Alþýðublaðið - 25.03.1977, Blaðsíða 5

E2&1 Föstudagur 25. marz 1977
SJðDMRIMO 5
Enn um hækkun iðgjalda lögboðinna ökutækjatrygginga
MARGSINNIS LAGT ÁHERZLU Á
NAUÐSYN AUKINNAR ÁVÖXTUNAR
FJÁR VÁTRYGGINGAFÉLAGANNA
Vegna blaðaskrifa að undan-
förnu um iögjöld lögboðinna
ökutækjatrygginga, þar sem
vitnað hefur verið til umsagnar
Tryggingaeftirlitsins til Dóms-
málaráðuneytisins dags. 25.
febrúar 1977 um hækkunar-
beiðni vátryggingarfélaganna,
vill Tryggingaeftirlitið taka
fram eftirfarandi:
1. 1 umsögn Tryggingaeftir-
litsins var ekki lagt fram mat á
hækkun verðlags né kaupgjalds
á árinu 1977 og þar er ekki að
finna neina spá um veröbólgu á
árinu. Sem viðmiðun við
útreikning iðgjalda var gengiö
út frá verðlags- og kaupgjalds-
hækkunum á 12 mánaða tima-
bili frá 1. febrúar 1976.
Veröbólguspár fram I timann
hafa reynzt afar illa, þegar
iðgjaldaþörf ökutækjatrygginga
hefur verið metin á undan-
förnum árum. Á s.l. ári var þvi
tekinn upp sá háttur að miða við
þekkt verölag, þ.e. verðlagsþró-
un liðins 12 mánaða timabils.
Með þvi móti er reynt að
tryggja það, aö jöfnuður ið-
gjalda og tjónakostnaöar náist,
þegar til lengra timabils er litið,
þar eð sveiflur jafnast út milli
ára.
Aðferðin hefur hins vegar
þann ókost, að misræmi getur
oröið milli iögjalda og almennr-
ar þróunar verðlags á sama
tima. Hún er neyöarúrræöi til að
finna traustari iðgjaldagrund-
völl i þeirri óðaveröbólgu, sem
hér rikir stööugt, en hafa veröur
i huga, að sú vátryggingargrein,
sem hér um ræðir, er sérstak-
lega næm fyrir verðbólguáhrif-
um.
Iðgjöldin, sem ákveðin eru á
hverjum tima eiga aö mæta
skuldbindingum, vegna tjóna
langt fram i timann. Hér er átt
við likamstjósnin, sem oft á tlö-
um er ekki unnt aö meta fyrr en
aö mörgum árum liðnum og eru
þau gerö upp á þvi verðlagi,
sem rikir á uppgjörsdegi. Það
er þvi ekki eingöngu verðlag
þessa árs, sem áhrif hefur á
tjónabætur vegna tjóna, sem
veröa á árinu. Verölag og kaup-
gjald næstu 5-10 ára hefur þar
einnig áhrif.
1 vátryggingarstarfsemi gilda
ekki sömu lögmál og i öðrum
rekstri vegna þess að i henni
felst áhætta vegna ófyrirsjáan-
legra tjónsatburða og afleiðinga
þeirra. 1 þeirri grein vát-
rygginga, sem hér um ræðir er
sú áhætta meiri og nær yfir
lengra timabil en i flestum öðr-
um greinum.
völlur i þessari grein en áður
var notaður.
2. 1 fjölmiðlum hefur komið
fram sú ákvörðun Heilbrigöis-
og tryggingamálaráðuneytisins
að heimila 37% meðalhækkun
iðgjalda. Einnig hefur komiö
fram mat Tryggingaeftirlitsins,
en niöurstaðan var sú að iögjöld
Meö lögum um vá-
tryggingastarfsemi er stjórn-
völdum lögð sú skylda á herðar
að fylgjast meö iðgjöldum vá-
trygginga þannig, að tryggt
verði að vátryggingarfélög geti
staðiö viö skuldbindingar sinar
gagnvart tjónþolum, þegar til
bótagreiðslna kemur. Hlutverk
opinberra aðilja er einnig að sjá
til þess að iðgjöldin séu sann-
gjörn með tilliti til áhættu og
kostnaðar. Því er nauösynlegt
að reynt sé að finna öruggan
grundvöll iögjalda frá ári til
árs. Af þeim sökum hefur eftir-
litið aö þessu sinni og á s.l. ári
notaö verðlagsþróun liðins
timabils, sem viðmiðun með
það fyrir augum, að fundinn
veröi traustari iögjaldagrund-
þyrftu að hskka um 40% að
meðaltali á yfirstandandi vát-
ryggingartimabili, miöað viö
tilteknar forsendur i álitsgerð
eftirlitsins.
A kvörðun ráðuneytisins um
lækkun úr 40% i 37% mun vera
reist á tillögum Guðjóns Hansen
tryggingastærðfræðings, þess
efnis, að auknar kröfur skuli
gerðar til ávöxtunar fjár vá-
tryggingarfélaga, miöað við
það, sem reiknaö var með i
álitsgerð Tryggingaeftirlitsins.
