Vísir - 27.06.1973, Síða 6

6
Visir. Mibvikudagur 27. júni 1973.
VÍSIR
Útgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 32. Símar 11660 86611
Afgreibsla: Hverfisgötu 32. Simi 86611
Ritstjórn: Siðumúla 14. Simi 86611 f7 lfnur)
Askriftargjald kr. 300 á mánubi innanlands
i lausasölu kr. 18.00 einfakiB.
BlaBaprent hf.
Á nú enn að þjarka?
Vesturþýzk stjórnvöld hafa ekki hætt sér út i
herskipavernd á íslandsmiðum. Það stafar ekki
eingöngu af þvi, að þau kunni betri mannasiði en
lafðir þær og lávarðar, sem stjórna þorskastriði
Breta. Vestur-Þjóðverjar hafa á undanförnum
árum haft betra lag en Bretar á samskiptum
sinum við aðrar þjóðir. Meðan Bretar hafa klúðr-
að Rhodesiumálinu og Norður-írlandsmálinu,
hafa Vestur-Þjóðverjar rekið skynsamlega
austurstefnu og stuðlað að friði i heiminum.
Hitt er ljóst, að vesturþýzk stjórnvöld hafa ekki
vandað sig sérstaklega i landhelgisdeilunni.
Ráðamönnum landsins hefur þótt málið svo
óverulegt, að það tæki þvi ekki að sinna þvi.
Þröngsýnir embættismenn hafa fengið að ráða
ferðinni og gera Vestur-Þýzkaland að næstum þvi
sama skálki og Bretland. Það munar að visu her-
skipaverndinni. En i öllu öðru hafa Vestur-Þjóð-
verjar fylgt Bretum dyggilega i landhelgismál-
inu.
Brezkir og vesturþýzkir embættismenn hafa
verið saman um að etja Efnahagsbandalagi
Evrópu út á skákborð landhelgisdeilunnar. Þeir
hafa frumkvæði að þvi að láta bandalagið fresta
þvi að láta friðindi fyrir islenzkar fiskafurðir
taka gildi i samræmi við viðskiptasamning ís-
lands og bandalagsins. Þeir eru nógu skammsýn-
ir til að telja þessa hótun munu gera íslendinga
meðfærilegri i landhelgismálinu. Slikt er fjarri
nokkrum sanni og gerir Efnahagsbandalagið að-
eins að þriðja skálkinum i þorskastriðinu.
Nú eru Vestur-Þjóðverjar að koma til viðræðna
við íslendinga og þykjast áreiðanlega vera
snöggtum skárri viðskiptis en Bretar. Þeir vilja,
að við heiðrum einn skálkinn fyrir það, að annar
skálkur sé enn ófyrirleitnari. Spurningin er bara
sú, hvort ekki sé réttara fyrir okkur, úr þvi sem
komið er, að biða eftir niðurstöðu hafréttarráð-
stefnunnar, fremur en heiðra skálkana með
samningum.
Allténd hlýtur það að vera forsenda fyrir alvar-
legum viðræðum við vesturþýzk stjórnvöld, að
þau færi sjónarmið sin af þriðja flokks embættis-
mannasviði, þar sem hinar stóru linur týnast inn-
an um smáatriði illa skilgreindra sérhagsmuna
og þar sem enginn þorir að taka af skarið og rétta
höndina fram til sátta. Það er búið að vera nóg af
marklausu þjarki i samningaviðræðum til þessa.
