Alþýðublaðið - 30.04.1988, Blaðsíða 10

10
Laugardagur 30. apríl 1988
MMDUBIMÐ
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Umsjónarmaður
helgasblaðs:
Blaðamenn:
Dreifingarstjóri:
Setning og umbrot:
Prentun:
Blað hf
Hákon Hákonarson
Ingólfur Margeirsson
Kristján Þorvaldsson
Þorlákur Helgason
Haukur Holm, Ingibjörg Árnadóttir, Ómar
Friðriksson, og Sigríður Þrúöur Stefánsdóttir.
Þórdls Þórisdóttir \
Filmur og prent, Ármúla 38.
Blaöaprent hf., Síðumúla 12.
Áskriftarsiminn er 681866. ,
Dreifingarsimi um helgar: 18490 1
Áskriftargjald 700 kr. á mánuði. í lausasölu 50 kr. eintakið virka daga, 60 '
kr. um helgar. ,
AÐ MISNOTA
NEYÐARRÉTT ÞJÓÐAR
Þjóðin varö vitni aö því í fyrradag, í beinni sjónvarpsútsendingu
frá Alþingi heila kvöldstund, aö vantrauststillaga stjórnarand-
stöðunnar á ríkisstjórnina var felld meö miklum meirihluta. Jón
Sigurðsson, viðskipta- og dómsmálaráðherra sem tók síðastur
alþingismannatil máls við síðari umræðu, orðaði það þannig, að
stjórnarandstaðan hefði gefið ríkisstjórninni traustsyfirlýsingu
í sumargjöf. Og það eru orð að sönnu. í málflutningi stjórnmála-
manna stjórnarandstööunnar var ekkert nýtt að finna. Sama,
gamla tuggan um matarskatt og skoðanakannanir sem sýndu
vinsældir hinna og óvinsældir þeirra. Málefnaleg rök, stað-
reyndir: vel undirbúna sókn til höfuðs ríkisstjórninni varekki um
að ræða. Að bera fram vantrauststillögu á ríkisstjórn er alvar-
legur hlutur. Það er ekki neinn pólitískur útúrsnúningur til að
svekkjastjórnarliða. Að beitajafn þungu vopni og vantraustsyfir-
lýsingu, er þvi aðeins gert ef stjórnarandstaðan hefur metið þaó
að vel yfirlögðu ráði að stjórnhættir ríkisstjórnarinnar í heild
sinni eða í einstökum málum séu slíkir, að ríkisstjórnin njóti alls
ekki lengur trausts umbjóðenda sinna, þ.e. þjóðarinnar. Stjórnar-
andstaðan hefur hins vegargert sig seka um að misnotaþennan
neyðarrétt þjóðarinnar, ef svo má kalla. Hún hefur, án neinnar
sýnilegrar ástæðu nema hverfulla skoðanakannana og ástríðu-
mála, borið upp vantrauststillögu á ríkisstjórnina. Auðvitað var
slíkt dæmt til að mistakast. Ekki aðeins vegna styrks ríkis-
stjórnarinnar á Alþingi, heldur einnig áróðurslega. Þjóðin var öll
vitni að því í fyrrakvöld, að rökstuðningur og málatilbúningur
stjórnarandstöðunnar var aumur og brothættur.
Þess vegna gerði stjórnarandstaðan sín stærstu pólitísku
mistök hingað til — og eru þau nú orðin æri mörg fyrir — með
því að hrinda í framkvæmd tillögu um vantraust á ríkisstjórnina.
Þar með gaf stjórnarandstaðan á sér höggstað og styrkti ríkis-
stjórninaenn meir. í umræðunum frá Alþingi komu margarstað-
reyndir í Ijós. í fyrsta lagi hefur stjórnarandstaðan engar tillögur
fram að færa nema gamla nöldrið og einhvern óskalista sem
hver sem er getur dregið upp. Slíkur óskalisti kallar á gífurlega
aukningu ríkisútgjalda. Á sama tíma hefur hin félagshyggju-
sinnaða stjórnarandstaða mótmælt flestöllum tillögum ríkis-
stjórnarinnar til tekjuöflunar eins og umbyltingu í skattkerfi og
styrkingu velferðarríkis. Það er undarleg félagsmálapólitík.
