Eintak - 10.02.1994, Blaðsíða 19

úr daqlegu. íslensku stiórnmálalífi
manna og það eigi að gera strangar
hæfhiskröftir. Mér finnst óeðlilegt
að útiloka skyldmenni standist þau
hæíhiskröfurnar.
Mörður Árnason Um hið fyrra vil
ég segja það sama og Talleirand,
lögreglustjóri Napoleons, sagði
þegar Napoleon lét hengja ein-
hvern aðalsmann. „Þetta er ekki
glæpur þetta er enn þá verra, þetta
eru mistök.“ Ráðherra getur ráðið
konuna sína sem aðstoðarmann,
það er ekkert á móti því. Það hins
vegar, að sleppa framhjá komandi
stjórnsýslulögum, er löglegt en sið-
laust.
Ólafur Þ. Þórðarson Á hverjum
tíma ber að fara eftir þeim lögum
sem eru í gildi. Hæfnismat á að
ráða embættisveitingum.
Páll Pétursson Ég vil ekki full-
yrða að mágurinn hafi ekki verið
góður maður í embættið. Það er
mjög nauðsynlegt að traust ríki á
milli ráðherra og aðstoðarmanns
hans. Á hinn bóginn er það ákveð-
in siðblinda þegar svona embættis-
veitingar eru gerðar rétt áður en
sett eru lög sem gera þær ólöglegar.
Ragnhildur Vigfúsdóttir Það á
bara að reka ráðherrann, enda sýn-
ir þetta að hann er óhæfur til sinna
starfa.
Sigurður Pétursson Það hljóta að
verða að vera fastar reglur um það
hvernig standa á að skipunum í
embætti. Sama hvort menn eru
embættismenn eða pólitískt ráðnir
aðstoðarmenn.
Nokkrir kassar af
víni í afmæli
flokksbróðurs
Þegar Ingólfur Margeirsson, þá
ritstjóri Alþýðublaðsins, hélt upp á
fertugsafmæli sitt færði Jón Bald-
vin Hannibalsson, þá Qármála-
ráðherra, honum 1 veisluna mikið
magn af freyðivíni sem fengið var
úr veislusölum ríkisins í Borgar-
túni.
Jón Baldvin tjáði sig ekki mikið um
þetta mál. Ingólfur sagðist hins
vegar hafa stefnt að því að hafa af-
mælið sitt áfengislaust en þegið
vínið úr því ráðherrann vildi færa
sér það.
Eftirfarandi dæmi var lagtfyrir
stjórnmálamennina:
Ráðherra kaupir marga kassa
afkampavíni fyrir almannafé
og færir pólitískum samstaifs-
manni sínum til að hann geti
haldið upp á afmæli sitt með
glans.
Anna Ólafsdóttir Björnsson
Hrottalegt brot á siðferðisreglum.
Enn lýsi ég eftir skýrum reglurn
fyrst að menn hafa ekki siðferðis-
vitund til að sjá hvað er rangt við
þetta.
Árni Johnsen Þetta er óboðlegt.
Árni Matthiesen Ég veit ekki að
til séu neinar heimildir sem leyfa
að ráðherra færi vinum sínum slík-
ar gjafír þannig að þetta hlýtur að
vera heimildarlaus ráðstöfun á fjár-
munum ríkissjóðs.
Birgir Ármannsson Ráðherrar
eiga að gera greiða eða góðverk á
eigin kostnað en ekki almennings.
Guðni Ágústsson Hann ætti að
segja af sér.
Guðrún Ögmundsdóttir Þetta á
ekki að geta gerst. Allt annað ef féð
er tekið úr eigin vasa.
Gunnlaugur Stefánsson Það er
mjög vont mál. Það á ráðherra ekki
að gera. Ég ætla samt ekki að gerast
dómari um viðurlög í slíkum mál-
um. Þeir sem dæma verða kannski
fyrstir dæmdir.
Margrét Frímannsdóttir Þetta á
ekki að eiga sér stað.
