Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1949, Blaðsíða 17

LESBOK MORGUNBLAÐSINS
531
Gömul biblíuhandrit fundin
ALHEIMSATHYGLI vakti sú fregn fyrir nokkru, að fundist hefði í Gyðingalandi handrit að nokkrum bókum Gamla-
testamentisins, um 1100 árum eldri en hin elstu biblíuham'.r t, c áður voru kunn.
Geitahirðir nokkur var að leita að geit, sem týnst i.afði i fjöllunum skammt frá Jerikó. Fann liann þá hclli þar, og
i þessum helli voru mörg; lcirker og; í þeim bókfellsvefjur. Kom seinna upp úr kafinu að þarna var handrit að 5. bók
Móse, spádómabók Jesaja o. fl. Er talið að handrit þessi muni vera frá 2. öld fyrir Kristsburð'.
Þegar vísindameiui fóru að skoða hellirinn, sáu þeir fljótt, að endur fyrir löngu höfðu einhverjir komist í hann og
haft á brott með sjer nokkuð af handritum, brotið leirkerin, scm þau voru geymd í og faríð svo ógætilega að ráði sínu
að út um alt hcllisgólfið var dreift snifsum af handritum. Þessuin snifsum var ölluin safnað saman, hversu litil sem
þau voru, og sitja nú vísindamenn við það að raða þeim saman aftur, og er það ckkert áhlaupaverk.
Búist er við því, að með samanburði á þcssum fornu handritum og afskriftum þeim, sem áður hafa vcrið kumiar,
niuni fást ýmsar skýringar á því, scm nú þykir torskilið i biblíumii.
Hcllirinn, þar scm liandritin fundust, cr i klcttunum fremst á myndinni til vinstri handar. A hinni myndinni
sjást tvö snifsi af handriti að 5. bók Mósc.
arins síðan, um cínisskipan, hinar
djúpsæu mannlýsingar, alvöru og
raunsæi. Frásögnin er ljett og blútt
áfram, þar er sagt hreint og bcint
frá og ekki verið með hálfvelgju
nje tæpitungu. Og hvort sem luin
lýsir einstökum mönnum, borgar-
lífi eða náttúrunni, þá er alt svo
lifandi og hrífandi að lcsandanum
finst hann sjálfur vera með. Hún
virðist hafa farið að dæmi Ibspns
að byrja þegar á aðalefninu og úl-
lista svo aðdragandann og atvikin
smátt og smátt.
„Jeg hefi verið manninum mín-
um ótrú“.
Þamug byrjar hun. Og nu skyídi
aaaáur ætla að hún mundi, eins og
rithöfundum var títt á þeirri kven-
frelsisöld, skella allri skuldinni á
karlmennina, vitlaust þjóðskipulag
og heimskulega siðalærdóma. En
það er langt frá því. Hún dæmir
sjáli'a sig að lokum og kemst að
þcirri niðurstöðu að sjálfsafneitun
og hjúskapartrygð sje hið eina
rjctta.
llún kemst ekki að þessari nið-
urstöðu að lciðum trúar og sið-
gæðis, heldur blátt áfrarn með því
að rannsaka sína eigin sál. Að vísu
er trúrækni undiralda í bókinni og
rætt um tilveru guðs. En í næstu
bókum gæhr þessa iniima.
Næsta bok hennar var smasogu-
safnið „Dea lylielige aider". Þar
sýnir hún fram á hvernig hin glaða
og „áhyggjulausa“ æska verður að
heya harða baráttu og þjást.
1 viðurkenningarskyni fyrir þess-
ar tvær fyrstu bækur fekk Sigrkl
Undset rithöfundarstyrk. Það v; r
áriö 1909 og hún var þá 28 ára göm-
ul. Ilún tók þá í sig' kjark og sagði
lausri skrifstofustöðu þeirri, er hún
hafði liaft um 10 ára skeið, og ferð-
aðist til Ítalíu, æsku draumalands-
ins síns. Þar dvaldist hún um
tveggja ára skcið.
Hún kom hcim í ágúst 1911 og
þá um haustið kom út skáldsaga
lieimar „Jenny“ og setli alt á ann-
an endann. Þa var kvenrjettmdí-
málið efst á dagskrá meðal norskra