Morgunblaðið - 22.09.2002, Blaðsíða 27

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22. SEPTEMBER 2002 27
á Hóte l Lof t le iðum
Árshátíðir, brúðkaup, afmæli eða hvers
kyns mannfagnaðir
Á r s h á t í ð i r
Borðapantanir í símum 562 7575 & 5050 925,
fax 562 7573, jonf@icehotel.is, www.veitingasalir.is
RC húsin og sumarhúsin eru öll byggð úr KJÖRVIÐI, sem er sérvalin,
hægvaxin og þurrkuð, norsk fura af 1. sorteringu. Það fylgir allt með,
sem til þarf til að byggja RC húsin og þú þarft því aldrei út í búð á
byggingartímanum. Efnið í RC húsin kemur tilsniðið. Teikningar koma
númeraðar og með sömu númerum og efnispakkarnir.
Það fylgja einnig frágangs-og smíðateikningar fyrir smiðina.
„RC hús þar sem gæðin skifta máli“
RC Hús
Sóltún 3, 105 Reykjavík
Sími: 511 5550
Veffang: www.rchus.is
Netfang: rchus@rchus.is
Bjóðum RC íbúðarhús, sumarhús og fjölnotahús, stór og lítil
„RC hús þegar
gæðin skifta máli“
IDÉ HUS&
TEGNING
NÝTT Á ÍSLANDI
RC Hús bjóða nú NÝJA „Royal“ þrýstifúavörn, þar sem
allt útitimbur, er nú soðið í náttúruvænum olíum, í
þrýstitönkum, við 300° hita og í þeim lit sem þú villt hafa
húsið þitt. Eftir þetta þarfnast timbrið ekki eftirmeðferðar
fyrr en eftir 6-10 ár.
Til bókaútgefenda:
BÓKATÍÐINDI 2002
Skilafrestur vegna kynningar og
auglýsinga í Bókatíðindum 2002
er til 14. október nk.
Ritinu verður sem fyrr dreift
á öll heimili á Íslandi.
Allar upplýsingar á skrifstofu
Félags íslenskra bókaútgefenda,
Barónsstíg 5, sími 511 8020.
———————


———————
Frestur til að leggja fram
bækur vegna Íslensku
bókmenntaverðlaunanna 2002
er til 28. október nk.
Nánari upplýsingar á skrifstofunni.
ÞEGAR ég hitti Lars Huldén (f.
1926) í Norræna húsinu var hann ný-
kominn frá Þingvöllum í boði Vigdís-
ar Finnbogadóttur. Hann hafði sótt
Vigdísi heim í sumarbústað hennar
og notið hinnar miklu þagnar stað-
arins, litanna fögru, haustlitanna
sem allir dást að sem koma til Þing-
valla.
„Ég er hér í praktískum erinda-
gjörðum,“ segir Huldén „og þar
skiptir reynsla mín af Kalevalaþýð-
ingunni mestu. Ég sagði frá starfi
mínu við þýðingar og ýmsum álita-
málum varðandi þær.“
„Nú hef ég verið að fást við Tolk-
ien, dramatíska gerð fyrir Svenska
teatern og það hefur ekki síður haft
áhrif á mig þótt ég hafi ekki verið
neinn sérstakur Tolkienaðdáandi.“
En það er ekki mikið um ljóð hjá
honum?
„Hann hefur söngva og rím sem er
erfitt.“
„Mér finnst best að liggja ekki áð-
ur yfir textanum heldur byrja og
halda áfram. Það er spennandi.“
„Ég bý nú í Helsingfors en áður
var ég í skáldabústaðnum í Borgå.
Bernskuheimilið er í Austurbotni og
þar er ég á sumrin.“
Hvað um eigin ljóð?
„ Ég skrifa lítið. Hef verið að vinna
að riti um finnlandssænsk hús þar
sem eru 2800 uppsláttarorð. Þetta er
hópvinna. Einnig hef ég þýtt leikrit
frá öldum áður fyrir leikhús á Skåne.
Það gekk vel. Ennfremur hef ég val-
ið söngtexta úr finnsku, ekki slagara,
m. a. Runebergtexta og ég sé um
dramatíkina. Seinasta ljóðabókin
kom út fyrir löngu og 1996 sendi ég
frá mér 50 frásagnir. Njörður P.
Njarðvík hefur þýtt ljóð mín á ís-
lensku.“
Á maður að spegla hið gamla í
þýðingum sínum?
„Nei, heldur hið nýja, sitt eigið
mál. Verkið á að vera nýtt. Og maður
á helst að yrkja betri ljóð. Frelsið er
mjög mikilvægt. Rímið á þó að vera
með.“
Hafa ekki straumar borist frá ná-
grannalandinu Rússlandi?
„Jú, m. a. var Edith Södergran
undir áhrifum frá rússneskri hefð,
en þetta gildir ekki lengur.“
Huldén segir að áhrifa gæti frá
Svíþjóð en sænsk skáld hafi líka ver-
ið undir áhrifum finnskrar ljóðlistar,
t. d. Harry Martinson frá Kalevala
og sjálfur segist Huldén hafa sótt til
Eddukvæða. Eitt og eitt ljóð hjá
honum sé undir áhrifum frá Eddu-
kvæðum. Reglufesta er ekki nauð-
synleg, segir hann, en hann leggur
áherslu á atkvæði þótt ekki sé það
nauðsynlegt og ljóðstafir komi líka
eins og af sjálfu sér.
