Lesbók Morgunblaðsins - 19.10.1958, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
527
Skakki turninn í Pisa
ER KOMINN
GREIN þessi er eftir ferðamann,
sem kom til Pisa í sumar, og hefir
hún birzt í bandaríska tímaritinu
„This Week Magazine".
TURNINN í Pisa var reistur árið
1174 og hann byrjaði að hallast
undir eins og hann var kominn upp
úr jörðinni. En einmitt vegna þess
að hann virðist hafa lögmál að-
dráttaraflsins að engu, koma þang-
að 150.000 ferðamanna á hverju ári
til þess að skoða hann og furða
sig á halla hans. Nú er hann þó
kominn að því að falla.
Verkfræðingarnir í Pisa hafa
stundað hann eins og læknir stund-
ar sjúkling með mestri nákvæmni
og hafa gefið honum ógurlegar inn-
spýtingar af steinlími. En ekkert
virðist duga. Hallinn á turninum
er nú orðinn 17 fet og eykst um
1 þuml. á hverjum 40 árum.
Mestu aðdáendur hans eru nú
farnir að óttast, að hann muni ekki
þola 1 þumlungs halla í viðbót og
hann muni því fallinn fyrir árið
2000. Og þeir sem eiga að sjá um
viðhald hans, láta alveg eins og
sjúklingurinn sé þegar kominn að
því að taka andvörpin.
Inni í turninum hafa verkfræð-
ingar komið fyrir jarðhræringa-
mæli til þess að athuga hvers kon-
ar skjálfta eða hnykki, sem geta
ófyrirsynju komið á turninn. Það
er kunnugt að jarðvegurinn
þarna er slíkur, að hann
skelfur aðeins við það að kirkju-
klukkum sé hringt, bílar þeyti horn
sín, eða skellinaðra fari þar fram
hjá. Það lá nærri að illa færi þeg-
ar orustan var háð við Arno árið
1944. Þá kom kúla á turninn og
hann riðaði háskasamlega. Þrjár
AÐ HRUNt
súlur á þriðju hæð brotnuðu og
jarðhræringamælirinn sýndi „jarð-
skjálfta“.
— ir —
Við komum nýlega til Pisa til
þess að skoða þetta undur veraldar.
Og það sem við tókum fyrst eftir
var þetta, að þegar turninn fellur,
þá kemur hann beint niður á Café
Duomo, en það er veitingastaður
þar sem alltaf er fullt af ferðafólki
og borgarbúum. Það þarf ekki ann-
að en líta út um gluggann á veit-
ingastaðnum til þess að . sjá að
þannig muni fara. Við spurðum
veitingamanninn hvernig í ósköp-
unum hann þyrði að hafast þarna
við.
—Hafast hérna við! át hann
furðu lostinn upp eftir okkur. Við
teljum það forréttindi okkar. Við
viljum lifa í sífelldri hættu. Ef
turninn fellur ofan á okkur og
drepur okkur, þá verða nöfn okk-
ar ódauðleg!
En svo bætti hann við:
— Það 'er nú ekki mikil hætta
á því að turninn hrynji á meðan
vindurinn stendur í hann.
Þetta var 1 fyrsta en ekki síðasta
sinn sem við heyrðum frá því sagt,
að vindurinn, sem stendur utan af
Miðjarðarhafi hjálpaði til þess að
halda turninum uppi. Ef hann
hefði hallast í hina áttina og feng-
ið vindinn í bakið, þá mundi hanr.
hafa verið hruninn löngu áður en
Galileo fleygði tveimur málmkúl-
um niður af honum árið 1589, til
þess að rannsaka fallhraða hlut-
anna.
— 'k —
Við áttum tal við Signor Gius-
eppe Ramalli, sem er nafnkunnur
lögfræðingur og formaður í „turn-
nefndinni“.
— Nefndin vátryggir alls ekki
þá sem fara inn í turninn, og er því
ekki skaðabótaskyld vegna þeirra
er þar kunna að vera þegar turn-
inn íellur, sagði hann. Það er að-
eins ef menn kynni að verða fyrir
steinum er falla kunna úr turnin-
um, að nefndin er skaðabótaskyld.
En skyldi nú hið ótrúlega ske, að
turninn falli og fólk sé inni í hon-
um, þá er hægurinn hjá að fara í
mál við ítölsku stjórnina.
Þetta vita ráðamenn í Róm, og
þess vegna er allt gert sem unnt er
til þess að koma í veg fyrir slys.
— Nú sem stendur höllumst vér
helzt að tillögu, sem prófessor
Donato við háskólann 1 Pisa hefir
gert. Hann vill að reistur sé ann-
ar turn, alveg beinn, við hliðina á
skakka turninum og svo séu þeir
spenntir saman með járnviðjum.
Og þegar gamli turninn hefir feng-
ið þennan stuðning og er engin
hætta búin, þá á að steypa innan
í hann steinsúlu, sem nær frá
grunni og upp á brún. En þegar því
er lokið, þá verða járnviðjarnar
teknar af, nýi turninn rifinn — og
þá mun gamli turninn njóta frægð-
ar sinnar um aldur og ævi.
Við spurðum Ramalli hvort ekki
væri betra að rétta skakka turninn
við, svo að hann stæði beinn.
Aldrei hefi eg séð mann þjóta upp
jafn snögglega.
— Rétta hann við! æpti Signor
Ramalli og eldur brann úr augum
hans. Eruð þér genginn af göflun-
um? Aldrei að eilífu mundum vér
fallast á slíkt. Getið þér ekki í-
myndað yður hvernig færi, ef turn-
inn væri gerður beinn? Vér mund-
um verða til athlægis um víða
veröld!
SEINNA sátum við á grasflötinni
fyrir framan turninn og skegg-