Ísafold - 25.01.1896, Blaðsíða 2

18
M
synd og skömm, að halda því fyrir þeim.
Og þessi skylda landssjóðs er söm ogjöfn
fyrir það, þótt þingið sjer til óvirðingar
aidrei að eilífu ræki hana. Þessi skylda
landssjóðs og rjettur sjúklinganna eru
jöfn fyrir það, þótt allir landsins þrákálf-
ar raði sjer í fylkingu, loki augunum,
lemji saman hnefunum, stappi niður fótun-
um og felli alla þá froðu, sem er í þeirra
búk, málinu til niðurdreps og foráttu. Jeg
er sannfærður um, að hið sanna og góða
vinnur hjer sigur að lokunum, þótt mál
þetta væri af þinginn kviksett um stund.
Spítalinn kemst upp fyr eða seinna, og
hann minnir þá, sem þá kunna að lifa, á
framkvæmdir alþingis íslendinga 1895.
Þó að það sje leiðinlegt að heyra það,
þá er það strangt tekið varla nema nátt-
úrlegt, þótt almenningur hendi því á milli
sín, að svo hafi litið út í sumar með köflum
sem það væri fremur tilgangur þingsins að
fylla orðabelg en að hrinda sumum á-
hugamálum þjóðarinnar í viðunanlegt
horf.
En tvennt er þó sem í þessu máli ligg-
ur eptir síðasta þing. Annað er það, að
hafa gjört sitt til að fresta málinu um óá-
kveðinn tíma, teygja dálítið kvalastundirn-
ar fyrir aumingjunum, sem bága aðhlynn-
ingu hafa. Og hitt er, að gjöra oss íslend-
inga að þarflausu að vesulum ölmusu-
mönnum við líknarborð erlendra manna.
Getur vel verið, að þjóðinni sje lítil óvirð-
ing með því gjör; en álit hennar eykur
það þó ekki. Eíns og það er talin sjálf-
sögð skylda einstaklinganna, að »hjálpa
sjer sjálfur* og leggja hart á sig til að
þurfa ekki að ganga sníkjandi fyrir ann-
ara dyr, eins og engu síður er það og
skylda þjóðanna. Að minnsta kosti er
það ekki tilgangur þingsins í raun og
sannleika, að ala upp ' húsgangshugsunar-
hátt hjá þjóðinni; og þeir munu vera fleiri
en færri, sem kunna þinginu litlar þakkir
fyrir að láta þurfa reka að því, að spí-
talinn komist upp af ölmusugjöfum frá
öðrum þjóðum, enda þótt gjafirnar sjeu
gefnar af góðum hug, sem ekki þarf að
efa, og gefendurnir eigi skilið bæði þakk-
læti og virðingu. Það er æði-óviðfeldið
og meira að segja óviðurkvæmilegt, þegar
einstakir þingmenn ræða eða rita á þá
leið, hvort sem það hefir snert þetta mál
eða önnur, sem væru þeir einvaldir eig-
endur landssjóðs og syndu þjóðinni ein-
hverja einstaka náð, ef þeir miðla henni
einhverju af þessari eigu sinni; aðrir mega
tæplega á landsins mál minnast eða með-
ferð á fje landsins. Þingmenn eru fulltrú-
ar, sem fara með umboð þjóðarinnar, og
annað ekki, og þeir fara líka margir vei
með það umboð; það er sjillfsagt að játa
það. En það væri líka fyrirlitningarverð-
ur heigulskapur af landsmönnum, að þora
ekki að segja þinginu meiningu sína upp í
eyrun, og þeir þingmenn sem ekki geta
tekið því án þess að verða fokvondir og
setja á sig »snúð«,þeir eru ekki stöðu sinni
vaxnir og eiga ekkert erindi á þing^
nema ef til vill að gjöra sjálfa sig dyrð-
lega.
»Mikill ertu munur«, sagði karlinn, er
hann hafði heyrt til tveggja prestanna.
»Mikill ertu munur« hiytur manni líka að
detta í hug, er manni verður hugsað til
aðgjörða þingsins í holdsveikismálinu, og
aptur hins, hverjar undirtektir það mál
fær hjá útlendum mönnum, sem engar
skyldur eða hvatír hafa til að líkna oss,
nema skyldur og hvöt hins almenna bróð-
Urkærleika. Yitaskuld, að þeir hafa marg-
ir af meiru að miðla en vjer; en þeir hefðu
lika þrátt fyrir það getað verið viljalitlir
til góðverkanna. Þingið gjörir ekkert,
sem veruiegt gagn er í, tii að bæta úr
böli hinna bágstöddustu barna landsins;
já, heldur inni fje, sem þessir aumingjar
eiga. En erleDdir menn, sem lítið eða
ekkert þekkja þjóð nje land, skjóta saman
stórfje við fyrstu áskorun, og karlar og
og konur, sem lita við sældarkjör í sælli
löndum, ráðgjöra að flytja hingað á hala
veraldar tíl þess að geta hjúkrað og líkn-
að aðstoðarlausum og munaðarlausum aum-
ingjum.