Þar eö Tryggingaeftirlitinu
var ekki gefinn kostur á að
fjalla um tillögur Guöjóns
Hansen, eða aö skýra nánar for-
sendur sinar við útreikning á
fjármunatekjum vátryggingar-
félaganna, og þar eð þráfald-
lega hefur veriö vitnaö til álits-
gerðar Tryggingaeftirlitsins um
þetta efni i fjölmiðlum, telur
eftirlitið nauösynlegt, að fram
komi eftirfarandi um þennan
þátt málsins.
Tryggingaeftirlitið hefur
margsinnis i greinargerðum til
vátryggingarfélaga og til ráöu-
neytisins og i viððræðum við
þessa aðila, lagt áherzlu á nauð-
syn aukinnar ávöxtunar fjár
vátryggingarfélaga frá þvi sem
verið hefur vegna rýrnunar
eigin fjár þeirra i verðbógunni.
Hafa veriö lagðar fram tillögur
af hálfu eftirlitsins, sem miða
að þvi, að breytt veröi um stefnu
I þessu efni. Sendi eftirlitið
ráðuneytinu sérstaka greinar-
gerð um þetta efni 15.9. 1976.
Hugmyndir um aukna ávöxtun
fjár eru þvi ekki nýjar af nál-
inni. 1 umsögn sinni reiknaði
eftirlitið hins vegar meö sömu
ávöxtun og verið hefur, þar eð
árangur er enn ekki kominn I
ljós af slikum ráöstöfunum,
einnig vegna sérstakra
rekstrarerfiðleika þessarar
greinar undanfarinn áratug og
vegna þess, hve mikil óvissa
rikir um verðbólgu framtiðar-
innar, þar til tjónin verða gerð
upp.
Siöast en ekki sizt taldi
Tryggingaeftirlitið óráðlegt aö
reikna með meiri ávöxtun
vegna þeirrar óvissu, sem
ávallt rikir um almenna vexti i
þjóöfélaginu og áhrif þeirra á
upphæðir tjónbóta til tjónþola.
Er yfirleitt gert ráö fyrir þvi nú,
þegar likamstjón og og
vinnutekjutap vegna þeirra er
metiö, aö fjárhæð sú, sem tjón-
þoli fær i hendur beri 13% vexti i
framtiðinni. Breyttu dómstólar
um stefnu i þá átt að reikna með
lægri vöxtum er verið hefur viö
ákvörðun tjónbóta, gæti það
haft i för með sér milljónahækk-
un á skuldbindingum vát-
ryggingarfélaga vegna óupp-
gerðra tjóna frá núv. mati.
Kæmi vel til greina aö reikna
með öryggisálagi vegna þessa
þáttar á iögjöld og má skoða
hugsanlega aukningu ávöxtunar
frá þvi sem nú er sem slikt
öryggisálag að einhverju
marki.
Rétt mat á skuldbindingum
vátryggingarfélaganna yfir-
leitt, er algert grundvallaratriði
og skiptir sköpum um það, hvort
staöa þeirra telst nægilega
traust þannig, aö þau geti staö-
ið við skuldbindingar sinar
gagnvart vátryggðum i fram-
tiöinni.
Tryggingaeftirlitið taldi af
þessum sökum ekki ábyrga af-
stöðu sina, að reikna með
auknmgu ávöxtun fjár félag-
anna fram i timann meö tilliti til
þeirrar óvissu, sem rlkir um
endanlegar bótaupphæðir við
þær verðbólguaðstæður sem hér
rikja.
2. Félag islenzkra bifreiöaeig-
enda hefur lagt fram tölur, er
það telur að miöa eigi viö við
ákörðun iðgjalda. Er þá miðaö
við mat á verðlagshækkunum
þessa árs og gengið út frá gild-
andi kjarasamningum. Sem
fyrr sagði telur Tryggingaeftir-
litið fyrri reynslu af veröbólgu-
spám fram i timann i þessari
grein slæma, og tölur sýna
verulegt vanmat tjónaupphæöa
samkvæmt spám fyrri ára, sen
slikt þjónar ekki hagsmunum
hinna vátryggðu.
Telur eftirlitið bagalegt hve
einhliða og þröng öll umræöa er
i þessu máli. Mörgu er ábóta-
vant I þessari grein, sem lög-
boðin er. Tjónabætur eru hér
lægri en viðast annars staðar i
nálægum löndum, huga þarf
að vátryggingarskilmálum og
bótareglum til aukinnar vernd-
ar fyrir tjónþola og efla þarf
þjónustu við þá, sem rétt eiga á
tjónbótum, verðug verkefni
fyrir neytendasamtök.
Iðgjaldaákvarðanir I öku-
tækjatryggingum eru vinsælt
árlegt blaðaefni. 1 landinu eru
reknir tugir vátryggingar-
greina, sem hljótt er um yfir-
leitt og vátryggingarmál ber
ekki oft á góma i fjölmiölum.
