Lesbók Morgunblaðsins - 26.03.1961, Síða 5
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
169
Snæbjörn Jónsson:
Undur dularheima
og líf okkar eftir dauðann
SEIIMIMI HLIITI
Nú er ekki lengur (nema þá á
á meðal hinna allrafáfróðustu)
um það rætt, hvort hin spíritist-
isku fyrirbæri gerist eða gerist
ekki, heldur hitt, hvort finna megi
aðra skýringu á 'þeim en hina
spíritistisku. Hana vilja undarlega
margir forðast hvað sem það kost-
ar, jafnvel þó að til þess verði
þeir að misbjóða heilbrigðri skyn-
semi sinni. Ekki sé ég almennt
talað neitt við það að athuga, að
þeir sem fjarstæðurnar kjósa, fái
að gera það átölulaust. En vænna
þykir mér um að þeir menn, sem
mér er sérstaklega hlýtt til, taki
að svo miklu leyti sönsum að
vera við því búnir þegar þeir fara
af þessum heimi að annað nýtt
kunni þá ef til vill að taka við.
Til þessa liggur sérstök ástæða:
Sú var tíð að ég leit á þá kenn-
ingu sem hreina firru að maður
stiginn yfir þröskuld dauðans gæti
verið óvitandi um svo mikilvægt
spor og vildi þverneita því, að
þetta hefði átt sér stað. En svo
fór ég að reka mig á það, að þetta
kemur þrásækilega fyrir; er
meira að segja líklega oftast til-
fellið ef maðurinn var sannfærður
um að dauðinn væri endir alls.
Sá sem í þessu lendir, er ekki
öfundsverður af því, og öllum vin-
um mínum vildi ég gjarna forða
frá slíku. Um hina, sem hugsa sér
Snæbjörn Jónsson.
möguleikann, enda þótt þeir telji
hann harla ósennilegan, er ég ó-
kvíðinn og geri enga tilraun til
þess að leiða þá lengra.
En hvað er það svo sem við
vitum með sæmilega öruggri vissu
um lífið handan grafar? Ekki
næsta mikið, en samt nokkuð. Við
vitum fyrir víst að í okkar jarð-
neska ástandi skortir okkur mögu-
leika til fullkomins skilnings á
því. Þetta leiðir þegar af því
tvennu að örugglega er þar hvorki
tími né rúm með sama hætti og
á okkar núverandi tilverusviði.
Þessi munur veldur ójtfirstígan-
legum erfiðleikum á sambandi við
þá veröld sem bíður okkar. Hér
miðast öll okkar hugsun við þau
þrjú víðerni sem okkur eru áþreif-
anlega kunn. Þar um breytir það
litlu að stærðfræðin getur sannað
að þau séu fleiri, og sumir hafa
jafnvel í svip skynjað þau fleiri,
en fáir eða enginn mun geta hald-
ið þeirri skynjun fastri. Tímann
skynjum við hér af snúningi jarð-
arinnar, en á næsta sviði er það
einhver annar mælikvarði, sem á
hann er lagður; lengra nær ekki
þekking okkar á því atriði.
Þá má það og teljast fullsannað
að á sálarlífi okkar gerir dauðinn
sjálfur, bústaðaskiftin (þó að í
þessu efni sé það að sjálfsögðu
villandi að nefna stað), í raun-
inni enga breytingu. Það er meira
að segja afartorvelt að losna þar
úr viðjum rígbundinna skoðana,
sem við höfum tekið með okkur
héðan. Því skyldum við temja
okkur að halda huganum ávallt
opnum fyrir nýum sannindum,
hver sem þau kunna að vera og
hvaðan sem þau koma. Rangsnún
ar skoðanir á lífi okkar, eðli og
ákvörðun, geta orðið okkur mjög
til meins og trafala þegar við höf-
um afklæðst holdfatinu, og er áð-
ur að þessu vikið. Kreddurnar eru
skaðlegar. Þeir eru bezt farnir
sem í auðmýkt leita sí og æ