Morgunblaðið - 31.05.2003, Blaðsíða 40

MINNINGAR
40 LAUGARDAGUR 31. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Í dag, hinn 31. maí,
hefði hún elsku Anna
mín orðið 83 ára gömul.
Hún lagði af stað í sína
hinstu för hinn 1. mars
síðastliðinn. Ef það væri nú mögu-
legt að koma bréfi til hennar á nýj-
um slóðum myndi það sennilega
hljóma einhvern veginn svona.
Elsku besta Anna mín. Mikið
svakalega hef ég nú saknað þín. Sá
dagur líður varla að ég líti ekki út
um gluggann hjá mömmu og eigi
von á að sjá þig leggja bílnum í inn-
keyrslunni í lágmark tvö stæði og
kannski aðeins út á gangstéttina
svona til að vera örugg og ganga
svo stuttum skrefum að dyrunum
og grínast að „ástandinu“ á manni,
svona stirð og fótalúin. Kannski var
það þess vegna sem ég gerði mér
ekki grein fyrir að þú værir orðin
veik, þú kunnir lagið á því að gera
grín að öllu saman svo maður tók
það ekki alvarlega, en eftir á að
hyggja var líkaminn farinn að gefa
sig og orðinn þreyttur. Þú, mín
uppáhaldsfrænka, hefur verið svo
stór hluti af lífi mínu allt frá því að
ég man eftir mér, gistinæturnar hjá
ykkur Bödda á Hafnargötu 16 þar
sem við Anna Þóra fengum að leika
okkur um allt hús, kíkja á leynd-
ardóma háaloftsins, í búðarleik með
gamla skó-lagerinn hans afa og það
var ævintýri líkast fyrir mig að fá
að fylgjast með undirbúningnum
þegar þið Böðvar voruð að fara á
ANNA MAGNEA BERGMANN
STEFÁNSDÓTTIR
✝ Anna MagneaBergmann Stef-
ánsdóttir fæddist í
Keflavík 31. maí 1920.
Hún andaðist á Heil-
brigðisstofnun Suður-
nesja 1. mars síðastlið-
inn og fór bálför
hennar fram frá
Keflavíkurkirkju 14.
mars.
ball. Böðvar uppstríl-
aður í smóking og þú
svo falleg og glæsileg
með fallegar rauð-
lakkaðar neglur, í
glæsilegum síðkjól-
um og allir skórnir
maður, þú áttir svo
mikið af flottum
skóm, svona pínulitla,
var það ekki stærð
36? Skartgripirnir
þínir voru líka í
miklu uppáhaldi hjá
mér og er ekki ýkja
langt síðan þú sýndir
mér í skrínið þitt og
sagðir mér sögurnar af hvenær þú
fékkst þá og af hvaða tilefni.
Reykjavíkurferðirnar okkar, þú og
Anna Þóra, mamma og ég, á haust-
in eru mér minnisstæðar því þá
skyldi kaupa skólaföt á stelpurnar.
Þrammað var upp og niður allan
Laugaveginn úr einni búðinni í
aðra, þreyttir fætur hvíldir í kaffi-
stofunni á Laugavegi 28 með kaffi
og smurðu brauði og oftar en ekki
enduðum við í alveg eins fötum við
Anna Þóra, hver man til dæmis
ekki eftir gömlu góðu Álafossúlp-
unum? Þá minnist ég buxnadragt-
anna sem hún Gunna frænka, systir
ykkar mömmu, saumaði á okkur,
það var nú aldrei komið að tómum
kofunum þar, hún gat saumað allt
og líka prjónað allt og nutum við
Anna Þóra góðs af því. Fyrir mér
var Gunna frænka einhvers konar
yfirsystir ykkar mömmu og alltaf
fannst mér gaman þegar þið systk-
inin, Jóhann, Hreggviður, Þor-
steinn, Guðrún, þú og Stefanía
(mamma) komuð saman. Á milli
ykkar ríkti innileiki og hlýleiki og
svo var alltaf stutt í grínið. Og
prakkarar voru þeir bræður, ég
held að ekki finnist mynd af ykkur
þar sem þið öll eruð alvarleg því
það var alltaf eitthvert grín látið
flakka á meðan á myndatökum stóð.
