Vísir - 09.02.1979, Blaðsíða 16

VÍSIR
20 Föstudagur 9. febrúar 1979
LÍFOGLIST LÍFOGLIST IÍF OG LIST LÍF OG LIST LÍF OG LIST LÍF 06 LIST
Hafnarbíó: Með hreinan skjöld — Endalokin ★ +
Lurkum lamin kvikmynd
Með hreinan skjöld — Endalokin —
Walking Tall — Final Chapter.
Hafnarbió. Bandarisk. Argerð 1977.
Aðalhlutverk: Bo Svenson, Margaret
Blye, Forrest Tucker, Sandy McPeake
Handrit: Howard B. Kreitsek. Leik-
stjóri: Jack Starrett.
Hreinsaö til meö lurkinum góöa.
Buford Pusser hét
hörkutól úr löggustjóra-
stétt i Tennessee. Hann
varð einn af þessum lif-
andi goðsögnum sem
Amerikanar eru sérfræö-
ingar i aö búa til. Pusser
þessi haföi það sér til
ágætis að reka heila hers-
ingu af skitnum glæpon-
um og óþjóöalýð úr um-
dæmi sinu meö lurk einan
að vopni, — aö þvi er
sagnirnar hermdu.
Pusser varö eins manns
hreinsunardeild. Hann
varð að visu fyrir per-
sónulegum sorgum i
átökunum við bófana, en i
staðinn fékk hann frægð
og auð.
Hollywood sá sér leik á
borði og miðaði út á auga-
bragði að þarna væri
maður til að græða á. Ævi
Buford Pussers lögreglu-
Kvikmyndir
Arni Þór- arinsson skrifar
stjóra varð að kvikmynd-
inni Walking Tall sem
Phil Karlson leikstýrði
árið 1973. Þetta var I eðli
sinu ódýr B-mynd, en hún
höfðaði til ameriskrar al-
þýðu: Einstaklingurinn
sem ofbýður rotnun sam-
félagsins, spillingin sem
þrifst i skjóli bófaveldis-
ins, ris upp og ræðst gegn
ofureflinu. Og sigrar.
Gamalt og gott stef, sem
hér hafði það krydd að
vera byggt á sönnum at-
burðum. Walking Tall
græddi mikið fé, og ótal
svipaðar myndir sigldu I
kjölfarið. Og Hollywood
hélt áfram að kreista
Pusser og bjó til Walking
Tall — Part II, og núna
kemur svo Walking Tall
— Final Chapter. Loka-
kaflinn guðsélof.
Þegar ég sat i Hafnar-
bíói og hafði horft á fyrsta
klukkutimann eða svo af
þessari mynd hugsaði ég
með mér (spakur að
vanda): Að þeir skuli
nenna þessu! Hér var allt
við það sama. Fyrri
myndirnar endurteknar
nánast senu fyrir senu.
En svo tók myndin allt i
einu nýja stefnu. Hún fór
að fjalla um það hvernig
Pusser varð fórnarlamb
eigin lifs: Tapar kosning-
um um löggustjóraem-
bættiðselur sig og ævi
sina, harmsöguleg sem
hún er i eðli sinu, til
Hollywood horfir á sjálf-
an sig taka á sig mynd
kvikmyndaleikara á
hvita tjaldinu, lifir aftur
martröðina þegar eigin-
konan var sundurskotin
af bófunum o.s.frv. Þarna
var semsagt verið að
fjalla um það hvernig ævi
mannsins varð að þeim
hasarmyndum sem voru
undanfari þessarar. En æ
þvi miður, — og reyndar
eins og við var að búast,
— klúðra aðstandendur
myndarinnar þessum
þætti efnisins. tJtkoman
er venjulegur og grunnur
glansari af máttlausara
taginu. 1 lokin ferst
Buford Pusser, auðugur
efniviður Hollywood-
mynda, i bilslysi. Sem
betur fer lifði hann þaö
ekki að sjá þessa kvik-
mynd.
Samtöl þessarar mynd-
ar eru kapituli útaf fyrir
sig. Ég hef sjaldan heyrt
leikara þurfa að lifa sig
inn i jafn neyðarlegt
þrugl. Enda geta þeir það
ekki. Bo Svendson, sem
hér tekur við af Joe Don
Baker i hlutverki Puss-
ers, er mikill beljaki og
fremur geðslegur og ein-
lægur leikari, en hann
getur ekkert gert nema
geiflað sig af ógleði yfir
leiktextanum.
Jack Starrett, leikstjóri
hefur gegnum árin skap-
að sér pinulitinn orðstir
sem flinkur fagmaður i
gerð æsifenginna hasar-
mynda og þá sjaldan
hann fær tækifæri til að
sýna leikni sina i slikum
hlutum hér þá bregst
hann ekki. En hann er
auðvitað ofurseldur lág-
kúrulegri meðferð á
mannlifsþáttum hand-
ritsins.
