Tíminn - 27.05.1970, Blaðsíða 7

tllÐVIKUDAGUR 27. maí 1970.
Útgcfandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
FramkvæmdastJórl: Kristján Benedlktseon. Rttstjórar: Þórarlnn
Þórarinsson (áb). Andés Kristjánsson. Jón Helgaaon og Tóma*
Karlsson. Augiýaingastjórl: Stetngrfmur Gislason Ritatjómar-
akrifítofur 1 Edduhúsinu, stmar 16300—18306. Skrifatofur
Bankastræti 7 — AfgreiBslusíml: 12323 Auglýsingasíml: 19023.
ASrar sikrtfstofur simi 18300. Áskrtfargjald fcr. 165.00 á mán-
u8i, lnnaniands — í lausasölu kr. 10.00 eint. Prentam Edda hf.
Tafarlausa samninga
Svo óheppilega hefur til tekizt, að ekki hefur heppn-
azt að afstýra verkfalli, enda þótt sjaldan hafi átt að vera
auðveldara að koma í veg fyrir það.
Af tveimur ástæðum hefði átt að vera auðvelt að
koma í veg fyrir verkfall að þessu sinni. í fyrsta lagi
viðurkenna allir, að launþegar eigi rétt á verulegum
bótum eftir mikla kjaraskerðingu tvö síðustu árin. í
öðru lagi hefur staða útflutningsframleiðslunnar farið
mjög batnandi. Samkvæmt nýlegu mati ríkisstjómarinn-
ar og sérfræðinga hennar, eiga útflutningsatvinnuveg-
imir að geta risið undir 15—20% grunnkaupshækkun.
Þegar svona háttar til, ætti að vera auðvelt að semja,
án þess, að til verkfalls þurfi að koma.
Meðan á verkfallinu stendur, mun það ekki verða til
að greiða fyrir sáttum, að kenna einum eða öðmm um,
að svona hörmulega hefur tekizt til. Nógur tími er til
að gera þær sakir upp, að deilunni lokinni. Aðalatriðið
er nú, að allir leggist á eitt og reyni að vinna að rétt-
látri lausn og skjótum samningum.
En réttlát og skjót getur lausn deilunnar hins vegar
ekki orðið, nema launþegar fái sómasamlegar kjarabæt-
ur. Það er ekki með neinum rétti hægt að standa gegn
því, að verkamaður fái um 15 þúsund króna laun á mán-
uði, eins og dýrtíðarmálum er hér komið. Ef nokkur
sæmileg stjóm er á atvinnufyrirtækjunum, ætti það ekki
að hindra arðvænlegan rekstur þeirra, þar sem kaupið
verður hér samt mun lægra en í nágrannalöndunum.
Það er víst, að þjóðin krefst skjótra og réttlátra
samninga. Hún mun fylgja þeirri kröfu eftir með þungum
áfellisdómi yfir þeim, sem reyna að tefja fyrir samkomu-
lagi.
Skaðlegur áróður
Andstæðingar Framsóknarflokksins em nú famir að
breiða út þann áróður, að flokkurinn fái þrjá menn kosna
og þurfi ekki á meira atkvæðamagni að halda. Það var
slíkur áróður, sem varð þess valdandi, að flokkinn vant-
aði 387 atkvæði í borgarstjómarkosningunum 1966 til
þess að fá þriðja mann sinn kosinn og fella meirihluta
íhaldsins. Sú saga má ekki endurtaka sig aftur.
Staðreyndin er sú, að Alþýðuflokkurinn er öraggur
með tvo fulltrúa, Alþýðubandalagið með tvo, Hannibalist-
ar með einn og Framsóknarflokkurinn með tvo. Baráttan
er nú eins og 1966 milli þriðja manns Framsóknarflokks-
ins og áttunda manns Sjálfstæðisflokksins. Það má ekki
gerast aftur, að Sjálfstæðisflokkurinn haldi meirihluta
vegna þess, að Framsóknarflokkinn vanti 387 atkv.
Fölsun Mbl.
Ótti Morgunblaðsins við Framsóknarflokkinn brýzt nú
út með ýmsum hætti. Eitt dæmið um það, er fölsun Mbl.
