Vísir - 05.07.1976, Blaðsíða 2

'2
Hvað finnst þér að
gjaldeyrisskammturinn
þyrfti að vera hár?
Haraldur Hálfdánarson, verka-
maður: — Ég veit það ekki. Ég
hef ekki stundað ferðalög siðan á
striðsárunum. Það hefur mikið
vatn runnið til sjávar siöan og ég
hef ekki fylgst með þessum mál-
um.
Guðbrandur Þorláksson, dundar
við hænsnarækt: — Það get ég
ekki sagt um. Mér finnst þó órétt-
látt aö tala um að þeir riku þurfi
meiri gjaldeyri en þeir fátæku
eins og ég sá einhvers staðar. Alla
langar jafn mikið til aö komast til
útlanda.
Svana Guðjónsdóttir, húsmóðir:
— Mér finnst hann alla vega allt
of litill. Ætli hann þyrfti ekki að
vera minnsta kosti hundrað þús-
und krónur.
Stella Kjartansdóttir, nemi: —
Ég hef bara enga hugmynd um
það þvi aö ég hef ekkert farið út
nýlega.
Jón Arnason, iæknir: — Eins hár
og á hinum Noröurlöndunum.
Skammturinn er allt of lágur.
Mánudagur 5. júli 1976
visœ
■KBBBBHHaBHBEKffiSHfBBflBEHHh.
Islond mun hagnast ó tilveru
EFTA um langa framtíð,
,,Eftir viðtöl min viö stjórn-
málamenn, forsvarsmenn at-
vinnulifsins og fleiri, fer ég
héðan sannfærður um að is-
lendingar eru undir þaöbúnir að
taka fullan þátt i frjálsri verslun
og viöskiptum milli landa. Ég
hef séð hér á landi dæmi um
mjög vel sa mkeppnisfæran
iðnaö og eru mér þá efst I huga
verksmiöjur þcirra Akur-
eyringa, sem ég skoðaði i vik-
unni.”
Svo fórust Charlés Muller,
framkvæmdastjóra Efta, orð i
einnkaviötali við Visi um helg-
ina. Muller er 54 ára gamall
svisslendingur, semeftir langan
starfsferil i svissnesku utan-
rikisþjónustunni tók við stöðu
framkvæmdastjóra hjá Efta i
janúar s.l.
„Það er margvisleg vanda-
mál þvi samfara að taka þátt i
frjálsri millirikjaverslun en is-
lendingar fengu góðan tima til
aðlögunar, og að auki mikla að-
stoð frá norræna iðnþróunar-
sjóðnum, sem settur var á
laggirnar i tengslum við inn-
göngu íslands i bandalagið. Að
aukihafa islendingarnotið allra
friðinda bandalagsþjóða án
þeirra skuldbindinga, sem þeim
eru tengd allt frá þeim degi, er
island gerðist meðlimur.
Aðlögunartimanum lýkur
endanlega árið 1980 og mér sýn-
ist að islendingar séu að verða
fyllilega reiðubúnir að mæta
þeirri auknu samkeppni,sem
það hefur i för meö sér.”
„Erfiöleikar islendinga eruað
atvinnulifiö er of einhæft hér.
Fiskiönaður veröur eflaust um
langa framtið mikilvægasta at-
— segir framkvœmdasljórí EFTA í viðtali við Vísi
Charles Muller og frú ásamt Þórhalli Asgeirssyni, ráðuneytisstjóra. (Ljósm Jens).
vinnugrein fslendinga en brýna
nauðsyn ber til fyrir islendinga
að gera atvinnulifið fjölhæfara
og óháðara fiskveiðum. Það er
einmitt við þetta sem Efta getur
hjálpað ykkur. Aðild tsiands að
Efta gefur islenskum iönaði að-
gang aö stórum og heppilegum
mörkuðum.
Ef ég má gefa ykkur ráð, þá
er það að gera atvinnulifið fjöl-
hæfara og miöa þróun þess við
útflutning en ekki að verða
sjálfum ykkur nógir. Til þess
getur ekkert hjálpaö meira en
aðild að Efta."
Aðspurður um framtið Efta
með hliðsjón af hugsan-
legristækkun Efnahagsbanda-
lagsins, sagði Muller:
, ,Ég er sannfærur um tilveru-
réttEfta,ogþað leysistekki upp
i fyrirsjánlegri framtið. I Efta
eru sjö lönd og niu lönd eru I
EBE. Það er rétt að möguleiki
erá úrsögn Portúgala úr Efta ef
af aðild þess að EBE verður, en
hvort tveggja er, að slikar við-
ræður taka mörg ár og svo hitt
að úrsögn Portúgala mundi ekki
minnka tilverurétt bandalags-
ins. Efta hefur haft mikil og góö
áhrif á efnahag aðildarland-
anna og þaö er trú min að þessi
lönd eigi eftir að hagnast á til-
veru þess um langa framtið.
