Vísir - 27.11.1977, Blaðsíða 13

VISIR
13
líif/í*
II II

stundum hafa sumir farið
óþarflega sparlega með sann-
girnina.
En mér kemur bók Kennedys
i hug nú, er ég fylgist með djarf-
legri ákvörðun Sadats Egypta-
landsforseta, sem tilkynnti
skyndilega að hann myndi fara i
opinbera heimsókn oni fall-
byssukjaft óvinarins. Þetta
gerði Sadat án þess að spyrja
arabiskan Pétur eða Pál og
kærði sig kollóttan, þótt þeir
syngihonum bölbænir við sams-
konar athafnir og við íslend-
ingar notum til að biðja fyrir
rikisstjórninni, með þeim
árangri, sem allir þekkja. Hvað
sem af ákvörðun þessari leiðir
er hún mikilfenglegt dæmi um
pólitiskt hugrekki, sem sjaldséð
er á yfirborði stjórnmálanna.
Úr islenskum stjórnmálum
þekkjum við hins vegar menn,
sem vilja baða sig i þeim
dýrðarljóma sem hetjum einum
ber, leitast gjarnan við að sann-
færa kjósendur sina um það, að '
þeir láti ekki að stjórn flokks-
forystunnar og leiki einleik,
þegar þeim henti. Auðvitað er
ekki tieyring gefandi fyrir slikt
sjónarspil, ef ekki fylgir annað
með. Hins vegar þarf dirfsku til
þess að ganga gegn þeirri öldu
almenningsálits, sem hæst ris á
hverjum tima og láta ekki
freistast til að fleyta sér stefnu-
miðalaust á þeim öldutoppum.
Minna ber á slikum hetjum,
enda gengi þeirra valtara en
hinna. Menn gætu spurt, hvort
það væri ekki i andstöðu við trú
skrifarans á lýðræðiö að láta
sem það sé tækifærismennska
og heigulsháttur hjá stjórn-
málamanni að reyna að dansa
eftir hljóðfalli þess dans, sem
dunar úti I þjóðfélaginu. Þangað
sæki hann umboð sitt, hvað sem
öðru liður. Þvi er til að svara, að
inntak lýðræðisins er, að þjóðin
eftirlætur kjörnum fulltrúum
þjóðfélagslegt vald sitt til
skamms tima og endurnýjar
það eða fellir úr gildi þegar
þeim tima lýkur. Sú krafa
verður ein gerð til kjörins full-
trúa, að hann villi ekki á sér
heimildir þegar hann tekur
kosningu og vinni samkvæmt
sannfæringu sinni meðan
umboð hans varir. Honum ber
að vinna i þágu almennings, en
hann verður jafnframt að
treysta á eigin dómgreind i
þeim efnum. Þá fyrst bregst
hann, þegar hverfult almenn-
ingsálit liðandi stundar stjórnar
gerðum hans. Aftaniossar
almenningsálitsins geta iðulega
státað af þvi, að þeir séu i and-
stöðu við flokksforystuna i
viðkomandi flokki, en reyndar
er það einnig oft svo, að foryst-
an öll heldur ekki höfði i þessum
efnum.
Ekki fer á milli mála, að á
dögum siðasta landhelgisstriðs
vildi stærsti hluti þjóðarinnar að
forystan sýndi skeleggari
afstöðu, steytti hnefann og sýndi
Bretum i tvo heimana. Ég held
að nokkurt pólitiskt hugrekki
hafi þurft til að fara að með gát
við rekstur málsins og fylgja
þeirri heilbrigðu skynsemi sem
sagði, að timinn væri sterkasta
vopn þjóðarinnar, en ekki þær
baunabyssur varöskipanna,
sem svikist hefur verið um að
setja á sjóminjasafnið I Hafnar-
firði.
Stundum vill vera mjótt á
munum milli hugrekkis annars
vegar og pólitisks dómgreindar-
leysis hins vegar. 1 dæmum
þeim sem Kennedy tekur i bók
sinni leiddi pólitiska hugrekkið
nánast ætið til þess, að viðkom-
andi glataði pólitiskum frama
sinum og náði oftast takmörk-
uðum árangri i baráttu sinni.
Mörg eru þau dæmi á mörkum
hugrekkis og dómgreindarleys-
is, þótt þau falli réttum megin
markanna við nánari skoöun.
Ég býst við að nefna megi fjöl-
mörg íslensk dæmi sem falla
röngum megin við þessi mörk. 1
þeim hópi er brottför Tryggva
Þórhallssonar úr Framsókn,
Pislarganga Hermanns Jónas-
sonar fyrir ASÍ þingið forðum
og tilþrif Bjarna Guðnasonar i
sölum Alþingis á vinstri stjórn-
arárunum siðar.
Vinstri stjórnin siöari rak
landhelgismál sitt. á margan
hátt klaufalega. Einkum kom
þar til framferði þáverandi
blaðafulltrúa, sem kunni sér
ekki hóf i störfum sinum. En
hinu er ekki að neita, að Ólafur
Jóhannesson sýndi pólitiskt
hugrekki er hann brá sér til
Lundúna og samdi við Heath um
lausn málsins. Um það leyti var
þjóðin i stórveldisham og
kommúnistar sem áttu aðild að
rikisstjórn nutu þess að geta
notað málið til að sverta
Atlantshafsbandalagið i augum
þjóðarinnar. Samningur þeirra
Ólafs og Heaths var rothögg i
andlit þeirra, eða öllu heldur
versta óæti og óþverri sem þeir
höfðu augum litið, — en þeir átu
það þó allt, og það i beinni út-
sendingu sjónvarpsins frá
Alþingi.
Nú um hrið hefur þessi þjóö
búið við meiri verðbólgu i mörg
ár en forustuhagspekingar segja
þjóð getalifað áf i fáa mánuði..
Það þarf stórkostlegt hugrekki
til að búa við hana, en enn meira
til að vinna bug á henni. Og nú
gegnir öðru máli en i land-
helgisdeilunni forðum, þvi að
timinn tekur nú málstað óvinar-
ins.
u
^5
Smurbrauðstofan
BJORNINIM
Njálsqatu 49 — Simi 15105
ítrtbœv
jólagtaðningur !
mm 2UlitsJjúnvarp
(áfim) að vrrðnurtikr.íMtÍÍ/tús.
III.JÖMDEIM)
^KARNABÆ
-.AUGAVEGl 66
i/t i
/>#-fY//V) 20.des.
Enn einu sinni.
ein greidd smáaughjsing
ogþú átt vinningsvon
s/ fí/ nuuzz
VISIR
smáauglgsingahappdrtrlli
Smáauglýsingamóttaka er i sima 86611
virka daga kl. a-22
Laugard. kl. 10-12
Sunnud. kl. 18-22
LÍIFIIÐ FR IlFIIKIJR
og í JOKER gengur það sinn vanagang
I leiktœkjasalnum Grensásvegi 7
f jöldinn allur af leiktœkjum
sem stytta stundirnar
M.a. Alls konar kúluspil, boxtæki, körfuboltatæki, vél-
byssa, riffill, loftvarnarbyssa, karatetæki, gjafmildur fíll,
þyrla og m.fl.
Gos og sælgæti
Lítið inn
Opið alla daga frá kl. 12-23.30
Leiktœkjasalurinn
Grensásvegi 7