Við biðjum ekki um greiðasemi af hálfu vestur-
þýzkra stjórnvalda. Við viljum hins vegar telja,
að það sé i þeirra eigin þágu, að hinir raunveru-
legu ráðamenn þeirra taki i taumana. Þeir hafa
þá yfirsýn, sem embættismennina skortir. Þeir
sjá hið alþjóðlega samhengi. Þeir hljóta að sjá,
hve striður straumur er i átt til 200 milna fisk-
veiðilandhelgi. Þeir hljóta að gera sér grein fyrir
þvi, að slik landhelgi er um það bil að verða að al-
þjóðalögum. Þeir hljóta að sjá, að það er gagn-
stætt hagsmunum Vestur-Þýzkalands i samfélagi
þjóða heims að vera með bolabrögð hér norður i
höfum i trássi við hraðfara þróun alþjóðaréttar,
aðeins til að verja illa skilgreinda sérhagsmuni
um ákaflega skamman tima.
Það er þetta viðsýna og framsýna viðhorf, sem
er forsenda þess, að frekari viðræður hafi hag-
nýtt gildi.
—JK—
Kissinger undirritar vopnahléssamninginn slbasta.
HVAÐ BÝR UNDIR?
Þess vegna er sennilegast, aB
kommúnistar nái völdunum.
Draumur úti
Sá var draumur and-
kommúnista á sinum tima, aB
styrkja mætti lýBræBi i SuBur-
Vietnam, lýBræBisstjórn tæki viB
af herforingjastjórn og her
hennar yrBi efldur svo aB hann
gæti variB landiB gegn
kommúnistum, á eigin spýtur.
Þessi draumur hefur ekki
rætzt.
Sams konar herforingjastjórn
situr aB völdum i Saigon og þar
var, þegar striBiB hófst, meB
þeirri breytingu, aB núverandi
valdhafar eru hrifnari af Banda-
rikjamönnum en Frökkum.
Her Saigonstjórnarinnar er
ekki talinn geta variB SuBur-Viet-
nam gegn kommúnistum.
Miklar mannfórnir hafa veriB
færBar, einkum af bændafólki i
Vietnam.
Eins og styrjaldir voru frá örófi
leikfang konunga, þannig er al-
múgamaöurinn enn i dag i sk.ynd-
ingu sendur á vfgvöllinn tií aö
bjóöa lif sitt, venjulega áöur
mátulega sefaöur af áróöri vald-
hafa.
Stóð á sama
Viöbjóöur Vietnamstriösins
varö sem átumein i þjóöfélögum
Vesturlanda. Þó var þaö striö
kannski sögulegast aö þvi leyti,
aö menn hættu loks fyrir alvöru
aö þykjast vita, fyrir hverju þeir
væru aö berjast.
Þau uröu endalok gullalda
striösmannanna, sem uröu
frægir af hetjudáðum, aö heim
frá framlinu vestrænna rikja og
lýðræðisins, var sagt, komu
sveitir niðurniddustu hermanna
sögunnar. Jafnvel i ósigri höfðu
hermenn oftast haft „heiöurinn”,
svo héldu þeir, en i Vietnam voru
bandariskir hermenn löngu
hættir aö „halda”.
Þeir voru löngu hættir að halda,
að þeir væru i framlinu
baráttunnar fyrir lýðræði og
mannréttindum.
Þeir vissu ekki, þegar þeir fóru
heim, hvort þeir hefðu „unnið”
strið sitt eða „tapað” þvi.
Þeim stóð lika á sama.
Nú er vopnah.'é i Vletnam, en
hvaö þýðir þaö? Víetnam-
styrjöldin er greinilega komin á
lokastigiö. Bandarikjamenn
draga sig út úr striöinu, og fæstir
spá, aö þcir komi aftur. Nixon
hótar aö visu aö kasta sprengjum
á Noröur-VIetnam, ef kommú-
nistar geri nýja stórárás. Banda-
rikjamenn hafa samt meö þvl aö
hætta aö striöa meö Suöur-Viet-
nömum tryggt tilvist þess, sem
kalla má „þriöja Víctnamrikiö”,
en þaö eru þau svæöi, sem þjóö-
frelsishreyfingin ræöur i Suöur-
Víetnam. Þetta býr undir.
Peter Arnett, fréttamaður AP-
fréttastofunnar bandarisku, fór
viöa um Vietnam i mai og júni.
