Morgunblaðið - 28.07.2005, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. JÚLÍ 2005 39
MINNINGAR
✝ Ásta Jónsdóttirfæddist á Akur-
eyri 24. nóvember
1926. Hún lést á
Hvalsá í Hrútafirði
21. júlí síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Jón Stefánsson
Vopni, verkamaður,
f. 28.11. 1884, d.
18.12. 1984, og Anna
Jónsdóttir, húsmóð-
ir, f. 6.3. 1893, d.
5.12. 1970. Systur
Ástu eru Elsa, f.
16.6. 1916, d. 5.12.
1970, Unnur, f. 27.10. 1918, og
Marta, f. 20.1. 1920.
Ásta giftist 13. júlí 1950 Grími
Jónssyni, járnsmíðameistara, f. 24.
júní 1926. Foreldrar hans voru Jón
Sigurðsson, verkstjóri, f. 10.6.
1895, d. 15.10. 1983, og Borghildur
Sigurðardóttir, húsmóðir, f. 21.10.
1894, d. 15.1. 1940.
Sonur Ástu og
Gríms er Gunnar, f.
27.7. 1963, maki
Gígja Hrund Birgis-
dóttir, f. 12.12. 1972.
Sonur Gunnars og
Margrétar Sigríðar
Eymundardóttur, f.
19.5. 1971, er Hugi
Þeyr, f. 6.10. 1992.
Sonur Gunnars og
Gígju er Ásgrímur,
f.
3.10. 2001.
Ásta vann ung í
apóteki, síðar á ljósmyndastofu og
lauk einnig defektrísunámi. Hún
stundaði nám í húsmæðraskóla í
Svíþjóð og stofnaði Mæðrabúðina
sem hún rak til margra ára.
Ásta verður jarðsungin frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.
Elsku mamma mín.
Þakka þér fyrir allt sem þú gafst
mér, það verður aldrei frá mér tekið
og aldrei nægilega þakkað. Ég vona
að mér muni bera gæfa til að reyn-
ast mínum börnum jafn vel og þú
reyndist mér. Enginn gæti óskað
sér betri móður. Þín er sárt saknað.
Þinn
Gunnar.
Ég var að vona að það liðu mörg
ár í viðbót áður en ég þyrfti að
skrifa þessar línur og kveðja Ástu
Jónsdóttur tengdamömmu mína og
vinkonu. Með fáum orðum vil ég
draga upp mynd af henni eins og ég
sá hana.
Ásta var glæsileg kona sem allir
tóku eftir með rauða hárið sitt og
gráa lokkinn. Henni fylgdi góð nær-
vera og kátt bros og svo var hún
líka bara töff týpa. Þar sem Ásta
var, var yfirleitt fjör og kátt á
hjalla. Hún var alltaf kát og man ég
varla eftir henni öðruvísi en bros-
andi. Hún vildi heldur ekki hafa
neina lognmollu í kringum sig, vildi
bara hafa gaman.
Ásta var afskaplega hrein og bein
manneskja. Hún var skýr og fljót að
hugsa og svo sannarlega með munn-
inn fyrir neðan nefið. Þannig var
hún fljót að svara fyrir sig og lá
ekkert á skoðun sinni, hvort sem
það var að láta mig vita af því að lit-
urinn á hárinu á mér væri nú alveg
hræðilegur eða þetta eða hitt ætti
nú að vera einhvern veginn öðruvísi.
Ásta var einstaklega ung í anda.
Hún fylgdist vel með, hlustaði mikið
á útvarp og las. Sérstaklega hafði
hún gaman af því að hlusta á fólk
segja frá lífshlaupi sínu og heim-
spekilegum vangaveltum. Hún
myndaði sér svo sína eigin skoðun
og hafði gaman af því að segja frá
því sem hún hafði lesið og heyrt
enda góðum frásagnarhæfileika
gædd.
