Alþýðublaðið - 20.02.1991, Blaðsíða 8

TILBOÐSVERÐ Á GISTINGU
KYNNIÐ YKKUR VERÐIÐI

MMÐUBMBI8
MiMtaðtu 4a -101 RgyhiaYfk • 8lml ie«o
HEIMILI FERÐAMANNSINS
í HÖFUÐBORGINNI
GEVALIA
Þai er kaffið 687510
Ahrif Persaflóastrídsins á ísrael:
Halda ísraelar
stillingu sinni?
Stríð getur skipt sköp-
um, það hafa ísraelsmenn
m.a. fengið að reyna. Áöur
en fjölþjóðaherinn hóf að
dreifa sprengjum á Irak
þótti Yitzhak Shamir, for-
sætisráðherra Israels,
ekki manna líklegastur til
að verða efstur í vinsælda-
könnunum. Karakterleysi,
þrjóska og ómannblendni
forsætisráðherrans hefur
oft vakið andúð í ísrael og
ótta í Bandaríkjunum. Frá
því að loftárásir íraka á
Israel hófust hafa vindar
hins vegar blásið honum í
hag í auknum mæli. Sham-
ir hefur hlotið lof fyrir áð-
ur óþekkta eiginleika í
hans fari, biðlund og still-
ingu þegar a.m.k. 31 Scud-
flaug íraka hefur hitt borg-
ir ísraels með þeim afleið-
ingum að fjórir hafa látist
og um 300 slasast. George
Bush Bandaríkjaforseti
hefur haft meira samband
við Shamir á undanförn-
um mánuði en sl. tvö ár
samanlagt, og vinsældir
hans hafa aldrei verið
meiri heima fyrir.
Shamir er þó útsmognari
en svo að hann láti þennan
skyndilega meðbyr villa sér
sýn. Hann hefur þegar byrjað
að styrkja varnir sínar fyrir
pólitíska orrustu sem hann
telur að yfirvöld í Washing-
ton og bandamenn þeirra
muni heyja gegn harðlínurík-
isstjórn hans um leið og fer
að sjást til himins yfir Kúveit.
Shamir ætlar að nýta sér
skyndilegar vinsældir sínar
til að afla sér stuðnings á
bandaríska þinginu, koma
frekara óorði á Palestínu-
menn og herða ríkisstjórn
sína í andstöðunni gegn ým-
iss konar eftirgjöf á her-
numdu svæðunum.
Leiðtogi Líkúd-bandalags-
ins hneykslaði marga fyrir
nokkru þegar hann útnefndi
öfgamanninn og fyrrverandi
hershöfðingjann, Rehavam
Zeevi sem ráðherra án ráðu-
neytis og meðlim í varnar-
málanefnd stjórnarinnar. Út-
nefningin olli miklu fjaðra-
foki bæði innanlands og utan
og töldu ýmsir stjórnmála-
fræðingar að með þessu væri
Shamir að gera að engu þann
stuðning og þá samúð sem
ísraelar höfðu fengið í kjölfar
árása íraka. Nú er hins vegar
Ijóst að útnefningin hafði
engin neikvæð áhrif og málið
flestum gleymt. Zeevi þessi
er mjög umdeildur stjórn-
málamaður og sérstaklega
fyrir þá skoðun sína að skuli
flytja þær 1,7 milljónir Palest-
ínumanna, sem byggja her-
numdu svæðin í Gaza og á
Vesturbakkanum, til araba-
ríkja í nágrenni ísraels.
Þrátt fyrir aðvörun eins yf-
irmanns ísraelska hersins,
Ehuds Barak, um að herinn
klæjaði í lófana eftir að gjalda
Irökum rauðan belg fyrir grá-
an, er Shamir ekki líklegur til
að gefa fyrirskipun um árás í
náinni framtíð nema að
auknar eldflaugaárásir íraka
valdi verulegu manntjóni eða
þær beri efnavopn. Þótt still-
ing hans sé talin mikil fórn af
mörgum, þá er hún hingað til
Yitzhak Shamir.
að öllu leyti byggð á eign-
hagsmunum. Verið er að
eyða voldugasta óvini gyð-
ingaríkisins, a.m.k. 80% Isra-
ela eru á móti tafarlausri end-
urgjaldsárás, og ríkisstjórnin
vex í áliti í Washington.
