Morgunblaðið - 29.06.2003, Blaðsíða 27

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 29. JÚNÍ 2003 27
Hefur þú áhuga á
alþjóðlegri menntun?
Ef svo er þá býður Erhvervsakademi Syd í Danmörku
upp á 6 námsleiðir, þar sem námið fer fram á ensku
Lesið meira á: http://www.erhvervsakademierne.dk
Frekari upplýsingar:
Mogens Nielsen, námsráðgjafi, í síma: +45 74 12 42 42
Mailto: mn@eucsyd.dk
• Tölvufræði
• Tískuhönnun
• Upplýsinga- og
rafeindafræði
• Framleiðslufræði
• Markaðsfræði
• Grafísk hönnun
• Námið er íslenskum ríkisborgurum að kostnaðarlausu, svo að þú þarft
aðeins að standa straum af fæði og og húsnæði.
• Við ábyrgjumst að þú fáir húsnæði (verð um það bil 1.500 d.kr. pr. mánuð).
• Þér stendur til boða áframhaldandi nám í Englandi og Bandaríkjunum.
• Þér gefst kostur á að stunda íþróttir hjá íþróttafélögum bæjarins.
• Þú kemur til með að búa í nálægð við skóg og strönd.
• Námið er lánshæft hjá LÍN.
Við bjóðum eftirtaldar greinar í iðnfræði:
Skógarhlíð 18, sími 595 1000. www.heimsferdir.is
Heimsferðir bjóða þér nú síðustu sætin í sólina á júlí á hreint ótrúlegu verði, en
nú er sumarstemningin í hámarki á vinsælustu áfangastöðum Evrópu og aldrei
betra að njóta vinsælustu staðanna á fegursta tíma ársins. Nú eru flestar brottfarir
í júlí uppseldar. Tryggðu þér síðust sætin meðan enn er laust.
Munið Mastercard
ferðaávísunina
Síðustu sætin
í sólina
í júlí
frá kr. 19.950
með Heimsferðum
Benidorm - 16. júlí
Verð frá kr. 39.962
M.v. hjón með 2 börn, 2-11 ára, vikuferð,
stökktutilboð. Almennt verð kr. 41.460.
Rimini - 15. júlí
Verð frá kr. 39.962
M.v. hjón með 2 börn, 2-11 ára, vikuferð,
stökktutilboð. Almennt verð kr. 41.960.
Costa del Sol - 9. júlí
Verð frá kr. 29.962
M.v. hjón með 2 börn, 2-11 ára, vikuferð,
stökktutilboð. Almennt verð kr. 31.960.
Barcelona - 10. og 17. júlí
Verð frá kr. 29.950
Flugsæti með sköttum.
Almennt verð kr. 31.450.
Verona - 2. og 9. júlí
Verð frá kr. 19.950
Flugsæti með sköttum, m.v. 2 fyrir 1,
2. og 9. júlí. Almennt verð kr. 20.950.
Mallorka - 7. júlí
Verð frá kr. 39.962
M.v. hjón með 2 börn, 2-11 ára, vikuferð,
stökktutilboð. Almennt verð kr. 41.960.
ÞAÐ var ansi gaman að hlusta á
þá Guðjónssyni og dúxinn frá Hol-
landi, Róbert Þórhallsson, á Café
Aroma í Hafnarfirði á sunnudags-
kvöld. Staðurinn hefur boðið uppá
djass og blús á sunnudagskvöldum
og er á annarri hæð í verslunarmið-
stöðinni Firðinum og er útsýni fag-
urt yfir Hafnarfjarðarhöfn og minnir
í því á Jazzbarinn sáluga í Lækjar-
götu, nema hvað þar blasti við
Menntaskólinn í Reykjavík og Þing-
holtin. Á efnisskránni var djass-
klassík frá Brubeck til Bill Evans,
söngdansar, sömbur, tveir ópusar
eftir Ómar og íslensk dægurlög.
Lögin hans Ómars voru mikið eyrna-
konfekt; bæði hið sömbuskotna
Skúri og Njet með rússneskum síg-
aunablæ. Þeir bræður ásamt góðum
félögum hafa verið að hljóðrita lög
eftir Ómar sem út munu koma er
vetur gengur í garð. Þá geislaplötu
verður gaman að heyra. Ómar er
vaxandi gítarleikari, útskrifaðist frá
djassdeild tónlistarskóla FÍH í vor,
og er að marka sér persónulegan stíl.
Það hefur Óskar bróðir hans fyrir
löngu gert, en alltaf er gaman að
heyra glímu hans við tóninn. Þetta
kvöld var hann á mjúku tónunum,
bæði gestískur og ormslevskur á
köflum, þótt aldrei færi á milli mála
að þetta var Óskar Guðjónsson. Roll-
inísk rýþmatilfinning og einstakur
hæfileiki hans til að vinna úr mögn-
uðum melódíum sem minniháttar
gæddu þetta kvöld þokkafullu lífi.
Róbert Þórhallsson lék oft glæsilega
á bassann þótt auðheyrt væri að þeir
félagar hafa ekki leikið saman lengi.
