Tíminn - 27.01.1981, Blaðsíða 6
6
||j|jjj$|j|j Þri&judagur h.'janúar 1981
Herhvöt Morgunblaðsins
á
sunnudaginn var lætur óspart i ljós, að lágt sé risið
á Verkamannaíelaginu Dagsbrún á 75 ára afmæli
þess.
Höíundur Reykjavikurbréfsins segir, að fyrir
þremur árum, þegar rikisstjórn Geirs Hallgrims-
sonar setti kaupskerðingarlög, hafi risið verið
hærra. Þá hafi Ásmundur Stefánsson hafið glóru-
laust strið gegn rikisstjórninni og Guðmundur J.
Guðmundsson efnt tii ólöglegs útflutningsbanns,
sem hafi orðið þjóðinni til mikils tjóns.
Viðbrögðin séu önnur nú, þegar rikisstjórn
Gunnars Thoroddsen setji svipuð kaupskerðingar-
lög og Geir Hallgrimsson setti 1978. Nú heyrist
eiginlega ekki hósti né stuna frá verkalýðsleiðtog-
unum. Auðmýkt þeirra Ásmundar og Guðmundar,
þegar núverandi rikisstjórn eigi hlut að máli,
minnti helzt á viðtal þeirra Napóleons og Thiers i
Heljarslóðarorustu Gröndals. Höfundur Reykja-
vikurbréfs birtir viðtalið orðrétt, en það er á þessa
leið:
,,Keisarahjónin mættu Thiers i garðinum. Thi-
ers var með fyrsta bindið af uppreistarsögunni og
var ófrýnilegur i bragði, þvi hann hafði fundið
prentvillu i bókinni, le fyrir de, og þótti illt, ef
mönnum skyldi detta i hug að bera uppreistarsög-
una sina saman við Þjóðólf. ,,Kondu sællThiers”,
sagði Napóleon. ,,Komið þér sælir Napóleon
minn,” sagði Thiers. ,,Nú, hvurnin lizt þér á mig
núna,” sagði Napóleon. ,,Vel”, sagði Thiers. ,,Eru
ekki all-hermannleg vopnin min”, sagði Napóle-
on. „Jú”, sagði Thiers. ,,Er ekki þetta fallegr
hjálmr”, sagði Napóleon. ,,Jú”, sagði Thiers. ,,Er
ekki þetta fallegr skjöldr”, sagði Napóleon. „Jú”,
sagði Thiers. „Hvurnin þykir þér ljónið málað á
hann? Er ekki vinstri fóturinn á þvi nokkuð
stuttr?” sagði Napóleon.,,Jú”, sagði Thiers. „Er
ekki þetta laglegt spjót”, sagði Napóleon. „Jú”,
sagði Thiers. „Eru ekki rosabullurnar minar
vigamannligar”, sagði Napóleon. „Jú”, sagði Thi-
ers. „Er ekki brynjan min liðleg?”
sagði Napóleon. „Jú”, sagði Thiers. „Svo hef jeg
helvita mikla duggarapeisu af Ófeigi i Fjalli inn-
anundir, sem Þjóðólfr hefir gefið mér”, sagði
Napóleon. „Það er svo”, sagði Thiers. „Jeg held
jeg verði ekki votr i þessari peisu”, sagði Napó-
leon. „So”, sagði Thiers. „Nú hvaða andskoti ertu
fúll Thiers”, sagði Napóleon. „Á”, sagði Thiers.
„Já þú svarar ekki nema tómum einsatkvæðis-
orðum”, sagði Napóleon. „Hm”, sagði Thiers.”
Hér lýkur viðtali þeirra Napóleons og Thiers.
Höfundur Reykjavikurbréfs lætur fylgja þvi þau
ummæli, að Dagsbrún eigi betra skilið á 75 ára af-
mælinu en forustumenn á borð við Thiers.
Lokaorð hans eru þau, að það sé bezta afmælis-
óskin til Dagsbrúnarmanna að foringjar þeirra
hætti að likjast Thiers. Þessi orð verða vart skilin
öðru visi en sem áskorun um, að aftur verði, nú
gripið til sömu vinnubragða og vorið 1978, enda
þótt höfundurinn sé áður búinn að játa, að þau hafi
leitt til mikils tjóns fyrir þjóðina.