Stjórnarandstaðan hefur ennfremur barist gegn lífskjarajöfnuði
með því að beita sér gegn sanngjarnri skattheimtu; brýnasta
réttindamál almenning í landinu. Það er einnig stórskrýtin
félagsmálapólitík. Tillögur Borgaraflokksins, Alþýðubandalags
og Kvennalistaganga i meginatriðum út áeitt: Draumórarugl um
afléttingu álagningar á allan almenning og fyrirtæki, og stór-
felldan mokstur úr ríkiskassanum til alls kyns draumaverkefna.
Hvaðan eiga eiginlega allir þessir peningar að koma? Af himni
ofan? í öðru lagi erþaðsláandi aðstjórnarandstaðan hefurengar
raunhæfar tillögur fram að færa við mótun efnahagsstefnu.
Bæði Alþýðubandalagið og Kvennalistinn hafa hins vegar lagt
það eitt af mörkum að slengja fram gagnlausum frumvörpum á
Alþingi um lögbindingu lágsmarkslauna. Á sama tíma mæla
sömu talsmenn fyrir almennri launahækkun allra stétta. Lengi
mætti áfram telja upp málafátækt og hugmyndarýrð stjórnar-
andstöðunnar. Málflutningur hennar dæmdi sig sjálfur I fyrra-
kvöld; samhengislaust raus sem felur I sér hallarekstur á ríkis-
sjóði, gengisfellingarkollsteypu og vaxtalækkun með valdboði,
sem er vísasta leiðin til sóunar og spillingar. Styrk stefna ríkis-
stjórnarinnar er hins vegar svar við ráðleysi stjórnarandstöðunn-
ar. Þessu var þjóðin vitni að I fyrrakvöld og gat borið saman I
rólegheitum heima I stofu ráðleysis- og spillingarhjaliö eða fasta
stefnu sem þegar er farin að skila árangri. Þess vegna hitti Jón
Sigurðsson ráöherra I mark þegar hann sagði að stjórnarand-
staöan hefði fært rlkisstjórninni traustsyfirlýsingu I sumargjöf.
Og þess vegna ber aó fordæma stjórnarandstöðuna fyrir að
misnota neyðarrétt þjóðarinnar; vantrauststillögu á rlkisstjórn.
„Það var unaðslegt aö vinna i verkalýðsfélaginu," segir Guðriöur Elíasdóttir, formaöur verkakvennafélagsins
Framtíðarinnar í Hafnarfirði og varaforseti ASÍ.
Guðríður Elíasdóttir, varaforseti ASI:
Ráðamenn Alþýðuflokksins eru
of mikið fyrir sjálfa sig
— og allir flokkar veigra sér við að viðurkenna að það sé til
láglaunafólk á Islandi.
„Þad geta komið þeir timar
að við verðum að berjast
með okkar vopnum fyrir rétt-
indum okkar,“ segir Guðríður
Elíasdóttir. Hún hefur verið i
fremstu víglinu verkalýðsfé-
laga í áratugi, en harmar
deyfðina og áhugaleysið í
verkalýðshreyfingunni núna.
Guðríður er formaður Fram-
tiðarinnar i Hafnarfirði. Þar
verður engin kröfuganga 1.
maí að þessu sinni.
Bömin koma 1. maí
„Við tókum upp á því að
hafa upptökuna af hátíðar-
ræðunum I Útvarpi Hafnar-
fjarðar og bjóða fólki í stað-
inn að hlusta og þiggja kaffi
um leið í æskulýðsheimil-
inu,“ segir Guðríður.
„Það kemur auðvitað við
mann að geta ekki haldið
upp á daginn á hefðbundinn
hátt, og við höfum fengið
ákúrur fyrir. Þetta kom ekki
frá innsta hjarta okkar, en
hverjir koma og koma ekki í
gönguna. Það kom kona til
mín um daginn sem kvartaði
undan ákvörðun okkar, en ég
spurði hana hvenær hún
hefði sést siðast 1. maí.
Henni var fátt um svör.
