Lesbók Morgunblaðsins - 10.06.1976, Blaðsíða 9
Frá v.: Joe, Jack, Rosemary, Kathleen Eunice, Patricia, BobbyogJean.
klædd að leik, en ég vildi að þau væru
vel og snyrtilega til fara opinberlega
Þau fóru I sunnudagaskóla á hverjum
sunnudagsmorgni Þegar þau komu
niður af lofti stóð ég neðan við stigann
og skoðaði hvert þeirra I krók og kring
áður en þau fóru út, og rétti þeim
bænabækur, talnabönd og stúlkunum
hvita hanzka að skilnaði
Ég var alltaf mjög ákveðin við börn-
in. Ég reyndi að beita þau ekki hörku,
en sýna þeim festu Varð börnunum
fljótlega Ijóst, að ég þrasaði ekki um
hegðunaratriði, en vildi, að reglum
mínum væri hlýtt. Ég skammaði þau
heldur aldrei i viðurvist annarra, heldur
gaf þeim aðeins áminningar undir fjög-
ur augu Það dugði alltaf Eina refsing-
in, sem ég beitti var sú, að ég sló
krakkana stundum á fingurna með
reglustiku Smám saman fór að duga
að taka reglustikuna fram og sýna
hana Væri reglustika ekk'i við hendina
greip ég oft til herðatrjáa; af þeim var
alltaf nóg. Likaði krökkunum heldur
betur við herðatrén en reglustikuna og
fannst þau ekki -meiða jafnmikið!
Ég minnist þess ekki, að barn hafi
andmælt mér nema einu sinni. Það var
Jean, yngsta dóttir okkar, sem neitaði
einhvern tíma að fara í sund. Ég átti
þessu ekki að venjast og það kom svo
á mig, að mér varð orðfall. Svo sagði
ég henni ósköp rólega, að öll systkini
hennar færu I sunc* og hún færi með
þeim Henni mun hafa skilizt á rödd-
inni að hollast væri að hlýða enda fór
hún i sundið
Ég skipulagði tima barnanna ræki-
lega og sá um það, að þau hefðu alltaf
nóg fyrir stafni Ég sendi þau i dans-
skóla Þeim leiddist þar, en þau lærðu
dans vel og eru þau méi þakklát fyrir
það núna. Ég lét þau gera margt, sem
þeim likaði ekki þá, en þau sjá eftir
fæstu af þvi núna. Börn vilja auðvitað
vera frjáls og leika sér. En það getur
borgað sig að taka af þeim völdin i
æsku Þeim er nú ekki alltaf Ijóst hvað
er þeim fyrir beztu
Og þá dettur mér i hug tannviðgerð-
irnar. í tuttugu ár fór ég með börn á
þriggja vikna fresti til tannlæknis i New
York Mér var umhugað um það, að
þau gætu brosað skammlaust. Til
þess þurfti góðar tennur. Tennur allra
barna minna voru eilitið skakkar og
gengu þau öll með tannspengur i ein-
hvern tima. Ekki þótti þeim það gott
En ekki sjá þau eftir þvi núna
Eitt af þvi sem við brýndum fyrir
börnunum var það, að neyta helzt ekki
áfengis eða tóbaks. Við áttum hægt
m ;ö þetta, þvi við reyktum ekki sjálf og
var varla hægt að segja, að við brögð-
uðum vin Ég fann einu sinni á mér af
kokkteil Það var einhvern tima upp úr
1 930 Ég kunni ekki að meta áhrifin.
En þótt við værum alltaf að brýna
góða.siði fyrir börnunum varð þeim
auðvitað eitthvað á stundum. Þá sagði
Joe þeim að segja sér satt og rétt frá,
en svo skyldi hann reyna að hjálpa
þeim. Hann lagði mikla áherzlu á sann-
sögli og sagðist ekkert geta gert fyrir
þau ef þau skrökvuðu að sér. Hann
hlustaði alltaf rólegur á alla málavöxtu.
Þegar hann hafði hugsað málið varð
hann stundum fokreiður, en þá reiði
lægði brátt og þá sneri hann sér að þvi
að bjarga málinu Hann minntist svo
aldrei á það framar.
