Morgunblaðið - 22.03.2001, Blaðsíða 26

26 FIMMTUDAGUR 22. MARS 2001 MORGUNBLAÐIÐ
FRELSI TIL FERÐA Í 15 LÖNDUM
M
ikil óvissa
er um
hvort þátt-
taka Ís-
lands í
Schengen-
samstarf-
inu og
ferðafrelsi sem henni er samfara
muni hafa einhver áhrif á fjölda og
ferðavenjur erlendra ferðamanna
sem koma til Íslands.
Flestir ferðamenn koma
af Schengen-svæðinu
Vilhjálmur Bjarnason, sérfræðing-
ur á Þjóðhagsstofnun, bendir á að
flestir ferðamenn sem koma til Ís-
lands komi frá löndum sem eru innan
Schengen-svæðisins. 78,5% erlendra
ferðamanna sem komu til Íslands í
fyrra komu frá Skandinavíu, Þýska-
landi, Bretlandi, Frakklandi og
Bandaríkjunum. Þar af komu 17,6%
frá Bandaríkjunum og 15,9% frá
Bretlandi. Þessi tvö ríki eru utan
Schengen-samstarfsins en ríkisborg-
arar þeirra þurfa ekki á vegabréfsá-
ritun að halda til að koma til aðild-
arlanda Schengen.
„Það kann svo auðvitað að vera
einfaldara fyrir ferðamenn, sem eru
komnir inn á svæðið, að fara til Ís-
lands, vegna þess að vegabréfsárit-
anir verða fáanlegar á auðmerkjan-
legri stöðum en áður og í afskekktum
löndum,“ segir Vilhjálmur.
Keflavíkurflugvöllur
verði „fljótlegasta og
þægilegasta“ leiðin
Að mati forsvarsmanna Flugleiða
mun reynslan leiða í ljós hvort
Schengen-samstarfið skapar ný
tækifæri í ferðaþjónustu. „Allir
helstu millilandaflugvellir í Evrópu
verða Schengen-vellir. Ef Flugleiðir
sjá fram á að hér náist meiri hraði og
öryggi í að þjónusta farþega á leið inn
í eða út úr Schengen en á öðrum flug-
völlum í nágrannalöndum, þá munum
við að sjálfsögðu nýta það í markaðs-
setningu okkar. Það væri mjög já-
kvætt að geta kynnt Keflavíkurflug-
völl sem „fljótlegustu og þægi-
legustu“ leiðina inn og út úr
Schengen. Hvort sú hugmynd er
raunhæf veltur bæði á frammistöð-
unni hér, og einnig á því hvernig aðr-
ir flugvellir taka á málum.
Við höfum ef til vill svolítið forskot
vegna þess að verið er að stækka
flugstöðina í leiðinni, en víðast hvar
þarf að koma Schengen-eftirlitinu
fyrir inni í eldri stöðvum. Reynslan
leiðir það í ljós,“ segir Guðjón Arn-
grímsson, upplýsingafulltrúi Flug-
leiða.
Mikilvægt að ekki
verði tafir við vega-
bréfaskoðun í Leifsstöð
„Það veit enginn hvort ferðamönn-
um fjölgar,“ segir Magnús Oddsson
ferðamálastjóri aðspurður hvort
Schengen-aðild Íslands muni hafa í
för með sér fjölgun erlendra ferða-
manna á Íslandi.
Í umsögn Ferðamálaráðs til Al-
þingis á síðasta ári segir að jákvæð
áhrif aðildar Íslands að Schengen-
samstarfinu fyrir íslenska ferðaþjón-
ustu, felist fyrst og fremst í því að
ferðalög innan svæðisins, þ.m.t. til Ís-
lands frá löndum í samstarfinu verða
almennt gerð auðveldari. „Mikilvægt
hlýtur því að teljast að koma í veg
fyrir neikvæðu áhrifin.
Skal þar fyrst og fremst bent á
flæðið í flugstöðinni og að stöðin geti
áfram virkað sem skiptistöð með við-
unandi árangri.
Þá eru innan greinarinnar efa-
semdir um að auknum kostnaði bein-
um eða óbeinum vegna aðildar okkar
að Schengen verði ekki velt út til
flugfarþega og fyrirtækja í flug-
rekstri,“ segir þar. Að sögn Magn-
úsar hefur hlutur ferðamanna sem
koma frá löndum sem eru utan
Schengen-samstarfsins, aukist á
allra seinustu árum. „Nálægt 40%
okkar gesta koma frá löndum utan
Schengen-svæðisins,“ segir hann.
Leiðakerfi Flugleiða
verði ekki sett í uppnám
Magnús segir ferðaþjónustuna
eiga allt undir því að Keflavíkurflug-
völlur sé og verði samkeppnishæfur.
Öll seinkun sem farþegar verði fyrir
vegna strangari vegabréfaskoðunar í
flugstöðinni geti skipt sköpum í því
„Enginn veit hvort
ferðamönnum fjölgar“
Þýskir ferðamenn af skemmtiferðaskipinu MS Delphin ganga frá borði í Reykja-
