Lesbók Morgunblaðsins - 02.11.1975, Qupperneq 13

ÞEGAR GEST
AÐ GARÐI BER
Gestrisnin birtist f ýmsum myndum, eftir þvF
hvar verið er I heiminum. Auk þess breytist hún
með tímanum og þarf ekki að fara út fyrir
landsteinana til þess að finna dæmi þar um.
Hér fyrr meir hlaut ferðlúinn gestur þann beina,
að þjónusta var til kvödd að draga af honum
vosklæði. Löngum þótti vel viðeigandi að taka
höfðinglega á móti gestum, þótt efnin væru
IFtil, sparihliðin látin snúa út á rneðan gesturinn
stóð við.
Þegar fram liðu stundir þótti ekki boðlegt að
gæða gestum á þeim hvunndagsmat, sem
hafður var á borðum handa heimilisfólki. Það
var ekki nógu „gestalegt" eins og það var
kallað. Meira að segja virtist svo sem enginn
matur væri gestum boðlegur og skipti þá engu
máli, þótt mann bæri að garði á matmálstíma.
Kaffi og kökur skyldi það vera og fjöldi köku-
sortanna var hinn eini sanni mælikvarði á
gestrisnina. Menn sem ferðuðust ýmissa erinda
um sveitir komust I hann krappan og fór að
verða heldur bumbult af endalausu kaffiþambi
og sætabrauðsáti.
Ennþá er þetta við líði, að minnsta kosti til
sveita. En sé á heildina litið, hefur viðhorfið
breytzt í þá átt, að nú þykir naumast eins
alvarlegur viðburður, þótt gest beri óvænt að
garði. Sé það utan matmálstlma, er líklegt að
gestinum sé boðið kaffi. En að öllum líkindum
sleppur komumaður við þá mannraun að setj-
ast að hlöðnu tertuborði, þar sem nánast er
troðið ofan í hann I nafni gestrisninnar og ekki
þorandi að taka þá áhættu að smakka ekki á
öllum sortum. Vonandi heyrir slíkur mis-
skilningur til liðinni tíð.
Eitt af þvF sem fylgir vaxandi þátttöku kvenna
F atvinnulFfi utan heimilanna, er minni tFmi til
ýmissa heimilisstarfa og eitt af þv( sem mætir
afgangi, er kökubakstur — mér liggur við að
segja sem betur fer. Þetta hefur átt sinn þátt F
að breyta viðhorfinu F þá átt, að nú þykir engin
smán, þótt tertur og annað sætabrauð skorti
með öllu. Gesturinn fær kannski brauðbita eða
kex með kaffinu og hefði það einhverntíma þótt
þunnur þrettándi.
Samt eimir talsvert eftir af þeirri skoðun, að
ekki sé nokkur leið að taka skammarlaust á
móti fólki án þess að kökur séu á borðum og
mér er kunnugt um, að sumar myndarhúsfreyj-
ur þola önn fyrir, ef ekki er allt eins og var í t(ð
mæðra þeirra að þessu leyti. Og að sjálfsögðu
er ekki hægt að hafa saumaklúbb, nema borðin
svigni undan rjómatertum og öðru nútFma
feitmeti. Nema hvað; íslendingar eru ekki bara
í fremstu röð með verðbólguna sína, — við
eigum vFst óvéfengjanlegt heimsmet F sykuráti
og þætti kannski einhverjum hálf slappt að
glutra því niður.
Ég hef orðið var við, að gestrisnisvenjur
erlendra þjóða eru mun fyrirhafnarminni en hér
tíðkast. Þar er gestrisnin ekki talin F því fólgin
að troða sem mestu ofaní gestinn, heldur fær
hann nokkurnveginn að ráða því sjálfur, hvort
hann vilji þyggja hressingu og ekkert veður
gert út af þvF. Eitt sinn kom ég á myndarlegan
bóndabæ í Lúxemburg og bóndinn lagði niður
störf og gekk með mér til stofu, svo sem einnig
hefur verið háttur bænda á íslandi. Húsmóðirin
þarna hafði hinsvegar enga fyrirhöfn af komu
minni. Hún settist að visu okkur til samlætis
inn F stofu, en bóndinn tók fram flösku af
ágætu MóselvFni, sem bruggað er þar F
nágrenninu. Einfaldara og fyrirhafnarminna gat
það ekki verið og mér fannst ég hafa verið hjá
gestrisnu fólki, þegarég kvaddi þau.