Nú er að sjá, hvort Dagsbrúnarmenn fara eftir
herhvöt Morgunblaðsins.
Þ.Þ.
tíl Dagsbrúnarmanna
Höfundur Reykjavikurbréfs Morgunblaðsins
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Auglýsingastjóri:
Steingrimur Gislason. Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhannsdótt-
ir. Afgreiöslustjóri: Siguröur Brynjólfsson. —Ritstjórar: Þórar-
inn Þórarinsson, Jón lielgason, Jón Sigurösson. Ritstjórnarfull-
trúi: Oddur V. Ólafsson. Fréttastjóri: Kjartan Jónasson. Blaöa-
menn: Agnes Bragadóttir, Atli Magnússon, Bjarghildur Stefáns-
dóttir, Friðrik Iiulriöason, Friöa Björnsdóttir (Heimilis-Tim-
inn), Heiöur Helgadóttir, Jónas Guömundsson (þingfréttir),
Jónas Guömundsson, Kristinn Hallgrimsson (borgarmál),
Kristin Leifsdóttir, Ragnar örn Pétursson (iþróttir), Ljósmynd-
ir: Guöjón Einarsson, Guöjón Róbert Agústsson. Myndasafn:
Eygló Stefánsdóttir. Prófarkir: Flosi Kristjánsson, Kristin Þor-
bjarnardóttir, Maria Anna Þorsteinsdóttir. — Ritstjórn, skrif-
stofur og auglýsingar: Siöumúla 15, Reykjavik. Simi: 86300.
Auglýsingasimi: 18300. Kvöldsimar: 86387, 86392. — Verö i lausa-
sölu 4.00. Askriftargjald á mánuöi: kr. 70.00. — Prentun:
Blaöaprcnt hf.
Þórarinn Þórarinsson:
Erlerit yfirlit
Kvenhetja dæmd til
lífláts í Peking
í reynd var látínn eiginmaður hennar dæmdur
SÍÐASTLIÐINN sunnudag
var i Peking eftir margra vikna
réttarhöld dómur kveðinn upp I
máli fjórmenningaklikunnar
svonefndu.
Jafnframt var kveöinn upp
dómur yfir fimm hershöföingj-
um og einum af einkariturum
Maós Zedong, en réttarhöldin
höföu einnig náð til þeirra, en
þeir þó ásakaöir um aðra glæpi
en fjórmenningaklikan.
Jiang Qing, ekkja Maós, fékk
þyngsta dóminn, ásamt Zhang
Chunquiao, fyrrum leiötoga
kommúnista i Shanghai. bau
voru dæmd til lifláts.
Þessum dómum veröur þó
ekki fullnægt fyrr en eftir tvö ár.
Samkvæmt kinverskum lögum
fá hinir dauöadæmdu þann tima
til að bæta ráö sitt og játa syndir
sinar. Að öðrum kosti veröur
dómum fullnægt eftir þennan
frest.
Aörir sakborningar voru
dæmdir i ævilangt fangelsi eða
aöeins skemmri tima. Þeir
höföu viöurkennt að mestu eða
öllu ásakanir þær, sem bornar
voru á þá.
Jiang Qing neitaði hins vegar
öllum ásökunum og taldi sig
eingöngu hafa farið eftir fyrir-
mælum eiginmanns sins. Stund-
um heföi hiín þó einnig fariö eft-
ir fyrirmælum Chou En-lai.
I réttarhöldunum mótmælti
Jiang oft svo eindregið þeim
sökum, sem hún var borin, aö
dómarinn fyrirskipaöi aö fjar-
lægja hana úr réttarsalnum.
Ákveönust uröu þó þessi mót-
mæli hennar, þegar dómurinn
yfir henni var kveöinn upp. Hún
ekki aðeins mótmælti dómnum
og forsendum hans, heldur lét
falla óvægin orð um Deng, sem
nú er valdamesti maöur Kina.
Þetta þoldi dómarinn ekki. Ji-
ang var handjárnuö og dregin út
úr salnum.
HIN skelegga framkoma Ji-
ang viö réttarhöldin hefur unnið
henni aukna frægö um viöa
veröld. Hvaða dóm, sem menn
leggja á réttarhöldin, viöur-
kenna menn kjark hennar og
einbeitni.
