Lesbók Morgunblaðsins - 24.10.1954, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
673
börn. Margt af þessu fólki hafði
ferðazt tvser eða þrjár dagleiðir til
þess að fá að sjá Nehru. Ég heyrði
að einn af leynilögregluþjónunum
sagði: „Nú vildi ég að hamingjan
gæfi að gjallarhornin sé í lagi, því
að annars verður hann óður.“
Nehru hóf ræðu sína. Hann talaði
upp úr sér, eins og hann er vanur
þegar hann flytur tækifærisræður
og mælti á tungu Hindúa. Hann
lýsti yfir því, að sér væri mikil
ánægja að því að vera kominn til
Rajasthan, því að þetta land væri
nafntogað fyrir listir, þjóðlega
menningu og frelsisást. — Hann
brýndi fyrir mönnum að mikið
starf væri fyrir höndum og bað
menn vinna saman í eindrægni
innbyrðis og af fullri hollustu við
lýðveldið. Hann talaði blátt áfram
og stillilega. Að ræðunni lokinni
urðum vér svo að brjótast í gegn
um mannfjöldann til þess að kom-
ast til hallarinnar, þar sem Nehru
var búin veizla í hallargarðinum.
Garðurinn var allur uppljómað-
ur af rafmagnsljósum, er komið var
fyrir í laufi trjánna. Þarna voru
gosbrunnar og hljómsveit og löng
veizluborð á grænni flöt.
Engir áfengir drykkir voru á
borðum. Menn voru stilltir og ró-
legir, nærri því óframfærnir. Nehru
hefur haft þessi áhrif á veizlugesti,
því að sjálfur er hann óframfær-
inn meðal ókunnugra.
---- ★ -----
Klukkan sex næsta morgun var
lagt á stað í flugvélinni og nú var
flogið til Jaisamler. Tilsýndar var
hún eins og gríðarmikil grjót-
dyngja. Tré sáust þó á stöku stað,
en hvergi vatn. Þarna er forn kast-
ali, reistur á 12. öld. íbúarnir eru
um 8000, og allir voru þeir komnir
til þess að taka á móti Nehru. —
Glæsilegir litir voru á búningum
fólksins og stungu þeir mjög í stúf
við hið gráa umhverfi.
Eftir venjulegar móttökur og
ræðuhöld, var efnt til kappreiða á
úlföldum. Að þeim loknum steig
Nehru á bak þeim úlfalda, er sigrað
hafði og skokkaði í kring um höll-
ina, mjög alvarlegur og vandræða-
legur á svip.
Skömmu seinna var haldið á stað
aftur. Nehru settist við glugga í
flugvélinni og horfði um hríð á
fólkið, sem þyrpzt hafði þarna að
til þess að horfa á burtför hans og
beið og beið í steikjandi sólarhit-
anum. Ég heyrði Nehru segja hálf-
hátt við sjálfan sig: „Þarna standa
þeir, og hafa ekkert breytzt í þús-
und ár.“
Næsti viðkomustaður var Uda-
ipur, sem kallaður er aldingarður
Rajasthan. Þar eru stórir trjálundir
og tilbúnar tjarnir í lægðum milli
grænna hæða. Þarna á flugvellin-
um beið okkar sá einkennilegasti
maður sem ég hef séð. Hann var
bæði gamall og lítill. Búningur
hans var þannig að hann var í
enskum jakka, sem var honum allt
of stór og náði niður fyrir hné, en
á höfðinu var hann með skrautleg-
an túrban. Svo var hann í nær-
skornum hvítum buxum og með il-
skó á fótum og voru þeir ekki
stærri en á fimm ára barn. Þetta
var hans hágöfgi Maharajpramukh.
Hann sat í burðarstóli með himni
yfir, en að baki hans stóðu í hálf-
hring göfugustu mennirnir í ríki
hans, allir í fornum búningum eins
og þeir væru komnir beint frá 16.
öld. Við hlið höfðingjans sat ríkis-
erfinginn og hafði á höfði eldrauð-
an túrban með silfurskrauti.
Þegar móttökunum var lokið, var
burðarstóll hans borinn fram, en
>tveir risavaxnir menn með rauða
túrbana á höfði þrifu höfðingjann
og fleygðu honum allhranalega að
því er mér fannst, inn í burðar-
stólinn. Síðan komu fjórir burðar-
karlar og báru hann á stað.
Við settumst upp í bíla og ókum
á eftir Nehru, en hann varð að fara
ákveðna leið, sem leynilögreglan
hafði valið, svo að hann lenti ekki
í klónum á múgnum. Þetta gramd-
ist Nehru. Hann skipaði bílstjóra
sínum að snúa við, og jafnharðan
var múgurinn kominn utan um bíl-
inn, æpandi og hrópandi af fegin-
leik.
Leynilögreglumaður sneri sér að
mér og dæsti: „Sko, þannig er hann
alltaf. Hann eyðileggur allar varúð-
arráðstafanir okkar.“
Ég svaraði: „Fólkið elskar hann
og ég efast um að nokkur maður
mundi vilja skerða hár á höfði
hans.“ En hann svaraði aðeins:
„Fólkið elskaði Gandhi líka.“
Fagnaðarlátunum linnti af sjálfu
sér og svo var förinni haldið áfram
til nýu vatnsvirkjunarinnar, þar
sem forsætisráðherrann átti að
halda ræðu og leggja hornstein
byggingarinnar.
Nehru hóf ræðu sína, en eftir
litla stund hætti hann og kvaðst
ekki vera viss um að allir heyrðu
til sín. Hann bað þá, er heyrðu að
rétta upp hönd. Nokkrar hendur
komu á loft. Þá bað hann hina, er
lítt hevrðu til sín að rétta upp hönd.
T>á komu allar hendur á loft.
Þá varð Nehru fjúkandi reiður.
Hann sneri sér að þeim, er hjá
honum stóðu og þrumaði: „Getið
þið aldrei gert neitt skammlaust?“
Svo hratt hann frá sér hljóðnem-
unum, en fólkið æpti og blístraði.
Nehru réðist nú í bræði sinni á
hegrann, þar sem hornsteinninn
hekk í keðju. Skyldi nú hegrinn
vera í lagi?
Prestarnir báðust fyrir upphátt
(og allir þeir, sem báru ábyrgð á
þessum útbúnaði hafa eflaust beð-
izt fyrir í hljóði), og þetta hreif
þannig, að allt var í lagi. Steinn-
inn seig niður og fell auðveldlega