Tíminn - 04.01.1994, Blaðsíða 8

iwJIlW
Þriöjudagur 4 janúar 1994
Luciano Pavarotti ásamt bandaríska listmálaranum Louise Woodward á verönd sumarhússins í Pesaro. Listakonan málabi myndina af söngvaranum.
Pavarotti meb nýja efnisskrá
Luciano Pavarotti fceddist 1935 í Modena á Ítalíu. Eftir kennarapróf nam hann söng í
Mantua. Pavarotti er einn hœstlaunaöi söngvari heims og er aubur hans metinn á ríflega tvo
milljaröa ísl. króna. Sigurganga hans hófst 1961 þegar hann bar sigur úr býtum í alþjóölegri
söngvarakeppni í Reggio Emilia í Bologna. Þá varö frumraun hans á óperusviöinu sama áriö
er hann var Rodolfo í „La Boheme" eftir Puccini, sem enn þann dag í dag er eitt eftirlcetishlut-
verk hans. í kjölfariö komu sönghlutverk í Amsterdam og Covent Garden-óperunni íLondon.
1965 söng hann í fyrsta sinn í Scala-óperunni í Mílanó, 1968 var þaö svo Metrópólitan-óper-
an í New York. 1988 komst hann í Heimsmetabók Guinness fyrir aö hafa veriö klappaöur fram
165 sinnum í Berlín þegar hann söng Nemorino úr „Ástardrykk" Donizettis. Pavarotti og
Adua kona hans eiga þrjár dcetur og heimili í Pesaro, Modena, Monte Carlo og New York.
Ekki er langt síðan þær sögur
gengu fjöllunum hærra aö nú
liöi sennilega aö því aö stór-
söngvaradagar Lucianos Pava-
rotti yröu á enda runnir en nú
viröist hann hafa gengiö í nokk-
urs konar endumýjun lífdag-
anna. Hann var oröinn svo
þungur og mikill utan um sig aö
heilsu hans stafaöi hætta af en
nú hefur honum tekist aö losa
sig viö eitthvaö af aukakílóunum
og er vonandi heilsunni þar meö
borgiö fyrst um sinn. Hann segist
vera hættur öllum íþróttaiökun-
um og fari ekki lengur í göngu-
feröir í svalri rigningu og alls ,
ekkí án trefils, reyndar sé þaö
bara um hásumariö sem hann fer
út fyrir dyr án þess aö hafa hatt,
en þetta séu einu varúðanáöstaf-
animar sem hann geri til aö hlífa
röddinni. Auk þess sem hann
gætir þess að fá nægan svefn. „Ég
er oröinn eins og eldri kona,"
segir hann.
Þar sem umræður um holdafar
hafa til þessa verið söngvaranum
viökvæmar var það meö hálfum
huga sem blaöamaður þýsks
blaðs haföi orö á því í viötali ný-
lega aö nú væri næstum hægt aö
segja aö hann væri orðinn
grannur. Hógvær benti söngvar-
inn á að heppileg skyrta ætti
sinn þátt í því, en „ég á líka sjálf-
ur þátt í þessari breytingu," sagöi
hann, ekki laus vib stolt. Og
varöandi heilsufariö sagöist
hann vera viö ágætis líöan,
syngja, kenna, synda, hlæja, og
sé hægt aö fara fram á meira? Og
blaöamaður heldur áfram aö
spyrja.
- En á árinu 1992 og á fyrstu
mánuðum ársins 1993 varð að af-
lýsa tónleikum hjá þér. Eru tón-
leikahaldarar famir að líta á þig
sem „hœttusþil"?
„Þab er fásinna. í örfá skipti gat
ég ekki sungið vegna veikinda. í
Róm var ég skorinn upp viö
brjóskþófa í hné og það hefur
líka komið fyrir aö ég hef kvefast.
En í hvert skiþti sem ég tek mér
hlé heitir þaö strax taugaáfall eöa
einhvers konar hættuástand."
