Tíminn - 07.11.1974, Síða 3

Fimmtudagar 7. Búvembcr lt74.
TtMINN
3
Tölur, sem segja sitt
t útvarpsræöu sinni um stefnuyfirlýsingu rlkisstjórnarinnar I
fyrrakvöld skýröi Halldór E. Sigurðsson landbúnaöarráöherra frá
þvi, aö viöskiptakjör þjóöarinnar hafa versnaö um 10% á þessu ári,
og myndu þjóöartekjur rýrna um hálfan til einn af hundraöi, enda
þótt framleiðslan aukist um 3-4%.
A þessu ári hefur verö á innfluttri vöru hækkaö um 48-49% aö
meötalinni hækkuninni á oliuveröinu.
Engan þarf aö undra, þótt sliks sjáist einhvers staöar staö, eink-
um þar sem kjarasamningarnir I fyrravetur ieiddu jafnframt til al-
veg óeölilegra kauphækkana tii handa þeim stéttum, sem hvaö bezt
voru á vegi staddar fyrir.
Brúin á Ölfusárósa
Ceylon — Dæmigert
vanþróað land
Suður af Indlandsskaga er
eyjan Ceylon. Ibúar eru 12-13
milljónir. Landiö er algerlega háö
útflutningi á tei. Atvinnuleysi er
gifurlegt, en þó eru auöug fiski-
miö skammt frá ströndum
landsins. Þaö vantar fjármagn og
skipulagningu til aö hægt sé aö
nýta þessi miö.
Þróunarhjálp norskra
ungmennsasamtaka.
í noröurhluta Ceylon, nánar
tiltekiö á eyjunni Karainagar.
hafa norsk ungmennasamtök
stofnaö til þróunaráætlunar,
Cey-nor. Þar hefur veriö komiö
upp bátasmiöastöö, sem fram-
leiöir 200 17 feta plastbáta á ári
Hver bátur skapar fjórum mönn-
um vinnu, en hann kostar um
80.000.- kr., meö vél. Þannig fá
átta hundruö manns atvinnu á ári
auk allra hinna, sem viö báta-
smiöina fást og vinnslu fiskjarins
I landi. Áætlaö er aö fimm ára
framkvæmdir samkvæmt
þróunaráætluninni á Kar
ainager skapi fjörutiu þúsund
manns vinnu og þar meö fram-
færslueyri, þ.e.a.s. fólkinu er
hjálpaö til aö bjarga sér sjálft
Auk þess hefur veriö byggt
frystihús, sjómannaskóli, heilsu-
verndarstöö og fleira til aö bæta
félagslega aöstööu ibúanna. Um
hundraö manns hafa unniö viö
framkvæmd áætlunarinnar.
Fjárfest hefur veriö fyrir um 80
millj. kr. ásamt mikilli sjálfboða-
vinnu. Þessir peningar hafa að
hluta komiö frá norskum ung-
mennasamtökum, sem hafa aflaö
þeirra, m.a. meö tesölu. „Te for
1 siöasta tölublaöi Þjóöólfs birtist viötal viö Jörund Brynjólfsson,
fyrrverandi alþingismann, um brúna á ölfusárósa, er var eitt af
baráttumálum hans, þegar hann sat á þingi Segir þar frá, er hafizt
var handa um bryggjugerö og útgerö I Þorlákshöfn. Báru ýmsir
kviðboga fyrir þvi, aö byggö á Stokkseyri og Eyrarbakka myndi
fara halloka, og kom þá upp sú hugmynd aö tengja þessi kauptún
tvö viö Þorlákshöfn meöbrú á árósana, Lýsir Jörundur aödraganda
þess, aö hann tók málið upp á þingi meö þessum oröum:
„Eitt sinn, er viö áttum tal saman um þetta, nokkrir Eyrbekking-
ar og ég, hvert þessum málum stefndi, og hver áhrif þaö gæti haft á
þessi byggðarlög (Eyrarbakka og Stokkseyri), kom okkur ásamt
um það aö freista þess aö fá samþykkta á alþingi brú yfir ölfusá viö
ósa hennar, og hét ég þeim, aö ég vildi gera tilraun til aö koma
þessu máli I gegn á alþingi.
Þá höföu þeir I báöum kauptúnunum byggt frystihús og fisk-
vinnslustöövar. i samtali viö nokkra menn af Stokkseyri varö mér
ljóst, aö afstaöa þeirra var hin sama og þeirra á Eyrarbakka. Á
báöum þessum stööum var sjór stundaður af miklum dugnaöi og ár-
vekni. Óg þó aö útgerðyxi aö mun i Þorlákshöfn, þá þyrfti slikt ekki
aö hafa þau áhrif, aö útgerö minnkaði á Eyrarbakka og Stokkseyri
ef stuölaö yröi aö ódýrari flutningi fiskaflans þangað, þótt lent væri 1
Þorlákshöfn.
