Morgunblaðið - 04.01.2008, Blaðsíða 14

14 FÖSTUDAGUR 4. JANÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
MIKIL spenna er enn í Kenía vegna
deilna um niðurstöður forsetakosn-
inganna en stjórnarandstæðingar
segja að beitt hafi verið svikum til að
tryggja Mwai Kibaki forseta endur-
kjör. Forsetaefni stjórnarandstæð-
inga, Raila Odinga, aflýsti í gær
fjöldafundi í höfuðborginni Naíróbí
þegar lögregla sló hring um fund-
arstaðinn og meinaði fólkinu að-
göngu. Talið er að um 350 manns
hafi fallið í óeirðum í kjölfar kosn-
inganna 27. desember og um 70.000
manns misst eða flúið heimili sín.
Þórunn Helgadóttir, sem rekur
barnaheimili í Naíróbí á vegum
ABC-hjálparstarfsins, komst í gær-
kvöld heim frá Tansaníu með tals-
verðar birgðir af mat og öðrum
nauðsynjum. Fólk í Naíróbí hefur
víða verið innilokað á heimilum sín-
um matarlaust í marga daga, versl-
anir eru margar lokaðar og þær sem
eru opnar selja mat á uppsprengdu
verði. Börnin á ABC-heimilinu voru
í gær byrjuð að reisa tjöld á lóð
heimilisins til að veita nauðstöddum
skjól.
Þórunn segir að allt hafi virst með
kyrrum kjörum þegar hún kom um
kvöldið, búið að opna einhverjar
verslanir og talsvert af fólki á ferli.
Lognið á undan storminum
„Við fyrstu sýn sá maður ekki að
eitthvað væri að en það var bara eins
og lognið á undan storminum.
Ástandið núna er alveg hrikalegt,
það er að breytast úr vondu í enn
verra. Það eru fátækrahverfi hérna í
kringum hverfið okkar. Fólk kemur
hingað í hópum úr hverfunum, þorir
ekki að sofa inni í húsum sínum,
sums staðar er verið að kveikja í
húsum og það óttast að brenna inni.
Stundum á það ekki einu sinni vatn
að drekka.
Starfsfólkið hefur verið að gefa
því eitthvað smávegis, tvær kart-
öflur eða vatnssopa, en við eigum
svo lítið. Plássið hjá okkur er ekki
mikið en við ætlum að taka inn til
okkar mæður með lítil börn og erum
að senda bílinn aftur til Tansaníu í
fyrramálið að ná í meiri mat. Stór
svæði í borginni og í vesturhluta
landsins eru á barmi hungursneyð-
ar.“
Þórunn segir að víða liggi lík í
skurðum í fátækrahverfunum eftir
átök glæpagengja sem sum séu gerð
út af stjórnarliðum og stjórnarand-
stæðingum. Líkhús séu þegar full.
Heimildarmenn hennar í vesturhér-
uðunum segja að þar sé það fyrst og
fremst lögreglan sem skjóti á fólk og
beiti óspart vopnum sínum. Hún hef-
ur eftir þeim að þar hafi yfirvöld
fengið liðsinni lögreglunnar í grann-
ríkinu Úganda.
Utanríkisráðuneytið í Reykjavík
ráðleggur Íslendingum frá ferðalög-
um til Kenía. Í tilkynningu frá ráðu-
neytinu er þeim sem nú eru í landinu
eða ættingjum þeirra bent á að hafa
samband við borgaraþjónustu utan-
ríkisráðuneytisins eða neyðarþjón-
ustu þess eftir lokun í síma 545 9900.
„Stór svæði á barmi
hungursneyðar“
Þórunn Helgadóttir segir ástandið í Kenía fara enn versnandi
Eftir Svein Sigurðsson
svs@mbl.is
ÁRIÐ 2008 gekk í garð í Evrópu og
hafði með í farangrinum fjöldann all-
an af nýjum lögum, sem öll eiga það
sameiginlegt að takmarka nokkuð
frelsi borgaranna. Þeir eru að vísu
margir og kannski í meirihluta, sem
fagna hertum reglum um reykingar,
mengun og auglýsingar um ruslfæði,
en ófáum finnst sem hið alsjáandi
auga Stóra bróður sé um það bil að
gera þeim lífið óbærilegt.
Í Þýskalandi, Frakklandi og
Portúgal tóku gildi um áramótin lög,
sem banna reykingar á veitinga-
húsum, krám og kaffihúsum og
finnst sumum sem þar með sé horfin
sú rómantíska stemning, sem ein-
kennt hafi þessa staði í meira en öld.