Tvð hundruð ára afmœli Bandaríkjanna
tslendingar tóku fyrir
hundrað árum upp þann sið að
halda upp á afmæli iandnáms
með sérstökum hætti. Ellefu
alda afmælið er nýlega liðið, og
bar þá nokkuð á skritilegri and-
stöðu við óhjákvæmilegt til-
stand, bæði hjá einstaklingum
ogsamtökum. En afmæli af þessu
tagi eru ekki einsdæmi á ts-
landi, eins og margur virtist
halda, og jafnvel óþörf. Tvö
hundruð milijóna þjóð, eins og
sú bandariska, heldur með
miklu stolti upp á tvö hundruð
ára afmæli sitt þetta sumar.
tslensku blöðin báru þessa
merki um helgina, en flest
þeirra, ef ekki öll, gera sér
dagamun og birta greinar um
Bandarlkin og þjóðina, sem þar
býr. Þetta er gleðilegur vottur
þess, að afmælisskapið frá 1974
virðist ekki alveg runnið af
mönnum enn. Má m.a. sjá það á
þvf, að nokkrir islendingar
lögðu á sig að sigla báti I sam-
floti með öðrum og i vikingastil
til helstu borgar landsins — þar
á meöal einn, sem var svo heit-
vondur út i hátlðarhald sinnar
eigin þjóðar, að hann likti at-
höfnum I sambandi við það við
fasistaaðgerðir. En ekki ber að
lasta afturbata i mönnum.
Þá láta bretar sér annt um
upphaf sitt þessa dagana.
Breska rikiö hefur nýveriö
keypt vellina við Hastings, þar
sem Vilhjálmur bastarður, sem
bretar sjálfir kalla Vilhjálm
sigursæla, vann sina frægu
orrustu árið 1066 og lagði
grunninn að riki breta. Bretar
hafa hingaö tii ekki gert mikið
stáss með staðfestu rikisins, og
a.m.k. i seinni tlð hefur ekki
orðið vart mikilla afmælis-
hátiða þar I landi. Aftur á móti
leggja þeir mikið upp úr
giftingum konungsfólksins, af-
mælum þess og krýningarhá-
tiðum Þó getur veriö að kaupin
á Hastings bendi til þess, að þeir
hugsi sér til hreyfings, svo sem
eins og árið 2066, og fari þar að
dæmi eylandsins I norðri og
hinnar blönduðu þjóöar I vestri.
Þannig virðist enginn komast
hjá þvi til lengdar aö minnast
upphafs sins og eiga sér af-
mæiisdag, þótt þeir dagar á
stundum þjóni ekki hagsmunum
borðaliðs og spjaldbera.
Margt hefur verið sagt um
Bandarikin, sem varla er við
hæfi að rifja upp á tlma eins og
þessum. Munu þó andstæöingar
þessarar miklu þjóðar vart hafa
gerst eins haröorðir og ýmsir
þegnar hennar sjálfrar á
stundum. En það má vera
undariega brenglaður ameriku-
maöur, sem vegur meö gagn
rýni sinni að þjóðernistil-
filfinningunni, svo dýrmæt sem
hún er þeim, og er þaö allur
munurinn. Verulegt samneyti
okkar við bandarikjamenn hefst
ekki fyrr en I heimsstyrjöldinni
siðari. Þeir höfðu að vlsu sýnt
okkur þann sóma aö gefa okkur
styttuna af Leifi Eirlkssyni árið
1930, og hafa nú tekiö upp svo-
nefndan Leifs-dag i almanak
sitt, þótt enn sé á reiki vestra
hvort hann hafi veriö norö-
maöur eöa Islendingur. Það var
sem sagt 1941 að bandarlskir
hermenn komu hingað. Með
hernámi breta og slðan
samningsbundinni komu banda-
rikjamanna hófust nýir timar i
landinu. Þeim fylgdi mikið fé-
lagslegt umrót. Umbyltingin
var snögg og sársaukafull en að
sama skapi nauösynleg. Meira
og minna einangraðeyland varð
að nútimariki á fáeinum árum.
En þrátt fyrir nábýli viö stóran
granna I vestri varð umbylt-
ingin islensk. Til hliðsjónar
getum viðhugsað okkur hvernig
fariö hefði um hag okkar, hefðu
þjóðverjar hernumið landið og
setiö hér til 1945, eða járntjalds-
furstar komist til áhrifa á upp-
skiptatimanum i striðslok.
Þannig höfum við ekki ástæðu
til annars en senda bestu
kveðjur til afmælisbarnsins,
sem stigur nú fram á þrjú
hundruöasta timabilið, stutt
yfiriýsingum um sjálfslæöi og
mannréttindi, þar sem tekið er
fram að allir séu fæddir jafnir. 1
sliku andrúmslofti vilja vinir
þeirra i Evrópu starfa með
þeim að vernda grundvallar-
atriða lýðræðis i heiminum.
Svarthöfði