Lesbók Morgunblaðsins - 29.03.1942, Blaðsíða 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
85
Edward Thybo:
p
Ahrif frá
| VAR BARTRUM stóð í Ráð-
húsgarðinum og var að gefa
^úfunum maís — þeta var ein-
^taklega hversdagslegur maður
útHts, í dökkum frakka og með
Samanbrotna skjalatösku undir
nandleggnum. Hann reif sundur
^aíspokann og stráði síðustu
Ögnunum út yfir hópinn.
^álitla stund stóð hann kyr
horfði á dúfurnar tína í sig
^nrnin. Svo settist hann á einn
bekkinn og kveikti sjer í sígar-
ettu. Þag var ofurlítill skjálfti á
höndunum þegar hann kveikti á
^tdspítunni. Hann hafði ekki
háð sjer eftir áfallið enn.
Hann hafði verið svo nærri
hyldýpi ófarnaðarins sem nokk-
hj* Waður getur verið — en af
e*nskærri tilviljun hafði hann
sl°Ppið. Ef hann hætti núna —
ek þetta hafði sannarlega verið
0lium áhrifarík áminning —
’hundu afbrot hans aldrei kom-
a§t upp. Listin var einmitt sú,
geta brunað undan brekk-
■— og numið staðar í tæka
Ivar Bartrum var aðstoðar-
^aður í útibúi eins stórbankans.
ann hafði ekki neina stöðu
Sem ábyrgð fylgdi, enda var
ann ungur. Frímerkjabirgðirn-
ar voru þó undantekning frá
Pessu. Einu sinni var tuttugu
r°num of mikið í frímerkakass-
ailum. Hann stakk þeim á sig,
ætlaði að nota þær síðar, ef
•lara yrgj j kassanum. Þegar
ann hafði eytt peningunum
hppgötvaði hann, að gleymst
toi ag færa einhver frímerkja
anP til gjalda. Þannig skapaði
ann sjer í fyrstu svolitlar auka-
tekjur.
Hennan dag hafði verið óvænt
ndurskoðun. Einn endurskoð-
undinn bað hann um að koma
PP á einkaskrifstofuna með
^Urðargjaldsbókina, til þess að
era hana saman við fylgiskjöl-
^etta var nokkuð sem auka-
ndurskoðandi, er ekki þekti
framliðnum
starfsfólk bankans, gat fundið
upp á, og Ivar Bartrum varð
svitavotur af hræðslu, um allan
kroppinn. Ekkert gat bjargað
honum frá að lenda í tugthús-
inu. Eitt augnablik datt honum
í hug að ná í skammbyssuna
gjaldkerans og skjóta kúlu í
hausinn á sjer, en þá mintist
hann atviks frá öðrum banka,
er gjaldkerin hafði skotið sig
og lifði það af — en varð blind-
ur. Hann gekk upp á skrifstof-
una eins og í leiðslu, í þeirri
fánýtu von, að kraftaverk gæti
skeð. Hver veit nema að endur-
skoðandinn væri dauður af
hjartaslagi þegar hann kæmi
inn til hans.
En hann var bráðlifandi og
sat þanra og drakk whisky og
sódavatn með forstjóranum.
Hann hafði alveg gleymt hvað
það var, sem hann vildi Ivari.
— Nú, burðargjaldsbókina!
sagði hann hlæjandi. — Já, hún
getur beðið þangað til við kom-
um næst!
Og Ivar gat snúið aftur niður
í bankann, frí og frjáls! Þegar
þessi bók yrði fullskrifuð, eftir
tvo mánuði eða svo, ætlaði hann
að eyðileggja hana — og þá
gæti enginn sjeð, að nokkrar
misfellur væru á neinu. Það var
hvergi skráð í reglugerð bank-
ans, að geyma skyldi gamlar
póstkvittunarbækur.
En þó að þetta horfði alt
sæmilega við, þá barðist hjarta
hans samt af ótta. Hann vissi,
að hann mundi gleyma angist,
sem hann hafði gengið gegnum,
og ef til vill mundi hann ekki
hafa sálarþr.ek til þess að hætta.
Gamall maður með staf og
vindil gekk framhjá bekknum.
Hann heilsaði Ivari mjög kur-
teislega. ,
— Góðan daginn, herra Bar-
trum! ívar heilsaði á móti. Þetta
var yfirþjónninn í einum nætur-
klúbbnum.
— Og svo var það hún Lotta,
hugsaði Ivar og horfði á bak-
svipinn á þjóninum, sem fjar-
lægðist. — Þar var engan veg-
inn auðvelt, að eiga að útskýra
þetta fyrir henni, svona alt í
einu. Nei, þessi kend hamingju
og frelsunar, sem hafði verið
svo rík í honum fyrstu tímana
eftir að endurskoðandinn fór -—
hún var alveg horfin. Hann var
orðinn jafn þunglyndur og
raunamæddur og hann var van-
ur.
★
ANN tók kvöldblað upp úr
vasa sínum og fór að blaða
í því. Augu hans námu staðar
við mynd af ungum manni.
Hann las í flýti stuttan texta,
sem var undir myndinni:
„Landi dáinn á Spáni“, var
fyrirsögnin. Ungur maður frá
Odense, Ole Carstensen að
nafni, sem hafði tekið þátt í
borgarastyrjöldini, hafði fallið í
orustu á Cordobavígstöðvunum.
ívar ljet blaðið falla og sat
lengi með opinn munninn og
góndi út í loftið. Óli var dáinn.
Óli var ekki framar í lifenda
tölu. Hann var — ekkert!
Ivar og Óli höfðu verið vild-
arvinir og átt svo margt saman
að sælda. Seinasta skiftið sem
Ivar hafði sjeð hann var þegar
hann var að leggja af stað suð-
ur. Hann hafði hlegið og leikið
á als oddi — og nú var hann
dauðui'.
Það deyja menn á hverjum
degi án þess að maður setji það
nokkuð fyrir sig. Maður vissi
þetta. En það var í fyrsta skifti,
sem Ivar hafði fundið hinn
hrásalagalega gust dauðans
blása beint framan í sig. óli var
ungur maður eins og hann sjálf-
ur. Á þeim aldri er dauðinn ekki
það, sem maður hugsar um í
sambandi við sjálfan sig. Ef til
vill var það ekki sorg í sama
mæli og einhver tærandi tóm-
leiki, sem gerði sín vart í brjósti
hans.