Ísafold - 25.01.1896, Blaðsíða 3

19
Eptírmæli. Frú Jóhanna Kristín Þor-
ieifsdóttir, ekkja fíákonar kaupmanns
Bjarnasonar frá Bíldudal, er andaðist 11.
þ. mán., var fædd 16. desbr. 1834, að
Hvammi í Dölum; þar var þá faðir henn-
ar, síra Þorleifur síðar prófastur Jónsson,
aðstoðarprestur hjá föður sínum, Jóni pró-
fasti og riddara Gíslasyni. Hún giptist
Hákoni kaupmanni 1859, eignaðist með
honumnl2 börn, er 7 dóu í æsku, en 5
lifa—1 dóttir, Ingibjörg, og 4 synir: Þorleif-
ur, settur kennari við latínuskólann; Lár-
us, sýslumaður i Snæfellsnessýslu; Brynj-
ólfur, kaupm. í Reykjavík; og Ágúst, stú-
dent í Khöfn. Nokkrum árum eptir lát
manns síns (f 1877) fluttist hún til Reykja-
víkur, til þess að manna börn sín, og síð-
an til Khafnar, meðan synir hennar (2)
voru þar við háskólanám sitt, og lóks til
Reykjavíkur aptur. Mikla atorku, ráð-
deild, árvekni og fyrirhyggju hafði hún
sjerstaklega, sjer til ágætis.
Hinn 18. þ. mán. andaðist hjer í bænum
Ludvig Arne Knudsen, fyrrum verztunar-
maður, lengi bókhaldari við C. F. Siem-
sens verzlun í Reyk,javík, nær hálfáttræður
(f. 14. marz 1822), sonur Lárúsar Mikaels
Knudsens kaupmanns í Rvík (f 1828), en
bróðir þeirra háyflrdómarafrúr Kristínar
sál. Sveinbjörnsson og frú Guðrúnar Guð-
johnsen, sem nú lifir ein þeirra mörgu
systkina. Hann var vel að sjer ger, lip-
ur og kurteis. — Hann var tvikvæntur,
fyrst Önnu Steindórsdóttur skipherra f
Hafnarfirði, og síðan Katrinu Einarsdóttur
Jónassonar borgara í R/ík. Börn hans i
fyrra hjónabandi voru Margrjet fyrri kona
síra Gunnlaugs sál. Halldárssonar á Breiða-
bólsstað, Friðrikka, ekkja Hafliða Guð-
mundssonar verzlunarmanns, og Jóhanna,
er fyr var gipt síra Birni heitn. Stefáns-
syni á Sandfelli, en nú Þorgrími hjeraðs-
lækni Þórðarsyni á Borgum, Seinni konu
börn hans eru: Lydia, kona sfra Ólafs
Magnússonar á Sandfelli Guðrún kona
Einars Árnasonar bókhaldara hjer í Rvík,
-og Wilhelm stúdent (á Borgum).
Sparisjóður er nýstofnabur á Húsavík,
fyrir forgöngu verzlunarstjóra Þ. Gubjohnsen
og Sigurjóns dbrmanns á Laxamýri, ásamt
nokkrum bsendum öðrum þar í grend og verzl-
unarmönnum á Húsavík, er ábyrgjast samtals
1500 kr. Annars á sparisjóðurinn að vera
eign hlutafjelags, með 1600 kr. höfuðstól; hver
hlutur 50 kr.
íshús er einnig upp komið á Húsavík og
frystihús væntanlegt með vorinu, til beitu
geymslu.
Barnaskóla- og fundarhús hafa Hús-
vikingar einnig í smiðum, að mestu tilbúið
og gjöra sjer von um að varanlegum barna-
skóla fyrir hreppinn verði þar með borgið f'rá
næsta hausti.
Árnessýslu (Eyrarb.) 13. jan.: Geta má
þeirrar framfara-nýlundu, þótt smá sje, að
kvöldið þann 11. þ. mán. var kveikt hjer (á
Eyrarbakka) ljós á 6 gatnaljóskerum til stræta-
lýsingar. Fyrir forgöngu Pjeturs kennara
Guðmundssonar, skutu nokkrir menn saman
fyrir ljóskerum að miklu leyti; nokkuð í skuld
enn.
