Alþýðublaðið - 12.03.1977, Blaðsíða 2

Laugardagur 12. marz 1977 gJÞjJjJ*-
2 STJÓRNMAL

alþýóu* blaðið 'Útgefaudi: Alþýöuflokkurinn. " > Rekstur: Reykjaprent hf. Ritstjóri og ábyrgðarmaöur: Arni Gunnarsson. Fréttastjóri: Bjarni SigtryggSson. Aösetur ritstjórnar er i Síöumúla 11, simi 81866. Auglýsingadeild, Alþýöuhúsinu Hverfisgötu 10 — sími 14906. Askriftarsimi 14900. Prentun: Blaöaprent h.f. Askriftarverö: 1100 krónur á mánuöi og 60 krónur i lausasölu.
Um 15 þúsund manns búa
í verkamannabústöðum
A kjaramálaráðstefnu
Alþýðusambands Islands
var meðal annars f jallað
itarlega um húsnæðis-
mál. I greinargerð, er
fylgdi tillögum frá ráð-
stef nunni, er rakið hvern-
ig samkomulag varð um
það með ríkisstjórninni
og samninganefnd ASÍ í
febrúar 1974, að launa-
skattur yrði hækkaður úr
1% í 2% í þágu Bygginga-
sjóðs ríkisins. Einnig að
lífeyrissjóðir verkalýðs-
félaganna keyptu skulda-
bréf af sama sjóði fyrir
fimmtung ráðstöfunar-
fjár síns gegn því, að
þriðjungur allra nýrra
íbúða yrði reistur á
félagslegum grundvelli
fyrir launþega í landinu.
l' greinargerðinni er
einnig rakið hvernig nú-
verandi félagsmálaráð-
herra hef ur oftar en einu
sinni staðfest vilja sinn til
að standa við fyrirheit
þessa samkomulags, þótt
því miður hafi lítið sem
ekkert orðið úr efndum.
Það er því mjög að von-
um, að verkalýðshreyf-
ingin skuli nú enn einu
sinni krefjast þess, að
loforð verði ekki lengur
svikin. Það má raunar
furðulegt heita þvílíkt
langlundargeð verkalýðs-
hreyfingin hefur sýnt í
þessum málum. Hún þarf
nú að beita öllu afli sínu
til að tryggja það, að sú
mikilvægasta og farsæl-
asta lausn fáist á hús-
næðismálum launafólks-
ins, sem samþykkt var á
kjaramálaráðstefnunni.
Það fer ekki á milli
mála, eins og segir í
samþykktum ráðstefn-
unnar, að verkamanna-
bústaðakerf ið hafi gefið
bezta raun þeirra bygg-
ingakerfa almennings,
sem komið hefur verið á
f ót og starf rækt hafa ver-
ið á undanförnum árum
og áratUgum. Lökust er
hins vegar reynslan af
hinum svokölluðu leigu-
íbúðum sveitarfélaga,
sem alltof víða eru
reistar af lítilli hagsýni
og koma auk þess
almennu launafólki ekki
nærri alltaf til góða, enda
var á sínum tíma illa til
löggjafarinnar vandað.
Svo virðist sem þorri
þessara leig u íbúða
muni Ijúka sögu sinni sem
almenn braskvara, eins
og segja má um hluta
almennra fjölskyldu-
íbúða, ef ekki eru taldar
með þær sem reistar hafa
verið á félagslegum
grundvelli. Það sjónar-
mið kjaramálaráðstefn-
unnar, að sveitarfélögin
reisi hér effir, samkvæmt
lögum þessum, aðeins
leiguíbúðir fyrir þær
fjölskyldur, sem ekki
geta eignast íbúðir í
verkamannabústöðum er
tvímælalaust rétt. Sú
skoðun ráðstefnunnar er
einnig hárrétt, að fyrir-
hugaðar söluíbúðir á
grundvelli laga þessara
verði reistar sem verka-
mannabústaðir og jafn-
framt að þeir nái til-
skyldum fjölda, þ.e. um
800 íbúðum á hverju ári.
