Alþýðublaðið - 29.08.1986, Blaðsíða 4

alþýðu-
■ n rr»Tf'M
Föstudagur 29. ágúst 1986
'MþýðublaðiA, Ármúla 38, 108 Reykjavík
Sími: (91) 681866, 681976
Útgefandi: Blað hf.
Ritstjóri: Árni Gunnarsson (ábm.)
Blaðamenn: Jón Daníelsson, Ása Björnsdóttir, Kristján
.Þorvaldsson, Margrét Haraldsdóttir.
Framkvæmdastjóri: Valdimar Jóhannesson
Skrifstofa: Halldóra Jónsdóttir og Eva Guðmundsdóttir
Setning og umbrot: Alprent hf., Ármúia 38
Prcntun: Blaðaprent hi'., Siðumúla 12
Áskriftarsíminn
er 681866
En það var fleira en vötnin sem
gerðu staðinn heppilegan til að
stunda þar verslun. Þar var einnig
gott skipalægi og góð höfn frá nátt-
úrunnar hendi.
Upphaflega var þurrkuð síld
helsti verslunarvarningurinn, en
siðar komu Vestur-Þjóðverjar með
salt á markaðinn og verslunar-
menningin þróaðist smátt og smátt.
Aðeins var leyft að versla á sér-
stöku verslunartorgi, Gamlatorgi.
Þar var haldinn markaður tvisvar í
viku og þangað komu bændur frá
nærliggjandi sveitaþorpum með af-
urðir sínar.
Um 1400 tóku kaupntenn að
mynda með sér sanitök og hand-
verksmenn gerðu slíkt hið sama.
Þannig náðu þeir umtalsverðum
áhrifum á stjórn hins vaxandi bæj-
Verslun
í 900 ár
Kaupmannahöfn hefur frá nátl-
úrunnar hendi verið séð fyrir stöðu-
vötnum, sem á sinni tíð stuðluðu að
því að þar komu saman kaupmenn
Hestvagnar hlaðnir ýmsum varn-
ingi ú elsta verslunartorgi Kaup-
mannahafnar, Nýjatorgi. Myndin
er tekin árið /910.
með varning sinn víða að. Af því
dregur borgin nafn sitt. Þar hefur
nú verið rekin verslun í 900 ár og
þess verður minnst með ýmsu móti
á næstunni. Komið verður upp
sögulegum sýningum viö Pistol-
stræde, þar sem sýnd veröur þróun
verslunarhátta frá því snemma á
miööldum til vorra daga.
Þegar lram liðu stundir færðu
stærstu kaupmennirnir út kvíarnar
og hófu verslun á fjarlægari stöð-
um. Mynduð voru Vesturindíafé-
lagið og Austurindiafélagið og
austurlenskur munaðarvarningur
varð brátt á boðstólum á norður-
slóðum.
Versiunin stóð með mestum
blóma á 18. öld, þegar flest lönd
Evrópu áttu í ófriði, nenta Dan-
mörk og Noregur. Asíufélögin skil-
uðu drjúgum hagnaði, allt að 100°7o
ágóðahlut að því talið er.
En þegar Englendingar gerðu
skipaflota Dana upptækan 1808 i
Napóleonsstyrjöldunum kom aft-
urkippur í verslunina og hún náði
sér ekki aftur á strik fyrr en um
1860 og þá með nýju sniði. Verslun-
arhús leystu götumarkaðinn af
hóimi að mestu, sem varð upphafið
að nútíma verslunarháttum, með
sérverslanir og súpermarkaði.
Sumartískan
1987 í
Bella Center
Stærsla lískusýning í Noröur-
Evrópu verður haldin í Bella Cenler
í Kaupmannahöfn dagana 28.—31.
ágúst n.k. með þátttöku 1250 fyrir-
tækja frá Norðurlöndunum og
Vestur-Evrópu. Það er vor- og surn-
artískan 1987 sem verður sýnd þar.
Tískan, sem hefur meiri áhrif á
neytendur en nokkru sinni fyrr,
mun setja svip sinn á borgina þessa
daga. Búist er við u.þ.b. 20.000
tískufrömuðum á sýninguna, sent
koma til að kynna sér nýjustu lín-
urnar .og gera pantanir á viðeigandi
fatnaði fyrir alla fjölskylduna eftir
árstíðum og við öli tækifæri.
Sýningarinnar er beðið með mik-
illi eftirvæntingu, því að áhugi á því
að vera vel klæddur hefur farið vax-
andi hjá öllum aldurshópum og
fataframleiðendur hafa hvarvetna
aukið starfsemi sína.
Tískan verður fjölbreytt eins og
verið hefur, en í kvenfatatískunni er
aukin áhersla á kvenlegan fatnað,
sem gerir konurnar ljúfar og indæl-
ar, en karlmennirnir eiga að klæð-
ast grófunt og „karlmannlegum"
flíkum og mynda andstæðu við fin-
legar flíkur kvennanna.
Per Andersen, formaður sam-
taka fataframleiðenda og fram-
kvæmdastjóri sýningarinnar, sem
ber heitið „Future Fashion
Scandinavia", segir það vera mikla
lyftistöng fyrir framleiðendur á
Norðurlöndum að halda sýningu
sem þessa. Þangað koma fatahönn-
uðir með frantleiðslu sína frá t'lest-
um löndum Evrópu og nokkrir frá
Bandaríkjunum og Kanada. Þesser
að vænta að með þeinr berist nýir
straumar og nýjar hugmyndir, auk
þess sem betri vitneskja fæst um
það hvers konar flíkur muni seljast
best á erlendum mörkuðum.