Ég lagði fram tillögu til brúar yfir ölfusárósa, þegar áriö 1951, og
voriö 1954 var brúin samþykkt I neöri deild alþingis viö aöra
umræöu, og eftir þaö gekk máliö fram og fékk fullnaöarafgreiðslu á
þvl þingi. Og þaö var staðfest I brúarlögum 14. april 1954, og þegar
ég nú rifja máliö upp, sé ég I Stjórnartiðindum, aö þaö féll i minn
hlut aö staöfesta lögin, ásamt þeim ólafi heitnum Thors og Árna
Tryggvasyni, forseta hæstaréttar. Viö vorum þá handhafar forseta-
valdsins — ég sem forseti Sameinaös þings.”
Tuttugu ár eru liðin siöan þetta geröist, og enn er engin brú komin
á ölfusárósa. „Ekkert hefur gerzt i þá áttina, aö þetta komi til
framkvæmda”, segir Jörundur I viðtalinu. „Rannsóknir hafa aö
visu farið fram á brúarstæöinu, en engin framkvæmd. Ég held, aö
minum gömlu kunningjum á Eyrarbakka hafi þótt óliklegt, og ekki
vel meö fariö, aö afgreiösla á þessu máli sætti svona meöferö”.
Jörundur segir i lok viötalsins, aö hann voni, aö Árnesingar skoöi
þessi mál betur, einkum nú meö stækkun landshafnarinnar i
Þorlákshöfn.
— JH.
Bruni að Melhóli í Kirkjúbæjarhreppi:
VERIÐ AÐ SKIPTA UM
NEYÐARSTÖÐVAR
A morgun munu Islenzkir ungtemplarar ganga I hús og bjóöa mönnum
tepakka til kaups. Vonandi taka sem flestir erindi þeirra vel, þvi aö
ágóöanum veröur varið til hjálpar fólki, sem býr viö svo sára fátækt á
öllum sviöum, aö viö sem búum viö allsnægtir getum vart gert okkur
þess grein. Tlmamynd: Gunnar.
segir fulltrúi Almannavarna
Gsal-Reykjavik — ibúöarhúsiö aö
Melhóli I I Kirkjubæjarhreppi
brann til grunna I miklum elds-
voöa I fyrrinótt. t húsinu bjuggu
ung hjón meö tvö börn og komust
þau naumlega út úr húsinu.
Eldsins varð vart um kl. eitt um
nóttina og var þá mikill eldur i
húsinu, sem var einlyft timbur-
hús með risi. Þegar var kallað
eftir slökkviliði Kirkjubæjar-
klausturs, en þegar það kom
rúmum klukkutima siöar, var
húsiö svo aö segja brunnið til
grunna.
Hjónin sem bjuggu á Melhóli I
voru tiltölulega nýtekin við bú-
skap á jörðinni.
Alþingi:
Veruleg aukning d framlagi
ríkissjóðs til sveitarfélaga
OÖ-Reykjavik. Þingmenn allra
flokka lýstu yfir stuöningi viö
stjórnarfrumvarp, sem lagt var
fram i neöri deild alþingis i gær.
Gunnar Thoroddsen félagsmála-
ráöherra fylgdi úr hlaöi frum-
varpi um breytingu á lögum um
Lánasjóö sveitarfélaga, og felst I
þvi mikil aukning á óafturkræfu
framlagi rikissjóös til sjóösins frá
þvi sem nú er. Frumvarpiö gerir
ráð fyrir, aö árlegt framlag úr
Jöfnunarsjóöi sveitarfélaga veröi
5% af vergum tekjum sjóösins, og
aö framlag rikissjóös veröi ekki
lægra en 2 1/2% af tekjum Jöfn-
unarsjóðs sveitarfélaga á viö-
komandi ári. t athugasemdum
meö frumvarpinu segir, aö miðað
viö áætlaöar tekjur Jöfnunarsjóös
sveitarfélaga á yfirstandandi ári,
— ef frumvarpiö væri oröiö aö
lögum og gilti fyrir yfirstandandi
ár, — heföu óafturkræf framlög
oröiö þannig, aö framlag Jöfn-
unarsjóðs heföu orðið 47.3 millj.
kr og framlag rikisins 23.6 millj.
kr., en eru á þessu ári 15 millj. kr.
frá Jöfnunarsjóöi og 8 milij. kr.
frá rikissjóöi.
Flutningsmaöur benti á, aö i
fjárlögum fyrir næsta ár sé gert
ráö fyrir, að 2% rikisútgjalda
renni til byggðasjóðs, og er frum-
varp það, sem nú er lagt fram,
mikilvægur liður i að rétta hlut
sveitarfélaganna. Allir þing-
mennirnir, sem til máls tóku i
umræðunni, lýstu yfir fylgi við
frumvarpið og voru sammála um
aö styðja beri við bakið á sveitar-
félögunum, sem mjög eru fjár-
þurfi til að framkvæma allar þær
umbætur, sem almenningur gerir
kröfur til nú á dögum.
