Tíminn - 11.08.1988, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 11. ágúst 1988
Tíminn 5
Veruleg skattahækkun hjá öllum nema lágtekjufolki:
Staðgreiðsluskatturinn um
12-15% hærri en þeirgömlu
Drjúgur hluti launþega með miðlungs og sæmilegar tekjur þarf
í ár að greiða 13-15% hærri staðgreiðsluskatta heldur en þeir
hefðu þurft með gamla skattakerfinu. Þá er miðað við sömu
rauntekjur í ár og í fyrra. Það eru í kríngum 10-40 þús. krónum
hærri skattar sem þarf að greiða af um 800-1.500 þús. króna
tekjum í ár, sem jafngilda um 625-1.170 þús. króna tekjum árið
1987. Þetta er þó lágmarkið, þ.e. miðað við fólk sem engann
frádrátt hafði í gamla kerfinu. Skattarnir þyngjast ennþá meira
hjá þeim sem áður gátu nýtt frádrátt af einhverju tagi: Bílastyrk
(sem nær enginn borgaði áður skatta af), helming húsaleigu
og/eða meðlaga, skyldusparnað, námsfrádrátt eða annað.
Skattahækkun 13.000
af 890.000 kr. tekjum
Gjaldheimtu- og álagningarseð-
ill 1988 (sem launþegar hafa nýlega
fengið í hendur) er hér útgangs-
punktur til nánari skýringa. Tekjur
ársins 1987 voru 696.665 krónur. Á
þær var lagt:
Útsvar 65.640 kr.
Tekjuskattur 41.393 kr.
Samtals: 107.033 kr.
Þetta eru þeir skattar sem við-
komandi hefði þurft að borga í ár ef
engin skattkérfisbreytinging hefði
orðið. Til viðbótar má áætla (m.v.
síðasta ár) samtals um 7 þús. kr. í
sjúkratrygginga-, kirkju-, og sóknar-
gjald og Framkvæmdasjóð aldraðra,
þannig að heildarskattar til greiðslu
á þessu ári hefðu verið um 114 þús.
krónur.
Þjóðhagsstofnun áætlar að fram-
færsiuvísitala (og atvinnutekjur á
mann) hækki að meðaltali um 28%
milli áranna 1987 og 1988. Sam-
kvæmt því ættu jafn verðmætar
tekjur þetta ár að verða 891.730
krónur. Staðgreiðsluskattur af þeim
tekjum verður 127.260 krónur á
þessu ári. Munurinn er um 13.260
krónur, eða um 12% hærri skattar
heldur en ef gamla kerfið hefði gilt
og tekjur verið jafngildar bæði árin.
Um 45% hækkun
hjá skyldusparanda
í þessu dæmi er um lágmarks-
hækkun að ræða, því þetta dæmi er
tekið af einfaldasta launamanna-
framtali með föstum 10% frádrætti
og engum öðrum frádrætti, uppbót-
um eða ívilnunum af neinu tagi.
Skattgreiðandi með sömu tekjur
sem greitt hefði skylduspamað af
öllum tekjum sínum hefði sloppið
með rúmlega 26 þús. krónum lægri
tekjuskatt og þar með um 87.600
krónur í heildarskatta í ár, sam-
kvæmt gamla kerfinu. Fyrir slíkan
skattgreiðanda þýðir breytingin
nærri 40.000 þús. krónur, eða um
45% skattahækkun.
Skattgreiðendur með sömu
tekjur, sem höfu 50.000 kr. í ein-
hverskonar frádrátt, t.d. bílastyrk,
húsaleigu eða meðlög, hefðu í ár
þurft að greiða um 97 þús. krónur í
heildarskatta af jafngildum tekjum
og þeir þurfa nú að greiða af 127
þús. kr. staðgreiðsluskatt, sem áður
segir. Skattahækkun þeirra er um 30
þús. kr. eða um 30%.
Miðlungs-Jónamir blæða
Niðurstaðan verður hlutfallslega
svipuð þótt reiknað sé út frá heldur
lægri tekjum og sömuleiðis alit upp
undir tvöfalt hærri tekjum eða ein-
hverri upphæð þama á milli.Skatta-
hækkunin er 12-15% án fyrri frá-
dráttar og miklu meiri hjá þeim sem
misst hafa frádráttarfríðindi.