Á milli ykkar mömmu var alltaf
sérstakt samband. Sagt er að fólk
hafi haldið að þið væruð tvíburar í
gamla daga, áþekkar á hæð þrátt
fyrir tveggja ára aldursmun og oft-
ast klæddar í eins föt allt þar til þú
fermdist. Þá sagði amma stopp og í
fyrsta sinn fékk mamma ekki eins
kjól og þú. Er það frá ömmu sem
þið höfðuð þetta? Ég meina að
klæða okkur Önnu Þóru eins á
yngri árum? Annað dettur mér í
hug sem þið höfðuð beint frá
ömmu, það að síðasta þrifverkið á
aðfangadag var að skrúbba þrösk-
uldinn með „skúripúliveri“ þar til
hann var nánast grár. Jahá, talandi
um þrif. Ég datt í lukkupottinn
þegar þú hringdir í mig fyrir rúm-
um 20 árum, vissir að ég var at-
vinnulaus, spurðir hvort ég væri
ekki til í að leysa af vegna veikinda
í íþróttahúsinu í Myllubakkaskóla
þar sem þú vannst og ég sló til
„bara í nokkra daga“ en þar er ég
nú enn og hef notið mikið góðs af,
ekki hvað síst vegna þess að þá
kynntumst við, ég og þú, aftur. Ég
get aldrei þakkað þér nóg fyrir þau
ár sem við unnum saman, elsku
Anna mín, aldrei var neitt mál að
skipta á vöktum þyrfti þess með og
aldrei bar skugga á samveru okkar
í íþróttahúsinu, aðeins einu sinni
minnist ég þess að þú hvesstir þig
við mig. Það var þegar ég vildi
borga þér til baka helgina sem þú
vannst fyrir mig þegar pabbi minn
lá banaleguna, kom ekki til greina
að ég fengi að endurgjalda greiðann
og þorði ég aldrei að minnast á það
við þig aftur. Já, þetta með þrifin,
það var nú þrautin þyngri að ætla
að jafnast á við þig í haustverk-
unum, vopnaðar skrúbbi í annarri
hendi og skúripúliversdósinni í
hinni var allt skrúbbað hátt og lágt,
já, það var sko tekið vel á svo að
svitataumar láku niður enni og bak,
enda var allt „spikk en span“ í þá
daga, máttu málarar hafa sig alla
við að finna málningu sem ekki
bara hvarf af veggjum í hausthrein-
gerningunni. Ég sá líka hvað þú
hafðir gaman af börnunum í skól-
anum og umgekkst þau af mikilli
þolinmæði og óteljandi voru faðm-
lögin sem þau fengu frá þér, sér-
staklega var gaman að sjá á haustin
eftir langt sumarfrí er börnin hittu
þig. Þar sem þú varst lágvaxin kona
mátti sjá gleðiglampa í augum
sumra, sérstaklega drengjanna,
þegar þú sagðir: „Nei, elsku karlinn
minn, mikið hefur þú verið dugleg-
ur að borða í sumar, ertu kannski
orðinn stærri en Anna?“ Eða ein-
hver sagði: „Vá, Anna, ég er orðinn
miklu stærri en þú.“ Síðan var
mælt og ekki munaði þig um að láta
þá hafa vinninginn þótt örfáa senti-
metra vantaði uppá.
Eitt það skemmtilegasta sem við
töluðum um var lífið í gamla daga,
þú opnaðir augu mín fyrir því að
það var ekki aldeilis leiðinlegt á
þeim árum. Einhverra hluta vegna
hafði ég ímyndað mér að í gamla
daga hefði fólk gengið um í sauð-
skinnsskóm og unnið sleitulaust,
farið í skrúðgöngu 17. júní og börn-
in fengið eina teskeið af sírópi til
hátíðabrigða. En, nei, ekki aldeilis.
