Morgunblaðið - 16.05.2002, Blaðsíða 51

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. MAÍ 2002 51
MÉR finnst dálítið grátbroslegt
þegar menn úr Reykjavík stofna
stjórnmálaflokk til að leiðrétta hlut
Reykjavíkurborgar gagnvart lands-
byggðinni. Þessi klásúla um að
Reykjavík hafi setið eftir í fjárveit-
ingum af ríkisins hálfu, og sérstak-
lega þegar fullyrt er að það sé vegna
harðfylgis landsbyggðarþingmanna,
er brandari, ef hægt er að tala um
brandara í þessu samhengi. Ef pen-
ingar landsmanna eru ekki í Reykja-
vík – hvar eru þeir þá? Ekki úti á
landi, nema að einhverju leyti í kring
um Akureyrarsvæðið, því þar virðast
þingmenn, ráðherrar og forsetar Al-
þingis einkar duglegir við að gauka af
allsnægtarborðinu.
Peningarnir eru ekki úti á lands-
byggðinni, því hér sitjum við og fáum
ekki að bjarga okkur, við viljum svo
sannarlega fá að vera í friði og fá að
bjarga okkur, en ríkisstjórn þessa
lands sér svo um að það er ekki hægt.
Hér sitjum við og getum hvorki verið
né farið, hér á Ísafirði er það einungis
harðfylgi okkar sjálfra að þakka að
hér er blómlegt mannlíf – ennþá. Allt
lífsstarf fólks í dreifbýlinu er þar og ef
fólk vill fara þá sitja eignir eftir verð-
lausar. Samt greiðum við sama gjald
til keisarans og þeir sem sitja á höf-
uðborgarsvæðinu. Hvaðan skyldu svo
peningarnir hafa komið sem voru not-
aðir til að byggja upp Reykjavík?
Haldið þið virkilega borgarbúar góðir
að þeir hafi orðið til við að þið verslu-
ðuð hvorir við annan í Kringlum eða
Smárum? Nei, þetta eru peningar
blóðs, svita og tára, meðal annars
þeirra sem eftir sitja og geta ekki lyft
litla fingri til að bjarga sér.
Þetta er arðurinn af þeim fiski sem
barst á land meðan við máttum sækja
okkar eigin sjó, og fiskurinn var ekki
gefinn vinum ráðamanna til afnota,
var ekki fluttur burt vegna „hagræð-
ingar“ ríku valdhafanna.
Ég vona að landvættir okkar gefi
að þetta breytist einn góðan veður-
dag. Ef það mætti verða til þess að
bjarga því að landsbyggðin leggist
ekki í auðn. Það vil ég líka segja að
það er Reykvíkingum í hag og öllum
landsmönnum að landsbyggðin styrk-
ist, við munum veita krafti og auði í
sameiginlega sjóði aftur ef við fáum
bara að vera til. Og lausnin er mjög
einföld, fjármagnið sem við þurfum
syndir við bæjardyrnar okkar, fisk-
urinn á grunnslóðinni. Það þarf að
skipta fiskiflotanum upp í nokkra út-
gerðarflokka. Krókaveiðar á að gefa
frjálsar, auka þarf auðvitað í sam-
ræmi við það rannsóknir á grunnslóð,
og auka rannsóknir á fiskigengd í
fjörðum og flóum. Allt kjaftæði um
friðun fiskistofnanna í dag er bara
rugl. Það hefur ekki náðst neitt fram í
því að auka fiskigengd, og fiskifræð-
ingar okkar eru litlu nær um hvernig
fiskurinn hagar sér. En það má ekki
einu sinni ræða þetta, greifarnir vilja
bara sitja einir að öllu góssinu. Hefur
nokkur hugsað út í hve miklum þjóð-
arauði við verðum af, vegna þess að
mönnum er meinað að nýta frum-
burðarrétt sinn við strandlengjuna
kring um landið? Hefur nokkur velt
því fyrir sér hvað það kostar þjóð-
arbúið að hafa sjómenn, landverka-
fólk, iðnaðarmenn og heilu þorpin og
kaupstaðina í helgreipum misviturra
manna sem vita ekki mun á kúk og
skít? Allt í nafni friðunar á fiskistofn-
um. Og hvar er svo árangurinn? Það
er ekki einu sinni gerð sú krafa að ár-
angur náist. Hvers konar hringavit-
leysa er þetta eiginlega?
