Lesbók Morgunblaðsins - 29.02.1992, Blaðsíða 9
Þýzk 12. aldar lýsing á hugmyndinni um manninn í hinum kosmíska heimi. Al-
heimur miðalda er hér sýndur í faðmlagi guðdómsins. Kenning Hclga: „eigi ein-
ungis hefir hvert ódeili áhrif á allan heiminn, heldur einnig hver samögn, hvert
efnasamband, hver líkami.“
ar og undrast og getur lagt til eftirmynd
ættar sinnar með örlitlu broti af sjálfum sér.
Maðurinri er samfélag milljarða fruma. Ein
og sér er hver fruma ekki máttug, en vegna
tengingar hennar við aðra í hópnum myndast
sérhæfðar einingar undir samhæfðri stjórnun
og slík samstilling myndar manninn, hugs-
andi veru. Margfeldi getu þessara miljarða
fruma liggur í sambandi þeirra innbyrðis og
þessi vera nær svo mörgum sinnum fullkomn-
ara sambandi við alheiminn vegna samstill-
ingar frumanna.
Álykta má: Við þekkjum ekkert líf nema
í tengslum við efni og teljum að það sé ekki
til nema á grunni háþróaðs efnis.
Maðurinn er sambandsvera sem geislar sér
út í alheiminn og allir menn eru í sambandi
við einn eða fleiri í einhveiju aflsvæði í heimin-
um þar sem fyrir er nægjanleg samsvörun.
Þetta er í eðli lífsins og nær jafnt yfir það
sem við skilgreinum gott og illt. Allir menn
hafa eitthvert næmi fyrir áhrifum. Við getum
kallað þau áhrif nærhrif sem virka beint á
eitt eða fleiri hinna skilgreindu skilningar-
vita. Fjarhrif þau sem einstaklingurinn verður
fyrir utan skynsviðs skynfæranna og fara
beint inn á heilastöðvarnar án þess að vera
fyrst numdar af skilningarvitum, t.d. sýn
og/eða heyrn. Því er það þegar þær biandast
saman, t.d. sýn með skyni augans, og önnur
aðsend áhrif án skynjunar augans þá fer eft-
ir þekkingu og hveiju einstaklingurinn trúir
hver úrvinnslan verður. Einnig fer það eftir
umhverfisáhrifum og aflsvæði því er umlykur
hann. Slíkur hæfileiki manna er mismunandi
og hann leiðir oftast til fáfræði og vitleysu
en getur leitt til vitsauka.
Næmi sem er langt umfram það sem venju-
legt er má kalla ofumæmi. Dr. Helgi Pjet-
urss var ofurnæmur, sér til vitauka, en það
skapaði honum mikla erfiðleika í lífinu. Er
það samkvæmt íslenskri heimspeki ekkert
smáræðis mál hveijum samböndum menn
tengjast.
Maðurinn er sendistöð = útvarpar áer út í
alheiminn, þegar hann vakir með virkri lífs-
starfsemi. Því betra ástand sem er í frumufé-
lagi hvers líffæris og samstilling líffæranna
betri, því betri orkustöð er maðurinn og við-
tæki hans betra og draumar hans skýrari.
Ef menn vita þetta geta þeir betur stillt við-
tæki sitt og vita að þeim er nauðsyn að vera
jákvæðir. Þá er hver hugsun leið til annarrar
betri. Þetta stuðlar að góðri framvindu og
líffstefnuleið. Allt sem maðurinn hugsar og
gerir á hverri andrá lífs hans hér á jörð mót-
ar efnið sem mun síðar skapa hann á öðrum
hnetti. Þetta er skilningur í líffræði.
Þegar sjálfsstarf hugans er í lágmarki eða
maður sefur er maðurinn virkast móttöku-
tæki og hann dreymir.
Samkvæmt íslenskri heimspeki er undirrót
allra drauma lífgeislaáhrif vökuvitundar eða
vitunda einhvers staðar úr alheimi. Hinn rangi
skilningur og stilliáhrif aflsvæðis umhverfis-
ins stillir viðtæki mannsins sem því miður er
oftast ruglað hér á jörð. Dreymi mann að
hann líti í spegil sér hann allt annað andlit
en sitt eigið.
Svo mikilsverðir eru draumar að maðurinn
lifír skemur draumlaus en matarlaus.
