Morgunblaðið - 28.03.2003, Blaðsíða 21

STRÍÐ Í ÍRAK
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 28. MARS 2003 21
Skrefi framar
Sokkar, sokkabuxur, undirföt
www.sokkar.is
Kynnum OROBLU vorvörurnar
í dag kl. 14-18 í Lyf og heilsu Mjódd og
Lyf og heilsu Firði, Hafnarfirði.
Glæsilegur kaupauki
af verslað er tvennt frá Oroblu
frugg:
Frískleg og tafarlaus svörun,
en um leið örugg.
Talar þú Micra?
F
í
t
o
n
/
S
Í
A
BANDARÍSKI herinn hóf í gær
mikla herflutninga til austurhluta
Kúrdahéraðanna í Norður-Írak en
áður höfðu um 1.000 fallhlífarher-
menn tryggt öryggi mikilvægs
flugvallar í héraðinu. Haft er eftir
vitnum, að bandarískir hermenn
séu nú komnir að víglínu Íraka við
olíuborgina Kirkuk.
Íbúar í Bakrajo, þar sem ein
samtök Kúrda höfðu unnið að lag-
færingu flugvallar, sögðu, að
margar flutningaflugvélar hefðu
komið þangað í fyrrinótt. Er völl-
urinn á milli bæjanna Sulaymaniya
og Chamchamal en sá síðarnefndi
er í um 40 km fjarlægð frá Kirkuk.
Með flugvélunum komu hermenn,
skriðdrekar og önnur hergögn.
Talsmaður bandaríska varnar-
málaráðuneytisins sagði í gær, að
nú væri í fyrsta sinn um að ræða
raunverulegan liðssafnað Banda-
ríkjamanna í Norður-Írak.
Orrustuþotur frá bandaríska
flugmóðurskipinu Theodore
Roosevelt héldu uppi árásum á
skotmörk í Norður-Írak meðan á
lendingu fallhlífarhermannanna og
herflutningunum stóð og réðust
meðal annars á loftvarnir og
stjórnstöðvar Íraka.
Haft var eftir heimildum í röð-
um Kúrda, að Bandaríkjamenn
hygðust sækja fram á þessum
slóðum og þá einkum að olíuborg-
unum Mosul og Kirkuk.
Tafir vegna
afstöðu Tyrkja
Hernaðaraðgerðir Bandaríkja-
manna á þessum slóðum hafa taf-
ist vegna þess, að Tyrkir leyfðu
þeim ekki afnot af sínu landi. Áður
höfðu Bandaríkjamenn ætlað sér
að senda 62.000 hermenn um
Tyrkland inn í Norður-Írak.
Kúrdahéruðin í Norður-Írak
hafa verið á valdi Kúrda sjálfra frá
því í Persaflóastríðinu 1991. Eru
þau á stærð við Sviss en Írakar
ráða hins vegar olíuborgunum á
þessu svæði, Mosul og Kirkuk.
Reuters
Mynd af sjónvarpsskjá af bandarískum fallhlífarhermönnum, sem svifu til
jarðar skammt frá flugvellinum í Harir í Norður-Írak.
Miklir liðs-
flutningar til
Norður-Íraks
Takmarkið í fyrstu að ná olíu-
borgunum Mosul og Kirkuk
Chamchamal. AFP.
 !


      


 

  

! "#

$ %




&  
  





'
 

&

$ 
- 
( .%&/
) 
01%-2&/3
'4+)  
-#)