Stolt siglir fleyið mitt eftir Gylfa
Ægisson varð að meiriháttar tón-
verki í meðförum þeirra og Sjómenn
íslenskir erum vér eftir Jón Múla og
Stína hans Árna Ísleifs sprikluðu af
sveiflu. Hápunktur tónleikanna var
þó flutningur þeirra félaga á einum
magnaðasta ópus Jóns Múla Árna-
sonar, sem hann samdi við texta úr
Heimsljósi Laxness: Það vaxa blóm
á þakinu. Einfaldleikinn naut sín
þótt þeir félagar gæddu ópusinn
tignarlegum barokkblæ á stundum.
Sannarlega tónleikar sem komu á
óvart og endað á Ladda: Á Spáni er
gott að djamma og djúsa/diskótek-
unum á, sem trúlega verður að stór-
virki í höndum þeirra félaga þegar
tímar líða.
Guðrún og hljómsveit
Hinn 14. nóvember í fyrra hélt
Guðrún Gunnarsdóttir tónleika í
salnum með yfirskriftinni óður til
Ellyjar. Hún endurtók þennan
gjörning í maílok og hefur flutt dag-
skrá þessa víða um land í sumar og
gefið út geisladisk með úrvali frá
fyrstu tónleikunum. Guðrún Gunn-
arsdóttir er dægurlagasöngkona og
reynir ekki að vera neitt annað. Hún
kallar til liðs við sig fyrsta flokks
djassleikara og félaga sína úr
dægursöngnum, sameiginlega vinna
þau í gömlu Ellyjarlögin og útkoman
verður harla góð. Hinn klassíski andi
dægurlagaútsetninga þessa tíma fær
að halda sér og stuttir djassspunar
skjóta upp kollinum. Einsog á gömlu
plötunum og Sigurður Flosason
bæði í hlutverki Gunnars Ormslevs
og Vic Ashs á tenórinn eða Al
Newman á flautuna og Eyþór fer í
fótspor Þórarins Ólafssonar og
Laurie Holloways. Rýþminn er eins-
og hann var í íslenskum danshljóm-
sveitum upp úr 1960 og eiga þessir
frábæru hljóðfæraleikarar ekki í
vanda með að ná þeim anda og fullur
trúnaður ríkir við frumútsetning-
arnar þótt sumt sé fært nær nútím-
anum og Guðrún leggi enn svartari
sálartilfinningu í lag Jóns Sigurðs-
sonar í Bankanum, Hugsaðu heim,
en Elly gerði.
Þesir tónleikar eru góð skemmtun
og ótrúlegt hve mörg lögin héldu
sem tónleikaverk – maður heyrði
þau alltaf í glasaglaumi á böllum á
árum áður.
Á dögum Ellyjar voru skilin milli
djass og danstónlistar ekki eins
skörp og nú. Hljómsveitirnar byrj-
uðu að leika snemma kvölds og kom
þá fastur kjarni á veitingahúsin til að
heyra þær flytja djass. Seinna er fólk
tók að streyma að urðu þessar djass-
akademíur að venjulegum danssveit-
um. Elly söng lengi með einni
fremstu hljómsveit þessarar gerðar
á Íslandi: KK-sextettnum. Þar hafði
áður sungið Sigrún Jónsdóttir, ein
fremsta djasssöngkona er við höfum
eignast. Elly var alla ævi heilluð af
djassinum en trúði því miður aldrei
að hún væri frábær djasssöngkona,
en þær djassupptökur sem varðveist
hafa með henni segja aðra sögu.
Haukur Morthens og Ragnar
Bjarnason höfðu líka sterkar taugar
til djassins þótt þeir væru fyrst og
fremst „krúnerar“. Það var dálítið
merkilegt að sjá í Fréttablaðinu
„álitsgjafa“ velja tíu mestu dægur-
lagasöngvara Íslandssögunnar að
Elly og Haukur skyldu vera í tveim-
ur fyrstu sætunum en hvorki Sigrún
Jónsdóttir né Ragnar Bjarnason
komast á blað. Sigrún að vísu
gleymd í Noregi og Raggi kannski of
sprelllifandi á Íslandi. „Álitsgjafarn-
ir“ hafa trúlega ekki hlustað á hann
þegar hann syngur í alvöru.
Ég hvet sem flesta er unna góðri
tónlist að hlusta á Guðrúnu og félaga
túlka Elly og hennar félaga. Það er
gert af miklum trúnaði við tónlist
þessa tíma og hvergi slegið af list-
rænum metnaði.
Djassinn og dægurlagið
TÓNLIST
Café Aroma, Hafnarfirði
Óskar Guðjónsson og félagar.
Óskar Guðjónsson tenórsaxófónn, Ómar
Guðjónsson gítar og Róbert Þórhallsson
rafbassi.
Sunnudagskvöldið 22.6. 2003.