Gagnverkan Skynhrifa Og
Skilnings
Mikilsvert er að gera sér ljóst hvað það
er sem mótar alla úrvinnslu skynjana, hvort
heldur hugurinn grípur þær af eigin frum-
kvæði eða þær þrýstast inn í huganri frá
öðrum. Þá ræður miklu hvað maður heldur
eða trúir um hið skynjaða fyrirbæri. Saman-
burður milli skyldra þjóða og sérstaklega við
það sem kallað er frumstæðir menn leiðir
glögglega í ljós að einstaklingar skynja ver-
öldina á misjafnan hátt.
Best sést þetta ef það snertir það sem
kallað er yfírskilvitleg fyrirbæri eða trúar-
brögð, t.d. hvað úrvinnsla einstakra upplifana
sama eðlis er önnur hjá hinum guðspekitrú-
aða en hjá hinum sem trúir á líf á öðrum
stjörnum. Guðspekingurinn vill gleyma sjálfi
sínu í uppljómun, en hinn litast um. í miðils-
samböndum verður frásögnin önnur. Þetta
snertir líka mjög það sem ég ræddi um hér
fyrr, draumana, því að sá sem um árabil
hefur treyst skýringum íslenskrar heimspeki
um draumsambandið upplifir það að lífíð er
honum annar veruleiki, vegna þess skilnings.
Trúarbrögðin Og Skiln-
INGUR
Kenningar eru statiskar og enginn þekking
sem við höfum tileinkað okkur, eða trú, er
hinn endanlegi sannleikur allur.
Hversu margt gott og fagurt sem er í trúar-
brögðunum er líka mikið af fornum misskiln-
ingi sem þarf að leiðrétta ef þeim á að tak-
ast það ætlunarverk sitt að frelsa heiminn.
Ég tek hér misskilningsdæmi: Við altaris-
göngu útdeila prestar blóði Krists og gefa
mönnum að smakka á líkama hans. Þetta á
að vera táknrænt og byggir á orðum Krists.
Astekar slátruðu hinum fríðustu föngum á
altari við trúarathafnir, skáru í bita og út-
deildu sem hinni blessuðu fæðu í nafni trúar
sinnar.
Skýring íslenskrar heimspeki á trúarbrögð-
unum er eftirfarandi: Öll trúarbrögð verða
til við virkt samband við fullkomnari verur á
öðrum hnöttum, stundum svo nákomið að
maðurinn segir: „Ég og faðirinn erum eitt.“
Oftast er sambandið ófullkomið og margt
aflagast í heila hins ófullkomna manns. Menn
skynja orkuflæði frá öflugri lífsstöðvum og
hinni fullkomnu veru, en þegar skilninginn
vantar og rétta úrvinnslu hjá móttakandanum
getur hið aðsenda snúist til ills eins og hjá
Astekum.
Þar sem og þegar vel er lifað á þessari
jörð eigum við hlutdeild í guðsríki, en þegar
þjáðst er og lífínu misþyrmt er helvíti. Þetta
eru ekki trúarbrögð heldur skilningur í nátt-
úrufræði. Að vita að með lífemi sínu er mað-
urinn að móta sér framtíð er líka skilningur
í náttúrufræði og að við andlát hjér á jörðu
fer maðurinn til sér skylds en öflugra aflsvæð-
is, betra eða verra, á annarri stjömu, það er
líka skilningur í náttúrufræði. Islensk heim-
speki virðir trúarbrögðin, veit að einlæg bæn
hins trúaða manns er heyrð þegar hann í
neyð sinni ákallar guð sinn og biður um hjálp,
og margir skynja svömn og öðlast frið. Þann-
ig er það í öllum trúarbrögðum, jafnt krist-
inni trú, búddatrú og trú á hina misskildu
æsi. Þetta byggir á lögmáli lífgeislunarinnar.
Endurburðarkenning
Guðspekinga Og Íslensk
Heimspeki
Endurburðarkenning guðspekinga er gam-
all misskilningur svo sem fyrr er vikið að í
grein þessari. Látinn maður frá þessari jörð
endurlíkamnast á annarri stjörnu samkvæmt
íslenskri heimspeki. Sú líkömnun er oftast á
því aflsvæði, þar sem ætt manna er, sérstak-
lega þegar fólk deyr ungt. Þegar menn and-
ast aldraðir er oftast horfín elli og hrumleiki
og maðurinn eins og hann var best á sig
kominn.
