Lesbók Morgunblaðsins - 14.09.1996, Blaðsíða 7

Gosmökkurinn er mestur fyrstu cföga
gesains en siöan dregur úr honum og
hraun fer að renrta. Pó að í raunveru-
leikanum gerist margt samtímís í g<»um
þÆ. hraun rennur, eidfjall hleðst upp og
gosgufur brjotast út er hér farin sú leið
a& taka fyrir eitt atribi f einu ti!
ei nföldunar. Næst fyigjumst vi8 með
hraunrennsli.
fyrstu spor í tölvuvæðingu sökum fjárskorts
og því ekki líklegir kaupendur dýrra forrita.
Hingað til hefur það því komið í hlut Náms-
gagnastofnunar, sem einnig er fjársvelt
stofnun, að koma út flestum þeim forritum
sem í boði eru. Forritin eru gjarnan fengin
ódýrt eða gefins í gegnum norrænt samstarf
og síðan þýdd. Það er ljóst að ef vilji er fyr-
ir íslenskri kennsluforritagerð þarf að útvega
fjármagn. Ég tel yfirvöld menntamála bera
þar meginábyrgðina."
Hvað tölvunotkun í skólum varðar segist
Sigurður lengi hafa undrast það umburðar-
lyndi sem íslenskir skólar hafa sýnt gagn-
vart enskri tungu í tölvukennslu.
„Við viljum veg íslenskunnar sem mestan
en gerum ekki kröfur um að tölvusalar bjóði
skólum upp á íslenskt stýrikerfi (þótt sumir
geri það reyndar). Það er stefnt að því að
notendaskil Windows verði á íslensku en
hver ætti að finna hjá sér þörf til að þýða
stýrikerfið? Þetta er hlægilegt. Auðvitað á
einfaldlega að segja: Ekki verða keyptar tölv-
ur í íslenska skóla eftir árið 1997 án ís-
lenskra notendaskila. Þá fyrst yrði eitthvað
farið að gera í málunum. Það er í rauninni
hlálegt að þó að flestir kennarar noti tölvu-
tegund sem býður upp á íslenskað stýrikerfi
og mörg íslenskuð forrit hafa flestir nemend-
ur landsins aðeins aðgang að tölvum með
stýrikerfi sem er á ensku".
Nýbúi
Á síðasta skólaári tók Sigurður m.a. þátt
í þróunarverkefni, á vegum Fræðsluskrifstofu
Reykjaness og menntamálaráðuneytisins, um
tölvusamskipti fyrir nýbúa. Sigurður sá um
A*t**r“ *ttír Otysir ¥ir *trrvn\ om «r <4 «r.
hríur «*ur Mcfe sir Hma Í.4. *ir iwÍM imrtekjmm* é
Su&grUwii ánk 19» hrw.íitei sKTnyjrair, K*t*aski jA tpj&Hie
fmm
i ■ S»gnor6 7
pcjgps

Ni6urslt>6ur orðnokkagreiningar:

. Í4ei«8«wfl;: 0
Fomftlfi:
cereetfdngúT.'
heyuproinir:
mm'
■
! 969\
400
j Tt3
lOfl'
! 500
m
66f>
1S>ð

