Tíminn - 15.04.1982, Blaðsíða 18

Fimmtudagur 15. april 1982
26
menningarmál
Ashkenazy
■ Loks hittust allir styrktar-
félagar Tdnlistarfélagsins á
einum stað til að hlýöa á
Ashkenazy spila, og fylltu
náttúrlega Austurbæjarbió
út úr dyrum hinn 8. april.
Þar mátti kenna margt fyrir-
menni, sem sjaldan sést
á tónleikum þegar minna
er i húfi, enda er Ashk-
enazy að frægð og snilli tal-
inn i allra fremstu röð nú
um stundir. A efnisskránni
voru verk þriggja höfunda:
Skrjabins, Ravels og
Mussorgskýs. Skrjabin (1872-
1915) er kunnastur að þvi að
skrifa svo erfiða pianótónlist,
aö varla sé spilandi, og 6. só-
nata hans óp. 62, sem Ashke-
nazy lék þarna, er sögö vera
tæknilega erfiðasta verk, sem
skrifað hefur verið á þessari
öld. Þessa sónötu kynnti ég
mér allvel á upptöku fyrir tón-
leikana, og þótti hún vera
marklitill grautur. En i hönd- .
um Ashkenazys var hún nær
þvi óþekkjanleg, þvi einkenni
hanser þaö hversu dæmalaust
skýr og tær leikur hans er, og
höfuðlinur verksins vel
markaðar. Tækni hefur vist
aldrei veriö honum neitt mál,
enda varekkisýnilegt að hann
fyndi fyrir neinu, sem hann
spilaði þarna. A undan 6. só-
nötunni spilaöi Ashkenazy
þrjá þætti úr hvoru, ópus 51
frá 1906 og ópus 56 frá 1908 —
ég get ekki imyndað mér, að
þetta verði betur gert.
Skrjabin hóf feril sinn sem
mikill aödáandi Chopins, siðar
„uppgötvaði” hann Debussy
og Richard Strauss i ferð til
Evrópu, og upp úr þvf varð til
nýtt hljómakerfi hjá honum,
sem átti aö tengja tónlist og
guðspeki — af þvf tagi eru
sumar leiðbeiningar hans um
það hversu spila skuli 6. sónöt-
una: leyndardómsfullt — inn-
hverft — framandi — upphafið
— glitrandi — dularfullt — æs-
andi.
Gaspard de la nuit eftir Ra-
vel (1875-1937) er talið róman
tisktverk, „þrjár svart-hvitar
skissur” byggðar á kvæði eftir
Aloysius Bertrand. 1 Ondine
heyrist lokkandi söngur haf-
meyjarinnar — hana lék Edda
Erlendsdóttir hér á dögunum
við góöan oröstir. I Le Gibet ■
gálganum — sést hinn hengdi i
blóörauöu sólarlaginu, þar
sem suð skordýranna er eina
hljóðið sem rýfur þögnina. En
i Scarbo, þriðja þættinum, sér
sögumaður, frávita af
hræöslu, hvar draugur svifur
um i tunglsljósinu, þar til hann
loks hverfur, likt og blásið sé á
kertaljós.
Og að endingu — fyrir utan
tvö aukalög — spilaði Ashke-
nazy Myndir á sýningu eftir
Mussorgsky (1839-81), lang-
þekktasta verkið á þessum
tónleikum. Ashkenazy er
rösklegur maður og kvikur i
hreyfingum, enda lék hann
„Promenade” hraðar en ég
hef áöur heyrt þaö — liklega
mundi hann skoöa málverka-
sýningu einmitt þannig.
Þaö er mikiö ævintýri að
heyra svo frábæran tónlista-
mann sem Ashkenazy spila
hér, enda verður mér æ ljósari
sannleikur þeirra orða stjórn-
andans Celibidache, að hið
skrifaða verk sé aöeins beina-
grind— tónlistina sjálfa skapi
flytjandinn á staðnum. Og sé
hann mikill listamaðúr getur
jafnvel hinn magrasti efnivið-
ur oröið að listviðburði á sama
hátt ogBeethovenstínata getur
orðið að moði i höndum h vers-
dagsmanns. Auk þess var það
þakkarvert að fá sjtín-
deildarhring sinn ögn vikkað-
an með flutningi „sjald-
heyröra” verka i bland.