Oft eru menn lengi að átta sig á því að
þeir eru líkamlegir á annarri stjörnu. Þetta á
einkum við ef menn hafa lengi verið veikir,
mglaðir eða farist snögglega. Þeir eru bundn-
ir við minningar frá þessari jörð — jarðbundn-
ir. Við höfum þess dæmi hér á jörð að menn
lifa svo í minningum sínum að þeir skynja
ekki sitt rétta umhverfi.
Látnir menn eru fyrst eftir flutningipn bundn-
ir í huganum við gamla staðinn, því er það
að næmir menn verða varir við huggeislun
þeirra og stundum tilfinnanlega (ég vísa til
þess að hver geislar öllu sjálfi sínu) og þar
sem maðurinn hefur lifað er sterkust minning-
in um hann prentuð í huga ættingja og vina;
hlutum og umhverfí.
Þegar þetta kemur allt saman, fjargeislun
hans til manns eða manna þar sem minning-
in um hann er sterkust og móttakandinn er
næmur, getur þeim manni birst hinn látni í
sýn og jafnvel með hluta af lífafli sínu efnað
honum vísi til skyndilíkama. Slíkt er vísbend-
ing um það sem gerist á framlífsjörðum þar
sem lífið er þúsund sinnum öflugra en hér.
Guðspekingar nefna það til stuðnings kenn-
ingu sinni um endurfæðingu að sumir menn
hafí minningar frá fyrra lífi. Samkvæmt ís-
lenskri heimspeki fá menn oft hlutdeild í
minningum annarra. Við erum alltaf í lífs-
starfi okkar að tengjast minningum annarra.
Sumir tengjast svo ákveðinni persónu að þeir
fá föst tengsl við hana. Sé það við þroskaðan
einstakling getur það verið til góðs en oftast
er það við ruglaða einstaklinga á annarri
stjörnu. Ég hefi fullyrt að allir menn eru í
einhverjum samböndum úti í alheimi, en áber-
andi eru hin rugluðu sambönd. Það er mjög
í tísku að þekkt fólk riti bækur um fyrri lífs-
minningar. Þetta er verulega peningagefandi
og ýtir það undir útgáfustarfsemina. Þetta
er samanssafn af misskilningi, skáldskap og
lygi-
Til er fólk sem stundar það að segja öðrum
frá fortilveru þess og hvað það hafí verið í
fyrri lifi. Tvennt er áberandi:
1. Viðkomandi á að hafa verið þekkt persóna
einhvem tíma, t.d. eru í henni Ameríku
núlifandi endurbornar fleiri en eitt hundrað
Kleópötrur og hver um sig hin eina og
sanna, þessi þekkta úr sögunni.
2. Einstaklingur sem fer til nokkurra fyrra-
lífsfræðara reynir það að þeim ber ekki
saman og því fleiri sem farið er til verður
þetta skrautlegra því hver einn fræðarinn
útdeilir a.m.k. einum til tveimur stórmenn-
um sögunnar sem viðkomandi á að hafa
verið. Það er e.t.v. tilvinnandi að greiða
dálitla peninga fyrir það til þess að hresga
upp á sjálfstraustið að heyra að maður
hafí verið stórmenni í fyrra lífí, t.d. Alex-
ander mikli.
Sá einstaklingur sem fer til atvinnujóg-
ans sem tengist dulrænum hreyfingum
getur lent undir því áhrifavaldi sem er
honum skaðlegt. Áhrif sefjunar gefur
mönnum ákveðna þægileikakennd en segir
ékkert um það hvað er æskilegt eða ekki.
Menn hafa stundum unnið hin verstu verk
og haldið að þeir væru að gera eitthvað
gott og þarft. Endurfæðingarkenning guð-
spekinga stenst hvorki erfðafræðilega né
stærðfræðilega, miðað við allar fæðingar
hér á jörð, að hver geti aðeins verið endur-
borinn í einni persónu í einu. Þessi kenn-
ing tefur fyrir þroska þess manns sem
ánetjast henni.
Um Miðla
Svo sem fyrr er greint geislar hverm aður
sér út í alheiminn í allri sinni lífsstarfsemi.