Ásta var mikill fagurkeri og hafði
yndi af því að hafa fallegt og fallega
hluti í kringum sig. Hún rak lengi
barnafataverslunina Mæðrabúðina
og naut þess þar að dúlla sér innan
um öll fallegu barnafötin. Það kom
alltaf ákveðinn dreyminn svipur á
Ástu þegar hún talaði um barnaföt-
in og tímann í mæðrabúðinni og hún
saknaði þess að vera ekki lengur við
þau störf. Hún sagði mér að allt frá
því að hún var lítil stúlka á Akureyri
hafi það verið hennar draumur að
verða búðarkona og alltaf hafi henni
fundist gaman í búðinni.
Ásta var mjög traust og trygg
sínum nánustu og vinum sínum og
passaði að halda vel utan um þann
hóp. Hún var alltaf boðin og búin til
að hjálpa öðrum og var fyrsta
manneskjan til að hringja ef eitt-
hvað bjátaði á. Henni þótti aftur á
móti erfiðara að biðja aðra um hjálp
og gerði að jafnaði til dæmis lítið úr
sínum heilsufarsvandamálum.
Henni fannst leiðinlegt að kvarta
eins og hún kallaði það og lífið ekki
þess virði að eyða því í svo leið-
inlega hluti, það átti bara að vera
gaman. Þannig pirraði það hana
mjög að hafa ekki lengur þá krafta
og þrek sem hún hafði áður. Hug-
urinn var enn svo ungur og frjór en
búkurinn vildi ekki fylgja huganum
lengur eins eftir.
Fyrir Ástu var fjölskyldan allt og
nutum við óneitanlega góðs af því.
Hún var yndisleg amma sem sá ekki
sólina fyrir barnabörnunum sínum
tveimur, Huga Þey og Ásgrími. Allt-
af var amma til í að spila og spjalla
og þolinmæðin var ótakmörkuð. Svo
bakaði hún líka bestu pönnukökur í
heimi. Hún sagði nýverið við mig að
vegna barnabarnanna vildi hún vera
tuttugu árum yngri, svo hún gæti
fylgst með þeim vaxa úr grasi og
notið samvista við þau. Hún beið
með óþreyju eftir þriðja barna-
barninu sem á að fæðast þennan
sama dag og hún verður jarðsungin.
Því miður auðnast okkur ekki að
upplifa þá hamingju með henni og
tekur það mig óendanlega sárt, það
hefði verið svo stór partur af
gleðinni.
Ásta og Grímur voru eitt og vart
hægt að nefna annað án þess að
hins sé getið. Elsku Grímur, ég veit
að í dag líður þér ekki sem heilum
manni en við verðum víst öll að
halda áfram. Þetta var bara alltof
snöggt og ekkert okkar tilbúið. Ég
var búinn að sjá tímann sem fram-
undan er allt öðruvísi en hann mun
nú verða án hennar og veit að svo
var einnig með þig. En við litla fjöl-
skyldan, eins og hún kallaði okkur,
verðum bara að standa enn þéttar
saman og halda áfram þó erfitt sé.
Elsku Ásta, ég faðma þig í hug-
anum mín kæra vinkona og þakka
þér fyrir allt og allt.
Þín
Gígja.
Allt frá því að ég fyrst man eftir
mér átti ég tvær uppáhaldsfrænkur.
Önnur steikti soðibrauð og bakaði
sandkökur með dísætu sólskins-
kremi. Hin bjó í Reykjavík. Sú í
Reykjavík hét „Ásta og Grímur“.
Skrítið kvenmannsnafn „Ásta og
Grímur“. Mörg skýr myndbrot
tengja mig Ástu og Grími frænda.
Þau koma ekki endilega í huga mér
í réttri tímaröð eða eftir mikil-
vægi… en þau eiga það öll sameig-
inlegt að þeim fylgir eintóm gleði.