Fóik á lágmarkslaunum (rúm 335
þús. sl. ár - jafngildi 429 þús. í ár)
hefði verið skattlaust bæði með
gamla kerfinu og því nýja. Þó er sá
munur á, að lífeyrisþegum sem
aðeins hafa ellilífeyri og tekjutrygg-
ingu, gat áður nýst ónotaður persón-
uafsláttur upp í eignaskatt, en svo er
ekki í staðgreiðslukerfmu.
Ekki er það þó svo, að enginn
hafi nokkum hagnað af breyting-
unni (og aldrei þessu vant em það
þeir sem helst þurfa á því að halda).
Fólk með lág laun, en þó svolítið
yfir lágmarkslaunum, er sá hópur
sem getur sloppið betur með nýja
skattkerfinu en því gamla. Skatt-
leysismörkin í ár em við 532 þús.
króna tekjur, sem jafngilda um 415
þús. króna tekjum 1987. Af þeim
tekjum hefði í ár þurft að greiða um
20 þús. króna tekjuskatt og útsvar
hefði gamla kerfið ennþá verið í
gildi og enginn frádráttur nýst nema
10% fasti frádrátturinn.
Hátekjumenn
sleppa betur
Flestir aðrir virðast borga hærri
skatta í ár, af jafngildum tekjum og
í fyrra, heldur en þeir hefðu gert
með gamla kerfinu, og álagningu
eins og er á útsendum gjaldheimtu-
seðlum ásamt hlutfallslega svipuð-
um aukasköttum og í fyrra. Á mjög
háum tekjum er skattahækkunin þó
hlutfallslega minni en á miðlungs-
tekjunum, miðað við enga frádrátt-
arliði nema fasta 10% frádráttinn.
Líklegt er þó að einhverjum í þeirra
hópi bregði við missi frádráttarliða,
sem áður var hægt að nota til að
draga skattana niður, eins og bíla -
styrkir, dagpeningar og fleira eru
gott dæmi um.
Hækkun barnabóta
frá 2.500 kr. á ári
En hvað með bamabætumar -
hafa þær ekki hækkað á móti?
Bamabætur árið 1987 vom 12.625
kr. með fyrsta bami, 18.910 kr. með
bömum umfram eitt og þama til
vibótar 12.625 kr. ef böm voru
undir 7 ára aldri. Framreiknað með
framfærsluvísitölu svara þessar upp-
hæðir til 16.160 kr. og 24.205 kr. í
ár, en raunverulegar tölur em
18.670 og 28.005 krónur.
Raunhækkun er því frá 2.510
krónum á ári með einu bami eldra
en 6 ára, en með einu ungbami um
5 þús. kr. á ári, eða um 15,5%.
Varðandi raunhækkun bamabóta
er þess og að geta, að hún var kynnt
sem mótvægi við hækkun fæðiskost-
naðar hjá bamafjölskyldum vegna
upptöku söluskatts á matvömr, en
hins vegar ekki sem niðurgreiðsla á
staðgreiðsluskattinum. - HEI
Eignum Grænmetis
verslunarinnar
afsalað SÍIUI
Fjármálaráðherra undirritaði í
gær fyrir hönd ríkissjóðs afsal eigna
Grænmetisverslunar landbúnaðar-
ins til Sölusamtaka íslenskra matj-
urtaframleiðenda, SÍM.
Þetta fór fram eftir að skilyrði
fjármálaráðuneytisins fyrir staðfest-
Næstkomandi sunnudag þann 14.
ágúst mun Þjóðræknisfélagið hafa
gestamót fyrir Vestur-íslendinga
sem eins og kunnugt er hafa dvalið
hér á landi undanfarnar vikur.
Eins og mörg undanfarin ár verður
hlýtt á guðsþjónustu í Bessastaða-
kirkju þar sem séra Bragi Friðriks-
sonpredikar,oghefsthúnkl. 14.00.
