Alþýðublaðið - 05.07.1989, Side 2

2
Miðvikudagur 5. júlí 1989
MMÐUBLMIIÐ
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Dreif ingarstjóri:
Setning og umbrot:
Prentun:
Blað hf.
Hákon Hákonarson
Ingólfur Margeirsson
Kristján Þorvaldsson
Siguróur Jónsson
Filmur og prent, Ármúla 38
Blaöaprent hf.
Áskriftarsíminn er 681866
Áskriftargjald 900 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 50 kr. eintakið.
BANKASAMEINING -
ATHAFNIR EÐA
MARKLAUS ORÐ?
Það hefur lengi verið talað um nauðsyn þess að stokka upp
I bankakerfinu, fækka bönkum og stuðla að aukinni hag-
kvæmni I rekstri þeirra. Nú hefurverið ákveðið að steypa fjór-
um bönkum saman og mynda úr þeim einn myndarlegan
banka. Frumkvæðið að því hefur verið I höndum Jóns Sig-
urðssonarviðskiptaráðherra. Ekki virðast þó allirsáttirvið þá
framvindu sem málið hefur fengið.
Það er alltof algengt I okkar litla samfélagi að menn séu
með digurbarkalegar yfirlýsingar um að það þurfi að gera
þetta og hitt. Þegar til framkvæmdanna kemur renna menn
á rassinn og bera öllu mögulegu og ómögulegu við. Oftast
mun þó reyndin verasú að hagsmunirfárraáhrifamikillaein-
staklinga eru teknir fram yfir almannaheill. Sú festa og
ákveðni sem viðskiptaráðherra hefur sýnt I sameiningarmál-
um bankanna hefur vakið athygli almennings. Hann hefur
ekki látið þrýstihópaeðaharðagagnrýni einstakraaðiljavilla
sér sýn. Markvisst hefur hann unnið að þeirri farsælu lausn
sem nú hefur litið dagsins Ijós en hefur fyrir vikið eignast
margan öfundarmanninn.
Fyrstu viðbrögð Sjálfstæðisflokksins við lausn Jóns Sig-
urð'ssonar á Útvegsbankamálinu og sameiningarmálum
bankanna voru að reyna að eigna sér þau farsælu málalok.
Síðan hafaýmsir risið upp áafturlappirnarog haldið því fram
að nægjanlegt fé hafi ekki fengist fyrirútvegsbankann. Þrátt
fyrirallarvangavelturum sanngjarnt og réttlátt verö stendur
það eftir að viðskiptaráðherra hefur staðið við þau fyrirheit
sem hann hefur gefið og, engum vafa undirorpið, náð bestu
hugsanlegu lendingu I þessu máli.
Umræðan um bankamálin og endalok Útvegsbankans
hefur frá upphafi haft á sér mjög svo pólitískan svip. Menn
taka afstöðu meira og minna á pólitískum forsendum. Slíkt
er auðvitað skiljanlegt hjá þeim sem lifa og hrærast I stjórn-
málum en aðalatriði málsins má samt ekki gleymast. Það er
sú staðreynd að meö sameiningu bankannaerverið að vinna
að langþráðu markmiði allra stjórnmálaflokka, sparnaði og
hagkvæmari rekstri bankanna. Þaö sem að almenningi lýtur
og skiptir hann máli er að fá ódýrara bankakerfi, lægri vexti
og minni vaxtamun. Það skiptiralmenning I raun miklu meira
máli en karp um hvert hið endanlega kaupverð hafi nákvæm-
lega verið og hvernig skuli verðleggja hluti eins og viðskipta-
vild og fleira.
Það varástefnuskrá Alþýðuflokksins fyrirsíðustu alþingis-
kosningar að fækka bönkum og auka hagkvæmni I rekstri
þeirra. Nú hefur mikilvægum áfanga verið náð I þeim efnum
og virðist margur undrandi á að stjórnmálaflokkur standi við
gefin fyrirheit. Margir reyndar hættir að reikna meö því. Al-
þýðuflokksmenn eru hinsvegar stoltir af framgangi flokks-
ins I þessu máli og kippa sér ekki upp við það þegar óvildar-
og öfundarmenn I garð flokksins reyna að þyrla upp mold-
viðri I þessu þarfa máli. Hagsmunir almennings hafa verið
hafðir að leiðarljósi við úrlausn þessa máls og væri betur að
svo ætti við um fleiri mál á vettvangi stjórnmálanna.