Við brýndum mjög fyrir krökkunum.
að þau yrðu að standa í stykkinu, hvað
sem þau tækju sér fyrir hendur Þau
ættu að leggja sig fram i öllu og reyna
að verða alltaf fremst. Þetta ættu þau
að gera sér að vana. Við áminntum þau
líka um það að bera sig ævinlega vel,
þótt eitthvað bjátaði á. Við vissum, að
lífið er enginn barnaleikur og það er
bezt að gera sér Ijóst i tæka tið, svo
menn séu búnir undir áföll. Við lögð-
um þvi mikla áherzlu á það, að börnin
ynnu öll sin verk af fremsta megni Þau
vöndust á þetta og það hefur lika
dregið þau langt.
Við hjónin urðum sjálf snemma fyrir
ýmsum áföllum. Þriðja barnið okkar
var til dæmis vangefið Þetta var fyrsta
stúlkan sem okkur fæddist. Hún var
skirð Rosemary. Ég var himinlifandi
þegar hún fæddist. Framan af varð
þess í engu vart, að hún væri lakar
gerð en flest annað fólk. Hún var sein
til máls og lærði seint að borða með
skeið, en þetta þótti ekkert tiltökumál
Börn eru mjög misjafnlega bráðþroska.
En það varð smám saman Ijóst, að
eitthvað var óvanalegt við stúlkuna.
Þegar hún átti að læra að lesa og skrifa
reyndist henni það mjög erfitt og jafn-
vel ókleift Hún byrjaði i smábarna-
skóla, en námið þar varð henni brátt
ofviða. Ekki bætti úr skák, að læknar
gátu ekkert sagt okkur nema það, að
stúlkan væri treggreind, og það höfð-
um við fundið sjálf. Við leituðum til
margra sérfræðinga, en ekkert dugði
Það þarf varla að geta þess, að ég
sýndi Rosemary litlu enn meiri um-
hyggju og eyddi meiri tima til hennar
en hinna barnanna Hún þurfti á þvi að
halda. Mér fannst hin börnin stundum
verða útundan, einkum þó John, og
hef ég alltaf haft dálitið samvizkubit af
þvi. Ekki er mér þó Ijóst hvort það á við
rök að styðjast og nú er of seint að
spyrja John. En Rosemary reyndum
við að ala upp með eðlilegum og
venjulegum hætti. Lengi vel vissu fáir
nema fjölskyldan, að hún var vangefin
og það var ekki fyrr en Jack bauð sig
fram til forsetaembættisins, að faðir
hans sagði frá þessu i blaðaviðtali. Það
hafa sjálfsagt verið einhverjar kjafta-
sögur á kreiki, þvi margt kemur upp i
kosningaslagnum Mér varð oft hugs-
að, hvers vegna þessi ógæfa hefði
komið yfir okkur að eignast vangefið
barn en öll hin sérlega vel gerð. Mér
eru ekki enn Ijósar þær orsakir en ég
sætti mig fljótlega við það, að algóður
guð hlyti að hafa gildar ástæður fyrir
þessu eins og öðru
Við hjónin vorum bæði trúuð Ég
vildi, að öll börnin gengju i góða,
kaþólska skóla i nokkur ár. Þar var Joe
á öðru máli. Hann sagði, að börn ættu
að læra trúrækni og siðavendni heima
hjá sér Það varð úr, að stúlkurnar fóru
allar i klausturskóla, en drengirnir
gengu i ..veraldlega" skóla Það kom
síðar i Ijós, að ég hafði gert mér
óþarfar áhyggjur Jack var t.d svolítið
hirðulaus um trúmál á yngri árum En
hann var mjög trúaður. Hann baðst
fyrir á hverjum degi og hélt þvi áfram
til hinztu stundar
Margir hafa spurt mig um námsár
Jacks. Honum gekk ekki snurðulaust i
skóla. Hann hylltist til þess, að leggja
rækt við þær greinar, sem hann hafði
sérlegan áhuga á en láta hinar eiga sig.