Kannski er þetta nauðsynlegt
til að ýta við fólki. Við höfum
haft 1. maí undir berum
himni I góðu veðri og vondu
veðri og það hefur fyllst af
börnum. Þegar við höfum
haft þetta úti og þriðji maður
búinn að tala, hafa kannski
20-30 manns verið eftir — og
hitt allt eru börn. En við
getum ekki kvartað undan
áhugaleysi á fundum hjá
Framtlðinni. Það komu t.d. á
annað hundrað manns á fund
vegna samninganna um dag-
inn.“
„Ég er fædd og uppalin á
Akranesi og þar var mikill
áhugi á verkalýðsmálum, og
1. maí var einn af mestu
dögum þar. Fyrst hef ég lík-
lega gengið 11-12 ára. Svein-
björn Oddsson, sem var
mikill verkalýðssinni, var
vinur foreldra minna, og
áhugi minn á verkalýðsmál-
um vaknaði I foreldrahúsum.
18 ára geng ég I verkalýðsfé-
lagið, en þegar ég kem til
Hafnarfjarðar 1945 líður bara
eitt ár þar til ég er orðin
gjaldkeri I verkakvennafélag-
inu. Ég lét gabba mig i þetta
starf mest fyrir áeggjan
tengdamóður minnar — og
gjaldkeri var ég 21 ár eða þar
til ég tók við félaginu sem
formaður."
Margt sem glepur
„Það hefur orðið ofboðsleg
breyting I þjóðfélaginu.
Hvernig heldurðu að manni
yrði við í dag sem hefði verið
upp á sitt besta við síðustu
aldamót? Margt af því sem
harðast var barist fyrir hefur
náðst fram og nægir að
nefna atvinnuleysistrygginga-
sjóði og tryggingakerfið allt.
En hvað ætli honum þætti
um þá sundrungu sem er I
verkalýðsfreyfingunni I dag?
Ég er ansi hrædd um að fólk
hefði ekki sætt sig við hana.
Áður fyrr hugsuðu menn um
að vera nógu sterkir gagnvart
atvinnurekendum, en I dag
liggur við að það sé ekki at-
vinnurekandinn sem er barist
við heldur sinnuleysi verka-
Iýðsh reyf i ngari n nar sjál f rar. “
„Ég held að það séu ekki
mörg ár siðan ég fór að finna
fyrir því að fólk væri sofandi
fyrir því sem var verið að gera
I verkalýðshreyfingunni. Lík-
lega var það á 7. áratugnum.
Það er svo margt sem glepur
fyrir fólki og líka hitt að vinna
jókst og fólk vildi eignast
hluti. Til þess að ná I alla
skapaða hluti leggur fólk á
sig ómælda vinnu og félags-
áhuginn dofnar. En það geta
komið þeir tlmar að við verð-
um að berjast með okkar
vopnum fyrir réttindum okkar
og verkalýðshreyfingin verður
að færa sig til fólksins."
Of mikið fyrir sjálfa sig
„Ég hef sagt það að ég var
afskaplega óánægð með
matarskattinn, þó aö þaö geti
vel verið að það sé hægt að
sýna okkur eitthvað fram á
að það þurfi að taka til hend-
inni til að koma I veg fyrir
söluskattsvik og misnotkun.
Mér hefur samt fundist að
það væri hægt að gera eitt-
hvað annað en aö leggja
matarskatt á, og sannaðu til
þaö verður engum öðrum
kennt um skattinn en Alþýðu-
flokknum, og mér finnst
ráðamenn Alþýðuflokksins
hafa farið svolítiö úr sam-
hengi við verkalýðshreyfing-
una. Þeir eru of mikið fyrir
sjálfa sig. Flokkarnir hafa
allir færst frá fólkinu, en nátt-
úrlega svíður mig sárast að
minn flokkur sé þar með.
Þetta er sá flokkur sem ætti
virkilega að hugsa um það
fólk sem er innan verkalýðs-
hreyfingarinnar, sérstaklega
fólkið sem er á lægstu töxt-
unum. Allir flokkar veigra sér
við að viðurkenna að það sé
til láglaunafólk á íslandi."