Hann er móttakari aðsendra áhrifa og lífgeisl-
unar einhvers staðar úr alheimi. Allir menn
eru í einhveijum mæli miðlar. Þeir sem stunda
fyrirbænir fyrir sjúkum og hijáðum vinna
miðilsstarf. Þeir sem gefa sig í það að halda
miðilsfundi með skyggnilýsingum eða tali
framliðinna manna ei-u skilgreindir sem miðl-
ar. Miðlar eru misjafnir og þeir eru til sem
dæma alla miðla ranglega af þeim sem staðn-
ir hafa verið að svikum. Það er álíka rangt
og að dæma alla bankamenn þjófa af þeim
fáu sem stela í bankanum þar sem þeir vinna.
Að vera miðill er að rýma eigin vitund fyrir
annarri aðsendri. í stétt starfandi miðla er
fólk með veikt sjálf sem lifir ekki nógu heil-
brigðu lífi. Þeir eru meira og minna í rugluð-
um samböndum vegna ranghugmynda um
sambandið og stilliáhrifa umhverfisins og
þeirra sem sitja með þeim á miðilsfundum.
Því er afar oft lítið mark takandi á því sem
sumir miðlar segja. Þeir kunna þó oft að lýsa
því sem liðið er. Hinir eru margir sem eru
miklir heiðursmenn og vandaðir í hvívetna
og þó skortir á það að skoðanir sumra séu
nógu réttar. Þeir vinna merkt líknar- og lækn-
ingastarf í anda kærleikans.
Allt sem til varanlegra framfara horfir
byggir á grunni þekkingar, t.d. í læknisfræði
svo dæmi sé tekið. Vanti þekkingu verða hlut-
imir handahófskenndir, því er svo afar mikils-
vert að vita hið rétta. Þá fýrst er hægt að
skapa hin réttu skilyrði svo viðfangsefnið
takist.
LOKAORÐ
Kenning íslenskrar heimspeki um lífið í
alheimi skýrir margt sem ekki hefur verið
skilið áður, t.d. í miðilssamböndum og trúar-
brögðum.
Eg tel líklegt að ekki verði neinar teljandi
framfarir í sálarfræði né heimspeki nema á
grunni aukinnar þekkingar á lífinu, hinu mikla
alheimssambandi þess, þ.e. grunni íslenskrar
heimspeki. f
Það virðist ekki hafa verið út í bláinn þeg-
ar dr. Helgi Pjeturss skipti framvindunni í
tvennt, lífsstefnu og helstefnu — fyrir 70-80
árum og taldi þunglega horfa með framvind-
una á þessum hnetti og til þess að forða hruni
þyrfti að ná betra sambandi við menn á öðr-
um hnöttum en náðst hefði með trúarbrögð-
um.
Enn mun líða nokkur tími þangað til hægt
verður að halda fyrsta blaðamannafundinn
með skyndilíkhömuðum yini frá annarri
stjörnu, t.d. í Perlunni á Öskjuhlíð, en það
væri þó hægt með réttum undirbúningi.
Grein þessi er byggð á drögum að riti um
íslenska heimspeki, sem ég hefí unnið að í
ígripum.
Heimspekistofa
dr. Helga Pjeturss
Heimspekistofa dr. Helga Pjeturss var
stofnuð 29.3. 1989. Stofnandi hennar
var Benedikt Björnsson, með stuðningi
Einars Matthíassonar, fyrir hönd ætt-
ingja dr. Helga Pjeturss.
Hinn 16. október 1990 staðfesti dóms-
og kirkjumáiaráðuneytið skipulagsskrá
heimspekistofunnar, sem er sjálfseignar-
stofnun.
Kristín G.J. Sigurðardóttir, Austur-
brún 2, Reykjavík, sem andaðist 4. nóv-
ember 1990, arfleiddi heimspekistofuna
að öllum eignum sínum. Kristín, sem
hvatti mjög til stofnunar heimspekistof-
unnar, mælti með tveimur mönnum í
stjórn hennar, Samúel D. Jónssyni og
Guðmundi Jóhanni Guðmundssyni og eru
þeir í stjórn hennar ásamt Benedikt
Björnssyni.
Tilgangur stofnunarinnar er tvíþætt-
ur. Annars vegar að halda uppi minningu
dr. Helga Fjeturss og safna á einn stað
sem flestu, t.d. munum og ritum sem
snerta persónu hans, og erum við þakk-
látir öllum sem vilja veita lið í þeim efn-
um. Hins vegar að vinna að skilningi á
íslenskri heimspeki, sem dr. Helgi Pjet-
urss er höfundur að.
Höfundur er forstööumaður íslenzku heim-
spekistofunnar og fyrrum forstjóri bygginga-
félags.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 29. FEBRÚAR 1992 9