Þú sagðir mér margar sögur af
böllunum í sveitunum í kring,
hvernig ferðast var á pallinum á
bílnum hans Hregga á ball, hverjir
enduðu með glóðarauga, hverjir
voru að reyna við hverja og nú veit
ég að það var ekki síður skemmti-
legt þá en í dag, bara svolítið öðru-
vísi. Já, Anna mín, þú áttir nú eftir
að segja mér heilmikið í viðbót,
verst að það skuli ekki vera síma-
samband á milli okkar þá gætum
við nú spjallað saman og þú og
mamma talast við eins og þið gátuð
svo vel áður, þessi símtöl ykkar eru
nú kapítuli útaf fyrir sig, mér var
það alltaf hulin ráðgáta hvernig þið
gátuð talað svona mikið í síma! Lít-
ið dæmi, þú hringdir: „Sæl Gulla
mín, hvað segir þú? Er hún mamma
þín tilbúin, við ætlum að heimsækja
Steina bróður í Grindavíkina og ég
er að koma að sækja hana, kannski
að ég heyri aðeins í henni áður.“
Síðan gátuð þið talað saman hátt í
hálftíma og fimm mínútum seinna
varstu komin að sækja hana. Þetta
gerðist ekki svo sjaldan því þið fór-
uð oft á rúntinn. Ég hafði oft gam-
an af því þegar þið komuð heim aft-
ur, oftar en ekki skellihlæjandi yfir
einhverri vitleysunni sem þið gerð-
uð af ykkur, t.d. að fara í svona
bílalúgu að kaupa kjúlla, svakalega
sniðugt að þurfa ekki að fara út úr
bílnum, panta og borga og keyra
svo alsælar af stað, en bíddu við:
Hvar er kjúllinn? Jú, hann varð eft-
ir, þá varð að hlaupa til baka og ná
í pokann og þið máttlausar af hlátri.
Það var gott að heyra ykkur hlæja
saman. Það var gott að sjá ykkur
saman. Það var gott að fá faðmlag
frá þér, á þau varstu óspör alla tíð.
Það var sama hvar við vorum, alltaf
fannst þú einhvern til að faðma og
þá sérstaklega einhvern sem minna
mátti sín. Enga aðra þekki ég sem
beinlínis pikkaði í fólk, sem átti
bágt, til að fá að faðma það og
spyrja það hvernig því liði og hlusta
á það sem það hafði að segja.
Elsku Anna mín. Ég hefði svo vel
getað þegið eitt faðmlag enn og
sendi þér eitt í huganum. Nú ætla
ég ekki að tefja för þína lengur, það
er eflaust nóg að gera hjá þér við
að hitta alla hina og mikið fjör og
fagnaðarfundir. Ég veit að þú hugs-
ar oft heim, þá sérstaklega til Böðv-
ars og dætranna. Ég held þú þurfir
ekki að hafa miklar áhyggjur af
þeim, þau hlúa vel hvert að öðru og
standa saman. Ég sakna þín svo
mikið, elsku besta frænkan mín.
Hafðu þökk fyrir allt sem þú hefur
gefið mér og gakktu á Guðs vegum,
mín kæra.
Þín Gulla.
Einhvern veginn svona gæti það
hljóðað en bara svo miklu miklu
meira því minningarnar eru svo
margar, geymdar í hjarta mínu.
Hugheilar kveðjur sendi ég Böðv-
ari, Díu, Möggu og Önnu Þóru og
fjölskyldum þeirra.
Guðlaug Bergmann
Matthíasdóttir.
Það duldist engum
sem kom á glæsilegt
heimili Núru hve
smekkleg hún var. Hún
hafði afar næmt fegurðarskyn sem
var augsýnilegt hvert sem litið
var. Hún var gædd þeim hæfileika
að geta farið út í garð á hvaða árs-
tíma sem var og alltaf fundið eitt-
hvað fallegt til að setja í skál eða
vasa. Það sá það enginn annar.
Hún kom auga á grein, blóm eða
mosa og vissi nákvæmlega hvar
átti að koma öllu fyrir. Hún bar
virðingu fyrir móður- og húsmóð-
urhlutverkinu og heimilið var
hennar hugðarefni. Hún mat hin
mjúku gildi og hafði í hávegum, en
þau eru kannske þegar allt kemur
til alls þungamiðja lífsins. Hún
lagði sig fram við uppeldi dætr-
anna, Ragnhildar, Gerðar, Eddu
og Guðrúnar, og var þeirrar skoð-
unar að börnum liði hvergi betur
en í umsjón móður. Henni fannst
ungar konur nú á dögum of önnum
kafnar við störf utan hemilis auk
uppeldis- og umönnunarstarfa.
Hún var frábær húsmóðir, öll mat-
argerð lék í höndum hennar enda
vandaði hún sig við allt sem hún
gerði. Hún gerði hlutina vel.
Guðrún Kristjánsdóttir, mág-
kona mín, sem jafnan var nefnd
Núra, fæddist á Laugavegi 19 í
GUÐRÚN
KRISTJÁNSDÓTTIR
✝ Guðrún Kristjáns-dóttir fæddist í
Reykjavík 5. febrúar
1922. Hún andaðist 21.
maí síðastliðinn á
Landspítalanum við
Hringbraut, 81 árs að
aldri og var útför
hennar gerð frá Frí-
kirkjunni í Reykjavík
30. maí.