Að vísu ber þess að gæta, að létt vFn eru ódýr
á þessum slóðum; hér á landi eru þau aftur á
móti munaðarvara. En víðast hvar, þar sem ég
hef verið gestur á heimilum utan landstein-
anna, er brjórinn hinar sjálfsögðu veitingar.
Bjórinn er einatt hressandi; hann er í senn
saðsamur og slökkvir þorsta. Tækjum við upp
þann sið að veita og drekka bjór, gæti husmóð-
irin kannski átt skemmtilega stund í félagsskap
við gestinn ( stað þess að vera önnum kafin við
kaffið og kökurnar frammi F eldhúsi. En þessu
fylgir að minnsta kosti ein áhætta: Við gætum
átt á hættu að missa okkar ástkæra heimsmet F
sykuráti. „Aldrei hef ég flotinu neitað", sagði
sá forðum, sem freistað var — og seint mundi
nútFma íslendingur sykrinum hafna. Samt
mundi ég vilja fórna þessu einasta heimsmeti
okkar fyrir bjórinn og get ómögulega skilið
hversvegna við þurfum að vera að því leyti
öðruvFsi en aðrar siðmenntaðar þjóðir.
GFsli Sigurðsson
Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
Foft- iKtiri &enft 6\Rru lli iáM- MCT. BflR- DACL\ ?a<(' m y 0*V 'fSíiK, eiNS £&
r fl L A R *> 'A 7n iH ’o 4 N A
f»R L V L N A R se ICV<Bd A 4 'A A/ N
ft s A BoLftM T A R F A R Kr J>
rjCrpí FoR- ííiEtí »|ÍOÍ ff A N Al «r? l- r° m Ce*r- UlJlfJ írtu/t 'O L 4 A N A
T K’nnrr sr«Wd KEW V /t Uíut (>£KK1 A T A 'A N Beirtj o R
7 *> K A F F I B O £> 1 T tum fíítoi K R Á
R A £> R & B A Ð S T O í> R
RASAR f/ims Á A Æ K l N 1 Ui*p LoKltJ 'n K U M
JoJía ’o s I tF> m, 'A N L/LRI »Lí>5 N £ M S£K K A
fn M ÍICK T \ A HSiPO- TFw- K N ú 1 N N Cftuo- Hl4p- U KtftH V N
T R T 'O N A & HLI. L 4 Ctf; irJ^ D 'A 1 N N
N '0 T 1 N A VoMOiR Wv I L L 1 R Ú lAK' HLUT|
Ibviu. I aR • K A L A Wd- RflF/F N u N N A UR N A L /
[HoPl 4 R ft L L A R A N 'ftR- A N N 'A L L
# ■
Hús M t-i
/ESlR SNAS.F R
ili KB1R- Ifc iÁT- u (R teim
SrJR K- 1 rJrJ ERU MEÍ.M- uílIR. |Ð fo?" NlftNKS NáFN
SíuK- PÖN' OtSZ. $
<'íl'Art- \<L l'iKAMS- HLUTl 5KINWIÍ ■foFRft- SfflFHR. LfWP- ijeeiM.
ÉKKI 1 LL- NI/tLCi \
F fiem áMHÐ
eiNK.- iTftFtR 6\HSS
* U R M~ 1 H N Fí?ÚNlS ífír KfVfl ÍKÉPft
HeML- 1 M C ft£ ÖLItJ Þftke - oRMUR. IWÍLÍT
SMftLI \ H (k SÝftft
huoÐI 6'oTa.
H ITT i Bó K
Yndi
k± V —*
Towm HVÍldi
gfOD' Ifjá Í3.R-. HU- SKFLFI- LEG. ■RU.W.A SKÉL C.'/LTU
fU&T' AR aý' ýO'
EIHAÍ O F rt p. S6TT ✓ > STU-L'