ÖHNUR SJÓNARMIÐ
LOTTO hefur reynst vinsælt frá
því það var tekið upp hér á íslandi.
Ef marka má tilvitnun Tímans í
The New York Times eru það lág-
launamenn sem eru duglegastir að
kaupa lottómiða í Bandaríkjunum.
Annars ekki ólíklegt að þeir á Tim-
anum hafi hugsað sér fréttina til að
benda fjármálaráðherra, Ólafi
Ragnari, á vinsæla fjáröflunarleið,
enda virðast þær vandfundnar. í
Tímanum í gær segir svo:
,,„Fátæklingaskattur“
„Fólk meö árslaun undir 10.000
dollurum (580.000 kr. m.v. núver-
andi gengi) kaupir fleiri lottómiða
heldur en nokkur annar launþega-
hópur“ í Bandaríkjunum, sam-
kvæmt könnun sem „The New York
Times“ vitnar í í einu af þeim 28
ríkjum Bandaríkjanna sem þegar
hafa tekiö upp ríkislottó, en þeim
fer stöóugt fjölgandi. „Lottó hafa
breyst úr „smáaurabísniss“ upp í 16
milljaróa dollara veltu sveltra ríkis-
kassa“, segir blaðiö.
Lottósala fimmfaldast
Fram kemur aó sala lottómióa i
Bandaríkjunum hefur um fimm-
faldast frá árinu 1982, þegar hún
varð í kringum 3 milljarðar dollara.
Frá Maine til Kaliforníu hafi lög-
gjafar hætt að hræðast „laun synd-
arinnar" en þess í stað tekið fagn-
andi þeim skatttekjum sem milljón-
ir landsmanna bíði daglega í röðum
eftir að fá að borga. Andstæðingar
nýlegrar hækkunar bensín- og
eignaskatta í Louisiana hafi t.d.
bent kjósendum á það að skatta-
hækkunin yrði óþörf ef ríkið hæfi
rekstur á lotteríi.“
ÞEIR á Mogganum eru greinilega 1
í sjöunda himni yíir því að Albert
Guðmundsson skuli vera „kominn
heim“ eins og blaðið þeirra segir frá
í gær. Albert hefur greinilega verið
tekinn í sátt i Sjálfstæðisflokknum
eftir að hann er kominn þangað
sem hann á „heima“, þ.e. langt í
burtu, langt úti í löndum.
„Þegar Frakkar, sem komnir eru
á fertugs- eða fimmtugsaldur, heyra
minnst á „Gudmundsson“ Ijóma
þeir flestir hverjir og byrja að rifja
upp gamlar minningar. Manni
verður fljótlega Ijóst að Frakkar
hafa síður en svo gleymt Alberti
Guðmundssyni. Ungi knattspyrnu-
maðurinn frá íslandi, sem á árum
áður lék með félögunum Nancy,
Racing Club du Paris og Nice, hefur
augljóslega verið í miklu uppáhaldi
hjá samtíðarmönnum sínum og
skilið eftir Ijúfar minningar. Albert
Guðmundsson virðist líka vera hinn
ánægðasti með að vera kominn aft-
ur til Frakklands og hafa liafið störf
sem sendiherra í sendiráði Islands
við Boulevard Haussmann í París.
Maður hefur það á tilfinningunni
að honum finnist hann loksins vera
kominn heim aftur, eftir að hafa
tafist í hinu stormasama stjórn-
málalífi Islands um nokkur ár. Al-
bert var nefnilega búinn að ákveða
það, er hann lauk knattspyrnuferli
sínum, að flytjast alfarið aftur til
Frakklands um fimmtugt. „Það
hefði ég líklega líka gert ef ekki
hefði komiö til þátttaka mín í
stjórnmálum," segir Albert. Nú er
hann hins vegar kominn, að
minnsta kosti í biíi, því Albert segist
„útiloka ekkert“ hvað varðar fram-
tiðarþátttöku sína í islenskum
stjórnmálum."
