Lesbók Morgunblaðsins - 01.07.1945, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
355
Lokað þing.
Þar á eftir hóf sr. Hannes Step-
hensen máls á því, að þingið yrði
haldið í heyranda hljóði og skoraði
á forseta að spyrja konungsfulltrúa
um, hvort ekki mætti svo vera. Vís-
aði hann til óska landsmanna um
þetta og skírskotaði til venju á Al-
þingi inu forna. Taldi hann, að þetta
væri mikilsvert fyrir vinsældir
þihgsins og gágiisemi. Tóku þeir ein-
diægið undir þetta, Jón Sigurðsson og
Eyjólfur hreppstjóri Einarsson, þm.
Barð., er kvaðst hafa bænarskrá
meðferðis um sama efni.
Forseti kvað ekki farandi fram á
þing i heyranda hljóði eftir löggjöf-
inni, en ef þingið vildi fara fram á
það, yrði það að vera í venjulegu
bænarskrárformi. Konungsfulltrúi
kvað enga heimiid liggja fyrir um
það í Alþingistilskipuninni, að þingið
mætti yera haldið i heyranda hljóði,
en Jón Sigurðsson var á öðru máli.
Þvi næst studdi Jón Johnsen yfir-
dóniari mál konungsfulltrúa, en
þegar sr. Hannes Stephensen kvaddi
sjer hljóðs til að svara ræðu John-
sens, skar forseti niðuf umræður, þar
sem hann kvað mál þetta vera út-
kljáð, og sagði fundinn slitið.
Þannig lauk fyrsta fundi ins
fyrsta ráðgefandi Alþingis fyrsta
júlí 1845.
26 þingmál.
Alþing 1845 og 1847 vóru bæði
háð fyrir luktum dyrum, en
þingið 1849 mun vera ið
fyrsta af ráðgjafarþingunum, sem
haldið var i heyranda hljóði. Alþing
þetta stóð yfir 36 daga. Því var slitið
að loknum fundi 5. ágúst með ræðu
konungsfulltrúa og forseta. Það hafði
til meðferðar alls 26 mál, auk uppá-
stungu fofseta um þakkarávarp af
þingsins hendi til konungs. Jón Sig-
urðsson skiptir þeim þannig niður 5
flokka (Ný Fjel.rit VI, 4—5):
1) Alþingismál, 2) Fjárhagsmál,
3) Skólamál, 4) Verzlunarmál og
Hannes Stephensen
kaupstaða. 5) Læknaskipunarmál,
8) Almennar lagabreytingar og laga-
bætur, 7) Veiðimál, 8) Kirkjumál, 9)
Mál um veraldlegu stjórnina, 10)
Sveitasljórnamál. Leidd voru.til lykta
á þinginu alls 24 mál: öll in konung-
legu frumvörp, 9, öll in konunglegu
álitsmál, 4, og þegnlegar uppástungur
og bænarskrár (að meðtöldu ávarpi
til konungs) alls 11. Óútkljáð mál 3.
Alls komu af íslendinga hendi til
þitigsins 95 bænarskrár. Telst J. S.
svo til, að þingið hafi haft til með-
íerðar nær því eins mörg mál sem
virkir dagar hafi verið um þingtím-
ann.
Nefndarinenn.
Enn birtir J. S. í VI. árg. Nýrra
Fjelagsrita skrá um það, í hve mörg-
um nefndum hver þingmaður var og
hverjir voru framsögumenn mála. —
Heimildin um það eru auðvitað Al-
þingistíðindin 1845. Með því að bæði
þingtíðindin og Ný Fjelagsrit eru i
tiltölulega fárra manna höndum, þyk
ir mjer rjett að taka skýrslu þessa
upp i grein mína. Jón Johnsen yfir-
dótnari var í 12 nefndum, framsögú-
maður í 4 og umsjónarmaður með út-
gáfu þingtíðindanna. Jón Sigurðsson
var í 11 nefndum, framsm. í 5 og um-
sjónarm. með útg. þingtíðinda. Þórð-
ur Sveinbjörnsson, varaforseti, var í
10 nefndum og framsm. í 3. Hann
gegndi oft forsetastörfum þegar leið
á þingtímann. Sr. Hannes Stephen-
sen var í 10 nefndum og frsm. í 4.
Björn sýslum. Blöndal, 5. kgkj. þm.,
var í 9 nefndum og frsm. í einni. Þor
valdur umbm. Sivertsen, þm. Dal.,
var í 8 nefndum. Jón Guðmundsson
var i 5 nefndum og frsm. i þremur.
Hann var og annar skrifari þingsins.
Helgi G. Thordersen var i 5 nefndum
og frsm. í 2. Árni Helgason var í 5
nefndum. Kristján sýslum. Magnusen
var í 4 nefndum og frsm. 2. Þórður
Jónasson var í 4 nefndum, en hann
var þar á ofan þingskrifari og samdi
flest álitsskjöl þingsins til stjórnar-
innar og ina dönsku útleggingu þing-
bókarinnar að nokkru leyti. Sr. Píall
dór Jónsson var í 3 nefndum og frsm.
í éinni. Skúli læknir Thorarensen þm.
Rang. var i 3 nefndum og frsm. í
einni. Runólfur Magnús Ólsen, þm.
Húnv., Jón Samsonarson, þm. Skagf.,
og Helgi Helgason, þm. Dal., voru
hver fyrir sig í 3 nefndum. Þorsteinn
pr. Pálsson, þm. S. Þing., og Þor-
grímur skólaráðsmaður Tómasson,
þm. Gbr. og Kjós., voru hvor urrt sig
í 2 nefndum. Ásgeir Einarsson, þm.
Strand., Stefán Jónsson, þm. Eyf.,
Jakob umbm. Pjetursson, • þm. N.
Þing., Sveinn Sveinsson, þm. S. Múl.,
og Eyjólfur Einarsson hreppstjóri,
hver um sig í einni nefnd, en Þor-
steinn Gunnarsson, þm. N. Múl., var
i engri nefnd.
Elzti maður þingsins var 67 ára
gamall (Árni stiftprófastur í Görð-
*
um). en yngstur manna þar var Jón
kand. Sigurðsson, 34 ára.
Bændur fjölmennastir.
Á þinginu sátu 12 bændur, 6 lög-
lærðir menn, 5 préstlærðir, 1 em-
bættislaus menntamaður og 1 læknir.
Allir þingmennirnir úr Norður-
og Austuramtinu voru bæaidur, nema
þm. S. Þing. (sr. Þorsteinn á Hálsi).
Úr Vesturamtinu voru allir bændur,