Verkalýðssamtökin
verða að standa fast á
þessari kröfu sinni, og
einnig þeirri, að tryggt
verði að afborganir af
lánum á íbúðum þessum
„verði ekki hærri en nemi
li>% af dagvinnutekjum
launþeganna. Þetta er í
raun og veru sama
grundvallarhugsunin og
er fyrir hendi varðandi
kjör þau, sem nú eru og
hafa alltaf verið á lánum,
sem Byggingasjóður
verkamanna hefur veitt
og veitir. Alþýðublaðið
vill hins vegar gera þaö
að tillögu sinni, að ekki
verði látið við það sitja,
að lánin verði 80 af
hundraði byggingar-
kostnaðar, heldur verði
þau 90 eða jafnvel 100%.
Eins og Eggert G.
Þorsteinsson, alþingis-
maður, benti nýlega á er
það launamönnum næsta
óyfirstíganlegt að greiða
fimmtung byggingar-
kostnaðarins, eins og
hann er orðinn. Á meðal-
ibúð getur hann numið 2
milljónum króna. Slíkar
greiðslur eru ofviða
venjulegu launafólki. A
sama hátt mætti hugsa
sér að afborganir yrðu
ekki hærri en 10% af dag-
vinnutekjum íbúða-
ejgenda, og að lánstíminn
vérði lengdur talsvert.
Alþýðublaðið benti ný-
lega á, að á grundvelli
gömlu verkamanna-
bústaðalaganna, sem í
gildi voru 1929 til 1970,
hefðu verið reistar 1748
íbúðir. Einnig var á það
bent, að Framkvæmda-
nefnd byggingaráætlunar
hefði þegar fullgert 1221
íbúð, og að hundruð íbúða
hefðu þegar risið á
grundvelli nýju verka-
mannabústaðalaganna,
er Emil Jónsson, fyrrum
félagsmálaráðherra,
fékk sett vorið 1970.
Ekki er f jarri sanni að
um 15 þúsund manns búi í
þessum íbúðum. Fátt sýn
ir betur samhengið í bar-
áttu Alþýðuflokksins frá
upphafi vega og til þessa
dags, en látlaus og
samfelld barátta hans
fyrir vexti og viðgangi
verkamannabústaðanna i
landinu.
Verkamannabústaðirn-
ir eru einn af mörgum
sprotum hinnar alþjóð-
legu jafnaðarstefnu, sem
hvarvetna er að f inna þar
sem jafnaðarmenn hafa
komist til áhrifa. Hér á
landi bar Alþýðuf lokkur-
inn málið fram til sigurs.
— AG.
GYLFI RÆÐIR SKATTA-
MÁL Á SKAGANUM
Alþýðuflokksfélögin á
Akranesi hafa ákveðið
að gangast fyrir al-
mennum fundi, borg-
arafundi, um skatta-
málin annan sunnudag
20. marz. Fundurinn
verður haldinn i Röst.
Gylfi Þ. Gislason, for-
maður þingflokks Al-
þýðuflokksins, flytur
þar framsöguerindi um
skattamálin og svarar
fyrirspurnum fundar-
manna. Allir eru vel-
komnir á þennan fund,
sem nánar verður aug-
lýstur i næstu viku.
Auc^Íýsenciar!
AUGLÝSINGASIMI
BLAÐSINS ER
14906
E IN-
D iÁLKI IRiNN
Þróun útvarps
og sjónvarps
Otvarp og sjónvarp eru ein-
hverjar mikilvægustu og áhrifa-
mestu stofnanir i hverju þjóö-
félagi. Þar sem lýöræöiö hefur
veriö lokaö utan dyra eru þessi
tæki notuö til aö styrkja stööu,
valdhafa, koma á framfæri ein-
hliöa áróöri i þeim tilgangi aö
heilaþvo landslýö. Þar er litiö
um skoöanaskopti nema kannski
utan stjórnmálasviösins. Þaö er
kunnara en frá þurfi aö segja, aö
meöal slikra þjóöa er lögö rik
áherzla á aö efia þessar stofnanir
til aö viöhalda stjórnarfarinu.