tirnsijgii.' | í
ftGkt JÍ (Ott VGIO á
IsiBnskrt möifraiðí. tisð
arHtið metrmrnnauatt!
: ÍrMMéWitÍ
í ívmB /nsik* hww«
nmms.
Htffwiu «(* «B*ln8'n
ttr*Wið nrb.
ttr*».un<t 0.0
A&a1t»»ilmund
ttköflp vkfr»1«
zx.
3
; #**&***!<&> J.rfKuy tó ,
[ Sngtmti |
i«w« ['aijwiSnK* 1
ftnoitktf |
Allir kennarar verói iölvukennarar
Þegar sest er við tölvuna birtast á skjánum
landfræðilegar staðreyndir í fjölbreytilegum
myndum í Jarðfræði Islands en síðan Islensk
málfræði með reglum og undantekningum.
Að vinna sig gegnum þessi tvö forrit tekur
nokkurn tíma en honum er vel varið hvort
sem litið er á forritin sem nám, leik, afþrey-
ingu í sjálfsnámi eða upplýsingaleit. Sú vinna
sem felst í gerð margmiðlunardiska, þ.e.a.s.
að samþætta fjölþætt gögn, texta, hljóð,
myndir og teiknimyndir, á eftir að gleðja og
þroska notendur. Geisladiskar eru nú þegar
orðnir mjög vinsælir til dreifingar á marg-
miðlunarefni en þeir geta borið gífurlegt
magn upplýsinga. Heimilistölvum fer ört
fjölgandi hér á landi og ungt fólk hefur nú
þegar aðgang að þeim á heimilum sínum.
Sigurður segir: „Ég geri mér grein fyrir
að sennilega verða nýjustu forritin mest not-
uð í skólum, enda eru þau fyrst og fremst
kennsluforrit en ekki er að efa að áhugafólk
um jarðfræði eða málfræði hefði gagn og
gaman af því að vinna með þau.“
Þegar Sigurður er beðinn að svara því
hvort honum þyki áhugaverðara að kenna
almennar námsgreinar eða á tölvur segir
hann að sér hafi svo sem flogið í hug að
vinna einungis við tölvur en við nánari um-
hugsun geti hann þó vart hugsað sér að
sleppa kennslunni alveg. Varðandi tölvu-
kennslu segir hann: „Stefnt er að því að all-
ir kennarar verði tölvukennarar, þ.e.a.s. að
tölvan verði notuð sem hjálpartæki í sem
flestum námsgreinum. Þetta er svo sem ág-
ætt. En ef þetta á að ganga í gegn þurfa
kennarar á endurmenntun að halda en hún
stendur þeim því miður ekki til boða svo
heitið geti. Nema ef til vill á kvöldnámskeið-
um þar sem kennarar geta lært á eigin kostn-
að og að sjálfssögðu í sínum frítima.“
Sigurður hefur ákveðna skoðun á því hvers
vegna ekki hafa verið gefin út fleiri frumsam-
in íslensk kennsluforrrit en raun ber vitni.
„Ástæðan er m.a. sú að þeir sem vinna
við tölvur sjá sér ekki hag í því að smíða
forrit fyrir skóla landsins. Staðreyndin er sú
að íslenskur markaður er of lítill til þess að
gerð íslenskra forrita standi undir sér nema
í undantekningartilvikum. Margir skólanna
eru, þótt ótrúlegt megi virðast, að stiga sín
tölvuvinnuna í því verkefni og gerði bæði
heimasíðuna Nýbúann og hélt utan um póst-
lista sem tengist verkefninu. Nýbúakennarar
víðs vegar á landinu geta þannig nálgast
ýmsar gagnlegar upplýsingar sem tengjast
nýbúakennslu og nýbúar geta komist í sam-
band við landa sína hér á landi eða erlendis
með aðstoð kennara. Einnig geta íslendingar
sem hyggjast flytjast utan fengið upplýsingar
um hvernig haga megi íslenskunámi barna
þeirra erlendis.
Sigurður hefur þetta að segja um áfram-
haldandi tölvuvinnu:
„Það er margt sem mig langar að gera
og ýmsar hugmyndir bíða frekari athugunar.
Ekki er þó ósennilegt að ég hvíli mig og fjöl-
skylduna á þessu áhugamáli mínu. Það hefur
farið mikill tími í þetta vafstur og það gefur
ekki mikið í aðra hönd. Ég reikna þó með
að halda eitthvað áfram vinnu við Nýbúann
ásamt fleirum. Ef ég fer af stað aftur í for-
ritasmíði þá kysi ég helst að gera forrit sem
tengdist sjávarútvegi. Þá á ég við margmiðl-
unarforrit þar sem fjallað yrði um lífið í sjón-
um, fiskveiðar og vinnslu sjávarfangs. Einnig
gæti verið gaman að gera forrit um vatns-
orku íslendinga og það sem henni fylgir.
Möguleikarnir eru ótæmandi því það hefur
svo lítið verið gert af íslenskum kennsluforrit-
um. Það sem á þó hug minn allan er að
ganga frá jarðfræðiforritinu til útgáfu og
síðan sé ég til hvað framtíðin ber í skauti sér.“
Höfundur er kennari og Ijóðskóld.
KENNSLUFORRIT
v
4-
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 14. SEPTEMBER 1996 T