill sendi-
herra í London um áramótin.
Þröstur tók það skýrt fram að ekk-
ert slíkt væri uppi á borðinu.
Nú um áramót er ætlunin að
Jakob taki við sem forstöðumaður
sendiráðsins, þannig að hann verði
æðsti yfirmaður þess á milli sendi-
herraskipta, en Kjartan Jóhanns-
son kemur sem kunnugt er ekki til
starfa fyrr en á miðju ári. Þegar Jak-
ob tekur við þarf ekki að fara fram
nein formleg athöfn, svo sem af-
hending trúnaðarbréfa, þar sem
ekki er litið svo á að nýr sendiherra
sé að koma til starfa. ■
INýir menn hjá Tryggingastofnun ■ Fjarvera þingmanna ■ Ríkisútvarpið í skoðun hjá Ríkisendurskoðun
r að hefur vakið
nokkra athygli á
Tryggingastofnun
að Emil Als augn-
læknir hefur starfað
sem tryggingarlækn-
ir, einkum í ljósi
þess að hann verður
67 ára gamall þann
6. janúar næstkomandi. í samtali
við MORGUNPÓSTINN sagði Karl
Steinar Guðnason, forstjóri Trygg-
ingastofnunar, að hér væri einungis
um tímabundið hlutastarf að ræða í
tilfelli Emils til þess að ná niður
biðlistum sem myndast höfðu
Þeir sem gegna þessu störfum að
öllu jöfnu eru JúlIus Valsson
tryggingaryfirlæknir, VigfúS
MagnúSSON aðstoðartrygg-
ingaryfirlæknir og JóN K.
Jóhannsson tryggingalækn
Ær ingmenn fengu ekki sitt
hefðbundna jólafrí að þessu
sinni og hafa setið þingfundi
fram á nætur á milli jóla og
nýárs. Nokkuð hefur borið á
þvi að þingmenn séu ekki til
staðar á þingfundum og einnig
hefur verið nokkuð um for-
föll. MORGUNPÓSTURINN
tók stöðuna í gær, mið-
1 vikudag, en þá höfðu
/ finini þingmenn
I boðað forföll. Jóna
f Valgerður Kristjáns-
llDÓTTIR,
Kvennalista, var
boðuð veik en fjórir
i þingmenn skráðir
með fjarvistir, Árni
* j M. Mathiesen Sjálf-
f stæðisflokki, Rann-
I VEIG GUÐMUNDSDÓTT-
ir Alþýðuflokki og framsóknar-
mennirnir Halldór ÁsgrImsson
og Jón Kristjánsson...
XVíkisútvarpið er um
þessar mundir í skoð-
un hjá Ríkisendur-
skoðun. Um er að
ræða svokallaða stjórn-
sýsluendurskoðun og er
reiknað með að þeirri
vinnu ljúki með skýrslu
sem fæðist væntanlega í
febrúar eða mars. Það var fjár
laganefnd sem fór fram á þessa
endurskoðun í haust en árið 1988
fór sams konar stjórnsýsluendur-
skoðun fram á Ríkisútvarpinu. Til-
gangurinn nú er öðrum þræði að at-
huga hvort þær ábending-
ar sem þar komu fram
hafi komist til fram-
kvæmda. Þá hefur
heyrst að frétta-
I stofurnarséu
I meðal annars í
' skoðun í sambandi
' við yfirvinnu-
greiðslur og einnig
hefur Innkaupadeildin
verið skoðuð...
Síðasta áratuginn urðu 167 veitingastaðir gjaldþrota og fengust aðeins 5,8 prósent upp
í kröfur. 1,6 milljarðar skiluðu sér ekki
Tuttugasta hver
króna skilar sér
við gjaldþrot veitingastaða.
Lofað
veri Ijósið
—frumflutningur á
verkiÁskels Mássonar.
1 miðjum ljósaskiptunum, eða
mitt á milli þess sem friðarandi jól-
anna sameinast mestu skemmtana-
helgi ársins ætla nokkrir einstak-
lingar að standa fyrir hátíðartón-
leikum að kveldi föstudags í Krists-
kirkju undir yfirskriftinni Lofað
veri ljósið. Kveikjan að þessum tón-
leikum er frumflutningur á nýju
verki eftir Áskel Másson sem
samið er fyrir kontratenór og slag-
verk. Eðlilega mun eini kontraten-
ór landsins, svo vitað sé, sjá um
flutning verksins, en það er Sverrir
Guðjónsson. Að sögn Sverris voru
aðstandendur tónleikanna í vik-
unni að taka á móti alls kyns bjöll-
uslagverki víðs vegar að úr heimin-
um sem verður í frumflutningi eins
verksins. Meðal annars er eitt bjöll-
uslagverkið komið alla leið frá Jap-
an og nokkur svokölluð gongs
komu frá Evrópu. „Verkin eru ým-
ist sóló- eða dúóverk sem öll eru
flutt út frá stemmningu sem tengist
gríska ljóðinu „To Axion Esti“ sem
er óður til náttúrunnar, mannesk-
junnar, eilífðarinnar og augna-
bliksins, en þýðinguna á því annað-
ist Sigurður A. Magnússon,“ seg-
ir Sverrir.