í staðinn vonast Shamir eft-
ir vægri meðferð þegar
Bandaríkin beina athygli
sinni að deilum ísraela og ar-
aba. Hann gæti þó orðið fyrir
vonbrigðum, að minnsta
kosti gefa ummæli sumra
bandarískra stjórnarerind-
reka tilefni til þess. Einn
þeirra segir að Bandaríkin
muni standa í miklu meiri
skuld við suma arabíska
bandamenn sína heidur en
Israel. Shamir reiðir sig meira
á stuðning bandaríska þings-
ins, sem er nú að búa sig und-
ir kosningarnar 1992, fremur
en Bush eða Baker sem hann
treystir ekki vel.
Shamir hefur gert þá var-
úðarráðstöfun að lofa að taka
upp að nýju friðarumleitanir
við Palestínumenn, sem hann
gaf frá sér á síðasta ári eftir að
Baker tók þær alvarlega.
Friðaráætlunin fól í sér hug-
myndir um beinar viðræður
við arabaríki, sem og kosn-
ingar á hernumdu svæðun-
um til að velja leiðtoga sem
mundu svo semja um tak-
markaða sjálfstjórn við ísra-
el. Að þessu sinni vonast
Shamir til að eyðileggja í eitt
skipti fyrir öll herferð PLO
fyrir heimalandi til handa
Palestínumönnum á sama
tíma og þess verði krafist af
arabaríkjum að þau láti af
ófriðsemi gegn ísrael. Hann
segir, „Arafat og fylgismenn
hans er helstu stuðnings-
menn morðingjans í Baghd-
ad. Tími er kominn til að
þjóðir heims hætti stuðningi
við hryðjuverkasamtök." Þró-
un í þessa hátt er þegar hafin.
Samuel Lewis, fyrrum sendi-
herra Bandaríkjanna í ísrael,
segir: „Ríkisstjórnin hefur
komist að þeirri niðurstöðu
að þörf sé á að eiga við araba-
ríkin á sama hátt og Palest-
ínumenn."
Á sama tíma og yfirvöld í
ísrael vísa á bug óvinsælum
friðartillögum, hyggjast þau
nýta sér samúð heimsins til
að tryggja sér milljarða doll-
ara í hernaðar- og fjárhagsað-
stoð. í síðasta mánuði áætlaði
fjármálaráðherrann, Yitzhak
Modai, að ísrael muni þurfa
þrjá milljarða til að standa
straum af kostnaði vegna
stríðsins og stórfé að auki
næstu fimm árin til að hjálpa
við flutning á gyðingum frá
Sovétríkjunum.
Stríðið við Persaflóa hefur
bætt bæði ímynd ísraels og
öryggi þess. En takist Shamir
ekki að aðlaga sig veruleik-
anum eftir stríðið, er líklegt
að þessi bætta staða vari ekki
lengi. Haldi Shamir upptekn-
um hætti í afstöðu sinni os
stefnu er framtíðin ekki væn-
leg. Á meðan Shamir neitai
að semja við Palestínumenn,
getur hann ekki búist við frið:
við önnur arabaríki eða þvi
að Bandaríkin útvegi þá doll-
ara sem þarf til að hýsa os
skapa atvinnu handa sovésk-
um gyðingum. Haldi Shamii
áfram að forðast samninga
gæti þjóð hans einangrast
enn meir en raunin var fyrir
stríðið.
FYRIRHUGAÐ STRANDHOGG BANDAMANNA I KUVEIT
1. Leið að ströndinni hreinsuð
2. Orrustuskip skjóta á strandvirki
3. Þyrlur ferja hermenn frá flugmóðurskipu
Landgönguprammar flytja hermenn
skriðdreka og önnur vopn
á land. Freigátur
og beitiskip haida
uppi skothríö
þeim til varnar
REUTER