Lesbók Morgunblaðsins - 24.10.1954, Blaðsíða 6

666
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
á hana eina ætlar hann að hlaða
öllum þessum gersemum.----------
Þessi var draumheimur sá, er
Sæfinnur hfði og hrærðist í.
lllEÐ hverju árinu sem leið gerð-
* ist Sæfinnur ótútlegri ásýnd-
um. Enginn slíkur tötradúði hefir
sézt hér í bæ fyr né síðar. Maður
sem þekkti hann lýsir honum
þannig:
„Hann hefir síðan hött á höfði.
Hárið hangir í flókaberði dökk-
jarpt niður um herðarnar, og
skeggið niður á bringu, allt í ein-
tómum flyksum. Hann er í þremur
eða fjórum vestum, jafn mörgum
brókum, jökkum, frökkum eða
úlpum, með fyrnin öll af skóm á
fótunum, sem allt er margslitið,
margötótt og margstagað og hanga
tuskurnar alls staðar út úr flíkum
þessum. Um mjóaleggina eru bux-
urnar margvafðar að fótunum með
samanhnvttum snærisspottum“.
í ísafold er honum þannig lýst:
„Sæfinnur með sextán skó
sækir vatn og ber heim mó,
er staka, sem allir götustrákar í
Reykjavík kunna og kvrja óspart.
' Þeir læra hana á undan fræðun-
um. — Allir skilja undir eins að
þetta, að ganga á 16 skóm, getur
ekki verið eitt einstakt auðkenni
á manninum. Það er leiðarvísir að
nær ótal einkennum öðrum. Eng-
inn gengur með 16 skó á fótunum,
hvern utan yfir öðrum, og svo með
t. d. eina sokka, einar buxur, eina
skyrtu, eina treyju o. s. frv. Nei,
sextánföldum skófatnaði fylgir að
minnsta kosti áttfaldur annar fatn-
aður, eða þá alténd rytjur af átt-
földum fatnaði. Og þótt spjarirnar
sjálfar sé ekki nema átta, hver ut-
an yfir annari, þá má sjálfsagt tvö-
falda þá tölu, eða þrefalda, ef farið
er að rekja ætt og uppruna hverr-
ar flíkur fyrir sig. Ein úlpa er ef til
vill samsteypa úr tíu öðrum — úr
tíu uppgjafaúlpum, uppgjafafrökk-
um og uppgjafatreyjum af mönn-
um af öllum stéttum og ýmsum
þjóðum. Einn einasti vetlingsþum-
all er ef til vill skeyttur saman úr
tuttugu þumalgörmum af börnum
og fullorðnum og er sjálfur mestur
garmurinn. Svona má tína upp all-
an fatnaðinn“.
Það hefir nú líklega verið orðum
aukið, og gert stuðlanna vegna, að
segja að hann væri með 16 skó á
fótunum. Jón Borgfirðingur, sem
þekkti hann vel, segir að hann hafi
haft „margfalda skó á fótum, töldu
sumir stundum 8 gamla. Bar og
við að hann hefði danskan skó-
ræfil á öðrum fæti, en íslenzka
skóræfla á hinum“.
Af lýsingum þessum má marka
að Sæfinnur hafi verið all trölls-
legur þegar hann var sem mest bú-
inn, en enginn hræddist hann, ekki
einu sinni börnin. Allir þekktu
hann og vissu að hann var sóma-
maður og gerði aldrei á hluta nokk-
urt manns. Venjulega gekk hann
þegjandi fram hjá fullorðnu fólki á
götunum, en börnunum heilsaði
hann þýðum rómi.
Jón Borgfirðingur segir um
hann: „Sæfinnur var ráðvandur
maður til orða og verka og fáskipt-
inn, greindur og skemmtinn í við-
tali, ef maður átti einn við. Þótt
sérlundaður væri, var hann enginn
heimskingi og margt heyrðist
manni hann vita. Hann var veður-
glöggur og sagði hvernig viðra
mundi næstu nótt og dag og reynd-
ist það oftast svo. Stundum stóð
hann kyr með vatnsföturnar og
horfði upp í loft. Einu sinni var
hann spurður, hvort hann sæi ekki
vetrarfarið fyrir. Kvað hann nei
við, mundi það ekki hægt vera,
veðráttan væri svo breytileg á
þessu eylandi og norður í höfum“.
TtflKLAR byltingar urðu meðan
Sæfinnur átti heima í Glas-
gow. Enska verslunin varð gjald-
þrota árið eftir að hann kom þang-
að, og þá fluttist Levinsen suður
til Keflavíkur. Egill Egilsen
keypti Glasgow-húsið á uppboði
1872 fyrir 6000 ríkisdali, en ekki
datt honum í hug að amast við
byggð Sæfinns í útihúsinu. Á
þeim árum var oft mikið um að
vera í Glasgow. Þar hafði sjó-
mannaklúbburinn bækistöð sína,
þar voru leiksýningar, þar voru
haldnir opinberir fundir o. s. frv.
En þetta fór allt fram hjá Sæfinni,
hann var jafn rólegur í kytru sinni
fyrir öllum þeim gauragangi. Marg-
ir helztu menn bæarins urðu þá
einnig svo að segja sambýlismenn
hans, svo sem Egill Egilsen, Jón
Hialtalín landlæknir og Halldór
Daníelsson bæarfógeti. En Sæfinn-
ur brevtti í engu háttum sínum
fvrir bað, hann helt áfram að
draga í búið og lagðist til svefns eft-
ir langt dagsverk á hverju kvöldi,
sáttur við guð og menn og datt
ekki í hug að öfunda nágranna sína
af betri húsakynnum en hann
hafði.
Árið 1888 höfðu þeir Egill Egilsen
og Þórður Guðmundsson í Skild-
inganesi (faðir Einars prentara)
makaskifti á Glasgow og Görðun-
um við Skerjafiörð. Þórður var
ríkur maður og hafði á sér fornald-
arbrag og stórmennskusnið „þegar
hann kom til bæarins í skósíðum
kalmúksfrakka með beinhörðum
soesíum í hnappa stað“, segir
Gröndal.
Þegar Þórður hafði eignast Glas-
gow fór hann að ýfast við Sæfinn
og vildi koma honum burt. Þótt-
ist hann ætla að breyta útihúsum,
en hitt mun þó fremur hafa ráðið,
að honum þótti lítill þrifnaður að
Sæfinni og slæman þef leggja frá
vistarveru hans. Sagði hann Sæ-
finni svo upp húsnæðinu, en Sæ-
finnur svaraði því engu og sat kyr