Svo veittist honum erfitt að semja sig
að reglum skólans. Hann gekk i gaml-
an skóla, þar sem reglur voru flóknar
og talsvert strangar En hann kærði sig
litið um þær og fór yfirleitt sinu fram
Höfðum við Joe nokkrar áhyggjur af
þessu
Þegar Jeck hafði verið tvö ár i
Choate, sem er gamall og virðulegur
skóli skrifaði heimavistarstjórinn um
hann skýrslu, þar sem sagði svo:
„Hann er kærulaus og skeytingarlaus
um flestállt, sem hann tekur sér fyrir
hendur eða á að gera HannTeerir alltaf
undir tima á elleftu stundu, er óstund-
vis, er hirðulaus um fé og eignir og
man aldrei stundinni lengur hvað hann
gerir af hlutunum"
Skólastjórinn í Choate sýndi Jack
mikið umburðarlyndi og skilning. Á
öðru skólaári Jacks, skrifaði skólastjór-
inn Joe á þessa leið: „Sannast sagna
tel ég algeran óþarfa að hafa áhyggjur
af Jack og framtið hans. Þvi betur sem
ég kynnist honum. þeim mun meira
traust ber ég til hans. Jack er gáfaður
og sjálfstæður Það er erfiðara að aga
hann en Joe, bróður hans, og honum
veitist sjálfum erfitt að hemja sig. Þetta
gerir honum að ýmsu leyti erfitt fyrir
núna, en drengir eins og Jack verða að
fá tima til að lagast að aðstæðum
hverju sinni. Jack verður aðeins að fá
tima til þess að lita i kringum sig og
hugsa sinn hag og læra það, hvernig
bezt sé að haga sér i lífinu. Hann kemst
að réttum niðurstöðum að lokum; á þvi
er enginn vafi."
Smám saman „vitkaðist" Jack lika.
Hann fór að lita námið alvarlegri aug-
um en áður. Þetta er úr bréfi, sem
hann skrifaði föður sinum: „Ég vildi
skrifa þér af því, að við LeMoyne (vinur
Jacks og skólabróðir) vorum einmitt að
tala um það hve illa okkur hefði gengið
I vetur. Við höfum ákveðið að hætta
öllu slugsi og taka okkur á Mér er
alveg Ijóst, að það er mikilvægt, að
mér gangi vel i vor. Annars kemst ég
ekki til Englands (Honum hafði verið
lofað að hann færi til Englands og
lærði hjá Laski, prófessor, eins og Joe,
bróðir hans, hafði gert). Mér er orðið
Ijóst, að ég hef verið að svikja sjálfan
mig. Ég hélt ég hefði staðið mig sæmi-
lega, en það er ekki rétt; ég hef svikizt
um. En ég geri mér góðar vonir um
það, að mér gangi betur á þessu miss-
eri. Við LeMoyne erum báðir ákveðnir
að gera eins og við getum
Mörgum árum siðar viðurkenndi
skólastjórinn það, að hann hefði stund-
um verið kominn að þvi að gefa Jack
upp á bátinn „Stundum fannst mér ég
vinna tvö aðgreind verk," sagði hann
„Annað var að reka skólann, en hitt var
að stjórna Jack Kennedy og kunningj-
um hans Þetta voru ekki slæmir
strákar, en það varð að hafa auga með
þeim. Þeir voru einfaldlega litt þrosk-
aðir. Og mér fannst þeir þroskast seint
Ég skrifaði þvi einu sinni Joe Kennedy
og spurði hann hvort hann gæti komið
og rætt við okkur Jack Mér fyndist full
þörf á þvi, að við þrir kæmum saman
og gerðum upp sakir. Ég var bálreiður,.
þegar ég skrifaði þetta bréf
Kennedy kom og við ræddum sam-
an allir þrir i skrifstofu minni Ég hafði
búið mig undir þennan fund og hafði á
takteinum langa syndaskrá Jacks
Joe Kennedy leyndi ekki hug slnum
Hann talaði yfir hausamótunum á syni
sinum og tók stundum hressilega til
orða Hann talaði af alvöru, en krydd-
aði mál sitt jafnframt hnyttnum setn-
ingum eins og við var að búast af íra.
Þess var lika þörf í skiptum við Jack.
Hann felldi sig ekki við eintóma alvöru
Hann hafði góða kímnigáfu, enda var
hann brosmildur. Hann var reyndar
svo broshýr, að honum fyrirgáfust fjöl-
margar yfirsjónir vegna þess eins.
Hann var yfirleitt ákaflega geðfelldur
piltur. Manni varð ósjálfrátt hlýtt til
hans."
Ég held, að viðtalið i skrifstofu skóla-
stjórans hafi haft mikil áhrif á Jack, og
jafnvel markað timamót i lifi hans. Ég
er viss um það, að hann fór að hugsa
sinn gang betur eftir það Mér fannst
að minnsta kosti mega merkja það á llfi
hans upp frá þessu.
Myndin tekin 1919. Rose Kennedy með þremur elztu börnum sfnum: Joe, Jack og Rosemary.