Í Þýskalandi þar sem stórir og kraft-
miklir bílar eru í hávegum hafðir
hafa þeir, sem mest menga, verið
bannaðir víða í miðborgum, þ. á m. í
Berlín, og í Mílanó á Ítalíu eru þeir
skattlagðir sérstaklega. Í Bretlandi
hafa tekið gildi lög, sem banna sjón-
varpsauglýsingar um ruslfæði og þá
einkanlega á þeim tímum, sem börn
horfa mest á sjónvarp.
„Ég hef reykt 40 sígarettur á dag
síðan ég var 12 ára og get ekki hætt
núna,“ segir Ali, kráreigandi í Berl-
ín, og hið íhaldssama dagblað Die
Welt minnti á, að eitt af baráttu-
málum byltingarsinnaðra manna á
19. öld hefði verið frelsi til að reykja
hvar sem er. Í Frakklandi hafa líka
sumir áhyggjur af, að verið sé að
kveða í kútinn hina frönsku frelsis-
hugsjón, „Liberte“.
Franski félagsfræðingurinn
Henri Pierre Jeudy bendir á það í
Liberation, að fólk hafi lengi notað
áfengi og tóbak til að slaka á og lík-
lega hafi það komið í veg fyrir marga
byltinguna. Það sé því aldrei að vita
nema bannið eigi eftir að koma af
stað óvæntum hræringum.
Er frelsið á undanhaldi?
Sumum finnst sem ríki Stóra bróður sé að verða að
veruleika með nýjum lögum gegn alls konar óhollustu
AP
Kófið Vestur í Nebraska vilja menn
banna reykingar með öllu í ríkinu.
SVONA er víða umhorfs í Napólí á Ítalíu um þessar
mundir, rotnandi sorphaugar á götunum og lífið í borg-
inni að verða mörgum með öllu óbærilegt. Ástæðan er
ekki sú, að sorphreinsunarmenn séu í verkfalli, heldur
vantar nýja sorphauga. Vill ekkert sveitarfélaganna í
kringum borgina sjá þá innan sinna marka og því er
hvergi hægt að koma ruslinu fyrir. Veldur það sjúk-
dómahættu og margoft hefur verið kveikt í því.
AP
Napólí að drukkna í sorpi
Dubai. AFP. | Bloggarar í Sádi-
Arabíu berjast nú fyrir því að fræg-
asti starfsbróðir þeirra, Fouad al-
Farhan, verði leystur úr haldi lög-
reglu. Hann var handtekinn á skrif-
stofu sinni í Jeddah 10. desember,
sakaður um að hafa „brotið gegn
reglum“ að sögn dómsmálaráðu-
neytisins en ekki er vitað hvar hann
er nú í fangelsi.
Farhan gagnrýndi nýlega 10
nafngreinda ráðamenn, þ. á m.
milljarðamæringinn Al-Walid bin
Talal og yfirmann dómstólanna,
Sheikh Saleh al-Luhaidan. Farhan
segist á bloggsíðu sinni, (www.
alfarhan.org) vilja tryggja „frelsi,
virðingu, réttlæti, jafnrétti, samráð
og önnur gildi íslams sem ekki eru
höfð í heiðri“. Segist hann þannig
vilja búa í haginn fyrir börnin sín í
framtíðinni. Aðeins einn fjölmiðill í
landinu, Arab
News, sem kem-
ur út á ensku,
hefur skýrt frá
handtökunni.
Farhan for-
dæmdi oft trú-
arofstæki. Í
grein 3. desem-
ber, eftir að
skýrt var frá handtöku um 200 liðs-
manna al-Qaeda hryðjuverka-
samtakanna, sagði hann að þótt
kyrrt væri í ríkinu núna væri ekki
búið að uppræta starf al-Qaeda í
landinu.
„Þegar börnin okkar alast upp í
umhverfi þar sem allri andstöðu er
vísað á bug verða þau auðveldlega
fórnarlömb og tæki í höndum
þeirra sem boða ofbeldi,“ sagði
hann.
Þekktasti bloggari Sádi-
Arabíu enn í haldi lögreglu
BANDARÍSKI
öldungadeildar-
þingmaðurinn
John McCain hef-
ur nú mest fylgi
meðal repúblik-
ana á landsvísu
sem frambjóð-
andi þeirra í for-
setakosning-
unum í haust.