Lúðvik Jósefsson lagði til að
framlög rikissjóös yröu enn
meiri, eöa jafnhá og framlög
Jöfnunarsjóðs. I sama streng
tóku þeir Guðlaugur Gislason og
Ólafur G. Einarsson og
kváöu framlög rikisins til fjár-
vana sveitarfélaga sizt of mikla.
Benedikt Gröndal og Karvel
Pálmason lýstu og yfir fylgi
flokka sinna við frumvarpið.
Halldór E. Sigurösson land-
búnaðarráðherra svaraði ásökun
um aö i fjármálaráðherratið hans
heföi frumvarp um sama efni
verið svæft á þingi, kvað hann
slikt frumvarp ekki hafa komið
Framhald á bls. 13
Svo illa vildi til, að þegar eldur-
inn kom upp var simstöðin á
Kirkjubæjarklaustri lokuð. Hún
er lokuð milli 20.00 á kvöldin og
8.30 á morgnana, og var engin leiö
aö ná sambandi við slökkvilið
gegnum sima.
Þegar gripa átti til neyðar-
kerfis Almannavarna tók ekki
betra við, þvi að það var óvirkt og
þurfti þvi að aka 50 km. leið til
Klausturs til að ná sambandi við
slökkvilið.
Guðjón Petersen hjá Almanna-
vörnum upplýsti, að ekki hefði
verið hægt að nota stöð Almanna-
varna á Strönd i Meðallandi, þvi
að þar væri verið aö skipta um
tæki og væri enginnmöguléiki á aö
hafa gömlu tækin i gangi, meöan
verið væri að koma þeim nýju
upp.
Verið er að skipta um kerfi á
stöðvunum, þvi að þau tæki, sem
fyrir hendi voru, voru orðin mjög
léleg og þjónuðu á engan hátt til-
gangi sinum. Unnið er aö þvi að
koma upp nýju örbylgjukerfi á
þessum stöðum og er þegar búið
að setja það upp á Herjólfsstöðum
i Alftaveri og Lóranstöðinni á
Reynisfjalli við Vik, þar sem það
hefur reynzt mjög vel.
■ — Annars eru þessi tæki aðal-
lega sett upp til að nota, ef til
Kötlugoss kynni að koma. Ekki
kemur til greina, að ómögulegt
hefði reynzt, aö koma neyöarboð-
um til skila, ef um Kötlugos heföi
verið að ræða. A Loranstööinni er
opið allan sólarhringinn og þar
eru mjög nákvæmir jarðskjálfta-
mælar, sem segja fyrir um Kötlu-
gos. Frá Loranstööinni er hægt að
koma skilaboðum til allra bæja,
sem i neyðarkerfinu eru, og þvi
ætti ekki að vera hætta á þvi, að
neyðarkerfið stæði sig ekki ef til
Kötlugoss kæmi, sagði Guðjón
Petersen að lokum.
Kona á Ceylon meft bðrn sin. Eins og sjá má er húsakosturinn ekki npp á marga ftska og efnahagur
þessa fólks er eftir þvi.
Hjálpum þeim til að
hjálpa sér sjálfir
— ungtemplarar selja te til styrktar fótækum Ceylonbúum
Mismunurinn á fátækt og riki-
dæmi gerir einkum vart við sig i
samanburfti á milli þjóöa. Fátæku
löndin eru gjarnan nefnd
þróunarlönd. Flest lifta þau af
skorti á tækni og efnahagslegum
skilyrftum til að geta nýtt eigin
auðæfi og vinnuafl.
Útflutningsvörur þeirra
einkennast af hráefni, sem aðrar
þjóðir „hinar þróuðu” fullvinna
og hafa miklar tekjur af, en hjá
vanþróuðu löndunum aukast
stöðugt vandamálin. Sem sagt
biliö á milli rikra og fátækra er
alltaf að breikka.
10” herferðin, þar sem hver pakki
var seldur fyrir 10,- norskar,
heppnaðist mjög vel og seldust
um tvö hundruð þúsund pakkar.
íslenzkir ungtemplarar
og tesalan þann
8. nóv. 1974
Nú hafa Islenzkir ung-
templarar gerzt aðilar að þessu
hjálparstarfi. Fyrsta framlag
þeirra verður sala á tiu þúsund
tepökkum og kostar hver pakki
250.- kr. Ungtemplarar munu
ganga i hús þann 8. nóvember og
bjóða fimmtiu gramma Ceylon
tepakka til sölu. Þó teið sé ferskt
og gott, verður fremur að lita á
pakkann sem viðurkenningarvott
fyrir framlagi hvers og eins til
hjálpar fólki, svo að þaö geti
hjálpað sér sjálft.