ÐAGATAL
Rammíslensk deila
Enn gengur hvorki né rekur í deil-
unni um útflutning á gámafiski.
Þar hefur logað milli stríðandi
aðila, utanríkisráðuneytisins ann-
arsvegar, sjávarútvegsráðuneytis-
ins hinsvegar, en með því ráðu-
neyti standa flest ef ekki öll hags-
munasamtök tengd útgerð, fisk-
vinnslu og þeim sem við það
vinna.
Deila þessi byrjaði með því að
einhverjir óvandaðir menn í sjáv-
arútvegsráðuneytinu voru sendir í
að gera skýrslu um það hvernig
einhverjir aðrir menn í utanríkis-
ráðuneytinu hefðu staðið sig í
stykkinu við að úthluta leyfum til
útflutnings á þessum gámafiski.
Að mati þeirra í sjávarútvegs-
ráðuneytinu vissu hinir í utanrík-
isráðuneytinu alls ekkert hvað
þeir voru að gera — höfðu hreint
ekkert vit á hvernig hvaða fiskur
er og hver veiðir hvaða fisk og
hvernig hann er seljanlegur né
heldur hvort nokkur seldi það sem
hann hafði leyfi til og eitthvað
meira var það sem þeir vissu ekki,
sem sjávarútvegsráðuneytinu
fannst ástæða til að þeir vissu.
Þá var komið að mönnunum í
utanríkisráðuneytinu, þeim sem
ekkert vita að mati sjávarútvegs-
ráðuneytisins. Þar var aldeilis
ekki komið að tómum kofunum
því þeir héldu því einfaldlega fram
að þessir skýrslugerðarmenn í
sjávarútvegsráðuneytinu vissu
ekkert í sinn sjávarútvegshaus.
Færu með tómar lygar og svívirð-
ingar og mættu þeir aldrei þrífast.
(Héldu þá sumir að málið myndi
fara til vararíkissaksóknara þvi
hann er eins og allir vita í heilögu
stríði við ritsóða og ærumeiðara
og ekki mátti annað skiljast en að
skýrsla sjávarútvegsráðuneytisins
um vitleysuna í utnaríkisráðu-
neytinu væri í hæsta máta móðg-
andi og ærumeiðandi og hvað-
eina.)
Tóku þá við langar greinar í
blöðum eftir þá menn sem hlut
áttu að máli þar sem hver reif sinn
stólpakjaft með gífuryrðum eins
og alsiða er í menningarlegri ís-
lenskri rökræðu. Þótti þá flestum
sem málið væri komið í þann eina
rétta farveg sem hér gerist.
Einnig var efnt til umræðna í
sjónvarpssal þar sem menn sök-
uðu hver annan um að skilja ekk-
ert í málinu, um hvað það snerist
né heldur vita á því nokkra lausn.
Var þá endanlega staðfest að mál-
ið væri i íslenskum rembihnút
kergju og stolts og óbilgirni og
ekki yrði lengra komist á þeim
vettvangi.
Næsta skref í málinu er óljóst
en jafnvel talið að ekki verði öðru
við komið en ráðherrar fyrr-
greindra ráðuneyta verði að útkljá
málið sín á milli, því undirmenn-
irnir séu svo heiftúðugir hver í
garð annars að ekki sé verjandi að
setja þá í sama herbergi eftirlits-
Iaust. Verður þá væntanlega úr því
skorið hverjir vita hvað þeir eru að
gera og hverjir vita ekkert hvað
þeir eru að gera. Hverjir eru rit-
sóðar og æruspillar og ættu ekki
að fá að vinna að skýrslum um
aðra menn fyrir opinbert fé.
Þegar sú niðurstaða er fengin
geta menn væntanlega sest niður
og gamnað sér við að reikna út
hversu miklu íslendingar hafa
tapað á þessum gassagangi og
þannig fundið rifrildinu nýjan
farveg. Um leið er kannski mögu-
leiki að einhverjir spakvitrir menn
fari í það í framhjáhlaupi að finna
út hvernig best megi koma því við
að flytja út íslenskan fisk í gám-
um án þess að ofbjóða erlendum
mörkuðum. Væri það vel.