Það er sól og hiti. Tiltölulega hljótt í
Möðruvallastrætinu. Bústnar
randaflugurnar suða inni á milli
bóndarósanna og Laugargötukött-
urinn læðist á milli garða. „Þau eru
komin,“ kallar mamma. Gljáfægður
Austin 8 árgerð 1946 stígur fram úr
þykku rykskýi og neglir fyrir fram-
an hús númer 4. Út stíga Ásta og
Grímur. Ásta og Grímur voru allt
öðruvísi. Þau voru svo flott. Grímur
stæltur, í mjallhvítri skyrtu með
uppbrettar ermar (þær voru ein-
hvern veginn miklu hvítari skyrt-
urnar fyrir sunnan heldur en feng-
ust í Kaupfélaginu). Ásta í
ferðajakka úr popplíni. Með svört
sólgleraugu og á bandaskóm. „Þau
eru komin,“ kallar mamma aftur og
nú á flauelsrauðum Kaiser 5́1. Grím-
ur með olnbogann út um hliðar-
gluggann og Ásta í stretch-buxum
með teygju undir ilinni. Þetta hafði
aldrei sést á Akureyri. Stretchið
kom ekki norður fyrr en ári síðar.
Og enn voru þau komin og aldrei
flottari. Grímur í teinóttum… Ásta
með eiturgræna skuplu og fölbleik-
an varalit. En í þetta sinn á glæsi-
legri bíl en hafði nokkru sinni kom-
ist yfir Öxnadalsheiði. Við erum að
tala um Ford Edsel árgerð 1958,
annan af þeim tveimur bílum, sem
fluttir voru til landsins. Þvílíkur
stíll. Já, þau voru alltaf að koma…
Ásta og Grímur.
Ekki síður koma þó upp í huga
mér myndbrot tengd ferðalögum
okkar fjölskyldunnar suður, en þá
var alltaf gist hjá Ástu og Grími. Við
erum stödd ofarlega á Laugaveg-
inum á gangstéttinni gegnt íbúð
þeirra hjóna og bíðum tunglmyrkva.
Grímur hefur komið með logsuð-
ugleraugu af verkstæðinu fyrir alla
til að betur megi horfa á stórmerk-
in. Það eina sem skyggir á er að
Þjóðviljinn hefur sagt frá því á bak-
síðu, að líklega muni heimsendir
fylgja þessu veraldarundri. Ég er
logandi hræddur. Næst erum við í
Hvammsgerði 1 þar sem blái vegg-
urinn er og langa, mjóa mósaíkborð-
ið. Guð, hvað þetta er smart (líklega
heyrði ég orðið „smart“ í fyrsta sinn
hjá Ástu frænku). Ásta að taka sig
til. Þau á leið á ball á Sögu. Hljóm-
sveit Svavars Gests. Ellý og Raggi.
Og Grímur nýkominn af Hótel Sögu
að gera við gólflyftuna í Súlnasaln-
um. Flottastur. Ásta með túperað.
En nú kemur við sögu ungur
maður, Gunnar. Altalandi frá fæð-
ingu og ræðinn mjög. Foreldrarnir
að springa úr monti og ekki skrít-
ið… altalandi. Gunnar átti nylon-
rúm úr neti og fljótlega 20.000 lego-
kubba. Við erum ofar skýjum í
Austurbrún og á leið á Háaleitis-
brautina.
Frá og með þessum tíma er und-
irritaður fulltíða og fluttur suður til
náms. Fátækur listnemi í kjallara-
herbergi í Einholti með frían að-
gang að rjúkandi matseld húsmóð-
urinnar Ástu, í númer 45 við
Háleitisbraut… hvenær sem er sól-
arhrings. Ís og pönnukökur í eft-
irrétt og Ellý á fóninum. „Hvelfist
yfir húmdökk nótt, heitur blærinn
andar hljótt, litlum fugli er ferðin
löng, að fósturjarðar strönd“. (Úr
„Heilsaðu frá mér“, texti Jóhanna
G. Erlingsson).
Takk fyrir mig, Ásta frænka og
góða ferð.
Elsku Grímur, Gunnar, Gígja,
Hugi og Ásgrímur. Megi óumræði-
leg væntumþykja Ástu frænku um-
vefja ykkur… áfram.
Egill Eðvarðsson.
Elsku Ásta, nú er hún farin leið-
ina sem bíður okkar allra. Þótt sú
vitneskja sé öllum ljós kemur kallið
ávallt á óvart, sér í lagi þegar það
kemur án fyrirvara.