12.4. Sigurður Steinþtírsson
Siðustu Háskóla-
tónleikarnir
■ Hásktílatónleikum 1981-82
lauk föstudaginn 2. april með
knéfiðlukonsert Gunnars
Björnssonar og Jónasar Ingi-
mundarsonar. Þetta voru 15.
tónleikar vetrarins, allir hafa
þeir verið i Norræna hdsinu,
og allir nema einir i hádeginu
á föstudögum — „Svipmynd
Jónasar Tómassonar” voru
tónleikar haldnir i samvinnu
við Myrka múslkdaga á föstu-
dagskvöldi. Með þessu há-
degistónleikaformi er gerð til-
raun til þess að gefa kost á
tónlist án pipuhatts — tón-
listarmenn flytja þarna verk
sem þeirsjálfir vilja flytja, og
þurfa ekkiað hafa áhyggjur af
aðsókninni, a.m.k. fjárhags-
lega, og áheyrendur fá þarna
stund milli stri'ða, mitt i" erli
dagsins, og slá tónleikunum
jafnvel saman viö snarl á
matstofu Norræna hússins.
Séra Gunnar segist i blaða-
viðtölum æfa sig á hverjum
degi, minnst tvo tima en oft
meira.Ogáþessum tónleikum
sannaðist þaö aö það borgar
sig að vera duglegur aö æfa
sig, þvi aldrei hefi ég heyrt
Gunnar spila jafnvel: hann
kunni öll verkin utanbókar og
hafði á þeim fullkomiö vald,
tónninn fallegur og safamikill.
Þeir félagar léku þessi
verk: Sónötu i g-moll eftir
Henry Eccles (1670-1742), sem
var tónskáld og spilamaður
við hirðir Vilhjálms 3. af
Óraniu og Lúðviks 14. Frakka-
kóngs— „sónatan i g-moll fyr-
ir selló og hljómborð er eftir-
læti hljómleikagesta enn i
dag.”
Couplets des Foiles d’Es-
pagne eftir Marin Marais
(1656-1728), hirðmúsikus hjá
Lúðvik 14. — „flest meiri hátt-
ar tónskáldhafa fengist við að
semja tilbrigði um La Folia,
þótt tilbrigði Corellis fyrir
fiölu séu kannski þekktust.
Lagiö er aðeins fjórir tónar,
heillandi í einfaldleik sinum.”
Og loks Tólf tilbrigöi eftir
Beethoven um stef úr óratori-
unni Júdas Makkabeus eftir
Ha'ndel. Beethoven samdi til-
brigöin 26ára gamall. Hér rik-
ir fullkomið jafnræði með
pianói og knéfiðlu, n'ema
pianóinu sé gert ennþá hærra
undir höfði, enda var tón-
skáldið frægur virtúósi á pfanó
um þessar mundir — en séra
Gunnar lét sinn hlut og kné-
fiðlunnarhvergi, og fluttu þeir
Jónas tilbrigðin ttílf af miklum
glæsibrag. Enda var þeim vel
fagnaö, og máttu taka nokkur
aukalög.
Þetta voru sérlega ánægju-
legir tónleikar, eins og raunar
flestir Háskólatónleikarnir i
vetur. Aheyrendur voru með
fleira móti, um90, en aðstand-
endur tónleikanna eru raunar
þeirrar skoðunar, að með
þeim skuli stefnt að góðri og
ánægjulegri — og helst ekki of
venjulegri — tónlist, en minni
gaumur gefinn að áheyrenda-
fjölda.
12.4. Sigurður Steinþórsson
Sigurður Steinþórsson
skrifar um tónlist
flokkstarf
Aðalfundur
Aðalfundur hlutafélagsins Framnes verður haldinn
mánudaginn 19. april n.k. kl. 20.30 i Hamraborg 5 Kópa-
vogi. Dagskrá: Venjuleg aðalfundarstörf, lagabreytingar.
A fundinum verður afhent jöfnunarhlutabréf og hlutabréf
eftir siöustu hlutafjársöfnun.
Stjórnin
Framsóknarfélag Árnesssýslu 50 ára
Afmælishátið á Flúðum siðasta vetrardag 21. april. Dag-
skrá: kl. 18.30 kvöldverður. Agrip af sögu félagsins Agúst
Þorvaldsson, kl. 22.00 Ávarp Steingrimur Hermannsson
formaður Framsóknarflokksins.
Jóhannes Kristjánsson, eftirhermur.
Bændakvartett.
Hljómsveitin Rætur leikur fyrir dansi. Miðapantanir I
kvöldverð verða að berast fyrir 14. april n.k. til Vernharðs
Sigurgrimssonar simi 6320 eða Guðmars Guðjónssonar
simi 6043. Garðars Hannessonar simi: 4223, Hans Karls
Gunnlaugssonar simi: 6621 og Leifs Eirikssonar simi: 6537
Allir velkomnir
Stjórnin
Konur i verkalýðs- og samvinnuhreyfing-
unni.
Öpinn fundur um konur i verkalýðs- og samvinnu-
hreyfingunni verður haldinn á vegum kvenfélags Fram-
sóknafélagsins að Hótel Heklu mánudaginn 19. april kl.
20.30.
