Tíminn Sunnudagsblað - 15.04.1962, Blaðsíða 16

GULBERT WRíMLl
HERBERGI
MYRKURSINS
Þegar tveimur mönnum sinnast
nógu mikið, vegna konu eða einhvers
annars, til að vilja drepa hvor annan,
þá er það venja í mínu landi að efna
til einvígis. Þegar slíkt einvígi hefur
verið háð, á okkar vísu, þá hafa deilu-
mál hinna tveggja manna verið út-
kljáð.
Einvígisnefndin undirbýr hús, L.m
í er aðeins eitt herbergi, þannig að
þegar dyrunum hefur verið lokað, er
inni í því algjört myrkur. Um spann-
arþykku lagi af örfínum sandi er
dreift á gólfið. Það heyrist ekki hið
allra minnsta til berfætts manns, sem
gengur á slíku gólfi.
Mennirnir tveir verða að vera alls-
naktir. Hvor hefur sinn hníf og ekkert
annað. Nefndin setur annan manninn
í eitt hornið á herberginu og hinn
í hornið beint á móti honum. í þriðja
hornið er svo látinn myndarlegur, lif-
andi skröltormur. Síðan fer nefndin
út, lokar hurðinni fljótt á eftir sér
og einvígið hefst.
Fyrir utan bíður fólkið í hálfa
mínútu. Ef sigurvegarinn hefur ekki
komið út fyrir þann tíma, hleður ein-
vígisnefndin tómum olíubrúsum fyrir
dyrnar, svo að ekki sést í þær. Síðan
fer hver sína leið, því að það geta
liðið margar stundir, já, jafnvel tveir
til þrír dagar áður en sigurvegarinn
opnar dyrnar og fellir brúsana niður.
Hávaðinn af því heyrist hvort sem er
á nóttu eða degi út yfir allt þorpið
og fólkið getur þá farið og séð, hvor
kemur út.
Ef það kemur fyrir, að einvíginu
lýkur á hálfri mínútu, þá er það
vegna þess, að annar mannanna stekk-
Ur. Þú skilur, þegar dyrunum er
lokað, hefurðu örstutta stund mynd-
ina af óvini þínum fyrir hugskotssjón-
um. Þú getur stokkið þvert yfir her-
bergið til hans og ef til vill gert út
af við hann. En þú verður að vera
fljótur að þessu, því að mynd hans
hverfur þér fljótt. Vitanlega geta báð-
ir stokkið í einu, en ég hef aldrei
heyrt um, að það hafi komið fyrir.
Oftast nær stökkva mennirnir ekki
og þá er brúsunum hlaðið upp. Og
nú velta endalok einvígisins á þolin-
mæði, varfærni og hugkvæmni. Hvor
fyrir sig reynir að finna hinn án þess
að koma upp um, hvar hann sjálfur
er staddur. Snjall náungi getur fundið
aðferð til þess að leika á hinn, ef
aðferðin heppnast ekki, þá verður það
sá snjalli, sem verður eftir í her-
bergi myrkursins. Allt veltur á þvi,
að manni takist að halda hugarró
sinni óskertri, því að eftir nokkrar
klukkustundir í myrkrinu verður
hugurinn óáreiðanlegur og sennilegt,
að maður geri einhverja vitleysu og
komi þannig upp um sig. Eftir þrjá
daga er líklegt, að annar hvor missi
stjórn á sér, vegna þorsta og ills
lofts. Hann getur farið að tala við
sjálfan sig og jafnvel að syngja. Ef
þetta kemur fyrir, þá verður það ekki
hann, sem fellir niður olíubrúsana.
Skröltormurinn er ekki settur inn
með mönnunum af ástæðulausu. Hann
er jafn'hættulegur þeim báðum, því
að hann gerir ekki upp á milli manna,
ef hann bítur. Við álítum líka, að
snákurinn skelfi þann huglausari enn
meira, svo að vinningslíkur hins hug-
rakkari aukast. Við trúum því ika,
að snákurinn komi oft í veg fyrir
einvígi. Þeir, sem fljótir væru til að
berjast, ef snákurinn ætti ekki að
vera með þeim, reyna þá ef til vill
að ná samkomulagi án einvígis.
En ef heift þeirra er nógu .—kil,
þá myndu þeir berjast jafnvel þótt
margir snákar væru settir inn til
þeirra.
Slík heift var á milli Damundo og
Pito. Báðir þessir náungar . jru
frændur mínir, því að í þorpinu okkar
var það svo, að ef einlxver var ekki
bróðir þinn, þá var hann áreiðanlega
frændi þinn.