á ummælum Gerðar Steinþórsdóttur. Mbl. segir, að hún
hafi sagt, að „heimabyggð sín (þ.e. Reykjavík) væri Iík-
ust fátækrahverfum stórborga“. Mbl. segir ennfremur, að
Gerður hafi talið börn hér búa að öllu leyti við sömu
aðstöðu og í fátækrahverfum stórborganna. Hið rétta er,
að Gerður sagði, að „borgin okkar á það sameiginlegt
fátækrahverfum stórborganna að helzti leikvangur
barnanna er gatan.“ Samanburður Gerðar gildir
aðeins um leikaðstöðu barnanna út á við, en ekkert ann-
að. Mbl. gerir sér lítið fyrir, og segir að hún hafi að
öllu leyti jafnað Reykjavík við fátækrahverfin.
Mbl. mun áreiðanlega ekki afla Geir Hallgrímssyni
fylgis með .slíkum íölsunum. Þ.Þ.
TIMINN
ERLENT YFIRLIT
Það verður seinvirkt að brúa
bilið milli þýzku ríkjanna
Fundurinn í Kassel markaði þó spor í réfta átt.
ÞEIR Willy Brandt, kanslari
Vestur-Þýzkalands, og Willi
Stoph, forsætisráðherra Aust-
ur-Þýzkalands, héldu annan
viðræðufund sinn i Kassel í
Vestur-Þýzkalandi 21. þ.m.
Fyrsti fundur þeirra var hald-
inn í Efunt í Austur-Þýzíkalandi
19. marz. Þeim fundi lauk með
yfirlýsingu um, að forsætisráð-
herrarnir myndu mætast aftur
í Kassel í maímánuði. Fund-
inum í Kassel lauk hins vegar,
án þess að nokkur yfirlýsing
væri birt. Af því, sem síðar hef
ur komið fram, verður það þó
ráðið, að forsætisráðherrarn-
ir gerðu ráð fyrir að mætast
aftur, en vafasamt að það verði
þó fyrr en seint í haust eða
jafnvel ekki fyrr en í byrjun
næsta árs.
ENGINN beinn árangur hef-
ur þannig náðst enn af þessum
viðræðum. Við því var heldur
ekki að búast, að viðræður
forsætisráðherranna bæru
skjótan árangur. Það var hins
vegar mikilvægt spor í rétta
átt, að þeir skyldu byrja að
ræðast við. Það hefur áreiðan-
lega orðið til að kkýra málin
betur. Eftir þessa tvo fundi,
vita ríkisstjórnirnar betur hvar
þær standa. Næstu mánuði
þarf að nota til að fhuga málin
betar og sjá, hvort einhver ný
spor er hiaegt að stiga. Þess
vegna er ekiki óeðlilegt, að
nokbur dráttur verði á næsta
fundi forsætisráðherranna,
Á BÁÐUM fundunum hefur
Stoph sett það fram sem aðal-
krðfu, að Austur-Þýzikaland fái
fulla viðurkenningu sem sjálf-
stætt ríki. Brandt hefur áreið-
anlega orðið það ljósara eftir
þessar viðræður, að þetta er
austur-þýzku stjóminni ekki að
eins tilfinningamál og metnað-
armál, heldur stafar ekki síður
af ótta við það að reynt verði
að kollvarpa austar-þýzka rEk-
inu og tilraun Brandts til að
baeta samtoúðina við Austur-
EJvrópu sé aðeins þáttur í slíkri
áætlun. Fyrir Brandt er mikil-
vægt að geta eytt þeim ótta.
Brandt er hins vegar bundian
af ástandinu heima fyrir. Sú
stefna hefiur verið ríkjandi í
Vestur-Þýzikalandi, að efcki ætti
að viðurkenna Austur-Þýzka-
land og stjómarandstæðingar
munu gera sitt til að tortryggja
Brandt, ef hann gætir ekki
hæfilegrar varúðar í þessum
efnum. Það styrkir hins vegar
aðstöðu Brandts, að skoðana-
kannanir sýna, að það nýtur
vaxandi skilnings almennings
f Vestur-Þýzkalandi, að fyrr en
síðar verði ekki komizt hjá
því að viðurkenna Austur-
Þýzikaland. Brandt befur þegar
stigið veruleg skref í þessa átt.
Hann hefur sagt, að þýzku rífc-
in vœra tvö, en þau tilheyrðu
ebni þjóð. Með því að hefja
viðræður við Stoph sem for-
sætisráðherra hefur hann veitt
Austur-Þýzkalandi óbeina við-
Willi Stoph
unkenningu. Hins vegar hefur
hann ekki treyst sér til að
r. ganga svo langt að veita Aust-
ur-Þýzikalandi þjóðréttarlega
viðurkeftfilngu. Á ftíndinum í
Kassel gekk Brandt lengra en
áður með þvi að leggja fram
tillögu í 20 liðum um aukna
samvinnu milli þýzku rfkjanna.