'5%2&/3
#*+
.%&-
&6 


*

0  
BREZK skriðdrekaherdeild eyði-
lagði fjórtán íraska skriðdreka sem
sóttu í suðurátt út úr borginni
Basra í suðurhluta landsins í gær-
morgun, án þess að verða fyrir
neinum skaða sjálf, eftir því sem
talsmenn brezka heraflans greindu
frá. Brezkar hersveitir sitja um
borgina.
„Þessir skriðdrekar voru teknir
fyrir. Þeir voru eyðilagðir,“ tjáði
brezki varnarmálaráðherrann
Geoff Hoon blaðamönnum í Lund-
únum.
Þrír en ekki 120
Talsmenn herafla bandamanna í
Írak greindu ennfremur frá því, að
fregnir þess efnis að á miðviku-
dagskvöld hefði lest farartækja
Írakshers, sem í hefðu verið allt að
120 skriðdrekar, reynt – í skjóli
myrkurs og sandbyls – að „laumast
út“ úr Basra í norðurátt, væru orð-
um auknar. Þarna hefðu í raun að-
eins verið þrír skriðdrekar á ferð-
inni, auk annarra farartækja. Þeir
hefðu verið eyðilagðir.
Nokkru áður hafði Al Lockwood,
talsmaður brezka hersins í stjórn-
stöð Íraksherfarar bandamanna í
Doha í Katar, ekki viljað nefna
neina tölu yfir það hve mörg far-
artæki hefðu verið í lestinni á mið-
vikudagskvöld.
Michael Boyce aðmíráll, sem
ávarpaði blaðamenn í Lundúnum
ásamt Hoon varnarmálaráðherra,
sagði að í gærmorgun hefði brezka
skriðdrekasveitin Scots Dragoon
Guards verið á ferð rétt suður af
Basra, á leið suður á Faw-skaga til
að styrkja herlið bandamanna þar.
Þá hefði hún rekizt á fjórtán
íraska skriðdreka af T-55 gerð.
Brezka sveitin, sem var skipuð
fjórtán skriðdrekum af Challenger-
II-gerð, „mætti írösku skriðdrek-
unum á ferð og eyðilagði þá alla;
enginn af okkar skriðdrekum varð
fyrir skaða,“ sagði Boyce.
Túlkað sem merki um ör-
væntingu íraskra stjórnenda
Á daglegum blaðamannafundi í
Doha lét áðurnefndur Lockwood
svo ummælt, að sérkennileg beit-
ing írösku skriðdrekanna sýndi
hve örvæntingarfullir fulltrúar
stjórnar Baath-flokks Saddams
Husseins Íraksforseta væru að
verða, andspænis umsátri hers
bandamanna, og hve miskunnar-
lausir þeir væru gagnvart óbreytt-
um borgurum í Basra.
„Valkostir andstæðingsins eru
orðnir takmarkaðir. Þeir vita ekki
hvað þeir eiga til bragðs að taka
og eru farnir að fálma. Þetta sýnir
að herstjórnarkerfi Íraka er í upp-
lausn og yfirstjórnin í Bagdad orð-
in sambandslaus [við fulltrúa sína
suður í Basra],“ sagði talsmaður-
inn.
„Þetta eru sjálfseyðingarlegar
aðferðir, fullkomlega órökréttar og
hernaðarlega glórulausar,“ sagði
Lockwood.
Svo virtist sem herskáir vopn-
aðir fulltrúar Baath-flokksins væru
að „ógna fjölskyldum íraskra her-
manna til þess að neyða þá til að
aka þessum hernaðarfarartækjum
út úr Basra.“
Hermennirnir hefðu verið þving-
aðir til að stefna skriðdrekunum út
úr borginni í bardagastellingum og
kallað þannig endalokin yfir sig,
þótt þeir hefðu sennilega helzt
kosið að gefast upp.
Boyce sagði að alls hefðu brezku
hersveitirnar við Basra, með sam-
anlögðum mætti stórskotaliðs og
yfirráða í lofti, grandað nítján
skriðdrekum Íraka á síðustu sólar-
hringum.
Eyddu skriðdrekum
sem sóttu út úr Basra
Utan við Basra, Lundúnum. AFP, AP.
BRESKA ríkisútvarpið, BBC,
greindi frá því í gær að það hefði
heimildir fyrir því að Írakar hefðu
framið fjöldamorð í Kúrdahéruðum
landsins. Ógerlegt var með öllu að fá
frétt þessa staðfesta.
BBC kvaðst hins vegar hafa af því
fregnir að ógnarsveitir stjórnar
Saddams Husseins Íraksforseta
hefðu farið um byggðir Kúrda í norð-
urhluta landsins í því skyni að fá ætt-
