Lesbók Morgunblaðsins - 19.02.1956, Blaðsíða 7

Fullvaxinn koli syndir á hllðinni
og lyppast áfram
fiskurinn háttum sínum og syndir
upp á rönd. En eftir tæpan mánuð
er hann orðinn að reglulegum flat-
fiski. Og á sama tíma hefir smám
saman orðið á honum önnur breyt-
ing. Vinstra augað, sem fram að
þessu hafði verið á sínum rétta
stað, í vinstra kjamma, fer að fær-
ast til. Það leitar upp á víð og
smáskríður þvert y’fir höfuðbeinið
þar til það hafnar á hægri kiamm-
anum, rétt hjá hægra auganu. Þetta
skeður á svo sem hálfum mánuði.
Þegar svo er komið, breytir fisk-
urinn um sundháttu. Hann syndir
ekki lengur upp og ofan, heldur
fer nú að hallast á vinstri hliðina,
smátt og smátt, þangað til hann
leggst alveg á hana, og þá veit
hægri hliðin upp með báðum aug-
unum. Og í staðinn fjTir að slá
sporðinum til hliðar fram og aftur
og knýa sig þannig áfram, eins og
aðrir fiskar gera, tekur kolinn nú
upp nýa sundaðferð. Hann lippar
og beygir búkinn og með því kemst
hann áfram. Og þegar svo er kom-
ið, er dvalartíma hans við yfirborð
sjávar lokið. Hann stingur sér og
kafar niður að botni. Og við sjáv-
arbotn heldur hann sig svo alla
ævi. Þar lifir hann síðan á smá-
skeljum. Og vegna þess að hann
liggur á hliðinni, þá beitir hann
meira vinstra kjaftvikinu til þess
að ná í fæðuna. Og ef menn athuga
kola vel, muiiu þeir sjá að ténn-
urnax eru miklu sterkari í honum
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
107
Dulskynfanir Indlána
j BÓKINNI „Á landamærum ann-
ars heims“ eftir Findley, segir
höfundurinn frá því að sér liafi
þótt undarlegt að inir framliðnu
stjórnendur miðilsins, sem hann
hafði, voru Indíánar. Hann segist
hafa spurt um hvernig á þessu
stæði, og þá hefði annar svarað sér
því, að þetta stafaði af því, „að þeir
hefði verið spiritistar í jarðlífinu
og verið í stöðugu sambandi við
framliðna menn. Á jörðinni höfðu
þeir lært lögmálin fyrir sambandi
milli heimanna, og þegar þeir
höfðu sjálfir farið inn f heim fram-
liðinna manna, hefði þeim orðið
auðveldara en öðrum að komast
aftur í samband við jörðina." Þetta
getur ef til vill verið skýring á
þeim megin heldur en hægra meg-
in.
Það er hægri hliðin á kolanum,
sem er dökk og líkist botninum,
þar sem hann er, svo að öðrum
fiskum, sem svnda uppi í sjó, veit-
ist erfitt að sjá hann. Liturinn er
því vörn kolans gegn óvinum. En
vinstri hliðin, sem alltaf veit að
botni, þar sem engir óvinir eru,
er hvít, því að þeim megin þarf
kolinn ekki á neinni hulinsblæu að
halda. Hægri hliðin breytir oft um
lit, allt eftir því hvernig umhverf-
ið er í þann og þann svipinn, svo
að segja má að kolinn sé nokkurs
konar hamskiftingur.
Það sem hér er sagt um kolann
á við um allan annan flatfisk. Hjá
öllum tegundum er þróunin og
breytingamar eins. En þó er sá
munur á hjá eínstaka tegund, að
þar er það hægra augað, sem færist
yfir í vinstri kjamman, og hjá þeim
snýr þá hægri hliðin niður.
þeirri sögu, sem hér skal sögð og
vottfest er af kanadiskum lögreglu-
mönnum úr riddaraliðinu (Royal
Canadian Mounted Police)
Sagan hefst á heimili Indíána hjá
Assiniboine-ánni. Þetta var á rnið-
vikudegi. Konan sendi sex ára
gamlan son sinn niður að ánni til
þess að sækja vatn, en hann fell
í ána og drukknaði. Lík hans fannst
ekki, hvernig sem leitað var. Lög-
reglan gekk í leitina, en henni varð
ekki meira ágengt en öðrum.
Svo var það laugardaginn næsta,
eða þremur dögum eftir að slysið
vildi til, að þangað kemur indíánsk-
ur „kunnáttumaður" frá Sandy
Bay. Hann gekk undir. nafninu
Louis Prince og hafði tekið kunn-
áttu sína í arf frá forfeðrunum.
Hann var nú fenginn til þess að
reyna að komast eftir því hvar lík
drengsins væri niður komið. Hann
fór til heimilis foreldra drengsins
og helt þar nokkurs konar miðils-
fund með öðrum Indíánum. Sögðu
þeir að honum hefði tekizt að ná
sambandi við anda, og hefði þeir
heyrt þegar hann talaði við þá. Að
fundinum loknum skýrði Prince
svo frá, að lík drengsins mundi
finnast í ánni „sex hlykkjum neð-
ar“ og væri þar fast í trjárótum.
Lögreglumönnunum var kunn-
ugt um, að Indíánar vita oft Iengra
nefi sínu. Þeir töldu þetta því ekki
eintóma hjátrú og hindurvitni, eins
og mörgum hefði hætt til, heldur
gengu þeir niður með ánni, töldu
á henni sex hlykki, og þar fundu
þeir svo lík drengsins flækt í viðar-
rótum, eins og spámaðurinn hafði
sagt.
Sagan er tekin eftir blaðínu
„Leader-Post“, sem gefið er út í
Regina í Saakatchevan-háraði.