Á kveðjustund hrannast minning-
arnar upp, eins og allt hefði gerst
fyrir stundu. Við Ásta ólumst upp í
sama bænum, hún innfædd, ég að-
flutt. Á táningsárunum vorum við
skvísurnar í bænum ásamt vinkon-
um okkar. Lífið var bjart og fagurt,
fullt af gleði og fyrirheitum. Fé-
lagslífið fjölbreytt, uppbyggilegt og
gott, grunnur til manndóms og
þroska. Við fórum saman til Sví-
þjóðar á húsmæðraskóla, komum
við í kóngsins Kaupmannhöfn,
gömlu höfuðborginni, gistum hjá
Sigríði, íslenskri konu, sem hafði
ílengst þar öll stríðsárin. Sigríður
var í sömu kápunni, og sama pilsinu
með hattinn sinn, sem hún hafði
komið með að heiman. Allsleysið
sást á hverju götuhorni og hörm-
ungar stríðsins sýnilegar, þótt liðin
væru tvö ár frá lokum þess. Frá
Kaupmannhöfn hélt ferðin áfram til
Stokkhólms og áfram til Katrine-
holm, til skólans bjarta, sem berg-
málaði gleði ungra meyja. Áhrifa
stríðsins gætti ekki þar né í Svíþjóð
almennt. Að loknu skólaári lá leiðin
um Noreg og heim. Við sátum í lest-
inni og gæddum okkur á risa-fílak-
aramellum, og gátum ekki skilið
hvað það vakti mikla athygli. Í ljós
kom að áhrif stríðsins héngu enn yf-
ir frændum okkar Norðmönnum,
þeir höfðu ekki séð slíkan munað til
fjölda ára.
Síðar lá leið okkar Ástu frá bæn-
um fyrir norðan til borgarinnar fyr-
ir sunnan. Önnur til vinnu, hin í
skóla. Sambandið hélst með norð-
lenskum vinum nær stöðugt og
óslitið í tugi ára. Það var glaðst,
sungið og spilað í risinu í Hafn-
arfirði, í Austurbrún, í Smáíbúða-
hverfinu og Háaleitinu með gítarn-
um hans Sigga og flotta jóðlinu
hans. Einn sunnudagsmorgun
snemma hringdi Ásta, með sama er-
indið og hún hafði borið upp oft áð-
ur: „Nú er tækifærið. Ákveðið ný-
byggt hús á góðum stað er að bjóða
til leigu verslunarhúsnæði, gerum
það, sækjum um og setjum á stofn
barnafataverslun.“ Ekkert var fjær
mér á þeim tíma enda í fullri vinnu
og meira en það. Áður en samtalinu
lauk lofaði ég að sækja um á þeim
forsendum að ef við ættum að
stofna verslun saman myndi Guð
áreiðanlega sjá til þess að við fengj-
um húsnæðið. Ef við fengjum það
ekki væri þetta úr sögunni. Viti
menn við fengum húsnæðið. Þannig
varð Mæðrabúðin til, sú fyrsta sinn-
ar tegundar. Með hjálp síns góða
ektamanns sá Ásta að fullu um þann
rekstur, ég var meira sem stuðn-
ingsaðili í bakhöndinni. Við áttum
Mæðrabúðina saman í heilan tug
ára.
Þegar ég horfi til liðins tíma á ég í
raun Ástu að þakka að verslunin
Þumalína varð til, en þar starfa ég
nú. Það hefur veitt mér ómælda
ánægju að umgangast og hitta allt
það góða fólk, sem þangað kemur,
njóta með því eftirvæntingarinnar
og gleðinnar sem fylgir því, þegar
barn er í vændum, enda jafnast ekk-
ert á við yndisleg börn og glaða for-
eldra. Í raun var það einmitt þetta,
sem Ásta sagði við mig þegar við
hittumst í allra síðasta sinn. Barna-
börnin voru augasteinninn hennar,
ekkert jafnaðist á við það að vera
amma, sagði hún og eftirvæntingin
mikil að taka á móti því næsta. En
nú er hún horfin sjónum. Ég trúi því
að við eigum eftir að hittast aftur á
hinni nýju jörð og deila þar gleðinni
yfir því sem var.