bálka þar til að taka þátt í átökunum.
Í þorpi einu á þessum slóðum, sem
ekki var nafngreint, hefði liðsafli
þessi framið fjöldamorð á íbúunum
eftir að þeir neituðu að ganga til liðs
við stjórnarherinn. Hefðu 500
óbreyttir borgarar verið teknir af lífi.
Heimildarmenn voru sagðir vera fé-
lagar í stjórnmálasamtökum Kúrda,
Einingarsambandi Kúrdistans.
Sem fyrr segir lagði BBC ríka
áherslu á að ógerlegt væri með öllu
að staðfesta frétt þessa.
Fregnir af
fjöldamorði
TILRAUNUM til að koma hjálpar-
gögnum til Íraks um höfnina í Umm
Qasr hefur verið hætt um sinn vegna
tundurdufla, sem enn finnast úti fyrir
henni. Talið er, að matarbirgðir í
landinu endist ekki nema í mánuð
enn.
Til stóð að afferma breska flutn-
ingaskipið Sir Galahad í gær en því
var frestað þegar tvö tundurdufl
fundust skammt frá höfninni.
Búist var við, að skipið gæti hugs-
anlega lagst upp að á morgun og
farminum skipað upp um helgina. Er
aðallega um að ræða matvæli og vatn.
Wendy Chamberlin, fulltrúi
bandarísku þróunaraðstoðarinnar,
sagði, að það væri sitt mat, að Írakar
hefðu ekki matarbirgðir nema í mán-
uð og sums staðar í landinu í
skemmri tíma.
Foringi í herliði Bandaríkjamanna
í Umm Qasr sagði í gær, að almenn-
ingur þar virtist feginn komu banda-
rísks og bresks herliðs og brosti jafn-
vel til þeirra.
Íraskur læknir á staðnum, sem að-
stoðað hefur við að skipuleggja dreif-
ingu hjálpargagna, sagði hins vegar,
að þótt fólkið væri fegið því að fá mat
og vatn, þá þýddi það ekki, að það
stæði með innrásarliðinu. „Þetta er
enn eitt land með einum leiðtoga,“
sagði hann.
Tundurdufl loka
enn Umm Qasr
Umm Qasr. AFP.
TALSMENN Bandaríkjahers telja
ekki sennilegt að flugskeyti herja
bandamanna hafi valdið mannfallinu
á markaði í norðurhluta Bagdad í
fyrradag, en þar fórust fimmtán og
þrjátíu til viðbótar særðust. Þeir
telja hugsanlegt að Írakar hafi skot-
ið á loft eldflaug til að verjast loft-
árásum bandamanna og að hún hafi
hafnað í þessum borgarhluta með
fyrrgreindum afleiðingum.
Írakar segja Breta og Bandaríkja-
menn bera ábyrgð á árásinni á íbúð-
arhverfi í Bagdad sem varð 15
óbreyttum borgurum að bana. Virt-
ust talsmenn bandamanna í fyrradag
hafa gengist við því að hugsanlega
hefðu mistök átt sér stað. Í gær kvað
við nýjan tón og Vincent Brooks,
hershöfðingi í Bandaríkjaher, sagði
engar af herþotum bandamanna
hafa gert árásir á þennan borgar-
hluta á miðvikudag.
„Við teljum það fullkomlega hugs-
anlegt að í reynd hafi verið um að
ræða eina af eldflaugum Íraka sem
skotið var á loft en sem lenti á þess-
um stað; eða þá, miðað við hegðun
stjórnarinnar [í Írak] nýverið, að vís-
vitandi hafi verið staðið fyrir þessari
árás,“ sagði Brooks.
Fólst í orðum hans sú skoðun að
Íraksher hefði hugsanlega gert árás
á eigin borgara til að gera banda-
mönnum skráveifu í áróðursstríðinu,
sem háð er samhliða hinum eiginlega
hernaði.
Segja 350 óbreytta
borgara fallna
Írakar segja að meira en 350
óbreyttir borgarar hafi beðið bana á
fyrstu sjö dögum stríðsins í Írak og
sökuðu þeir Bandaríkjamenn um
það í gær að hafa varpað klasa-
sprengjum á borgara í Bagdad. Írak-
ar segja að 3.650 hafi særst af völd-
um hernaðaraðgerða bandamanna á
fyrstu viku átakanna.
Ekki óvina-
flaugar
heldur árás
Írakshers?
As Saliyah í Katar, Bagdad. AFP.
Bandamenn sverja af
sér árás sem varð 15
óbreyttum borgurum að
bana í Bagdad í fyrradag