Reykjavík 5. febrúar
1922, dóttir
hjónanna Ragnhild-
ar Hjaltadóttur hús-
móður og Kristjáns
Siggeirssonar hús-
gagnameistara og
forstjóra. Hún
kvaddi á fögrum
vordegi hinn 21. maí
síðastliðinn á Land-
spítala við Hring-
braut, 81 árs að
aldri. Hún ólst upp
við mikið ástríki og
eftirlæti foreldra
sinna og bróður,
Hjalta Geirs, frá tveggja ára aldri
á Öldugötu 4 og síðar á Hverf-
isgötu 26. Á Öldugötu 4 áttu líka
heimili sitt María, móðursystir
Núru, og maður hennar Karl Guð-
mundsson skipstjóri, og börn
þeirra, einnig Lilja, yngsta móð-
ursystirin. Það má því geta nærri
að það fór vel um börnin í þessu
nána systrasamfélagi og þau áttu
yndislega æsku. Sögur af lífinu og
heimilisbragnum á Öldugötu 4 lifa
og eru oft sagðar og fluttar áfram
til yngri meðlima fjölskyldunnar.
Önnur skyldmenni voru heldur
ekki langt undan og á Unnarstíg 6
bjó frænka þeirra Guðrún Jóns-
dóttir, sem jafnan var nefnd
„Gunna systir“, og Þorgrímur Sig-
urðsson skipstjóri og börn þeirra
sjö og afi Hjalti Jónsson á
Bræðraborgarstíg 8. Svo voru föð-
urforeldrarnir, Helga Vigfúsdóttir
og Siggeir Torfason, á Laugavegi
13 og systkini Kristjáns í næsta
nágrenni. Árið 1939 reistu foreldr-
ar Núru hús á Hverfisgötu 26 og
bjuggu sér þar afar fallegt og
glæsilegt heimili og þar bjó hún
þangað til hún giftist. Núra var
slík dóttir að engin leið er að
hugsa sér aðra betri.
Foreldrar Núru byggðu sum-
arbústað í landi Bústaða snemma á
þriðja áratug, en þar hafði verið
stundaður búskapur þar til byggð
fór að rísa í Fossvogsdal. Árið
1932 var miklum hluta jarðarinnar
skipt í ræktunarlönd sem látin
voru í erfðafestu. Sumarbústaður-
inn, Staður, var vandaður og allt
utan- sem innandyra vel úr garði
gert. Þau Ragnhildur og Kristján
unnu gróðri og allri trjárækt og
létu sér annt um umhverfi sitt
löngu fyrir daga umhverfisvernd-
ar. Með mikilli vinnu og þraut-
seigju tókst þeim að breyta þar
holtum og melum í slegin tún og
gera að gróðurvin svo að eftir var
tekið. Þarna stunduðu þau trjá-
rækt og blómarækt, ræktuðu kart-
öflur og margar tegundir af berj-
um, en mikill sultugerðartími
upphófst hvert haust. Þetta var
sælureitur sem öll fjölskyldan naut
góðs af. Núru þótti vænt um þenn-
an stað og dvaldi þar löngum með
foreldrum sínum og síðar með eig-
inmanni og dætrunum. Ég minnist
þess þegar ein dætranna var skírð
þar einn fagran sumardag og allir
viðstaddir nutu garðsins sem stóð í
miklum blóma.
Núra lauk stúdentsprófi frá
Menntaskólanum í Reykjavík vorið
1941 þegar enn var næsta fátítt að
konur gengju þá braut og ekki
sjálfgefið að ungt fólk yfirleitt
gengi menntaveginn. Hópurinn
hefur haldið vel saman og hún
hlakkaði til hvers fundar við
bekkjarsystkini sín, sem hún mat
mikils. Núra kunni vel að meta
tónlist og alin upp við tónlist á
heimilinu því að móðir hennar lék
vel á píanó. Djassinn var henni
hugleikinn og á æskuheimili henn-
ar var til grammófónn sem mikið
var spilað á og nutu vinir hennar
þess í ríkum mæli að koma með
plötur og hlusta saman á „uppá-
haldslögin“ sem hún átti ævina
alla. Núra var falleg kona, hafði
fágaða framkomu og var gædd
kvenlegum þokka. Ég hitti stund-
um menn sem fá enn glampa í aug-
un áratugum síðar þegar þeir
minnast þessarar glæsilegu konu.