Já, »mikill ertu munur«. Beri nú allir
skynsamir og sanngjarnir menn þetta
tvennt saman og leggi á það þann dóm,
sem sannleiksást og rjettlætistilfinning
hvíslar að þeim.
Og eitt orð enn að endingu.
Hefði þingið samið og samþykkt lög
um stofnun holdsveikisspítala, en stjórnin
neitað þeim staðfestingar; hefði þingið átt
upptökin að málinu, en stjórnin drepið það;
með öðrum orðum: hefði stjórnin gjört
það, sem þingið gjörði, þá má ganga að
því vísu, að margar raddir væru búnar að
hrakyrða hana og smána. En jeg fæ
ekki sjeð, að aumingjunum sjeu neitt betri
kinnhestar þingsins en stjórnarinnar; og
það hefir hingað til ekki þótt neitt hrós-
unarefni, að »frændursjeu frændum verstir*.
Landsbókasafnið 1895.
Útlán. Lestrars&lur:
Lántak lesend- lánuð
endur bindi ur bindi
Janúar 235 498 67 217
Febrúar 50 76 82 180
Marz 45 87 90 229
April 70 131 60 168
Maí 40 67 68 194
Júní 24 45 34 118
Júlí 25 55 35 8i
Ágúst 40 102 56 98
Septemb. 66 122 58 203
Október 94 196 51 167
Nóvemb. 113 225 120 338
Desemb. 34 49 120 266
826 1653 826 2249
A árinu hafa bókasafninu bætzt yfir 1300
bindi. Samkvæmt erfðaskrá gehej meetazráðs
Kriegers, er eigi gerði endasleppt við safnið,
átti landsbókasafnið að kjósa sjer bækur úr
eptirlátnu bókasafni hans. Voru það um 500
bindi.
Auk þess hafa gefið: þeir herrar Angel og
og Rufino Cuervo 2; dr. Þorv. Thoroddsen 6j
hr. Edward Allen; dr. Ehlers; accad. dei dei
Lincei; Höst bóksali; Den norske Kildeskrift-
kommission; materialist. Möller og Meyer;
fornfræðafjelagið norræna; próf. Fiske 4; dr.
Valtýr Guðmundsson 44; Smithsonian Institu-
tion; American historical Association; hr. L.
H. Schutz í Darmstadt; próf. N. C. Frederik-
sen; Die Norwegische Commission d. Europ.
Gradmessung; bóksaliBernardo Seccer í Firenze;
Þorsteinn læknir Jónsson í Vestmannaeyjum;
Geol. Survey of Canada; stud. mag. Helgi
Jónsson; sjóliðsráðaneytið danska.
12 handrit hefir safnið fengið; hr. Andrjes
Fjeldsted á Hvítárvöllum hefir gefið 3 og Jón
hjeraðslæknir Jónsson 1.
Hallgr. Meliteð.
Ágrip af
ferðaátlun landspóstanna 1896.
Tafla þessi, er hjer fer á eptir, mun flestum
einhlít, þótt sleppt sje hinum minniháttar póst-
stöðvum. Hin er miklu handhægri en áætl-
unin í heilu líki (sem annars fæst á öllum
póststöðvum) og hefir auk þess þann kost, að
sjá má á augabragði, hvern frest þarf til þess
að íá svar aptur, hjer um bil hvert á land sem
skrifað er.
Hj.h.=Hjarðarholt; Gr.st.=Grímsstaðir; Prb
=Prestsbakki; Bj.n.=Bjarnanes.