Mörður Arnason Siðleysi.
Ólafur Þ. Þórðarson Ríkisend-
urskoðun er ætlað að sjá til þess að
þetta geti ekki átt sér stað.
Páll Pétursson Fráleitt. Mér er
ekki kunnugt um að það hafi verið
gert.
Ragnhildur Vigfúsdóttir Hann
getur borgað sitt vín sjálfúr eins og
þú og ég.
Sigurður Pétursson Þetta er
spilling og menn eiga að víkja ef
þeir verða uppvísir að slíkum sið-
ferðisbrotum.
Ráðherra kaupir
námsgögn sem
enginn sértilgang í
Ólafur G. Einarsson menntamál-
ráðherra keypti sýningarrétt á bíó-
myndum Hrafns Gunnlaugsson-
ar handa grunnskólunum til sýn-
ingar fyrir réttu ári. Hrafn var þá í
basli við að ná endum saman við
gerð myndar sinnar, Hin helgu vé.
Þeir aðilar sem ráðnir eru til að sjá
um innkaup af þessu tagi létu hafa
eftir sér að þeir skildu ekki tilgang-
inn með þessum kaupum, þau hafi
á engan hátt verið borin undir þá
og þeir hefðu aldrei mælt með
þeim.
Ólafur G. benti á fordæmi að þessu
máli frá ráðherratíð Svavars
Gestssonar þegar hann keypti
sýningarrétt af Þorsteini Jóns-
syni, flokksbróður sínum.
Eftirfarandi dæmi var lagtfyrir
stjórnmálamennina:
Ráðherra kaupir höfundarverk
eftir flokksbróður sinn undirþví
yfirskini að þau nýtistsem
keitnslugögn handa grunnskól-
um. Það fólk sem sér um inn-
kaup á slíkum gögnum segist
hins vegar ekki geta nýtt þessi
gögn né að sérstök þörfhafi ver-
ið fyrir þau.
Anna Ólafsdóttir Björnsson Fá-
ránlegt, eins og dæmið sem þarna
er verið að vísa til. Meðan ráðherra
hefur heimild til að eyða almanna-
fé, án þess að þurfa að rökstyðja
það, er mín niðurstaða sú að ráð-
herravald sé of mikið.
Árni Johnsen Slík kaup geta verið
háð mismunandi leiðum í kerfinu.
Annars vegar getur verið um að
ræða styrk, hins vegar kaup sem
falla undir námsskrá. Ef þetta til-
tekna verk flokkast til dæmis undir
listaverk getur verið ástæða til þess
að styrkja listamanninn þótt náms-
skrá kalli ekki á það.
Árni Matthiesen Miðað við þær
forsendur sem spurningin gefur
hegðar ráðherra sér óskynsamlega.
Hann gæti hins vegar haft aðra
skoðun á nytsemi gagnanna en
starfsmenn hans.
Birgir Ármannsson Ef fúllljóst
þykir að ekki sé þörf fyrir gögnin,
hlýtur að vera ljóst að ekki er þörf
á að verja almannafé til kaupanna.
Guðni Ágústsson Hann ætti að
segja af sér.
Guðrún Ögmundsdóttir Það
gengur ekki að hygla sínum. Við
þurfum að fara að taka á því. Ann-
ars staðar þurfa menn að segja af
sér út af slíku.
Gunnlaugur Stefánsson Þarna
eru þær forsendur gefnar að verið
sé að kaupa eitthvað sem ekki er
þörf íyrir. Þá verður að láta þau
kaup ganga til baka. En ef verið er
að tala um ákveðið mál, eins og
þetta virðist vera um Hrafn Gunn-
laugsson, þá fór ég rækilega í gegn-
um það mál í skýrslum Ríkisend-
urskoðunar í fjárlaganefnd. Það
virtust vera tvær skoðanir á því
hvort þörf væri á þessum myndum
eður ei, þannig að ég ætla ekki að
dæma um það.