Iögjaldatekjur vátryggingar-
félaga á árinu 1976 munu hafa
verið á bilinu 10-15 milljaröar
króna og eru iögjöld lögboðinna
ökutækjatrygginga um 10%
þeirrar tölu. Af nógu er þvi að
taka varðandi framkvæmd,
markmið og tilgang þessarar
margþættu starfsemi, sem i
raun er félagslegs eðlis.
Örn Bjarnason, verkamadur, Vestmannaeyjum:
Eina úrræðið er að fara
verkfallsleiðina
Kjallaragrein úr Fréttabréfi Verkalýðsfélags Vestmannaeyja
1 Fréttabréfi Verkalýðsfélags
Vestmannaeyja sem okkur
barst fyrir skömmu, var eftir-
farandi grein eftir örn Bjarna-
son. Þessi orð Arnar Bjarnason-
ar spegia vel þá ákveðni sem nú
er f hugum verkalýðshreyf-
ingarinnar, þegar dregur að
samningum og þvi birtum við
hana hér. Fryirsögnin er
Alþýðublaðsins.
Félagar.
- Enn einu sinni hafa auðherr-
arnir gengiö svo á áður gerða
samninga við verkalýðsfélögin,
að allsekki verður lengur viö
unað. Enn einu sinni er verka-
fólk knúið til þess að beita þvi
neyðar vopni — verkfalls-
vopninu og stööva margar hliö-
ar framleiðslun'nar meö öllu, til
þess eins að fá nauðsynlega og
sjálfsagða leiöréttingu mála
sinna.
Verkalýöurinn veröur að búa
sig undir stór átök viö atvinnu-
rekendur og miljónir á miljónir
ofan ganga enn á ný fólkinu úr
greipum vegna þráa, heimsku
og illgirni tiltölulega fárra
manna, sem lýðst það að telja
sig eiga atvinnutækin i landinu,
svo hörmulegt sem það er. En
eins og málum er háttað i dag,
bendir ekkert til þess að verka-
lýðurinn hafi bolmagn til þess
aö taka atvinnutækin I sinar
hendur, jiótt þaö bolmagn skap-
ist vissulega siöar, og frelsa þar
með auöherrana frá þvi að reka
þau áfram meö endalausu
„tapi”.
Þvi er eina úrræöiö aö fara
verkfalls leiðina, eins og sakir
standa. Það hefur sýnt sig aö
auðvaldið lætur sér aldrei
segjast fyrr en verkalýðurinn
sýnir hörku og ástæöulaust að
ætla aö þaö verði öðruvisi nú,
ekki sist þar sem með stjórn
landsins fara menn, sem bein-
linis hafa það á stefnuskrá sinni
aö halda kaupgetu fólksins, á
þeirra máli skrilsins, i algjöru
lágmarki. Viðtækt verkfall er
þvi ekki aöeins sennilegt, heldur
beinlinis fyrirsjáanlegt eða
óhjákvæmilegt. En hvað getur
verkalýðurinn gert til þess aö
árangurinn verði sem glæsileg-
astur i komandi átökum? Hvað
ber hverjum og einum að gera
til þess að kraftar hans nýtist
sem best i eigin þágu og
heildarinnar? Ég vil nefna þrjú
atriði, þótt ég geri mér ljóst, að
fleira þarf að koma til.
1 fyrsta lagi er nauðsynlegt,
þegar til verkfalls kemur, aö
samstaðan sé algjör. Auðvaldið
reynir örugglega nú, eins og
alltaf áður, að tvistra verkafólki
meö gylliboöum og blekkingum.
Einmitt þá er nauösynlegt að
enginn hlaupist undan merkj-
um, en hver og einn haldi sig
fast við samtök sin og ráöi við
félaga sina i viðkomandi verka-
lýðsfélagi og forystu þess og láti
heldur engan annan komast upp
með að gera það.
1 öðru lagi, þegar sest er við
samningaborðiö, aö fylkja sér
þétt um slna menn og sýna
afturhaldinu þar með, svo aö
ekki verður um villst, að forysta
verkalýðsfélaganna berst ekki
ein, heldur hafi hún allan fjölda
vinnandi fólks á bak viö sig, sem
lætur sig málið miklu varða.
Og i þriðja lagi, að taka virk-
an þátt I fundum i félagi sinu og
gagnrýna framkomnar sátta til-
lögur bæði jákvætt og neikvætt
og vera þannig virkur þátttak-
andi, baráttunni til heilla.
Góðir félagar! Ef viö verka-
lýðssinnar berum gæfu til þess
að hafa þessi atriði að leiöar-
ljósi og allir leggja sitt af mörk-
um, eru hamingjutimar fram-
undan hjá islensku verkafólki
og alþýöumönnum öllum. Bú-
umst þvi til bardagans af einurð
og látum ekki auövaldiö villa
okkur sýn. Baráttukveöjur.