Að lokinni guðsþjónustunni verð-
ur haldið gestamót að Hótel Borg.
Fyrir þá sem þess óska verða ferðir
ingu kaupsamnings höfðu verið
uppfyllt. Skilyrðin voru þau að þeir
aðilar í kartöflurækt sem ekki eru
aðilar að SÍM, samþykktu söluna,
enda væru hagsmunir þeirra
tryggðir.
að Bessastöðum og verður farið frá
Hljómskálanum kl. 13.30 og frá
Bessastöðum að Hótel Borg að lok-
inni guðsþjónustu.
Þjóðræknisfélagið óskar eftir því
að allir sem áhuga hafa, komi og
heilsi upp á gesti okkar að vestan.
Gestamótið er gott tækifæri til að
hitta vini og frændfólk, rifja upp
gömul kynni og koma á nýjum.
Hópurinn fer vestur daginn eftir,
mánudaginn 15. ágúst.
Gullinbrú:
Skotið á
bifreið
Skotið var úr loftriffli á bif-
rcið við Gullinbrú skömmu
eftir klukkan 17 í gær. Þegar
lögreglan kom á staðinn hafði
skotmaðurinn forðað sér. Ekki
er vitað hver þar var að vcrki.
-ABÓ
Sýndi kyn-
færi sín í
Öskjuhlíð
Eldri maður girti niður um
sig og sýndi börnum sem voru
að leik í Öskjuhlíðinni kynfæri
sín í gær. Þegar lögreglan kom
á staðinn var maðurinn á bak
og burt, en talað var við nokkra
menn sem þarna voru á ferð og
nöfn þeirra tekin niður. Ekki
er vitað hvort einhver þeirra
átti þarna hlut að máli.
-ABÓ
Vestur-íslendingar:
Boðið til gestamóts
Flugvöllurinn í Húsadal skemmdur:
Gífurleg flóð
í Markarfljóti
Gífurlegir vatnavextir hafa verið
í Markarfljóti og Steinsholtsá
undanfarna daga og hafa þeir nær
lokað leiðinni inn í Þórsmörk. í
gær tók annan enda flugvallarins
við Húsadal af í umbrotum Mark-
arfljóts og hætta var á að frekari
varnargarðar brystu þá og þegar.
Þannig var jafnvel talið að hluti
aðstöðunnar sem Austurleið hefur
í Húsadal yrði flóðunum að bráð.
Skálaverðir þar áttu þó frekar von
á að úr þessum vexti Markarfljóts
drægi þar sem ekki hefði rignt í
gær.
„Það færi samt enginn Range
Rover yfir Markarfljótið núna,
eins og reynt var um verslunar-
mannahelgina,“ sagði einn skála-
vörðurinn í Húsadal í samtali við
Tímann. Sagði stúlkan að von væri
á veghefli frá Vegagerðinni inneftir
í dag og þá yrði reynt að minnka
hættuna á að flóðin gætu skemmt
eitthvað af þeim flötum sem búið
væri að græða upp fyrir neðan
skálana. Það mun hafa verið ein
kvísl úr Markarfljóti sem ruddist
út fyrir venjulegan farveg og tók
hluta flugbrautarinnar af. Talið er
þó að enn sé hægt að lenda á
vellinum enda um að ræða þann
enda brautarinnar þar sem flugvél-
arnar hafa jafnan verið geymdar.
Kvíslin lét þó ekki þar við sitja
og rennur nú mun austar en hún
hefur gert í langan tíma. Hefur
hún ekki aðeins raskað ró flug-
manna, heldur rennur nú svo aust-
arlega að fara verður yfir hana á
vaði þegar farið hefur verið yfir
Krossá á rútuleiðinni inn að
Húsadal. Þannig verða ökumenn í
fyrsta skipti í langan tíma að aka
yfir vað á Markarfljótskvísl á leið
inn í Húsadal.
Skálavörðurinn sagði að nú sem
stæði væri fáum fært inn í Þórsmörk
nema kunnugum bílstjórum á stór-
um og góðum bílum. Steinsholtsá-
in væri fljóta verst og mun verri en
Krossáin þar sem hún væri mjög