„Í málinu er tónlist. Það er erfitt
að sleppa alveg ljóðstöfum. Tónlistin
hljómar stundum betur. Frjáls ljóð
eru ekki eins frjáls og maður heldur.
Það á að nota eigið mál og hver tími
hefur sitt form.“
„Maður finnur hvort ljóð er gott
eða ekki og þá eru fyrstu línurnar í
ljóðinu mikilvægar. Þær verða að ná
til manns, líka í þýðingum. Skemmt-
anagildi kemur einnig við sögu, án
þess hefði enginn setið og lesið.“
Huldén er veikur fyrir klassík eins
og þýðingar hans bera vitni. Hann
dreymir um að þýða Ofviðrið eftir
Shakespeare. Hann segir að þýðing
endist í tuttugu ár. Þá verði að þýða
á ný vegna málsins svo að það fyrnist
ekki. Þetta eigi líka við um nútíma-
skáldskap.
Hann segir að mikill vandi sé að
þýða skyld mál. Samt hefur hann
þýtt Færeyinginn Christian Matras,
vissi ekki að hann væri svo gott skáld
því að það var fyrst og fremst litið á
hann sem lærdómsmann.
Hefurðu ort núna á Íslandi?
„Ég get ekki alveg neitað því. Ég
hef verið beðinn um að skrifa um
Runeberg vegna 200 ára afmælis
hans, hann var vinsæll hér og í Sví-
þjóð og hefur verið mér í huga í ferð-
inni.
Edith Södergran var kannski eins
konar þjóðskáld. Og Väinö Linna var
afar mikilvægur.“
„Það var að koma ný viðtalsbók
við mig og ég hef samþykkt að koma
fram á Bókastefnunni í Gautaborg.
Þar verður sungnir textar eftir mig,
en ég, nei, syng ekki sjálfur.“
Þýða þarf skáldverk
reglulega upp á nýtt
Finnlandssænska skáld-
ið og þýðandinn Lars
Huldén kom til Íslands
að ræða vanda þýðinga.
Hann er kunnastur fyrir
þýðingu sína á Kalevala
á sænsku. Jóhann
Hjálmarsson hitti
Huldén og ræddi við
hann m. a. um þýðingar
og nauðsyn þess að
þýða sígild verk og
samtímaverk
reglulega upp á nýtt.
Morgunblaðið/Sverrir
Lars Huldén á kaffistofu Norræna hússins.
johj@mbl.is
EINS og ég hef endurtekið vikið að
í pistlum mínum eru ráðhússýningar
jafnframt sýningar í alþjóðlegum
stofnunum og hótel alveg sérstakt
fyrirbæri og á allt eins við í Reykja-
vík, París, Berlin sem Tókýó. Lög-
málin að baki allt önnur en menn eiga
að venjast í almennum sýningarsöl-
um, hvað þá söfnum. Aðskiljanleg-
ustu framkvæmdir á ferðinni sem
virðast ekki þjóna neinu undirbyggj-
andi lögmáli öðru en almennu sýn-
ingahaldi í víðustu merkingu. Á
stundum eru þetta úrvals sýningar,
vel skipulagðar og unnar, en oftar
valda þær vonbrigðum fyrir losara-
brag og stefnuleysi. Verður til þess að
staðirnir eru ekki hátt skrifaðir hjá
listrýnum sem síður láta sjá sig og
getur jafnt bitnað á góðum sýningum
sem slökum, um reglulegar umfjall-
anir yfirleitt ekki að ræða. Sums stað-
ar er aðstaðan til sýningahalds eins
og best gerist, úrval alls sem viðkom-
andi þarfnast í næsta nágrenni ásamt
þjálfuðu starfsliði, annar staðar eru
hlutirnir með meiri losarabrag þannig
að sýnendur lenda iðulega í vandræð-
um. Hið síðara virðist óneitanlega
eiga sér stað um Ráðhús Reykjavíkur
auk þess sem sýningarrýmið, grátt og
þyngslalegt gerir að verkum að fáar
sýningar njóta sín sem skyldi á staðn-
um. Kallar á umbreytingar, birtu og
sveigjanleika, jafnvel þótt það kosti
málaferli við arkitektana, jafnframt
þurfa sýnendur að hafa aðgang að
fagfólki við uppsetningu verka sinna
og listmuna.
Sýning dönsku listakonunnar Ullu
Tarp-Nielsen í gryfju hússins um
þessar mundi er alltof skýrt dæmi um
skipulagsleysi í þessum málum til að
um þetta ástand verði þagað. Upp-
setningin út í hött og skilvirkni áfátt,
líkast sem sýningin hafi verið sett upp
í hendingskasti auk þess að upplýs-
ingar um hvað listakonan er að fara á
þeim markaða vettvangi sínum sem
hún nefnir garn- og ullargrafík af
skornum skammti, þær einu sjáan-
legu á pappírsörk sem límd er föst
með glæru límbandi á borðplötu og
ekki einu sinni haft fyrir að þýða
skrifið á íslenzku. Satt að segja
hrökklaðist ég á brott, litlu nær um
listakonuna né þau tæknibrögð sem
hún viðhefur, hins vegar er þeim
gömlu lögmálum, teikningu og mynd-
byggingu, mjög áfátt í verkum henn-
ar.
MYNDLIST
Ráðhús Reykjavíkur
Opið á tíma ráðhússins. Til 23. sept-
ember. Aðgangur er ókeypis.
MYNDVERK
ULLA TARP-DANIELSEN
Garn- og
ullargrafík
Bragi Ásgeirsson
Morgunblaðið/Bragi Ásgeirsson
„Plat eller krone“ (Peningur og/eða króna).