r— 05 —* l<. r-* tO Kr-tCQ? WKj-jCDMeoi-jcDaiwcooooœ gl a o ce fo- co-‘—a cj fo ö $ | f-g g o !f r,k
XCDtGCCOiGlOWOO^œ^œOiCD 11| s' h' Cr‘í°' Sl 21 0 © co
r— f— f-to to to — to to r- t0CCa5-JC0O0502-J0TlOCDtOCD05 Ji <5 « " " =. i:. ^ N N -1 •—b Cfl J3 P- *r*» P rs 1 p
— CJw r-* CO r—• CO 1 i-o tO B !*|V ík p* OD 1 ©*
h- tO r— 05 tO r— f— CO CO CC 00 to 05 OT o: o to co i— co fffc- GD Oi CD 3 O co Le_-.ed*srí* 3 cd 3 Ct- ss-jrssffggHIÍtfs Sí kOl e*. OJ. tö GO rt- P
f—> >—• to f— to i—• tO lO r— totoajoiCocDtooiosoitocDOsoo: a.3 o æ tn P-9=-,3;c;a 9=0 5 JJ 0 r. c C. S.2.5.1 N N w ;« M. íf <2 ?? S
»— 05 r- CO •— tO r— r- 10 03 0505—JC0r— ‘OlQOCD—J05C0 05-r— 4*. B -3 3 íg-g- w«, - a. r*"
>— lO r—‘ CO to f 1“ to to — CD CD to 05 CD tO tO r— CO OT CD OT o Qj 3 O** CC » CD'-—b’b 3 7= 03'—r. s 5-{rs*s" £§:§:!•§ §iis co. a»
r-* tO CO tO 1—* tO t—‘ f—• •'J **J “J CD t— 05 CD GO CD CJT t—4 —3 tO Pj 3 O co » SO' co-~í*;—;• m co p 3 • œ o- "ö xq aes g g' g -g »5 2 £-2 , 2.2- í. a a 3 ? ö :> ® 5* *< p- H
tO to tO 1—‘ to h-4 to 05 r— f— to tOtOtOtO05OT-3P* totooa to to 3 o o CD CCh 3 so 3 í* E? S- ^ ta g Z 0 i-s
to t-0 sS r-we 1-to 1— t— to tsO 05lXC3)Cn09G0O-5a505lf-.OC9l— 09 O. 0 O O w »- R 3 se 3 0<r;. CO <J <r»- ÍCw ^ (SJ rí P GD ® O* P n i P
>— h-r— tO^tO LO 1—‘1005 l— —‘ C505a5C5CDOtocD«*a-*j^h-aih-*o 2.5.S.1 n 3 CD VJ ?? C/TP' r*s P s* co ©»
tototo f— to h— lO 05 >— ►— to tOtOtOh—05 0«^30it0t000t0-jt0 M <j cr ~ 2, 2, t 5 ^ & r> M- $X>. Uk e*. 50 et- 0
. 8- tO h- tO r— CO >— ►— lO tO HHO-aoh* oö_—j —i oi —j to cd to pj 3 O œ p' B 3 p 3 s|s-3«wgg;!!>dB||g > tö
r-to h-coto i—‘ H* LO tO h— CDCDt0050*C500505tOtCOTCDC50 co^ccrc nt2-2-S. "r 3 ** gD H- Hj gj S&. of rS»~ ?? S
h— h— H* tO h- tO •-* to ro H-r— 0505CðC5CDCDtOCð—300504^0^ r íti! 11 ii' PS í?
iMP*XOH toa 8 O CD 8 öí h- 4*- fd 15“ Jp*
■> h-to 1— to to h— w- lO to GD GD tO tO ^ Ot CD 05 05 tO CD CD Ot CO Qi ö O CB GO a B B p>
h-1 r- h- LO tO CO h— tO 05 >— h- ►M>M-J-vlCDOtOCD-J-J^H-a5h-OT • ii 11 ís' »» b-*- > Ö.
tototo h— to ►— to 05 ►— r— ro H- r— H* h- to Cð 05 LO LO O 05 tO —J tO CD O' PT* pr"0 CTQ CB5 ® <3 e»- «** £, £, 1 " P Síf p £> 1 * s c*
tO IO tO HtOh* r— LO r- r— tO K aaaoiaCDOriaa ^ocíhc: 0-3 o O co g P B aFp* ® o* pr pctqCTQ P'g 5 t, cTh w ýb c i ST B
2.i2 p-‘ B ►£ & B S"S- PT œ~ M* a CP 1 »0 ©» QP et- 0 •
$ S'g:g:^CR<” = 5.8.* * i w. P p. tK rx Cb -s>.
h— 05 h— LO h— IO h— h— CO 05 Ol05-JCDH*h-OiCCCD-J05CD4h.>— 05 ® o-w’oomw ífg 5 ge 1; o-b 5 .5 9 crP- E* §» ?? £
H* to h-CO to h- (-* to ro CD CD tO tO Ot X>05 05tOCD»MCD0TCD P-3 o co CO ..cd*H* C P B st5 ' O^ P.SÞ- P
H* ►— r- to h- 05 tO r-toto H- H- h-4 Ot 05 —4 h— 05 C5 Ot h— *vl 05 CD h- 6iBo«i® bb s s-si'S" efaM § 1 |s w P