Meðal frjálsra lýöræöisþjóöa
eru þessar stofnanir ekki siöur
mikilvægar, þótt starfsemi þeirra
byggist á öörum forsendum. Þær
túlka mismunandi skoöanir,
flytja fréttir um hvaöeina, sem
gerist i heiminum og eru mikil-
vægt kennslutæki. Algjöru frelsi i
rekstri útvarps- og sjónvarps-
stöðva fylgja þó nokkrar hættur.
Þær helztu eru yfirráð fjár-
magnsins og stjórn hinna fjár-
sterku á þessum stofnunum.
A íslandi og í hinum norrænu
löndunum hefur hiö opinbera
einkarétt á rekstri útvarps- og
sjónvarpsstöðva. Það er eina
formið, sem tryggt getur jafnan,
eöa sem jafnastan rétt allra til
notkunar á þessum fjölmiölum.
Það yröi alvarlegur hnekkur fyrir
frjálst stjórnmálastarf og jafn-
rétti, ef á þessu yröi breyting og
útvarps-ogsjónvarpsrekstur gef-
inn frjáls.
Til þess aö draga úr þeim
þrýstingi, sem veriö hefur hér á
landitil aö leyfa frjálsan útvarps-
og sjónvarpsrekstur, veröur
Rikisútvarpiö aö starfa vel og
taka tillit til breyttra aðstæðna og
krafna.
Rikisútvarpinu hefur ávallt
verið skorinn þröngur stakkur I
fjármálum, en ekkert skortir á
kröfur um meiri og aukna þjón-
ustu. Margoft hefur veriö bent á
þröngan húsakost útvarpsins,
sem hefur verið leigjandi ýmissa
annarra rikisstofnana og ein-
staklinga og aldrei getaö um
frjálst höfuö strokiö þess vegna.
Húsnæöi sjónvarpsins var þegar i
upphafi of litiö og hefur sett starf-
inu þar þröngar skorður.
Lengi hefur veriö áformaö aö
reisa nýtt útvarpshús. Teikningar
eru tilbúnar, lóö er tilbúin og
skófla til aö taka fyrstu stunguna
er í skrifstofu menntamálaráö-
herra. Þaö veröur aö vinda bráö-
an bug aö þvi, aö þetta hús risi.
Framundan eru margvlsleg
verkefni, sem Rikisútvarpið þarf
að gæta aö i sambandi viö rekstur
og þjónustu.
Útvarpiö er mikilvirkasti tengi-
liöur alls almennings I landinu.
Þessi stofnun hefur á liönum ára-
tugum unniö mikil afrek viö erfiö-
ar aöstæöur. En starfiö veröur aö
efla og bæta. Til dæmis er brýnt
að koma á fót landshlutaútvarpi.
Starfsmenn útvarpsins þurfa aö
vera mikilvirkir i fjölmennum
byggðum utan Reykjavlkur, og
þaöan þarf aö útvarpa daglega
efni, er snertir þessi byggöarlög
sérstaklega og auövitaö landiö
allt um leiö. útvarpiö þyrfti aö
hafa útibú, a.m.k. á Vestfjörðum,
Noröurlandi og Austurlandi.
Einnig þarf útvarpiö aö huga að
ýmsum tækninýjungum, og má
þarnefna ,,stereo”útvarp og FM-
sendingar, sem þyrftu aö ná til
sem flestra landsmanna. En
eölilega veröur ekki hægt aö
vinna aö þessum verkefnum fyrr
en tryggt hefur veriö aö allir
landsmenn nái útvarpssending-
um óbrengluöum og ótrufluöum.
Huga þarf aö dagskrárgerö.
Hún hefur tekið gifurlegum
breytingum á siöustu árum og i
langflestum tilvikum til batnaö-
ar. En lengi má gera gott betra,
og fyrst og fremst þarf aö stefna
aö þvi, aö útvarpiö bæti stööugt
tengsl sin viö fólkiö i landinu og
veröi lifandi stofnun meöal þess
og fólkið þátttakendur i starfi
útvarpsins.