Margrét Frimannsdóttir Það þarf
faglegt mat á kennslugögnum.
Mörður Árnason Eins og dæmið
er sett fram eru engar afsakanir
fyrir hendi.
Olafur Þ. Þórðarson Annað hvort
er fólkið óhæft eða ekki hefur verið
þörf fyrir gögnin. Málið er því
óupplýst eins og spurningin er sett
fram.
Páll Pétursson Þetta mál er í sér-
flokki eins og svo margt sem teng-
ist því. Þetta er auðvitað mikið
glapræði.
Ragnhildur Vigfúsdóttir Það ætti
að senda þessa menn á kúrs í pólit-
ískri siðfræði.
Sigurður Pétursson Þetta er
sama mál og með gagnagrunninn.
Hverjir eru hagsmunir almennings
og hvenær er verið að hygla að vin-
um, samstarfsmönnum eða flokks-
félögum? Það hlýtur að vera hægt
að setja einhverjar reglur um þetta.
Ráðherra hefur
sambúð með að-
stoðarmanni sín-
um
Einkalíf stjórnmálamanna verður
aldrei fréttamatur á Islandi. Til að
taka eitthvert slíkt dæmi sem rým-
að gæti við fjölda slíkra hneykslis-
mála frá Bretlandi og Bandaríkjun-
um var valið að segja frá hjúskap-
armálum Svavars Gestssonar,
þá menntamálaráðherra, og Guð-
rúnar Ágústsdóttur, þá aðstoðar-
manns hans, enda hafa þau sagt
GUÐNI ÁGÚSTSSON
ÞINGMAÐUR FRAMSÓKNAR
„Hann ætti að segja afsér, “ segir Guðni um ráðherra sem kaupir
höfundarverk af flokksbróður sínum sem kennslugagn fyrir skóla en
þeir aðilar sem ráðnir eru til að kaupa slík gögn, hefðu aldrei keypt
né viljað sjá.
MARGRET FRÍMANNSDÓTTIR
ÞINGFLOKKSFORMAÐUR ALÞÝÐUBANDALAGSINS
„Ráðherra á að sjá sóma sinn íþví að koma aldrei fram í opinber-
um erindagjörðum öðruvísi en edrú. Hins vegar er það hans einka-
mál hvað hann gerir isinum einkatíma. Hann ætti að segja afsér ef
hann skandaliserar, “ segir Margrét um ráðherra sem kemur fram
drukkinn í opinberum embættisgjörðum.
GUNNLAUGUR STEFÁNSSON
ÞINGMAÐUR
ALÞÝÐUFLOKKSINS
„Þetta er oft erfitt að meta. Það
er mikið atriði að ráðherrar og
aðrir stjórnendur séu i góðu
samstarfi við fólk. Hér verður að
höfða til dómgreindar og sam-
visku viðkomandi ráðherra, “
segir Gunnlaugur um ráðherra
sem býður fyrrum skólafélögum
sínum til kokteilboðs á kostnað
ríkisins.
SIGURÐUR PÉTURSSON
SAGNFRÆÐINGUR OG FYRRUM FORMAÐUR
UNGRA JAFNAÐARMANNA
„Þetta er erfitt mál. Ef verið er að verja hagsmuni rikisins með því
að taka einhverjar eignir upp i skuld gjaldþrota fyrirtækis þá er
þetta náttúrlega sþurning. Efþað þykirhins vegarsýnt, að verið sé
að hygla vinum eða samstarfsmönnum ráðherrans, þá er það að
sjálfsögðu algert siðferðisbrot og menn eiga að víkja úr embætti,"
segir Sigurður um ráðherra sem lætur ríkið sitja uppi með ónýtan
gagnagrunn eftir viðskipti við flokksbræður sína.
sjálf ffá þessu í nokkrum viðtölum.