Auk Sverris koma þeir Eggert
Pálsson, Pavel Manásek og
Martial Nardeau fram á tónleik-
unum. Jóhann Sigurðarson les
svo ljóð sem tengjast sérstaklega
anda tónleikanna.É
Á árunum 1985 til 1993 urðu 167
veitingastaðir gjaldþrota sam-
kvæmt Hagtíðindum frá Hagstofu
Islands. Gjaldþrotunum hefur
fjölgað talsvert en síðustu fimm ár-
in eru þau að jafnaði 25 árlega.
Veitingastaðir hafa nokkra sér-
stöðu í því hve lítið fæst upp í lýstar
kröfúr við gjaldþrot.
Á þessum tæpa áratug verða 167
veitastaðir gjaldþrota, lýstar kröfur
eru samtals 1.730 milljónir króna en
aðeins too milljónir króna fást
greiddar upp í það á öllu tímabil-
inu. Að meðaltali fæst því 5,8 pró-
sent upp í lýstar kröfur. Að jafnaði
eru þetta 18,5 gjaldþrot á ári. Árlega
eru lýstar kröfur 192 milljónir
króna og að meðaltali fást 11 millj-
ónir króna upp í þá tölu eða um
tuttugasta hver króna. Hlutfall
greiddra krafna hefur lækkað mjög
hin síðari ár eins og sjá má á með-
2.000 milljónir
1.800
fylgjandi töflu og á síðustu þremur
árum þessa tímabils ná greiddar
kröfúr ekki yfir eitt prósentustig.
Síðustu tvö árin er hlutfallið það
sama eða 0,3 prósent.
140.000 króna
hámark sett á út-
greidd mánaðarlaun
við gjaldþrot
Fullyrt hefur verið að veitinga-
staðir hafi beinlínis spilað inn á rík-
isábyrgð á launum en allar almenn-
ar launagreiðslur eru ríkistryggðar
upp að ákveðnu hámarki. Því hefur
verið talað um að veitingastaðir
bjóði starfsmönnum síðum upp á
mjög góð launakjör gegn því að
viðkomandi starfsmenn fái launin
hjá Ábyrgðasjóði launa eftir að
staðurinn fari í þrot. Þetta var borið
undir Ólaf B. Andrésson deildar-
stjóra hjá Ábyrgðasjóði launa.
„Þetta er ekkert sem er hægt að
henda reiður á en maður hefur
heyrt svona sögusagnir,“ segir Ólaf-
ur. „Við leitum bara eftir samþykki
skiptastjóra um réttmæti kröfunn-
ar. Við höfum ekki aðgang að bók-
haldi fýrirtækjanna þannig að við
getum ekki sannreynt þessar sögu-
sagnir. Við reynum að fara alltaf
þrjá til sex mánuði aftur í tímann til
að sjá hver kjör manna hafa verið
en það er allur gangur á því hvernig
þetta hefur verið hjá fyrirtækjun-
um. Það er hins vegar skiptastjór-
inn sjálfur sem er með bókhald fyr-
irtækisins og leggur mat á launa-
kröfurnar. Okkar afgreiðslu byggj-
um við á samþykki skiptastjór-
anna.“
Ólafur segir mjög mörg dæmi
Vigdís Grímsdóttir
„Þetta er alveg leyfilegtc
„Það er ekki tekið fram hvaðan
þetta er tekið, maður gerir það
ekki, en ég svartletra það. Þetta er
alveg leyfilegt," segir Vigdís
Grímsdóttir um stuttan kafla á
blaðsíðu 205 í bók hennar Grnnda-
vegi 7 sem tekinn er orðrétt upp úr
skáldsögu Vésteins Lúðvíksson-
ar, Manni og haft, án þess að Vé-
steins sé getið eða titill bókar hans
nefndur.