DJASS
Salurinn, Kópavogi
Guðrún Gunnarsdóttir, Stefán Hilmarsson
og Borgardætur söngur, Sigurður Flosa-
son, saxófónn, klarinett og flauta, Eyþór
Gunnarsson, píanó og harmonikka, Eyj-
ólfur Kristjánsson gítar og söngur, Jón
Rafnsson bassaiog Erik Qvick trommur.
Maí/júní 2003.
Vernharður Linnet
Í TILEFNI af því, að sjötíu ár voru
liðin frá stofnun fyrstu samtaka ali-
fuglaeigenda á Íslandi, var ákeðið að
láta skrá sögu ræktunar
alifugla árið 2002. Saga
þessi er ekki síður
áhugaverð en annarra
búgreina í landinu, þótt
hún sé hvorki jafn um-
fangsmikil né viðburða-
rík.
Ræktun alifugla hófst
með landnámi eins og
greint er frá í fornum
sögum. Telja má víst að
í þeim hópi hafi verið
endur, gæsir og hænsn,
sem bárust upphaflega
frá Kína og voru af svo
kölluðum Bankiva-
stofni. Síðan gerist það,
að alifuglarækt liggur í
láginni í nærri fimm aldir og það er
ekki fyrr en á ofanverðri 19. öld, sem
hagur hennar tekur að hækka, en þó
er það ekki fyrr en rétt fyrir miðja
síðustu öld, sem ræktunin festi sig í
sessi sem atvinnugrein.
Í bókinni er öll þessi saga skil-
merkilega rakin, sagt er frá frum-
kvöðlunum, örðugleikunum, sem varð
að yfirstíga, bæði við ræktunina sjálfa
og ýmsum ásteytingarsteinum á með-
al manna. Að öðrum þræði er bókin
saga framleiðendanna og samtaka
þeirra. En eins og flestir þekkja er til-
gangur hænsnaræktunar tvíþættur;
annars vegar að framleiða egg og hins
vegar kjöt. Báðar þessar fylkingar
hafa oft staðið í ströngu og tíðum
skipzt á skin og skúrir í búskap
þeirra. Hin síðari ár hefur þróunin
verið í þá átt, að eggja- og kjúklinga-
framleiðendum hefur fækkað, bú hafa
stækkað og vélvæðingin haldið inn-
reið sína.
Undarlega lítið hefur
verið skrifað um ali-
fuglarækt og því þurfti
höfundurinn að leita
víða fanga, meðal ann-
ars til eldra fólks, sem
þekkir söguna betur en
annað. Það var því ekki
seinna vænna að skrá
tilurð ræktunarinnar,
því að margt hefði farið
í glatkistuna að öðrum
kosti.
Fyrir hinn almenna
lesanda eru fyrstu fjórir
kaflar bókar áhuga-
verðastir, þar sem rætt
er um búskapinn til
forna, ýmis hlunnindi af
fugli og hænsn í skáldskap og þjóðtrú
ásamt mörgu öðru. Ekki hefði sakað
að hafa þennan þátt ítarlegri. Til
dæmis hefði verið æskilegt að fræða
fólk um byggingu fuglsins, segja
meira frá þeim furðufuglum, sem
hafa verið í ræktun, og fjalla ítarlega
um egg, stærð þess og byggingu. Það
er næsta víst, að margir vita afskap-
lega takmarkað hvað og hvernig egg
er búið.
Síðari hluti bókar fjallar meira eða
minna um sögu framleiðslunnar og
framleiðendurna sjálfa. Þar hafa orð-
ið stórstígar breytingar á tiltölulega
fáum árum og öllu meiri en flestir
gera sér almennt grein fyrir. Öll er
frásögnin skilmerkileg, sett fram á
skipulegan hátt og af mikilli vand-
virkni.
Myndefni bókarinnar er ríkulegt.
Ljósmyndir eru á hinn bóginn ærið
misjafnar. Hér hefði þurft að vanda
valið miklum mun betur og á það bæði
við um svart/hvítar myndir sem lit-
myndir; litgreining er miður góð. Ís-
lenzki hænsnastofninn verðskuldar
það, að fenginn hefði verið atvinnu-
ljósmyndari til þess að taka glæstar
myndir af nokkrum fuglum í stað
þeirra tveggja, sem birtast hér. Þá er
engin almennileg mynd af hænum í
venjulegum hænsnakofa.
Höfundurinn, Friðrik G. Olgeirs-
son, hefur áður ritað allmargar bæk-
ur um sagnfræðileg efni og kann sýni-
lega mjög vel til verka. Það er meira
en að segja það, að fella saman í eina
heild sögu sem þessa. Allt er hér vel
af hendi leyst og með bók þessari hef-
ur hann unnið hið þarfasta verk.
Saga af eggjum og
kjúklingum
BÆKUR
Sagnfræðirit
Höfundur: Friðrik G. Olgeirsson. 302 bls.
Útgefandi er Félag eggjaframleiðenda. –
Reykjavík 2003.
ALIFUGLINN – SAGA ALIFUGLARÆKTAR Á
ÍSLANDI FRÁ LANDNÁMI TIL OKKAR DAGA
Ágúst H. Bjarnason
Friðrik G. Olgeirsson