Hann spáir þvi, aö kommúnistar,
þjóðfrelsishreyfingin, muni taka
völdin i Suöur-Vietnam.
„Þriöja Vietnam” hefur þjóö-
frelsishreyfingin byggt á
svæðum, sem hún hefur tekiö
meöfram landamærum Suöur-
Vietnam. Þetta mun vera nærri
fjórði hluti Suður-Vietnam.
Her stjórnarinnar i Saigon gæti
ekki unniö þetta land úr höndum
þjóðfrelsishreyfingarinnar,
nema meö miklum loftárásum
Bandarikjamanna. Þessum her
hefur mistekizt hrapallega aö
undanförnu aö ná vegum af
kommúnistum.
Tákn framtiðarinnar eru aug-
ljós viða, segir Arnett.
Kommúnistar hafa spilin i Viet-
nam. Þeir eiga margra kosta völ.
Bændasynir kvaddir í lið
kommúnista
A ferðum sinum fann Arnett
greinileg merki um meðferð
kommúnista á einu trompinu.
Þeir hafa endurvakið skæruhern-
aðinn.
Minnstu munaði, aö þeir heföu
stéypt stjórninni i Saigon áriö
1965. Bandarikjamenn komu
Saigonmönnum til hjálpar, og
siðan var barizt.
Með sókn sinni og innrás frá
Norður-Vietnam fyrir ári komust
kommúnistar að nýju i færi viö
bændasynina i Suöur-Vietnam.
Þessir bændasynir eru nú
unnvörpum kvaddir i her þjóð-
frelsishreyfingarinnar, ýmist
sjálfviljugir eða með illu.
Fréttir frá héruöunum bera
þetta með sér. Þetta eru einkum
piltar á aldrinum 12-18 ára. Eldri
menn eru einnig viöa tilkvaddir,
menn sem kannski börðust með
þjóðfrelsishreyfingunni, áður en
hún var hrakin undan fyrir
nokkrum árum.
Fólk flutt aftur frá N-Víet-
nam
Þjóöfrelsishreyfingin flytur
einnig til baka fjölda fólks, sem
hún hafði með sér til Norður-Viet
nam eftir sóknina i fyrra, sumir
segja 20 þúsund manns. Þetta fólk
og annaö frá Norður-Vietnam
flyzt nú til svæða, sem þjóðfrels-
ishreyfingin ræöur í Suður-Viet-
nam.
Illlllllllll
fl® MffllH
Umsjón
Haukur Helgason
Fyrir kommúnistum vakir
greinilega, segir Arnett, að
styrkja „þriðja Vietnamrikiö”
sitt og tengja hin ýmsu svæði,
sem það tekur til. Siðan geti þeir
hafið sókn gegn þeim borgum,
sem Saigonmenn ráða i grennd
við landamærin.
Her Saigonstjórnarinnar heldur
nú bæjunum Kontum, An Loc og
Quang Tri á þessum slóðum,
frægum bardagasvæðum i
styrjöldinni i fyrra. En her
stjórnarinnar er nú þegar magn-
laus i þessum bæjum. Komm-
únistar geta farið með heri sina
umhverfis þá og framhjá að vild.
Þeirgætuhafið stórsókn fram hjá
bæjunum inn i mitt landið ein-
angrað bæina og tekið þá, það er
að segja, ef Bandarikjamenn
kæmu ekki til sögunnar.
Saigonherinn á fárra kosta völ.
Hann er vonlaus um að endur-
heimta svæðin, sem þjóðfrelsis-
hreyfingin hefur tekið, án banda-
riskra flugvéla.
Likurnar eru þvi, segir Arnett,
þær, að kommúnistar haldi
áfram striði á ýmsum stigum og
sverfi að stjórninni i Saigon
Saigonstjórnin muni reyna að
halda sinu i hálendinu i miðbiki
landsins og við ströndina en
fjandmenn hennar muni eflast
með hverjum degi.