Ræður flytja: Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir formaður
Sóknar, Sigrún Eliasdóttir formaður Alþýðusambands
Vesturlands/Katrin Marisdóttir formaður Starfsmanna-
félags Sambandsins.
Fyrirspurnir — upplestur — kaffiveitingar.
Fundarstjóri verður Gerður Steinþórsdóttir. Ritari:
Kristin Eggertsdóttir.
Fjölmennum og fræðumst um stöðu kvenna i þessum
tveimur alþýðuhreyfingum.
Stjórnin.
Borgarnes»nærsveitir
Munið félagsvistina á Hótel Borgarnesi föstudaginn 16.
april kl. 20.30.
Slðasta kvöldið i 3ja kvölda keppni.
Framsóknarfélag Borgarness.
Rangæingar
Framsóknarvistin á Hvoli sunnudagskvöldið 18. april kl.
21.00.
Góð kvöldverðluan.
Framsóknarfélag Rangæinga.
Akranes
Framsóknarfélag Akraness heldur aðalfund sinn mánu-
daginn 19. april kl. 21.00 i Framsóknarhúsinu við Sunnu-
braut.
Venjuleg aðalfundarstörf. — önnur mál.
Stjórnin.
Hafnarfjörður
Kosningaskrifstofan að Hverfisgötu 25 verður opin virka
daga frá kl. 16-19.
Allt stuðningsfólk Framsóknarflokksins velkomið.
Fulltrúaráð.
Vorferð til Vinarborgar.
Brottför 30. mai. — Komið heim 6. júni.
Nánari upplýsingar i sima 24480.
Fulltrúaráö Framsóknarfélaganna f Reykjavík.
Kópavogur
Fundur um stefnuskrá flokksins fyrir bæjarstjórnarkosn-
ingarnar 22. mai veröur i kvöld 15. april kl. 20.301 Hamra-
borg 5.
Simi skrifstofunnar: 41590.
Kosningastjórn Framsóknarfélaganna.
Til leigu
traktorsgrafa
í stór og
smá
verk
Vélalelga
Jóns H. Eltonssonar
Engihjalla 25 Kópavogi
Sími 40929
Kvikmyndir
Sími 78900
| Nýjasta Paul Newman myndin
Lögreglustöðin
í Bronx
(ForlApache the Bronx )
Bronx hvérfið V New YórÍT\.» *
Unemt. Þaö fá þeir Paul Newman
og Ken Wahl aö finna fyrir.
Frábær lögreglumynd
AÖalhlutv. Paul Newman, Ken
Wahl, Edward Asner
Bönnuö innan 16 ára
1 lsl. texti
I Sýnd kl. 3, 5.15, 9 og 11.20
Lífvörðurinn
(My bodyguard)
Every kid
should have one...
MY
BODYGUAAD
I Lifvöröurinn er fyndinn og frábær
mynd sem getur gerst hvar sem
er. Sagan fjallar um ungdóminn
og er um leiö skilaboö til alheims-
ins.
Aöalhlutverk Chris Makepeace,
Asam Baldwin
Leikstjóri Tony Bill
lsl. texti
| Sýnd kl. 3, 5, 7, 9 og 11.
Fram í sviðsljósið
(Being There)
r\...
,-c X

Grinmynd i algjörum sérflokki.
Myndin er talin vera sú albesta
sem Peter Sellers lék.I, enda fékk
hún tvenn óskarsverölaun og var
útnefnd fyrir 6 Golden Globe
Awards. Sellers fer á kostum.
Aöalhlutv.: Peter Sellers, Shirley !
MacLaine, Melvin Douglas, Jack |
Warden.
lslenskur texti.
Leikstjóri: Hal Ashby.
Sýnd kl. 5 og 9
Draugagangur
f fHsonawawiwnÉ voj.
VQUR
Sýnd kl. 3 og 11.30
Klæði dauðans
(Dressed to kill)
EveryNkhitmarh
I IasABhuinninu...
TIIIsONI.NIHVHREM'S.
Myndir þær sem Brian de Palma |
gerir eru frábærar. Dressed to
kill sýnir þaö og sannar hvaö i
honum býr. Þessi mynd hefur
fengiö hvell aösókn erlendis.
Aöalhlutv: Michael Cainc, Angie j
Dickinson, Nancy Allen
Bönnuö innan 16 ára
lsl. texti.
Sýnd kl. 3, 5, 7, 11.30
Endless love
Enginn vafi er á þvi aö Brooke
Shields er táningastjarna ungl-
inganna I dag. Þiö muniö eftir
henni úr Bláa lóninu. Hreint frá-
bær mynd. Lagiö Endless Love er
til útnefningar fyrir besta lag I
kvikmynd i mars nk.
AÖalhlutverk: Brooke Shields,
Martin Hewitt, Shirley Knight.
| Leikstj.: Franco Zeffirelli.
íslenskur texti. Svnd kl. 9