Fréttablaðið - 18.04.2006, Blaðsíða 8

8 18. apríl 2006 ÞRIÐJUDAGUR
NISSAN PATHFINDER
Sævarhöfða 2 Sími 525 8000 www.ih.is Opið: Mán – fös kl. 9-18 og lau kl. 12-16
Breyting frá Arctic Trucks
ÆVINTÝRI
LÍKASTUR
Verðið á Nissan Pathfinder er frá 4.070 .000 kr.
Verðið á Nissan Pathfinder hefur líklega aldrei verið
hagstæðara. Þessi skemmtilegi jeppi er blanda af krafti
alvöru fjallajeppa eins og þeir gerast bestir og lipurð
flottustu götubíla. Útkoman er ævintýri líkust og hefur
slegið eftirminnilega í gegn.
Líttu inn og berðu hetjuna augum!
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/
N
M
2
0
6
2
3
LETTLAND, AP „Ég veit ekki um
nokkurn mann sem drekkur ekki
til þess að verða fullur. Jafnvel
sextán og sautján ára unglingar
drekka svo mikið að þeir komast
ekki heim til sín á kvöldin,“ sagði
Mareks, 28 ára maður sem selur
ólöglegt brugg í einu Eystrasalts-
landanna og vildi af þeim sökum
ekki segja til fulls nafns.
Ofdrykkja er viðvarandi vanda-
mál í Eystrasaltsríkjunum þrem-
ur, Eistlandi, Lettlandi og Litháen.
Margir íbúar þessara landa telja
örgustu ókurteisi að afþakka
þegar er boðið upp á drykk. Sömu-
leiðis þykir dónaskapur að klára
ekki úr flösku eftir að búið er að
opna hana. Sá sem lýkur úr flösk-
unni á síðan að borga fyrir næstu
flösku. Þessi mikla áfengsidrykkja
veldur tjóni á flestum sviðum
mannlífsins. Tíðni sjálfsmorða og
sjálfsskaðana í Litháen telst til
dæmis vera 39 á hverja 100 þús-
und íbúa. Þetta er hæsta tíðni sem
þekkist í ríkjum Evrópusambands-
ins og Eistland er í þriðja sæti en
Lettland í því fjórða. Sérfræðing-
ar telja að orsökin liggi að hluta til
í gegndarlausri áfengisdrykkju.
Lifrarsjúkdómar og geðraskan-
ir af ýmsu tagi eru tvímælalaust
meðal afleiðinga ofdrykkjunnar.
Hún er einnig að hluta til orsök
þess að umferðin í Eystrasalts-
ríkjunum er hættulegri en nokk-
urs staðar annars staðar í Evrópu-
sambandinu.
„Við erum fámenn þjóð með 1,4
milljónir íbúa og þeim fækkar
hratt,“ segir Lauri Bekmann, sem
er bindindisfrömuður í Eistlandi.
„Þjóðin mun deyja út ef hún held-
ur áfram að drekka svona.“
Eistar drekka að meðaltali 13,4
lítra af hreinu áfengi á hverju ári.
Tölurnar fyrir Lettland og Litháen
eru heldur lægri, en þá er reyndar
ekki tekið með í reikninginn að
áfengi er víða selt á svörtum
markaði og heimabrugg mikið
stundað. Í Lettlandi er til dæmis
talið að ólöglega fengið áfengi
nemi meira en fjórðungi alls þess
áfengis sem drukkið er í landinu.
Ben Baumberg, vísindamaður
við áfengisrannsóknastofnun í
Englandi, segir að íbúar í Eystra-
saltslöndunum gætu lært ýmis-
legt af nágrönnum sínum á
Norðurlöndunum.
„Finnar, Svíar, Norðmenn og
Íslendingar hafa líka tilhneigingu
til þess að drekka mikið í einu, en
þeir drekka ekki nærri jafn
mikið,“ segir Baumberg.
gudsteinn@frettabladid.is
GÓÐVIÐRISDAGUR Í TALLINN Ofdrykkjunni í Eystrasaltsríkjunum fylgja vandamál sem teygja
anga sína út um allt samfélagið. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
Allt á floti
í áfengi
Í Eystrasaltsríkjunum er áfengi teygað í meira
magni en víðast hvar tíðkast í Evrópu. Afleiðingarn-
ar gera vart við sig á flestum sviðum mannlífsins.
BRETLAND Tala dæmdra nauðgara
sem fá eingöngu áminningu og
þurfa ekki að sitja í fangelsi hefur
meira en tvöfaldast á síðasta ára-
tug í Bretlandi, að því er greint er
frá á fréttavef breska ríkisút-
varpsins, BBC. Árið 2004 hlutu
fjörutíu dæmdir nauðgarar áminn-
ingu, á móti nítján árið 1994.
Talsmaður innanríkisráðuneyt-
isins sagði áminningar eingöngu
vera gefnar í einstökum tilvikum,
til dæmis ef gerandinn væri afar
ungur eða þegar langt væri um
liðið frá því að glæpurinn hefði
verið framinn.