Meira en fjögur ár eru liðin
siöan hún var fangelsuð, ásamt
hinum þremur félögum sinum,
en þaö geröist i október 1976.
Vafalitiö hefur ' vistin ekki
verið betri en hjá gislunum i Te-
heran, enda eru karlmennirnir
þrir, sem voru fangelsaöir
ásamt Jiang, niöurbrotnir
menn. HUn bar höfuðiö hátt eins
og áöur.
ótrúlegt er annaö en aö hún
eigi siöar meir eftir aö veröa
stolt kinverskra kvenna.
Alit fréttaskýrenda er yfirleitt
þaö, aö fjórmenningaklikan
Jiang Qing aö svara spurningum I réttinum
svonefnda beri ekki meiri
ábyrgö á hinum meintu glæp-
um, sem bornir voru á hana, en
aðrir foringjar kommúnista á
timum menningarbyltingarinn-
ar. Mesta ábyrgð bar að sjálf-
sögöu aöalhöfundur menningar--
byltingarinnar, Maó Zedong.
Efalaust hafa margir glæpir
verið framdir I nafni byltingar-
innar. ööru visi var ekki unnt að
framkvæma hana en aö milljón-
ir manna sættu margvíslegum
rangindum og haröræöi.
Tilgangur hennar var aö
breyta sjálfu manneðlinu. Hún
átti aö uppræta kapitaliskan
hugsunarhátt, sem er rikur
þáttur i eöli mannsins.
Þaö reyndist Maó sterkara
eftir gifurlegar fórnir, sem kin-
verska þjóöin var búin að færa á
altari menningarbyltingarinn-
ar.
Fjórmenningaklikan vann aö
sjálfsögðu þau verk i
þágu menningarbyltingarinnar
aö hún veröskuldar ekki sér-
staka samúö. En þaöer rangt að
fella dóminn yfir fjórmenning-
unum einum. Sektin tilheyrir
öllum leiðtogum kommúnista,
sem studdu menningarbylting-
una I upphafi. Einn þeirra er
Deng, þótt hann snerist gegn
henni eftir aö hann varð eitt af
fórnarlömbum hennar.
t raun og veru voru dómarnir,
sem voru kveðnir upp i Peking á
sunnudaginn, áfellisdómar yfir
menninga rbyltingunni og
maóismanum.
Deng og félagar hans boða nú
aöra tegund af kommúnisma.
En reynist hann nokkru betri?
Það veröur aö vona, en trúin á
þaö er takmörkuö þangaö til
þaö kemur i ljós.
EN HVAÐ, sem þessum hug-
leiðingum liöur, er ekki annað
hægt en aö dást aö het juskap Ji-
angs Qing.
Jiang er 67 ára gömul, fædd I
marzmánuöi 1914 og hlaut þá
nafnið Li Jin. Hún hóf leiklistar-
nám 15 ára gömul, og hóf aö
starfa sem leikkona skömmu
síðar. Leiö hennar lá til Shang-
hai og fékk hún smáhlutverk i
nokkrum kvikmyndum þar.
Leikaraheiti hennar var Lan
Ping.
Sagt er, aö Jiang hafi gengið i
Kommúnistaflokkinn 1932. Þeg-
ar Japanir hernámu Shanghai
1937, flúöi hún þaðan I fylgd með
kommúnistum. Hún tók sér þá
nafnið Jiang Qing. Skömmu siö-
ar bar fundum hennar og Maós
saman. Þau giftust nokkru sið-
ar. Hún var þá 24 ára, en Maó 45
ára. Aöur haföi hann veriö þri-
giftur.
Litiö bar á Jiang opinberlega
fyrr en 1962. Þá birtist fyrst
mynd af henni i málgagni
kommúnista. Eftir aö menn-
ingarbyltingin hófst 1966 bar
meira og meira á henni og hún
kom hvaö eftir annaö fram sem
aöalfulltrúi eiginmanns sins,
sem kom þá oröiö minna fram
opinberlega en áður.
Jiang og Maó eignuöust eina
dóttur, Li Na, sem mætti viö út-
för fööur sins. Siöan hefur ekki
frétzt af henni.
Jiang Qing hlustar á ákærurnar gegn henni