Markaðsöflun er eitt af megin-
markmiðum sýningarinnar og í því
skyni hefur viðskiptadeild utanrík-
isráðuneytisins lagt til sérstakan
ráðgjafa sem er vel kunnugur mark-
aðsmálum í Hollandi, sem er einn
af leiðandi stöðum í tískuheiminum
um þessar mundir. Til sýningarinn-
ar er boðið umboðsmönnum víða
að, til að kynna fyrir þeim norræn-
an fatnað og norræna hönnun.
Sýningin er ekki öllum opin. Hún
er einkum ætluð fagfólki og sölu-
aðiljum, en er ekki ætluð til
skemmtunar fyrir almenning. Til
dæmis er aðgangur bannaður fyrir
þá sem ekki eru orðnir 16 ára.
Kvenlegt, ekkisatt. Samt er þetta
ekki nýjasta tíska, heldur fráþeim
dögum þegar amma var ung.
Molar
Aðalfundur NKR
„Við skorum á ríkisstjórnir Norð-
urlandanna, að samþykkja ekki
neinar þær aðgerðir, sem þrengja
eða skerða rétt samtaka launa-
fólks til að semja um kjör félags-
manna sinna í frjálsum samning-
um.“
Þetta segir m.a. í samþykkt að-
alfundar NKR (Samband nor-
rænna bæjarstarfsmanna), sem
haldinn var í Reykjavík dagana
19.—23. ágúst s.l. Samþykktin
var send forsætisráðherrum allra
Norðurlandanna.
í samþykktinni er jafnframt
vakin athygli á því, að frjálsir
samningar eru oft á tíðum ógiltir
með lagasetningu. Bent er á að
slíkar aðgerðir stangist á við al-
þjóðlegar samþykktir og þær
hefðir sem almennt samkomulag
er um á Norðurlöndum.
Aðalfund NKR sóttu um sextíu
lulltrúar frá öllum Norðurlönd-
unum. Nýr formaður var kosinn á
þessum aðalfundi, Sture Nordh,
en hann er formaður sænsku bæj-
arstarfsmannasamtakanna. Full-
trúi íslenskra bæjarstarfsmanna í
stjórn NKR er Albert Kristinsson,
1. varaformaður BSRB.
Samfara aðalfundi NKR var
haldin ráðstefna um stöðu bæjar-
starfsmannafélaga í nútíð og
framtíð á Norðurlöndunum.
Rædd voru skipulagsmál og leiðir
til að gera starf samtakanna skil-
virkara. Bent var á og varað við
þeirri klofningstilhneigingu, sem
gerir nú vart við sig í samtökum
launafólks á Norðurlöndum, og
hvatt til aukinnar samstöðu
launafólks í löndunum.
Norrænir bæjarstarfsmenn
voru sérstaklega hvattir til að
halda vöku sinni og bent á nauð-
syn þess að auka samskipti milli
landanna um málefni bæjar-
starfsmanna. Áhersla var lögð a
aukna upplýsingamiðlun milli
landanna. Fram kom að efla
þyrfti norrænt samstarf innan
NKR og ekki síður að beita sér
fyrir auknu samstarfi bæjar-
starfsmanna á aiþjóðlegum vett-
vangi.

Nýr kaupfélagsstjóri hjá
KRON
Ólafur Stefán Sveinsson hefur
verið ráðinn kaupfélagsstjóri
Kaupfélags Reykjavikur og ná-
grennis. Tekur hann við því starfi
af Ingólfi Ólafssyni, sem gegnt
hefur því frá 1963.
Ólafur Stefán Sveinsson er 28
ára. Hann er stúdent frá Verslun-
arskólanum og viðskiptafræðing-
ur frá Háskóla íslands. Ólafur var
kaupfélagsstjóri Kaupfélags
Hrútfirðinga 1981 til ’82, en hefur
undanfarið gegnt starfi fjármála-
stjóra hjá Agæti og tekið þátt í
mótun þess fyrirtækis.
Ólafur Stefán Sveinsson mun
taka við starfi kaupfélagsstjóra
um næstu áramót.
•
VSÍ fagnar
Eftirfarandi ályktun hefur borist
frá VSÍ.
Framkvæmdastjórn VSÍ l'agn-
ar því skrefi i átt til almennrar
vaxtalækkunar, sem felst í
ákvörðun fjármálaráðuneytis um
lækkun vaxta á tíkisskuldabréf-
um úr 8% í 6,5°7o.
Vinnuveitendasambandið telur
óhjákvæmilegt, að hliðstæðir
vextir bankastofnana lækki til-
svarandi og telur allar forsendur
til þess að vextir á skuldabréfa-
markaði lækki með sama hætti. í
því sambandi verður sérstaklega
að benda á óverðtryggð útlán,
einkum og sér í lagi lánafyrir-
greiðslu banka við innlendan at-
vinnurekstur. Á því sviði hefur
ávöxtunarkrafa bankakerfisins
keyrt um þverbak þar sem vaxta-
og lántökukostnaður getur í ein-
stökum tilvikum orðið um eða yf-
ir 30% í minna en 10% verðbólgu.
Hér verður að verða breyting á.
Vinnuveitendasambandið telur
æskilegt, að raunvextir fari lækk-
andi, en forsenda þess er sú, að
jafnvægi ríki á lánamarkaði. Til
þess að svo megi verða er nauð-
synlegt að dregið verði úr skulda-
söfnun ríkissjóðs, þannig að fjár-
lög og stefnan í peningamálum fái
samrýmst yfirlýstum markmiðum
um lækkandi raunvexti og hjaðn-
andi verðbólgu.