Tíminn Sunnudagsblað - 05.04.1964, Síða 13

Tíminn Sunnudagsblað - 05.04.1964, Síða 13
Selur sefur á steini og veit sér einskis ills von. Af þessum mönnum mætti *segja niargar sögur. Þeir gösluðu um *)öklu fram og aftur, ýmist ríðan-Ji eða vaðandi. Þeir sundriðu álana, skildu svo hestana eftir, óðu kvísl- ornar og rotuðu kópana Veiði sína spenntu þeir í hnakkólarnar oi hleyptu svo á land heim á leið. Einn vinur minn varð fyrir því óhappi að missa alla veiðina i hy', sem hann varð að fara yfir. Ktil Þessi var svo djúpur, að ekki varð yfir hann komizt, utan að sundríða en l.vgn. Þegar maðurinn var kctninn wiðja vega yfir kílinn, þá skrapp veiðin úr hnakkólunum, því að togn a<i hafði á þeirn við bleytuna og buslu Sanginn í ánni. En drengur dó ekki ráðalaus. Hann snaraðist af hestinum, stakk sér i hylinn eftir kópunum og synti með þá til lands. Það kom líka íyrir, að þessir menn syntu út í sker, sem eru með Ósn i.iöllum, rotuðu þar sel og busluðu síðan með hann til lands Að vonum var stundum dálítill vtgur milli þessara tnanna og hinna. sern áttu veiðiréttinn að lögum. Þó Var það aldrei svo, að málaferli hlyt- Ust af, þegar ég þekkti til, enda nafa Austfirðingar verið manna frið samastir frá því sögur hófust, leilt niá sér deilur og stillt kröfum sín- Um mjög í hóf. Eina sögu hef ég heyrt af árekstri nnili Húseyinga og þeirra, sern b3uSgu handan við ána. Húseyingar v°ru á ferju við selveiðar í ánni o-j °niu þá auga á norðurbyggja og lúunaði, að þeir væru að ná sér í — jafnvel, að þeir væru með yssu. Þeir héldu því í áttina til be|rra og ætluðu að rannsaka bát Pmvra. Hinir sjá, hvað til stendur og ama undan. Þarna tókst svo hinn mesti eltingaleikur. Báðir stóðu svip a að vígi, en aðstaða til kappróðurs l sl®m á Jöklu. Ferjurnar varð uraga í skakkatogi inn eftir álun- m og síðan bera þær eða draga yfir °S kvíslar. Gekk svo uen stund, hvorki dró sundur né saman. Loks „x0b2u®u norðurbyggjar og biðu þess. að hmir kæmu. he^6^Ur Vari® ^att um kveðjur, og jeeimluðu Húseyingar, að þeim væri r ,1 að rannsaka ferjuna. Hinir er| u heimilt- En þar fannst ekk ],. nema árarnar. Þó var talið, að að le.yin,gar hefðu haft það íyrir satt, mir hefðu hent selnum í ána og grafið byssuna. Hvað satt var í þvi máli, skiptir hér engu. Selveiðin í Jökulsá byrjaði mis- jafnlega snemma á vorin- Strax og isa leysir og jakaburður hverfur úr ánni, fer selurinn að ganga inn í ós- inn, og þá var byrjað að leggja sela- næturnar. Þó að kobbi sé varkár 04: slunginn, þá varast hann ekki þessa vél. Hann syndir í þetta feigðarfen, þegar hann er að kafa eftir mat sin um, enda er vatnið mjög samlitt nót- inni. Selurinn festist oftast á hreifunuio eða hausnum og hver, sem verður fyr ir því óláni, hefur fyrirgert lífi sína. Þessi veiði var oft mikil, og var vitj- að um næturnar tvisvar á dag og stundum oftar. Þó færðist aðallífið í veiðina, þegar kópaveiðin byrjaði. Selurinn kæpir snemma á vorin, og eiga kæpurnar venjulegast einn kóp, en stundum tvo. Fæðingarheim ili þeirra er aðallega eyrarnar í ánni Litlu kóparnir verða svo strax að fara á flot með mæðrum sínuin, og má oft sjá mikinn buslugang, þegar mæðurnar eru að kenna þeim að fleyta sér. Þær vefjast í kringum þá. og stundum hafa þær 'þá á baki sér Selnum þykir mjög vænt um af- kvæmi sín, og mæðurnar verja þau með klóm og kjafti, ef hættu ber að og berja þá áfram til þess að koma þeim 1 vatnið. Þær revna á allan hátt að tefja fyrir óvinum og leggja lífið í sölurnar í þeirri viðureign, ef þ"í er að skipta. Ein saga, sem paboi sagði mér, þegar ég var lítill dreng ur, er mér minnisstæð. Hann var staddur úti í Húsey að vorlagi, er far ið var á selveiðar, og fékk að fljóla með sem áhorfandi. Þegai þeir komu út á sandinn sápu þeir, hvar kópur lágu uppi. Þeir hlupu þá til, því að kóparnir fóru að brölta niður, er þeir urðu varir við mennina. En þeir urðu heldur seinir, því að í flæðarmálríTTl náðu kylfurnar til þeirra, og þurftl þá ekki að spyrja að leikslokum. Mæð urnar voru í brimgarðinum rétt fyiTf utan og syntu nær í því skyni að bjarga litlu öngunum sínum. En' allar brast þær kjark — nema einæ.-. Hún gerði þrjár atrennur til þess* að komast til kópsins, en í hinnr þriðju hætti hún sér svo nærri, 'SOT einn mannanna náði til hennar ínuir goggi og sló hana síðan banahögg. 'f’-. Meðan kópaveiðin stendur, er - um hvíldir. Menn verða að vera uþfá’_ nótt sem dag að sitja um kópínnT" Þó er aðalveiðitíminn um fjöruna. Ác. flóðinu skríða kæpurnar á land mEB'' litlu angana til þess að láta þá sjúgjT' Síðan svæfa þær þá, svo að þéit geti hvílzt, en á meðan fara þær oft ast burtu til þess að afla sér matar. Á meðan kóparnir sofa, fjarar svo. að þeir eru stundum langt uppi á landi- Þá byrjar atlagan. Menn geisast’ srð þeim, ríðandi eða hlaupandi, ‘ní£ð kylfur á lofti, og fær þá enginn gr£í. Stundum liggja þeir dauðir, áðurjin þeir hafa opnað augun. Aðrir r0ú:\ að brölta í áttina til sjávar, en þ<^' eru svo seinir, að það er árangut - laust. í Jökulsá • N N — SUNNUDAGSBLAÐ 301

x

Tíminn Sunnudagsblað

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn Sunnudagsblað
https://timarit.is/publication/301

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.