—A
Blóm sem er
ekki blóm
Alþýðuleikhúsiö, sunnandeild
sýnir I Lindarbæ
„Vatnsberana”
eftir Herdlsi Egilsdóttur
leikstjóri: Þórhildur Þorleifsdóttir
Leikmynd og búningar: Þórunn S Siguröardóttir
Lög og textar: Herdls Egilsdóttir
Alþýðuleikhúsið frum-
sýndi I Lindarbæ á sunnu-
daginn barnaleikritiö
„Vatnsberana” eftir Her-
dlsi Egilsdóttur. Reyndar
var þetta ekki eiginleg
frumsýning, þvi að leik-
ritið hefur þegar verið
sýnt i flestum grunnskól-
um höfuðborgarsvæöis-
ins. Það er samið I sam-
vinnu við skólarann-
sóknardeild, en höfundur
er Herdis Egilsdottir,
sem er löngu þekktur
barnabókahöfundur.
Leikritið er stutt og
hnitmiöað, algerlega
spunniö utan um eina
hugmynd: hlutskipti
þeirra, sem skera sig úr
hópnum, og verða fyrir
aðkasti þess vegna.
Vatnsberahjónin bera
blóm, en verða fyrir
þeirri ógæfu aö eignast
blóm, sem er ekki blóm,
heldur bara strákur, sem
hvorki er með krana eða
fræpoka og hefur þar að
auki langa mjóa fætur.
Strákurinn á auðvitað
ekki sjö dagana sæla og
hrekst loks aö heiman. En
vatnsberastelpan, hún
systir hans, fær eins kon-
ar vitrun I draumi, tekur
bróður sinn I sátt, og sag-
an fær góðan endi.
Prédikun I dæmisögu-
formi.
Leikendur eru fimm en
Vatnsberarnir — þrátt fyrir alit vantaöi samt eitthvað
upp á aö sýningin slægi I gegn, segir Bryndis m.a. I
umsögn sinni.
hlutverkin hins vegar ell-
efu, svo aö hver um sig
verður að bregða sér I
mörg gervi. Skiptingar
ganga mjög fljótt og vel
auk þess, sem leiktjöld
eru þannig gerö, að þaö
má breyta þeim á svip-
stundu i hvað sem er.
Sýningin bar þess merki,
að hún hafði verið lengi I
gangi, þvi að leikur allra
var léttur, áreynslulaus,
„rútineraður”. Hanna
María Karlsdóttir hefur
það skemmtilega hlut-
verk að vera sögumaður,
hún spilar bæði á flautu
og gitar, auk þess sem
hún hefur mjög viðfelldna
söngrödd. Það er hennar
að tengja saman atriði
leiksins og útskýra fyrir
börnunum, hvernig leik-
hfls verður til. Endanlega
gengur hún inn i leikritið
og leikur með hinum.
Skemmtileg hugmynd og
vel gerð.
Þórhildur Þorleifs-
dóttir er leikstjóri aö
þessari sýningu, og er
hún um margt Þórhildar-
leg, þó að hún sé ekki eins
góð og það besta sem
Þórhildur hefur gert
hingað til. Að visu var
henni þröngur stakkur
skorinn, þar eð þetta átti
að vera farandsýning og
ekki vitað fyrirfram,
hvernig aðstæður kynnu
að verða. Auk þess sem
það er enginn hægðar-
leikur að láta vatnsbera
gera sig uppi á leiksviði.
Þvi má skjóta hér inn, að
búningar voru mjög fall-
Leiklist
Bryndís
Schram
skrifar '
egir og hugmyndarikir og
höfundi sinum til sóma.
En þrátt fyrir allt þetta
vantaði samt eitthvað
upp á að sýningin slægi I
gegn, eins og sagt er. Hún
hélt ekki athygli barn-
anna óskiptri. Kannski
var atburðarásin ekki
nógu hröð, spennan ekki
nógu mikil, eða bara
áhorfendur of veraldar
vanir og lifsreyndir til að
láta tala við sig eins og
börn!!
Nú þegar þetta leikrit
hefur verið sýnt i öllum
grunnskólum Reykja-
vlkur, hlýtur röðin að
koma að landsbyggðinni.
Það er réttlát krafa, að
börn úti á landi séu ekki
látin gjalda fjarlæg&ár-
innar, þegar með litlum
tilkostnaði má færa þeim
menninguna heim. —BS.