Damundo er frændi, sem mér .11-
ur ekki við og heldur ekki mörgum
öðrum. Hann er meira en 30 ára gam-
all, dökkur, sterkur og grimmur, með
mikið hár og yfirskegg, sem hann
snyrtir eins og hefðarkona augabrún
sína. Damundo stendur í þeirri trú,
að hann sé mikill sigurvegari yfir
mönnum og stúlkum. Það er sannleik-
ur í þessu. Hann hefur fimm sinnum
háð einvígi á tæpum tveimur árum
og alltaf var það hann, sem felldi
niður brúsana. Aldrei fékk hann svo
mikið sem skeinu og hann var aldrei
lengur en klukkutíma og oft skemur
að leggja andstæðing sinn að velli.
Þetta er einsdæmi í sögunni. .ann
gortar af því, að það séu aðeins rag-
geitur, sem eru í myrkraherberginu
tvo eða þrjá daga. Hlægilegt, segir
hann. Damundo verður svangur.
Damundo saknar stúlkunnar sinnar
og lýkur þessu þá af. Á hverju ári
ræður hann sig á skip í tvo mánuði,
og þegar hann kemur aftur frá hinum
ókunnu löndum færir hann með sér
armbönd, hálsmen, skínandi keðjur,
sem eiga að hanga niður frá mittinu,
borða, greiður, konfekt, varaliti, ilm-
vötn og aðrar dásemdir.
Pito er frændi, sem mér og öðrum
líkar mjög vel við. Hann er grannur
og er með mjög ungt yfirskegg, sem
hann snyrtir ekki, því að þá væri
það farið. Pito er þremur árum eldri
en ég og það er farið að flögra að
honum, að hann sé ekki drengur leng-
ur. Rödd hans er orðin djúp, en það
er ekki alltaf hægt að treysta því, að
hún haldist þannig. Margar stúlkur
í þorpinu okkar taka eftir honum,
en þegar við förum öll niður í flæðar-
málið, þegar háfjara er til þess að
tína skelfiska, þá grefur Pito með
Angiu, og hendur þeirra mætast und-
ir sandinum. Angia er yngri en Pito
og mjög falleg. Hún brosir blíðlega,
en skrækir ekki og flissar fíflalega
eins og þessar ungu stúlkur, sem að-
eins vilja gera mann vandræðalegan.
Dag nokkurn voru Pito, Angia og
ég að grafa saman. Damundo kom og
stóð hjá okkur og horfði niður á
Angiu. Við létumst ekki taka eftir
honum, heldur héldum áfram að
grafa og létum skeljarnar ofan í
körfuna okkar.
Damundo lét litla flösku úr skín-
andi gleri og gulli detta í sandinn
fyrir framan hendurnar á Angiu. Uún
horfði á flöskuna, en leit ekki upp.
Hún beygði síðan frá flöskunni og
gróf til hliðar við hana. Við héldum
áfram að grafa og láta skeljarnar ofan
í körfuna okkar.
Damundo settist á hækjur sér.
Hann tók upp flöskuna og sneri úr
henni tappann. Upp úr henni steig
sterk, sæt lykt; lykt af einhverju
útlendu blómi. Damundo hélt litlu
flöskunni að Angiu.
Við hættum að grafa og settumst
upp, því að nú var eitthvað að gerast.
Angia tók við flöskunni, setti tapp-
ann í hana og rétti hana svo Pito.
Pito stóð upp. Damundo stóð upp.
Pito rétti honum aftur litlu flöskuna,
og Damundo sló hana úr hendi hans.
Síðan sagði hann: „Ég, Damundo, gaf
Angiu útlenda ilmvatnið, litli dreng-
ur.“
„Ég gef Angiu þær gjafir, sem hún
fær,“ sagði Pito. „Ég, og aðeins ég.“
Rödd hans byrjaði mjög djúpt, en
varð allt í einu eins og lítils drengs.
Andlit Pitos roðnaði af skömm, en
hann stóð og horfði fast í augu
Damundos.
Damundo hló og hló að Pito. Hann
hló hátt, og þeir, sem voru nærri
okkur að grafa. hættu því óg stóðu
upp.
Damundo hætti að hlæja. Andlit
hans varð nú dökkt af reiði. „Svo“,
sagði hann, „svo að þú ætlar að gefa
184
T í M I N N - SUNNUDAGSBLAÐ