Skemmtanir fy.iir almenning hafa verið með
meira móti í vetur. Skal jeg þar fyrst til
nefna sjónleiki, sem hata verið leiknir nokkur
kveld: »Æíintýri á gönguför«, »Pjetur maka-
lausi« og »Nei«. Hefir þótt að "þeim góð
skemmtun, einkum þó Æfintýriuu, er hefur
þótt takast mjög vel í sumum atriðum. Jóla-
trje var hatt hjer 11. mán. fyrir 150 börn, frá
5 til 12 ára.
íshúsin á Austfjörðum. Það eru ekki
færri en 8 íshús og frystihús ýmist upp kom-
in eða í smíðum nú á Austfjörðum, frá því í
fyrra haust, — allt fyrir forgöngu og eptir
fyrirsögn Isaks Jónssonar, er þangað kom í
fyrra frá Ameríku (Winnipeg). Fyrsta húsið
var byggt í fyrra vetur í Mjóafirði, og annað
í vor á Brimnesi við Seyðisfjörð; þá hið 3. og
4. í haust sömuleiðis við Seyðisfjörð: hjá
Wathne á Búðareyri og hitt á Þórarinsstaða-
eyrum; enn fremur eitt (hið 5.) á Vopnafirði,
eitt (hið 6.) á Norðfirði og eitt (liið 7.) á Fá-
skrúðsfirði; loks stendur til að hann byggja
hið 8. á Eskifirði.
Þetta óvanalega fjör í nýjum framfarafyrir-
tækjum hjer á landi er því að þakka, að þau
tvö íshúsin, sem komin voru í gagn fyrir sum-
arvertíðina eystra, hafa reynzt reglulegar gull-
kistur fyrir útvegsbændur þar og fiskimenn.
Hefir merkur maður og áreiðanlegur á Seyð-
isfirði ritað ísafold það sem hjer segir um
Brimneshúsið og arðinn af því, eptir því sem
ísak hafði ritað upp hjá sjer þar að lútandi
fyrir tilmæli hans:
Brimneshúsið byggði hlutafjelag; 72 hlutir
á 25 kr.; kostaði það upp komið, nefnil. 1800
kr. Voru lagðar í það til geymslu í sumar
frá 16. júlí til 12. okt. 49,000 síldir, er not-
aðar voru síðan til beitu, en að eins þegar
ekki fekkst n/ síld í net eðanætur. Eyddust
alls til beitu úr íshúsinu 35,000 síldir, er
notaðar voru í 875 róðra, — ein kaka, þ. e.
40 síldir, í hvern róður. Það sem fekkst á
þessar 40 síldir í róðri hverjum var þetta frá
1 til iy2 og jafnvel upp í 2 skpd. af fiski.
Þótt aflinn sje ekki gerður nema 1 skpd. í
róðri og verðið sett 30 kr., þá nemur hann
samt alls 26,250 kr.
»Leiða má mikið góðar líkur aö því, að gróði
þessi a 11 u r sje íshúsinu að þakka; því að þótt
eitthvað kynni að hafa fiskast á skemmda síld
eða saltaða eða á aðra beitu, þá mundi það
varla hafa gert meira en til að jafna sig upp
í móti sparnaði þeim á netum og vinnukrapti,
sem íshúsið hefir haft í för með sjer. Á tíma-
bilinu frá 16. júlí til 12. okt. var síldarlaust
í sjó hjer vikum saman, og er hausta tekur
er opt ekki hægt að leggja net svo utarlega
sem þarf í firðinum fyrir sjávargangi, en þá
opt einmitt ágætur þorskafli, og það fram á
vetur, eins og var þetta ár.
Líkt gagn þessu segir ísak mjer að Mjóa-
fjarðarhúsið hafi gert.
Fjarri fer því, sem sumir munu hafa ímynd-
að sjer að óreyndu, að frosin síld sje lakari
til beitu en nýdregin. Hafa bæði íslending-
ar og Færeyingar við fiskiveiðar hjer sagt
mjer, að hún sje alveg eins góð, og jafnvel
betri fyrir ýsu, vegna þess, að brá legði af
henni í sjóinn, auk þess sem hægra væri að
beita henni af því, að allar taugar hefðu lin-
azt upp. Hefir opt verið reynt að leggja á
sama blettinn og samstundis lóðir með nýrri
síld og freðinni, og aflaðist jafnt á hvorar-
tveggju«.
»Skugga-Sveinn« og Kr. Ó. Þorgrims-
son. í 3 tbl. ísafoldar þ. á,, stóð grein frá
Kr. Ó. Þorgrímssyni, í hverri hann segir með
öðru fleiru), að jeg hafi samið fyrirspurnina
um »Skugga Sveins-leikinn, sem stóð í 3 tbl.