Nítjándi liðurinn fjallaði um
það, að þý2ku ríkin skyldu
skiptast á sendiherrum með
ráðherratitlum, og tuttagasti
liðurinn fjallaði um báð, að
þau kæ íu sé. saman um,
hvernig þátttöfcu þeirra yrði
háttað í alþjóðlegum stofnun-
um.
Þessi síðasti liður laut m. a.
að því, að Vestur-Þjóðverjar
höfðu ..Jlega hindrað aðild
Austur-Þjóðverja í Heilbrigðis-
málastofnun S. Þ., og hafði báð
vakið reiði Austur-Þjóðverja.
EFTIR að Brandt lagði
fram þessa tillögu, virtist stað-
an í viðræðum forsætisráð-
herranna vera í stuttu máli
þessi: Austur-Þýzkaland telur
sig þurfa að fá fulla viðurkenn
inga til þess að geta stigið
sfcref til aukins samstarfs, en
Vestur-Þýzkaland telur sig ekki
geta veitt Austur-Þýzkalandi
frekari viðurkenningu, nema
áður sé búið að semja um
aukna samvinnu á ýmsum svið-
um.
Aðstaða beggja ríkisstjórn-
anna er þannig, að þær eiga
við ýmsa örðugleika og tor-
tryggni að glíma heima fyrir,
sem gerir þeim örðugt að vfkja
að sinni frá þeirri stöðu, sem
þær hafa markað samkvæmt
framansögðu. Þess vegna er
það vafalítið rétt ráð, að næsti
fundur ráðherranna dragist
eitthvað á langinn. Báðir aðilar
geta þá gert sér betur grein
fyrir því, livar þeir standa og
hvaða tilslakanir kunna að vera
tiltækar.
TIL VIÐBÓTAR þessu koma
svo aðrar veigamiklar ástæður,
sem réttlæta að dráttur verði
Willy Brandt
á nœsta fundi þýziku försætis-
ráðherranna. Vestur-Þýzkaland
á ekki aðeins I viðræðum við
Austur-Þýzkaland, heldur
einnig við Sovétríkin og Pól-
land. Þýðingarmestar eru við-
ræðurnar við Sovétríkin, sem
hófust í Moskvu í febrúar, milli
þeirra Gromikos utanrflkisráð-
herra og Bahrs, aðstoðarráð-
herra Brandts. Þær snúast um
griðarsáttmála milli Sovétríkj-
anna og Vestur-Þýzkalands.
Heppnist þær, mun það hafa
jáfcvæð áhrif á viðræðurnar við
Austur-Þýzkaland, en anaars
öfug áhrif. Vafasamt er að ár-
angur náist af viðræðum Vest-
ur-Þýzkalands og Austur-Þýzka-
lands fyrr en séð er, hvernig
viðræðum Vestur-Þýzkalands
við Sovétrikin og Pólland reið-
ir af. Þá geta viðræðurnar,
sem fjórveldin (Bandarfk-
in, Sovétrfkin, Bretland og
Frakkland) hafa nýlega byrjað
um framtíð Vestur-Berlínar,
haft mikil áhrif á það, hvernig
samlbúð Austur-Þýzkl ands og
Vestur-Þýzkalands verður í
framtíðinni.
Vegna framangreindra
ástæðna er líklegt að ekki
verði af næsta fundi þeirra
Brandts og Stophs fyrr en seint
á þessu ári eða snemma á
næsta ári.
ÓHEPPILEGIR atburðir
gerðust meðan þeir Brandt og
Stoph ræddust við í Kassel.
Lögreglunni tókst ekki að
koma í veg fyrir, að nazistar
drógu niður austur-þýzka fán-
ann og rifu hann sundur. í
Austur-Þýzkalandi rífcir sá ugg-
ur, að nýnazistar eigi eftir að
eflast í Vestur-Þýzkalandi,
enda er þvi mjög haldið fram
í áróðri stjórnarvalda. Atburð-
ur eins og þessi gefur þeim
árótíri þyr í soglin. Þótt nýnaz-
isminn sé enn veikur. hefur
hann eigi að slður óheppileg
áhrif á sambúð austurs og vest-
urs í Evrópu, en t d. í augum
Rússa og Pólverja er ekki til
nein meiri grýla en hann. Þ.Þ. !