- En hléið var nokkuð langt.
„Já, eftir þrjátíu ára linnulaust
strit hlýtur maöur aö mega leyfa
sér smátíma til aö hvílast og
íhuga, tímabil þar sem maöur
lætur þrýstinginn lönd og leiö."
- Áttu þar við þrýstinginn sem
fýlgir öllum þessum sýningafjölda?
„Eg kem reyndar alls ekld mjög
oft fram. Nei þrýstingurinn fylgir
frekar öllu umstanginu, eftirtekt-
inni sem veitt er öllu sem ég geri
og segi. Auðvitað kitlar það hé-
gómagimdina á sinn hátt en þaö
íþyngir mér líka mikiö þegar þaö
tekur á sig neikvæöa mynd."
- Ertu nú að tala um gagnrýnend-
ur sem hafa ekki alltaf verið vin-
samlegir ujpþ á síðkastið?
„Ég er að æfa upp nýja efnisskrá
og vil ekki láta trufla mig viö
það. Þess vegna hef ég engin dag-
blöö lesib aö undanfömu. Eg
treysti miklu meira á mat áheyr-
enda. Þeim verður aö líka þaö
sem ég er aö gera. Áheyrendur
em vissulega mitt yfirvald. Og ég
trúi aö ég sé nokkum veginn
samhljóma þeim. Auövitaö er sú
áhætta fyrir hendi þegar ég syng
fyrir hálfa milljón manns í
Central Park í New York, aö ein-
um eöa öömm gagnrýnanda líki
ekki efnisskráin. En ég set enga
efnisskrá saman fyrir gagnrýn-
endur. Áheyrendum veröur aö
líka hún."
- Einhvem tíma sagðir þú að það
að sytigja fyrir skara áheyrenda
vceri eins og að sofa hjá þeim. Get-
urðu skýrt fyrir lesendum hvað þú
áttir við með þessum orðum?
„Þaö get ég ómögulega þar sem
ég hef aldrei sagt neitt þessu líkt.
Og ef ég hef sagt þaö þá hef ég
ekki veriö alveg edrú, og þegar ég
er ekki alveg edrú gef ég hinar fá-
ránlegustu yfirlýsingar. Eitt skipti
á sviðinu er allt annað en atlot í
rúminu. Ég titra nefnilega af
hræðslu síöustu sekúndumar áö-
ur en ég stíg á sviöiö og þaö er
ekki fyrr en ég stend á sviöinu og
sé áheyrendur fyrir framan mig
aö ég næ stjóm á mér aftur. Þaö
er eins og aö dansa á línu, hætt-
an á aö falla af línunni er alltaf
fyrir hendi."
- Og hvers vegna hefurðu alltaf
bogna nögl hjá þér þegar þú ferð á
svið?
„Hjátrú. Ég er ótrúlega veikur
fyrir hjátrú. Ég held aö nöglin
gefi frá sér hagstæöa útgeislun á
efnisskrána mína."
- Hvaða atriði hefurþú í huga þeg-
ar þú setur saman efnisskrá fýrir
tónleika?
„Ég hugsa alltaf um þaö, aö
fólkiö sem kemur á tónleikana
mína býst viö aö fá eitthvað fyrir
peningana sína, eitthvaö sem
veitir því hamingju, eitthvaö
sem það nýtur. Og þess vegna
færist ég ekki undan aö syngja
vinsæla söngva, reyndar Ííka í
þeirri von aö vinna á mitt band
þá sem ekki hafa enn komist í
snertingu viö sígilda tónlist."
- Þér líður sem sagt vel í hlutverki
hins mikla vinsœldameistara?
„Tónlist er ekki bara fyrir fáa út-
valda. Þegar ég hóf feril minn
fyrir 30 ámm var það markmiö
mitt að flytja klassíska tónlist til
fólksins. Eg get sagt, án þess að
ýkja, aö þaö hefur mér tekist. Ég
hef flutt hverjum og einum góba
tónlist. Ég get glaöst yfir árangr-
inum þegar ég lít til baka."