Það má brýna deigt stál svo það
bíti. Síðasta höggið sem við urðum
fyrir var kvótasetning í smábátakerf-
inu, rétt þegar við vorum að ná vopn-
um okkar. Ég er ekki að ljúga þegar
ég segi að vonleysið og reiðin er al-
gjör, alla vega hér í kring um mig. Og
svo fáum við í andlitið að við séum
alltaf síröflandi. Vestfirðingar að væla
rétt eina ferðina. Ykkur er velkomið
að skoða söguna frá því að hér voru
hæstu meðaltekjur á mann og at-
vinnuleysi minnst á landinu.
Stjórnvöld verða að fara að skilja
að fólk á landsbyggðinni vill vera þar,
margir hafa neyðst til að fara, en þeir
myndu margir koma strax aftur ef
þeim væri gert það kleift, nú þegar
þrengjast fer í
Reykjavík, hvert fer
fólk þá – þegar lands-
byggðin er á vonarvöl?
Menn fara til útlanda.
Það gengur ekki að
hafa borgríki, með
byggð aðeins kringum
Reykjavík og kannski
verstöð í kring um
Eyjafjörð. Fólk mun
ekki sætta sig við að
búa við þær aðstæður.
Og við þurfum að skil-
greina upp á nýtt hvað
er hagræðing og gróði.
Sú hagræðing sem að-
eins fáir fá að njóta er
ekki hagræðing. Hún
verður að taka tillit til
allra þegna landsins, það
er affarasælast. Gróði
einstakra manna er ekki
landsmönnum til bóta ef
aðrir sitja eftir og eiga
ekki fyrir salti í grautinn.
Það er heildin sem skiptir
máli og aldrei frekar en
einmitt í litlu ríki eins og
okkar, þar sem allt líf-
kerfið er miklu viðkvæm-
ara en í stærri ríkjum,
þar sem batteríið getur
gengið lengur vegna
stærðar og mannfjölda. Við höfum
einfaldlega ekki efni á að láta svona.
Okkar eina von er samhygð og sam-
vinna, landsins alls. Að allir taki sig
saman og vinni sem best fyrir heildina
og hætti þessu eiginhagsmunapoti.
Það er verið að finna upp allskonar
falleg orð fyrir græðgina svo sem eins
og hagræðing og hagsæld og góðæri,
en í mínum eyrum hljóma þessi orð öll
eins, og það orð er græðgi, græðgi
þess sem beitir aflsmunar til að hygla
sér og sínum, samtrygging þeirra
sem sitja í þeirri aðstöðu að geta miðl-
að og tekið. Hinn almenni borgari
verður að fara að opna augun og líta
sér nær. Hætta að trúa þeirri síbylju
að allt sé í góðu lagi og ekkert sé að.
Það er eitthvað heilmikið að og það er
hægt að leiðrétta það með góðum vilja
og samstilltu átaki.
Upp með baráttuandann bræður
og systur.
Ásthildur Cesil
Þórðardóttir
Ísafjörður
Stjórnvöld verða að
fara að skilja, segir
Ásthildur Cesil Þórð-
ardóttir, að fólk á lands-
byggðinni vill vera þar.
Höfundur er garðyrkjustjóri
Ísafjarðarbæjar og í 2. sæti á lista
Frjálslyndra og óháðra á
Ísafirði.
Reykjavík gegn landsbyggðinni?