»Fj.konunnar« þ. á. En með því að það eru
hrein ósannindi, þá iýsi jeg Kr. Ó. Þorgríms-
son ósannindamann að því, að jeg hafi samið
áðurnefnda fyrirspurn. Hinu öðru, sem stend-
ur í áðurnefndri Isafoldargrein, verð jeg að
svara á öðrum stað, þar þjer, herra ritstjóri,
færizt undan að taka það í blað yðar.
Reykjavík 24. janúar 1890.
W. Ó. Breiðfjörð.
Fjárkláðinn.
Einhvern grun liefir amtmaðurinn í norður-
og austuramtinu haft af fjárkláða í umdæmi
sínu, þá hann 2. jan. f. á. skrifar öllum sýslu-
mönnum, sem undir hann vóru skipaðir, og
lagði fyrir þá að útvega álit sýslunefndanna.
um, hvað þeiin þætti tiltækilegast að gjöra
til þess að sporna við kláða á sauðfje (Stj.-
tíð. B. 1895 bls. 205); og eitthvað hefir amts-
ráðinu í norðuramtinu þótt skýrslur og álit
sýslunefndanna, sem forseti þess lagði fram á
fundi 20.—22. maí þ. á., athugaverðar, þar
sem það eptir allmiklar umrœður ályktaði,
«að fela forseta sínum að leggja fyrir allar
sýslunefndir að láta fram fara nákvæma skoð-
un á sauðfje, helzt rjett áður en fje er sleppt
úr húsi næsta vor; að brýna fyrir sýslumönn-
um að leggja fyrir hreppstjóra og hrepps-
nefndir, að hafa nákvæmt eptirlit með, að
kláðakindur verði aðskildar frá öðru fje og
læknaðar; og brýna fyrir bændum, að bera í
allt fje ekki að eins fyrri part vetrar»— amts-
ráðið hefir liaft hugmynd um, að íburðurinn
fyrri part vetrar mundi máske ekki með öllu
útrýma kláðanum ■—, «heldur og rjett áður
en fje er sleppt úr húsi að vorinu, hefði nokk-
ur kláði fundizt í því að vetrinum».
Þessi ályktun amtsráðs norðuramtsins sýnir
stefnu Norðlendinga í þessu fjárkláðamáli, og
bendir fyllilega til, að gjöra má sjer vonir um,
að kláðinn fái að lifa þar góðu lífi framvegis;
honum öllu meinlausari ákvörðun var naum-
ast hægt að taka; og eitthvað á annan hátt
mundi hún hafa orðið hjá þeim sælu herrum,
Pjetri amtmanni Hafstein eður Jóni ritara; en
þeir höfðu heldur ekki tœkifæri til að hafa
«alllangar umræður» um fjárkláðamálið í amts-
ráðunum.
Gamall fjárkláðahreppstjóri.
Um Tyrkjann kemst Gladstone þannig
að orði í haust í brjefi til kunningja síns —
honum blöskraði afskiptaleysi stórveldanna lit
af níðingsverkum hans í Armeníu:
»Jeg horfi á þetta vesalmenni, soldáninn,
sem guð hefir gert að svipu á mannkynið,
veifa merki sínu sigri hrósandi, en mótstöðu-
menn hans, Rússa, Frakka og Englendinga,
liggja hundflata fyrir fótum hans. Jeg læt
mig engu varða, hvernig skipta ber smáninni
milli þeirra. Jeg vona, og það er mjer nóg,
að hlutdeild míns lands verði heiminum greini-
lega sýnileg, og að land rnitt gangi úr skugga
nm hana, sjálfu sjer til góðs, hversu stór eða
lítil sem hún er.
Drottinn láti af náð sinni verða skjót enda-
lok á Tyrkjanum (sem nú drottnar) og öllu
hans athæfi. Það sem jeg hefi jafnan sagt,
meðan jeg hafði tilefni til að láta í ljósi
skoðanir mínar og til að hafast eitthvað að á
stimdum, það hið sama vil jeg segja í póli-
tiskri hrörnun minni eða dauða«.
Um Síberiu munu menn almennt hafa
þá hugmynd, að landið sje mestallt eintómar
klakabreiður, með kolmyrkvum námum og
dýflissum, þar sem kvalir og eymd eiga sjer
ævarandi samastað. En sannleikurinn er sá*