Morgunblaðið - 15.02.2003, Blaðsíða 45

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 15. FEBRÚAR 2003 45
á stíflu setlóns til þess að halda lág-
marksvatni í kvíslunum sem renna
þaðan. Setlónið er jafnframt nauð-
synlegt vegna þeirrar óvissu sem
eðlilega ríkir um árangur aurskol-
unar úr Norðlingaöldulóni í 566 m y.
s., þar sem um 35% aursins verður
eftir í setlóni. Ennfremur er hag-
stætt [sic!] að minnka ágang jök-
ulkvíslanna á verin neðan setlóns-
ins. Þessi tilhögun gefur áætlaðan
orkukostnað sem er 0–8% hærri en
orkukostnaður í 575 m y. s. ein-
göngu.“
Af lestri um aurburð í sömu
skýrslu (kafla bls. 7–8) verður ekki
séð að „óvissa sem eðlilega ríkir um
árangur“ aurskolunar sé mikil, enda
sérstaklega bent á það af VST „að
lón af þessari stærð og lögun [Norð-
lingaöldulón við 566 m hæð] hentar
vel til aurskolunar … Aurskolun úr
lóninu er því talin tæknilega mögu-
leg án þess að hafa nein teljandi
áhrif á orkugetu veitunnar.“ (bls. 7).
Þetta segir VST og gerir í þessu
samhengi engan fyrirvara um gerð
„setlóns“ nyrst í verunum. Síðasta
röksemdin fyrir slíku lóni, „að
minnka ágang jökulkvíslanna á ver-
in neðan setlónsins“, styðst ekki við
gild náttúruverndarsjónarmið og er
því engan veginn frambærileg sem
„mótvægisaðgerð“ við Norðlinga-
ölduveitu.
Hættulegt fordæmi
Með úrskurðum umhverfisráð-
herra almennt í kærumálum vegna
mats á umhverfisáhrifum er ekki
aðeins verið að setja forskrift um
viðkomandi framkvæmd heldur
einnig verið að túlka lög og gefa for-
dæmi sem getur orðið bindandi við-
miðun í úrskurðum framvegis. Rétt-
mæti slíkra túlkana fer eftir efni
máls. Í úrskurði setts umhverfisráð-
herra er veitulón norðan Arnarfells
heimilað undir því yfirskini að um
sé að ræða „mótvægisaðgerð“ í
skilningi laga nr. 106/2000 en ekki
sérstaka framkvæmd sem lúta þurfi
sjálfstæðu mati. Standi úrskurður
ráðherrans óhaggaður að þessu
leyti getum við átt von á ótrúlegustu
æfingum á þessum grunni í framtíð-
inni, byggðum á lagatúlkun í ný-
föllnum úrskurði.
Að mínu mati er sá hluti úrskurð-
arins sem kveður á um veitulónið
norðan Arnarfells óréttmætur sem
„mótvægisaðgerð“ og í andstöðu við
þá lagatúlkun umhverfisráðuneytis-
ins frá 20. desember 2001 að hag-
kvæmni sé ekki hluti af mati á um-
hverfisáhrifum. Í öðru lagi er þetta
veitulón bæði þarflaust í orkupóli-
tísku samhengi og skaðlegt fyrir
umhverfi og verndun Þjórsárvera.
Því ætti að hverfa frá öllum hug-
myndum um lón þetta fyrr en
seinna. Að öðru leyti sýnist mér vel
unnt að búa við þennan úrskurð,
sem þjóðin getur þakkað þeim
mörgu sem staðið hafa vaktina um
Þjórsárver fyrr og síðar og ráð-
herra sem leyfði sér altént þann
munað að hlusta og horfa í kringum
sig.
Höfundur er fv. alþingismaður.
Alltaf á
þriðjudögum
Skeifan 4 • Sími 585 0000 • www.aukaraf.is • Opið frá kl. 9-18 • Laugardag frá kl. 10-16
Sendum í póstkröfu
F
rá
b
æ
r
ti
lb
o
ð
: • Magellan GPS-tæki
• GPS-aukahlutir s.s. plast-
pokar, tengi, loftnet o.fl.
• Talstöðvar, bíla-, báta- og
handtalstöðvar
• Aukahlutir fyrir talstöðvar
• Fjarstýrðar samlæsingar
• Þjófavarnarkerfi
• Hljómflutningstæki fyrir bíla,
magnarar á frábæru verði,
mikið úrval hátalara
• GSM-handfrjáls búnaður
• Radarvarar
• Hleðslutæki
15-50%
afsláttur