Að stúdentsprófi loknu hóf hún
störf sem gjaldkeri hjá Vegamála-
stjóra. Því starfi gegndi hún þar til
hún lagði land undir fót og hélt til
Bandaríkjanna. Hún fór sumarið
1945, meðan enn geisaði styrjöld í
heiminum, og flaug með herflugvél
til New York sem tók á þeim tím-
um þrefalt lengri tíma en nú á
dögum. Hún hélt til Minneapolis í
Minnesota og stundaði nám við há-
skólann þar í heimilisfræðum og
undi hag sínum vel. Hún ferðaðist
víða um Bandaríkin og kynntist
þar fólki, íslensku og erlendu, sem
varð vinir hennar alla ævi. Þessi
ferð og dvölin í Bandaríkjunum
breytti lífssýn hennar og áhrif
hennar mótuðu hana upp frá því.
Núra giftist 25. nóvember 1950
Hannesi Guðmundssyni, fv. sendi-
fulltrúa, og höfðu þau því lifað í 52
ár í farsælu hjónabandi. Hannes er
sonur hjónanna Friðgerðar Guð-
mundsdóttur og Guðmundar
Hannessonar bæjarfógeta á Siglu-
firði. Núra og Hannes áttu barna-
láni að fagna, eignuðust fjórar
góðar og glæsilegar dætur, Ragn-
hildi, Gerði, Eddu og Guðrúnu,
sem allar eru giftar og búsettar í
Reykjavík. Barnabörnin eru tíu
talsins, en þau voru Núru afar
kær. Núra og Hannes bjuggu
fyrstu hjúskaparár sín á Lauga-
vegi 13 og þar bjuggum við Hjalti
Geir einnig fyrstu hjúskaparár
okkar. Þetta voru gestkvæm heim-
ili og oft var líf og fjör í stigunum
með lítil börn á báðum hæðum og
margar sameiginlegar minningar
eigum við frá árunum á Laugaveg-
inum. Systur mínar minnast þess
þegar þær gættu allra barnanna á
báðum hæðum og höfðu bara „opið
á milli“.
Núra og Hannes reistu hús sitt
við Laugarásveg 64 árið 1961 og
þar hefur heimili þeirra staðið upp
frá því. Þaðan eiga allir í fjölskyld-
unni margar og góðar minningar
um hátíðisdaga þar sem Núra naut
sín vel og veitti gestum sínum af
mikilli rausn. Þau Hannes voru
höfðingjar heim að sækja og ekk-
ert var til sparað að gera allt vel
úr garði. Hæfileikar húsfreyjunnar
nutu sín til fulls við slíkar að-
stæður. Minningarnar koma upp í
hugann frá öllum merkisdögunum
í fjölskyldunni, fermingarveislum,
stúdentsveislum, brúðkaupum
dætranna og afmælisdögum hús-
bændanna, að ógleymdum jólaboð-
um á annan í jólum. Allar þessar
hátíðir voru haldnar heima á fal-
lega heimilinu þeirra. Það er eft-
irminnilegt hve hún skipulagði allt
vel og þrauthugsaði hvert smáat-
riði við undirbúning samkoma á
heimili sínu. Það var í raun lær-
dómsríkt og þessum vönduðu
vinnubrögðum hefur Núru tekist
að koma til skila til dætranna sem
allar feta í fótspor móður sinnar á
þessum vettvangi.
Núra hafði yndi af ferðalögum
og þau Hannes ferðuðust mikið
jafnt austan hafs sem vestan. Þau
ferðuðust oft með dætrunum og
fjölskyldum þeirra, en hún mat
tengdasynina mikils og það var
gagnkvæmt. Barnabörnin voru
yndi hennar og eftirlæti og hún
fylgdist af áhuga með öllu sem þau
tóku sér fyrir hendur. Þau sjá því
nú á bak góðri ömmu og vini.
Núra átti við nokkra vanheilsu
að stríða hin síðari ár. Hannes var
þá stoð hennar og stytta og reynd-
ist henni svo vel að á betra verður
ekki kosið.
Það er erfitt að kveðja Núru
sem hefur verið hluti af tilverunni
svona lengi. Hún lét sér annt um
fjölskyldu bróður síns og fylgdist
af áhuga með okkur öllum og lét
sig miklu skipta bróðurbörn sín,
enn fremur alla þá sem mér eru
kærir. Ég kveð hana með miklum
söknuði og votta öllum, sem nú
eiga um sárt að binda, dýpstu
samúð.
Sigríður Th. Erlendsdóttir.