Kemur þetta fram í nýrri könnun
en í henni fær McCain atkvæði 22%
repúblikana, tveimur prósentustig-
um meira en Rudy Giuliani, sem
lengst af síðasta ári var með lang-
mest fylgi sem forsetaframbjóð-
andi.
Í þriðja sætinu er Mike Hucka-
bee, fyrrverandi ríkisstjóri í Ark-
ansas en hann var talinn líklegur til
að sigra í forkosningunum í Iowa,
sem fram fóru í gærkvöld.
Í september sl. höfðu margir af-
skrifað McCain, sem þá var með
16% en Giuliani með 33%, en þessir
þrír, sem nefndir hafa verið, falla
allir undir 5%-skekkjumörkin.
Meðal demókrata hefur Hillary
Clinton mest fylgi á landsvísu, 46%,
Barack Obama hefur fulltingi 26%
en John Edwards, fyrrverandi öld-
ungadeildarþingmaður, fékk at-
kvæði 14% í könnuninni.
McCain með
forystuna
John McCain
NORSK yfirvöld reyna nú að hafa
uppi á togaranum Nemanskí sem
stakk af frá Kirkenes í norð-
anverðu landinu á sunnudag. Tog-
arinn var kyrrsettur vegna skorts á
skírteinum og er áhöfnin grunuð
um ólöglegar veiðar á Barentshafi.
Stakk af
FIMM létu lífið og um 70 manns
særðust þegar öflug bílsprengja
sprakk í gær nálægt herstöð í borg-
inni Diyarbakir í suðausturhluta
Tyrklands. Árásarmenn eru að
sögn ráðamanna í héraðinu úr röð-
um herskárra Kúrda.
Mannskætt tilræði
HAGVÖXTUR í Litháen var 10% á
síðasta ári en talið er að verulega
muni úr honum draga á þessu ári.
Mikill fjöldi Litháa hefur farið vest-
ur á bóginn í vinnu og þess vegna
hefur orðið að leita vinnuafls í
Úkraínu og Hvíta-Rússlandi.
10% hagvöxtur
TALSMENN leikfangaiðnaðarins í
Hong Kong segja hættu á, að loka
verði hundruðum leikfangaverk-
smiðja í Kína. Er ástæðan sú, að
margar verslanakeðjur í Banda-
ríkjunum, Evrópu og víðar hafa
sagt upp samningum við þær vegna
gallaðrar vöru og jafnvel eitraðrar.
Óttast lokanir
HUGSANLEGT er, að tími stóru flugeldanna,
tertnanna og bombanna verði brátt liðinn. Í
Svíþjóð er til dæmis gert ráð fyrir, að þetta
fýrverkerí verði með öllu bannað eftir 2010.
Innan Evrópusambandsins, ESB, er nú
unnið að nýjum reglum um skotelda og ára-
mótasprengjur og í Svíþjóð er hafin vinna við
að flokka allt dótið upp á nýtt með tilliti til ör-
yggis og þeirrar hættu, sem af því getur staf-
að. Þar er talið víst, að bannað verði að selja
stærstu flugeldana og sprengjurnar. Þá á um
leið að stórherða eftirlit með því, að ekki sé
verið að sprengja nema á tilteknum tíma.
Stórir flugeldar
líklega bannaðir
ÞAÐ segir sína
sögu um gengis-
leysi dollarans,
sem var sterk-
asti gjaldmiðill í
heimi um langan
aldur, að ekki er
lengur tekið við
honum á helstu
ferðamannastöð-
um á Indlandi, til dæmis við Taj
Mahal.
Í mörg ár fengust 50 indverskar
rúpíur fyrir dollarann og aðgangs-
eyrir að eftirsóttustu ferðamanna-
stöðunum var þá fimm dollarar
eða 250 rúpíur. Síðan hefur gengi
dollarans gagnvart rúpíunni verið
á niðurleið og því hefur verið
ákveðið, að hér eftir verði aðeins
tekið við rúpíum. Við Taj Mahal-
grafhýsið, sem er eins konar óður
til ástarinnar, hefur ekki verið tek-
ið við dollurum síðan í nóvember
og aðgangseyririnn hefur hækkað
mikið, kominn í 750 rúpíur.
Gengi dollarans hefur hríðfallið
gagnvart öllum öðrum helstu
gjaldmiðlunum og ein afleiðing
þess er sú, að dregið hefur úr
utanlandsferðum Bandaríkja-
manna.
Vilja ekki sjá dollara á ind-
verskum ferðamannastöðum
STUTT