- Og þá líklega einnig yfir eigin
fjárhagslegri afkomu. Með alþýðu-
söngvum og sígildum dœgurlögum
sem þú syngur á leikvöllum og í
íþrótthöllum ertu smám saman
orðinn margfaldur milljónamœr-
ingur.
„Ég er atvinnumaöur. Ég er í at-
vinnugrein þar sem fólk veröur
fátækara meö aldrinum. Ég þekki
nægilega marga tenóra sem hafa
ekki átt til hnífs og skeiöar við
ævilok til aö vita það. Ég vildi
ekki upplifa slík örlög. Þaö er
ástæöan fyrir því aö list mín
kostar sitt."
- Hálfa milljón dollara fyrir tón-
leika undir bemm himni?
„Þaö væri ágætt. Það em reynd-
ar ótrúlegar upphæöir í gangi."
- Hversu háar í alvöiu?
„Eg hef lært að halda sumum
hlutum fyrir mig sjálfan og ég
tala helst ekki um peninga. Ég
læt nægja að segja: Þegar ég kom
fram í fyrsta sinn fékk ég 80 doll-
ara og þaö veitti mér nákvæm-
lega sömu gleöi og nú þegar ég
fæ, er mér ánægja aö segja, marg-
falt meira fyrir að koma fram."
- Það eru ekki allir eins hrifhir af
fjöldaframleiðslunni á tónleikun-
um þínum undir berum himni og
þú. Þeir halda því fram að tónlist-
inni sé fómað fyrir viðskiptalega
hagsmuni.
„Meö þeim tónleikum hef ég
gert ópemna vinsæla. Þegar ég
byrjaði fyrir þrjátíu ámm fóm
kannski tvö prósent þeirra sem
hlusmöu á tónlist í óperuna. Nú
næ ég áreiöanlega til fimmtíu
prósenta þegar ég syng ítalskar
ópemaríur."
- Geturðu raunvemlega sungið
þessar ítölsku aríur betur en nokkur
annar, eins og oft er haldið fram?
„Nei, kannski var þaö svo áöur
fyrr þegar erlendu söngvaramir
gátu ekki alveg tileinkaö sér
mngumáliö. Nú em áreiöanlega
bandarískir söngvarar bestir, þeir
hafa fyrsta flokks raddir."
- Er kannski inni í myndinni að þú
eigir eftir að syngja heila óþem í
Hyde-^ða Central Park?
„Aldrei. Óperan á heima í leik-
húsinu, í mesta lagi á sviöinu í
Verona eöa í Orange, rómversku
hofi, væri líka möguleiki, en alls
ekki á fótboltavelli, þar er ekkert
andrúmsloft fyrir nokkuö eins
yndislegt og óperan er. Nei, slíkt
og þvílíkt geri ég aldrei. Ég ætia
hins vegar að halda ljóöasöng-
kvöld á íþróttavöllum áfram."
- Verður endurtekning á hinum
frœgu tónleikum í Caracalla-böð-
unum í Róm?
„Nei, það er ekki hægt aö endur-
taka slíkt."
- Vegna þess að topptenórsöngvar-
amir þrír, Pavarotti, Domingo og
Carreras vilja ekki syngja saman
meir?
„Það væri hægt aö skipuleggja
aftur slíkt þar sem viö, þveröfugt
við þaö sem aftur og aftur má
lesa í blööum og tímaritum, er-
um vel kunnugir og bemm virð-
ingu hver fyrir öbmm sem lista-
manni. En tónleikamir í Carac-
alla-bööunum vom alveg sérstak-
ir, einstakir, og ótrúleg
fagnaöarlæti. Næstum eins mikil
og í Berlín fyrir fimm ámm, þeg-
ar ég var kallaöur fram 165 sinn-
um í „Ástardrykk" Donizettis og
fékk inngöngu í Heimsmetabók
Guinness."