í ráðherratíð Svavars skildi hann
við eiginkonu sína og hóf sambúð
með aðstoðarmanni sínum. I Bret-
landi í dag yrði slíkt talið undan-
látssemi fyrir upplausn fjölskyld-
unnar. Annars staðar yrði hins
vegar litið til þess að eftir að sam-
búð með aðstoðarmanninum hófst
var ráðherrann með sambýliskonu
sína í vinnu hjá ríkinu.
Stjórnmálmönnunum var látið
eftir að líta á þetta mál, hverjum eft-
ir sínu höfði, en eftirfarandi dæmi
var lagtfyrir þá:
Ráðherra skilur við konu sína,
tekur saman við aðstoðarmann
sinn ogstofnar með honum heim-
ili. Af þessu mætti draga þá álykt-
un að ráðherrann hafi ráðið ást-
konu sína sem aðstoðarmann sinn
og á launfrá ríkissjóði.
Anna Ólafsdóttir Björnsson Ef
verið er að setja maka sína á launa-
skrá þurfa að vera mjög gild rök
fyrir því. En séu einhverjar ágisk-
anir á ferðinni eins og í þessu
dæmi er náttúrlega erfitt að festa
hendur á slíku. Almenningi og
samstarfsmönnum koma hjúskap-
armál fólks annars ekkert við,
nema verið sé að nýta sér eitthvað
óvenjulegt.
Árni Johnsen Mér finnst engin
ástæða til að draga slíkar ályktanir.
Það hlýtur að vera til eitthvað sem
heitir friðhelgi einkalífs ráðherra.
Árni Matthiesen Það er mjög
hæpið að draga þessa ályktun og
því engin þörf á að svara þessum
lið.
Birgir Ármannsson Ráðherrar
mega búa með þeim sem þeir vilja,
svo fremi það trufli ekki störf
þeirra. Hins vegar verða þeir að
forðast hagsmunaárekstra í þessum
efnum sem öðrum.
Guðni Ágústsson Þetta eru vond
mál sem enginn sleppur með ann-
ars staðar en hér. Ekki er hægt að
setja reglur um þetta. Ástin leitar
að sínum farvegi.
Guðrún Ögmundsdóttir Við bú-
um nú ekki í Bretlandi, við það
tvöfalda siðgæði sem þar tíðkast og
okkur kemur ekki einkalíf annarra
við.
Gunnlaugur Stefánsson Ég get
ekki dregið þá ályktun og mér
finnst að einkalíf ráðherra eigi að
fá að vera í friði frá fjölmiðlum.
Margrét Frímannsdóttir Ástin
spyr ekki um störf eða launakjör.
Mörður Árnason Ástarlíf fólks er
einkamál þess.
Ólafur Þ. Þórðarson Hjóna-
skilnaður er ekki refsiverður
verknaður í lögum. Það eru meiri
líkur á því að menn verði hrifnir af
þeim konum sent eru í nágrenni
við þá en þeim sem þeir sjá ekki.
Ályktunin í spurninguni er hæpin.
Páll Pétursson Þetta eru bara
ósviknar dylgjur og óviðeigandi
árásir á einkalíf tveggja valin-
kunnra manna, þeirra Guðrúnar
Ágústsdóttur og Svavars Gestsson-
ar. Á hinn bóginn man ég ekki bet-
ur en að þegar Guðrún fékk starfið
væri hún að vinna mál á hendur
Svavari fyrir brot jafnréttislögum.
Það hefur því ekki alltaf verið jafn
hlýtt á milli þeirra. Svo vona ég
bara að þeim farnist vel í sínu
hjónabandi.
Ragnhildur Vigfúsdóttir Það er
alls ekki hægt að draga þá ályktun,
enda gætu þau hafa byrjað saman í
vinnunni. Okkur kemur einkalíf
þeirra ekki við, en ef hann var byrj-
aður með henni áður, er þetta
sams konar mál og með máginn.
Sigurður Pétursson Það er ekk-
ert hægt að segja um svona per-
sónuleg málefni. ©
-f FIMMTUDAGUR 10. FEBRÚAR 1994
FIMMTUDAGUR 20. JANUAR 1994 -JQ