24 stundir - 23.07.2008, Blaðsíða 18

18 MIÐVIKUDAGUR 23. JÚLÍ 2008 24stundir
- kemur þér við
Ókeypis
- heim til þín
Eftir Kristjönu Guðbrandsdóttur
dista@24stundir.is
Guðborg Auður, lyfjafræðingur og
forstöðumaður Eitrunarmið-
stöðvar, segir engar meiriháttar
eitranir hafa orðið vegna jurta síð-
astliðin ár. Helsta ástæða þess sé sú
að ekki séu margar eitraðar
plöntur á Íslandi.
„Flestar fyrirspurnir hjá okkur
eru vegna stofublóma,“ segir Guð-
borg og segir slysin ekki hafa verið
alvarleg ef undan er skilið brunasár
barns er slasaðist fyrir skömmu.
„Við meðhöndlum helst bruna í
munnholi sem hefur orðið vegna
ertandi og ætandi safa úr blómum
og jurtum en síðan eru til plöntur
sem hafa skaðleg áhrif á hjarta og
taugakerfi,“ segir hún og minnist
ekki alvarlegra slysa vegna þeirra
nýlega
„Þegar barn kemst í tæri við æt-
andi og ertandi jurt þá þurfa fyrstu
viðbrögð að vera þau að skola af
slímhúðinni og hringja í Eitr-
unarmiðstöðina eða neyðarlínuna
sem gefur línuna yfir til okkar,“
bætir hún við. „Fólk deilir enda-
laust um hvort betra sé að gefa
barni mjólk eða vatn en miklu
máli skiptir að skola strax í stað
þess að eyða tíma í að finna til
mjólkurglas því skjót viðbrögð
skipta máli til að slímhúðin skadd-
ist ekki. Betra er að skola ertandi
efnum niður í maga en að þau liggi
til að mynda í vélindanu,“ segir
Guðborg.
Eitraður töfrarunni
„Langeitruðustu plöntuna tel ég
vera töfrarunna, en sem betur fer
er hún sjaldgæf,“ segir Guðborg
aðspurð um hvaða skaðræð-
isplöntur beri helst að varast.
„Töfrarunnann er til að mynda að
finna í Grasagarðinum í Laugardal
og hann finnst einnig í nokkrum
görðum garðáhugamanna svo
ástæða er til að varast plöntuna.“
Guðborg nefnir að í görðum og
garðskálum séu það ekki einungis
blóm og jurtir sem skapi hættu
heldur einnig ýmsar tegundir af
trjám og runnum. „Gullregnið er
eitt þeirra trjáa sem er eitrað og
þarf að varast. Hér á landi hefur
enginn innbyrt nógu mikið af því
til að veruleg hætta hafi stafað af.“
Grillvökvinn hættulegur
„Á Eitrunarmiðstöðina hringja
að minnsta kosti 1200 manns ár-
lega,“ segir Guðborg og segir 60%
símtalana varða börn undir 6 ára
aldri. En jurtir og plöntur eru lítill
hluti fyrirspurna bætir hún við og
segir að jafnvel leynist aðrar hættur
í garðinum sem foreldrar megi
vaka betur yfir. „Yfir sumartímann
fáum við tilfelli þar sem barn hefur
innbyrt grillvökva sem er lífrænt
leysiefni. Hann verður að geyma á
öruggum stað og í vel merktum
umbúðum.“
Víða í görðum leynist fagur en eitraður gróður
Varúð – eitrað
➤ Komist einstaklingur í tærivið hættuleg efni, eitraðar
plöntur eða lyf skal hafa sam-
band við Eitrunarmiðstöð
Landspítala.
Hægt er að hringja allan sól-
arhringinn og fá upplýsingar
og leiðbeiningar.
➤ Símanúmer: 543 2222 og góðhugmynd er að vista númerið
í farsímann þá má hringja í
112 og fá samband.
FYRSTU VIÐBRÖGÐ:
Nýlega varð hörmulegt
slys á barni sem brennd-
ist illa á risahvönn við
leik. Blóm og tré í görð-
um og náttúrunni freista
oft barna og líklegt er að
foreldrar hafi ekki víð-
feðma kunnáttu á því
hverjar þeirra teljast eitr-
aðar og hvernig skuli
bregðast við.
Eitrað gullregn Í Bretlandi
má gullregn ekki standa í
görðum þar sem börn eru
að leik.
Eitraður Töfrarunni
Mjög eitruð jurt sem
finnst í görðum á Íslandi.
Fyrsta uppskera af kartöflum
gladdi marga í síðustu viku enda
þykja þær algert lostæti glænýjar.
„Mér finnst kartöflur bestar
ofnbakaðar,“ segir Sigurður Árni
Þórðarson, prestur í Neskirkju.
„Þá sker ég þær í báta, nota ólífu-
olíu og krydda vel. Ég er alinn upp
í kartöflugarði í Reykjavík,“ bætir
Sigurður Árni við og segir því kart-
öflur ekki endilega vera efstar á
vinsældarlistanum. „Þó finnst mér
nýtt íslenskt smælki best soðið og
þá borða ég þær með hýðinu á og
finnst gott,“ bætir hann við.
„Ég elska nýjar kartöflur,“ segir
Úlfar Eysteinsson matreiðslumað-
ur. „Ég sýð þær í stuttan tíma og vil
hafa þær stífar, ég kýs helst að
borða rauðar kartöflur, finnst þær
bera af. Þá verð ég að hafa ískalt
smjör með og tala nú ekki um ef
það er saltað að auki.“
Úlfur segist afar sólginn í
smælkið og vilja það jafnvel eitt og
sér á diskinn. „Já, ég sýð mér kart-
öflur sem máltíð þegar þær fást
nýjar, það þarf ekkert annað með.
En auðvitað er algjört sælkerafæði
að borða nýjar kartöflur með
soðnum gellum,“ bætir hann við
og minnir þá sem ætla sér að sjóða
kartöflurnar á að gleyma ekki að
setja smávegis af salti út í vatnið.
dista@24stundir.is
Uppskeran í hús og nýtt smælki á diskinn
Gamaldags eða nýmóðins?
Kartöflur með söltu
smjöri „Lostæti, einar og
sér,“ segir Úlfar.
Smælkið gott Sr. Sig-
urður Árni borðar smælk-
ið með bestu lyst.
LÍFRÆNIR SAFAR
Fæst í heilsubúðum og helstu
matvöruverslunum landsins
Vinnulyftur ehf.
Smiðsbúð 12 • 210 Garðabæ
Sími: 544 8444 • Fax: 544 8440
www.vinnulyftur.is
Vinnulyftur og
jarðvegstæki
til leigu og sölu
Erum með fjölbreytt úrval af vönduðum vinnulyftum
og jarðvegstækjum til leigu og sölu. Ef þig vantar
innilyftur eða stórar útilyftur þá höfum við lausnina.
Hafið samband og fáið verðtilboð!
Veiðikortið veitir nú aðgang að
32 vatnasvæðum vítt og breitt
um landið fyrir aðeins 5000 kr.
Með veiðikortið í höndunum,
ákveður þú hvar og hvenær þú veiðir!
Frí heimsending þegar verslað er beint á www.veidikortid.is