Að vera AÐALSTEINN
Þaö er oft erfitt aö vera gagnrýnandi, — aö leggja
hlutlægt mat á listræna framleiöslu annarra. Menn
geta veriö þreyttir, fúlir og I slæmu tilfinningalegu
jafnvægi þegar þeir meta verkin. Þeir mega þvi gæta
þess aö þessir neikvæöu þættir innra meö þeim sjálfum
endurspegiist ekki I umsögn um aöra.
OAGBLADin MUDIIDAG
FEIMNI0G ÓSKHYGGJA
Gagnrýnendur mega gæta þess aö neikvæöir þæt
innra meö þeim sjálfum endurspeglist ekki I umsögn i
aöra, segir ólafur m.a. I andmælum viö myndlist:
gagnrýni Aöalsteins Ingólfssonar I Dagblaöinu.
Gagnrýni Aðalsteins Ing-
ólfssonar yfirgagnrýnanda
Dagblaðsins, þriðjudaginn
6. febrúar, finnst mér um of
endurspegla hans hugar-
ástand. Grein hans ber
yfirskriftina: „Feimni og
óskhyggja og á vist að
fjalla um sýningu Svölu
Sigurleifsdóttur I Galleri
Suðurgötu 7. Framarlega I
greininni segir Aöalsteinn.
„...henni er I mun aö koma
ákveðnum meiningum á
framfæri. I þessum Ivitn-
unum sinum á hún vissu-
lega samleiö með Erró,
eins og áöur hefur verið
bent á”. Hvergi áður I
greininni hefur Aðalsteinn
minnst á Erro.hann hlýtur
þvi að visa hér til fyrri
greinar um Svölu sem ég
veit ekki til að hann hafi
skrifað nema það sé farið
að prenta hluta Dagblaðs-
ins með ósýnilegu letri.
Enn heldur hann áfram
aö visa á vin sinn Erró:
„En þar sem Erró með-
höndlar gamla meistara
með skemmtilegu sam-
blandi af virðingu, ærsla-
fullri glettni og pólitiskri
sannfæringu, þá er eins og
þessi myndlistararfleifð
bókstaflega þrúgi Svölu.
Hún ber eiginlega of mikla
virðingu fyrir öllum þess-
um listjöfrum sem hún
vitnar I til þess að henni
takist að brjóta sér einka-
veg i listinni. Verk númer
eitt heitir „Linur sem ég
vildi hafa skrifað”. Þar er
vitnaö I ýmsar listakonur
lifs eða liðnar og það er
óskhyggja af þvi tagi sem
virðist móta samskipti
Svölu við list fyrra tima.
„Ekki held ég að Inga
Birna Jónsdóttir, svo dæmi
sé tekið verði flokkuð með
listjöfrum fyrri tima. En
hún er ein þeirra sem legg-
ur til „Linur” I verki
númer eitt. Hvað „ósk-
hyggju” Svölu viðkemur þá
kemur hún myndlist henn-
ar lítið við, ef hún hefði
sagt: „Myndirsem ég heföi
viljað mála” þá hefði það
verið annaö mál, en nú
segir hún: „Linur sem ég
vildi hafa skrifað”. Ekki
má rugla saman ritlist og
myndlist Aðalsteinn.
Fyrirgefðu, Aöalsteinn,
ég var næstum búinn að
gleyma vini þinum Erró,
sem þú miðar Svölu á ein-
um stað við. Að þinum
dómi eru samskipti Errós
við gamla meistara á
grundvelli „...virðingar,
ærslafullrar glettni og póli-
tiskrar sannfæringar”. Viö
hlið risans Erró er Svala
náttúrulega sem peð. Þvi
hlýtur hún að vera „þrúg-
uð” af hinum „gömlu
meisturum” sem risinn
Erró mætir með „ærsla-
fullri glettni”. I mynd sinni
„Hvernig list þér á” setur
Svala „...saman bút úr
sjálfsmynd Rembrandts og
túpur úr fjöldaframleidd-
um „Rembrandt lit” ”. I
þessari mynd finnst mér
Svala bera virðingu fyrir
nafni Rembrandts. Hún vill
ekki gera það að verslunar-
vöru. Hún er einnig póli-
tisk, skýtur á notkun
kapitalismans á listinni og
hún sýnir ærslafulla glettni
i að smella svona túpu á
vegg með mynd af Rem-
brandt þreykktri á. En
sennilega er það rétt hjá
þér, Aðalsteinn minn, aö
Svala sé þrúguð af Rem-
brandt o.co. Hún er hvorki
rik né fræg né karlkyns, hvi
skyldi slik vera voga sér að
vera i senn full af ,;...virð-
ingu, ærslafúllri glettni og
pólitiskri sannfæringu” i
návist stórmeistara?
LÍF 0G LIST LÍF 0G LIST LÍF OG LIST LÍF OG LIST LÍF OG LIST LÍF OG LIST