vík. Á innfelldu myndinni má sjá Schengen-vegabréfastimpil sem íslenskir landa-
mæraverðir munu taka í notkun þegar Ísland verður formlegur aðili að Scheng-
en-samstarfinu næstkomandi sunnudag. Útlit stimplanna er samræmt á öllu
Schengen-svæðinu.
Óvissa er um hvaða áhrif þátttaka í Scheng-
en-samstarfinu muni hafa á ferðaþjónustu.
Efasemdir eru einnig um að ólöglegir innflytj-
endur muni streyma í stórum stíl til Íslands
frá Evrópu þrátt fyrir afnám vegabréfaeft-
irlits, þó fáir treysti sér til að spá nokkru um
það. Dómsmálaráðherra og utanríkisráð-
herra segja mikinn ávinning fólginn í þátt-
töku í Schengen-samstarfinu, að því er fram
kemur í síðustu grein Ómars Friðrikssonar,
í greinaflokki Morgunblaðsins um aðild
Íslands að Schengen 25. mars.
ALLS var 56 útlendingum snúið til
baka á Keflavíkurflugvelli á sein-
asta ári samanborið við 35 árið á
undan. Á síðustu 6 árum hefur 140
einstaklingum verið snúið til baka
við komu til landsins. Flestum var
synjað um landgöngu af þeirri
ástæðu að þeir höfðu ekki atvinnu-
eða dvalarleyfi eða 36 manns, 5
höfðu ekki tilskilda vegabréfsárit-
un og 8 ónóg fjárráð.
Margir hafa lýst áhyggjum af
því að afnám vegabréfaeftirlits á
innri landamærum Schengen-
landanna muni hafa í för með sér
að fjöldi ólöglegra innflytjenda í
Evrópu muni leita í auknum mæli
til Íslands.
Aðrir benda aftur á móti á að
reynsla nágrannalandanna sýni að
landamæraeftirlit sé engin alls-
herjarlausn. Skv. Politiken í Dan-
mörku eru aðeins 15% ólöglegra
innflytjenda sem teknir eru þar í
landi stöðvaðir á landamærunum.
Viðmælendur Morgunblaðsins
innan stjórnkerfisins eru flestir
þeirrar skoðunar að ólíklegt sé að
einhver stífla bresti hér á landi
með gildistöku Schengen-samn-
ingsins, þó enginn geti í raun og
veru spáð fyrir um hver þróunin
verði.
Skv. upplýsingum Evrópusam-
bandsins er talið að allt að 500
þúsund ólöglegir innflytjendur hafi
komið inn í lönd Vestur-Evrópu á
síðasta ári og dreifst um Scheng-
en-svæðið. Hefur þeim fjölgað ár
frá ári eða úr 40.000 árið 1993,
skv. breska blaðinu Guardian.
Tímaritið Economist hélt því
fram í úttekt sem blaðið gerði fyr-
ir nokkru að engin glæpastarfsemi
væri í hraðari vexti í heiminum en
skipulagt smygl alþjóðlegra glæpa-
samtaka á ólöglegum innflytj-
endum. Europol-lögreglusamtökin
hafa greint frá því að ólöglegur
flutningur innflytjenda á milli
landa sé farinn að velta álíka háum
fjárhæðum og eiturlyfjaviðskipti.
Gagnrýnendur lögreglu-
samstarfs Schengen-ríkjanna hafa
varað við aukinni hörku gagnvart
innflytjendum, sem hafi einnig í
för með sér óréttláta meðferð
flóttamanna.
Á seinasta ári sóttu 23 útlend-
ingar um hæli hér á landi, þar af
voru 5 frá Rússlandi og 3 frá
Afganistan. Fjöldi hælisleitenda
hefur aukist nokkuð á seinustu
þremur árum, en alls hafa 86 ein-
staklingar sótt um hæli á Íslandi
frá 1995. Til samanburðar sóttu
um 15 þúsund manns um hælisvist
á Írlandi í fyrra, en fyrir tíu árum
voru árlegar hælisumsóknir þar í
landi 30-40 talsins. Í Svíþjóð er tal-
ið að með aðild landsins að Scheng-
en muni umsóknum um hælisvist
fjölga úr 12.000 í 14.500 á ári.
Umtalsverðar breytingar verða
á málsmeðferð fólks, sem hingað
kemur og leitar hælis, við gild-
istöku Schengen. Svonefndur Dyfl-
innarsamningur, sem Alþingi stað-
festi fyrr í þessum mánuði, fjallar
um hvaða Schengen-ríki skuli bera
ábyrgð á umfjöllun um beiðni um
hæli sem lögð er fram í einhverju
aðildarríkjanna.
56 útlendingum
snúið við í Keflavík 



 !"##$
%
!&#'&
# 
(

 



 

 
  
  





  


 




!
 "

# 
 


$  % && 
 
& '


)



!&#'&

*+
,&&&#
       
    
    
 !"
# #$
%%
%%
%%&
%%'
%%%  )
)


%%
%%
%%&
%%'
%%%  )