„Þetta er bara aðferð sem ég
nota, nokkurs konar klippitækni
sem ég notaði til dæmis líka í síð-
ustu sögu minni,“ segir Vigdís og
bendir á að víða í bókinni sé að
finna tilvitnanir í aðrar bókmenntir
og jafnvel í kvikmyndir.
Þegar bókinni er flett sést að
stundum lætur Vigdís þess getið
hvaðan tilvitnunin kemur, til dæm-
is þegar hún vitnar í þjóðsögur
Jóns Árnasonar og í skáldkonuna
Saffó. Það er aftur á móti ekki gert
þegar vitnað er í Mann og haf en
samkvæmt heimildum blaðsins
mun Vésteinn hafa komið af fjöll-
um þegar honum var bent á að
vitnað væri í skáldsögu hans í bók
Vigdísar. Þar sem Vésteinn er
staddur í útlöndum og ekki náðist í
hann þar, var ekki hægt að fá við-
brögð hans við þessu. Vigdís segir
aftur á móti að það sé alveg rétt að
Vésteinn hafi ekki vitað af um-
ræddum kafla í Grandavegi áður en
bókin kom út en hann viti þetta
hins vegar núna.
Vigdís leggur áherslu á að þetta
sé ekki neitt stórmál og Vésteinn
hafi tekið þessu ljúflega og hann
hafi fengið eintök af bók hennar
fyrir sitt framlag.
„Það var engin harka í þessu.
Hann kom í heimsókn til mín og
þetta var allt í lagi.“ ■
Vigdís Grímsdóttir „Þetta er
bara aðferð sem ég nota,
nokkurs konar klippitækni."
um að efasemdir séu um hvernig
vinnusamningi sé háttað. Hins veg-
ar var lögunum breytt árið 1992
meðal annars þannig að nú geta
laun sem koma til greiðslu hjá
Ábyrgðasjóði launa aldrei verið
hærri en þrefaldar atvinnuleysis-
bætur eins og þær eru hæstar án til-
lits til barnafjölda. Um þessar
mundir er sú upphæð um 140 þús-
und krónur á mánuði. Fyrir 1992
var ekkert þak á hve launakröfur
gátu verið háar. „Nú er miklu
minni hætta á því að þetta sé mis-
notað enda borgum við aldrei
meira 140 þúsund krónur á mánuði
fyrir launþega óháð því hve há
launakrafa hans er,“ segir Ólafur
hjá Ábyrgðasjóði launa. -pj
Útgerðarmenn raðsmíðaskip-
anna íjögurra fengu samtals
1185 tonn af 13000 tonna auka-
rækjukvóta
Gætu sett auka-
kvótann
milfjomr
Raðsmíðaskipin fjögur fengu
samtals 1.185 tonna aukningu á
rækjukvóta sínuni þegar heildar-
kvótinn var aukinn um 13000
tonn í nóvember síðastliðnum.
Gissur ÁR 6 fékk 327 tonn í sinn
hlut, en Nökkvi HU 15, Jöfur ÍS
172 og Óddeyrin EA 210 fengu 286
tonn hvert. Eins og fram kom í
MORGUNPÓSTINUM hinn 22. des-
ember, þá var Gissur þegar kom-
inn með allan þann kvóta, sem
skipið gat nýtt, og því var aukn-
ingin seld á tæpar tólf milljónir
króna. Þar var þó ekki um varan-
lega sölu að ræða, heldur aðeins
sölu á kvóta þessa árs. I slíkri sölu,
eða leigu, eins og það er oftar kall-
að, fást um það bil 36 krónur fyrir
kílóið af rækju. Sé um varanlega
sölu að ræða hafa hins vegar feng-
á 190
ídag
ist 85 krónur fýrir kílóið þar til nú
fyrir skemmstu, að verðið rauk
upp úr öllu valdi. Samkvæmt
upplýsingum blaðsins selst rækju-
kilóið nú á allt að 160 krónur í
varanlegri sölu. Það þýðir að út-
gerðarmenn Nökkva, Jöfurs og
Oddeyrarinnar gætu selt aukabit-
ann á tæpar 46 milljónir og út-
gerðarmaður Gissurs fengi ríflega
52 milljónir fyrir sfn 327 tonn. Hjá
Fiskistofú er Oddeyrin skráð með
135 tonnum minni kvóta en nem-
ur úthlutun á árinu og Jöfur með
79 tonnum minni kvóta, en ekki
er vitað hvort þessi tonn hafa ver-
ið lánuð, leigð eða seld varanlega.
Oddeyrin hefúr hins vegar enn
ekki landað neinni rækju það sem
af er kvótaárinu, sem hófst í ágúst
síðastliðnum. -æöj