Elsku Grímur, ég gleymi aldrei
hversu stolt hún var af þér og ham-
ingjusöm og hvað þið voruð fallegt
par. Lífið hér tekur ávallt enda. Ég
bið þess að þú njótir þess sem var
og verður þrátt fyrir allt. Guð launi
þér og ykkur báðum góðu samveru-
stundirnar.
Elsku Gunnar. Á sínum tíma var
mér falið það heiðurshlutverk að
vera guðmóðir þín. Á Íslandi er svo
sem ekkert sérstakt lagt upp úr því
hlutverki, en ég var stolt af því að fá
að taka þátt, koma svo nálægt fal-
lega drengnum, sem var stolt og
hamingja foreldra sinna, mikil Guðs
gjöf. Löngu síðar kynntist ég því í
Bandaríkjunum að guðmóðirin er
nánast þriðja foreldrið og á að sjá
um andlega uppeldið. Því hlutverki
hefi ég ekki sinnt. En meðan líf er
eru tækifæri og meðan Guð gefur
mér líf verð ég alltaf guðmóðir þín,
það breytist ekki.
Ég faðma þig, börnin þín og kon-
una þína, samhryggist ykkur af
hjarta og bið ykkur ríkulegrar Guðs
blessunar. Megið þið finna styrk frá
honum, megi hann vera með ykkur
og þið með honum, ávallt. Elsku
Unnur og Martha þökk fyrir ynd-
islegar liðnar stundir, Guð veri með
ykkur og öllum þeim öðrum sem
upplifa nú erfiða stund. Blessuð sé
minningin um Ástu Jónsdóttur.
Í Guðs friði.
Hulda Jensdóttir.
Tilvera okkar er undarlegt ferðalag.
Við erum gestir og hótel okkar er jörðin.
Einir fara og aðrir koma í dag,
því alltaf bætast nýir hópar í skörðin.
(Tómas Guðmundsson.)
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
(V. Briem.)
Guð blessi ástvini Ástu; Grím,
Gunnar, Gígju og augasteinana
þeirra Huga Þey, Ásgrím og ófædda
barnið.
Vinirnir
Guðrún og Sigurður,
Inga og Steindór.
ÁSTA
JÓNSDÓTTIR
Móðir okkar, tengdamóðir, amma, langamma og
systir,
GUÐMUNDÍNA SIGUREY
SIGURÐARDÓTTIR,
Hringbraut 128h,
Keflavík,
lést á hjartadeild Landspítalans þriðjudaginn
19. júlí.
Útför hefur farið fram í kyrrþey að ósk hinnar látnu.
Fyrir hönd aðstandenda,
Guðrún Hólm Snorradóttir,
Þuríður Árný Snorradóttir, Steinar Gunnbjörnsson,
Erla Hrönn Snorradóttir, Jóhann Steinsson,
Árni Ómar Snorrason, Sigurlaug Ingvarsdóttir,
Bernódus Sigurðsson.
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir og amma,
IÐUNN BJÖRNSDÓTTIR,
Einimel 7,
Reykjavík,
lést á heimili sínu mánudaginn 25. júlí.
Jarðarförin auglýst síðar.
Edda Birna Gústafsson, Magnús Gústafsson,
Birna Gústafsson,
Halldór Kristjánsson,
Björn Kristjánsson.
Elsku Ásta vinkona.
Þakka þér fyrir allar góðu
stundirnar okkar.
Við burtför þína er sorgin sár
af söknuði hjörtun blæða.
En horft skal í gegnum tregat-
ár
í tilbeiðslu á Drottin hæða
og fela honum um ævi ár
undina dýpstu að græða.
(Guðrún Jóhannsdóttir.)
Við vottum hjartkærri fjöl-
skyldu þinni samúð.
Blessuð sé minning þín.
María og Haraldur.
HINSTA KVEÐJA