Á hverju ári eru fleiri nauðgan-
ir kærðar til bresku lögreglunnar
en árið áður, en þó eru færri sak-
felldir en áður. Árið 1977 var sak-
fellt í einu af hverjum þremur
nauðgunarmálum, en árið 2004
var eingöngu sakfellt í einu af
hverjum tuttugu málum. - smk
Nauðganir í Bretlandi:
Fleiri nauðgarar
fá áminningar
VÍSINDI Lygar eru fylgifiskur
neyslusamfélagsins. Þegar fólk
hefur keypt sér eitthvað í búð og
stendur skyndilega frammi fyrir
spurningum á borð við: Hvað borg-
aðirðu mikið fyrir þetta? - er furðu
alengt að svarið sé ekki sannleik-
anum samkvæmt.
Samkvæmt nýrri kanadískri
rannsókn virðist fólk mun oftar
ljúga því að verðið hafi verið
lægra en í raun var greitt fyrir
vöruna, heldur en að segja verðið
hærra.
Þrír félagsvísindamenn, þau
Jennifer J. Argo, Katherine White
og Darren W. Dahl, skýra frá rann-
sókn sinni í grein sem birtist í
tímaritinu Journal of Consumer
Research.
„Niðurstöður rannsóknarinnar
sýna að einstaklingar virðast
viljugri að ljúga að einhverjum
sem þeir þekkja,“ segja höfundar
greinarinnar. „Og það sem verra
er, ástæður þess að þeir ljúga eru í
eðli sínu sjálfhverfar - þeir hafa
áhyggjur af því að vernda sjálfs-
mynd sína og sjálfsvirðingu.“
Áður hafa verið gerðar ýmsar
rannsóknir á lygum, en þær hafa
einkum beinst að því að greina
ólíkar tegundir af lygum, en síður
að því hvað ýtir undir það að fólk
ljúgi.
- gb
VALKOSTSIR NEYTANDANS Samkvæmt nýrri
kanadískri rannsókn segir fólk ósatt um
verð til þess að vernda sjálfsmynd sína og
sjálfsvirðingu. NORDIC PHOTOS/GETTY
Athyglisverðar niðurstöður í nýrri kanadískri neyslurannsókn:
Fólk lýgur mest að vinafólki
LÍFEYRISSJÓÐIR Fjárfestingarheim-
ildir lífeyrissjóða hafa verið rýmk-
aðar eftir að Alþingi samþykkti
breytingar á lögum um lífeyris-
sjóði. Er lífeyrissjóðum nú heimilt
að auka vægi hlutabréfa úr fimm-
tíu prósentum í sextíu prósent af
eignasafni sínu, sem eykur svig-
rúm þeirra til hlutabréfakaupa á
innlendum markaði.
Einnig er þeim heimilt að veita
fasteignalán allt að 75 prósent af
markaðsvirði eignar í stað 65 pró-
senta áður. Landssamtök lífeyris-
sjóða hafa bent á að þessi
sjóðfélagalán hafi reynst góður
fjárfestingarkostur fyrir lífeyris-
sjóði vegna lítils útlánataps og
góðrar áhættudreifingar.
Þriðja breytingin sem varð á
löggjöfinni er sú að í stað þess að
miða við síðasta ársuppgjör er líf-
eyrissjóðum nú heimilt að meta
hreina eign samkvæmt síðasta
uppgjöri innan ársins, sem endur-
skoðandi hefur kannað eða endur-
skoðað. - eþa
Heimildir til fjárfestinga í hlutabréfum rýmkaðar:
Heimilt að veita 75
prósenta íbúðalán
FRÁ MIÐBÆNUM Fólk getur nú fengið 75
prósenta fasteignalán.
HÆSTIRÉTTUR Verktakar við Smára-
bíó fá greitt fyrir aukaverk sem
þeir unnu við byggingu þess,
samkvæmt dómi Hæstaréttar.
Nemur upphæðin rúmum
fimmtán milljónum auk vaxta.
Forsvarsmenn Smáralindar og
ÁHÁ bygginga gerðu með sér
samkomulag í maí 2001 um verk-
efni við innréttingar Smárabíós.
Síðar var samið um að ÁHÁ bygg-
ingar tækju að sér aðra nánar til-
greinda verkþætti. Fyrir verkinu
skrifaði ÁHA reikninga sem
fengust ekki greiddir þar sem
verkkaupinn lagði fram gagn-
kröfu vegna galla og ólokinna
verka. - gag
Verktakar Smárabíós:
Fá 15 milljóna
aukaverk greitt
FUGLAFLENSA Út eru komnar leið-
beiningar til starfsmanna á ali-
fuglabúum og þeirra sem sjá um
förgun fugla og annarra dýra sem
sýkt eru af skæðri fuglaflensu.
Sóttvarnarlæknir, Landbúnaðar-
stofnun, Umhverfisstofnun og
Vinnueftirlitið standa að útgáf-
unni.
Í leiðbeiningunum er farið yfir
smitleiðir fuglaflensu, einkenni,
áhættu þeirra sem vinna með
sýkta fugla og athafnir sem auka
líkur á sýkingu. Þá eru birtar regl-
ur um smitgát, aflífun, frágang,
flutning og förgun svo og hreins-
un og sótthreinsun áhalda og
vinnusvæðis. Nálgast má leiðbein-
ingarnar á www.landbunadar-
stofnun.is. - jss
Landbúnaðarstofnun gefur leiðbeiningar:
Varnir við fuglaflensu
VEISTU SVARIÐ
1 Hvað heitir krónprinsessa Noregs?
2 Hvar verður fundur norrænna utanríkisráðherra haldinn?
3 Hvað heitir varnarmálaráðherra Bandaríkjanna?