Morgunblaðið - 07.10.2008, Blaðsíða 1

Þ R I Ð J U D A G U R 7. O K T Ó B E R 2 0 0 8
STOFNAÐ 1913
274. tölublað
96. árgangur
Landsprent ehf.
MBL.IS
Morgunblaðið
hvar sem er
hvenær sem er
NEYÐARLÖG Á ÍSLANDI
 Alþingi samþykkti
lög um fjármálamarkaði
 Fjármálaeftirlitið
fær víðtækar heimildir
 Skuldir bankanna
eru þjóðinni ofviða
 Glundroði einkenndi
gjaldeyrismarkaði
Eftir Baldur Arnarson
baldur@mbl.is
ÞÝSKA stjórnin leggst gegn hugmyndum um sameigin-
legan björgunarpott evrópskra ríkja til að rétta við fjár-
málafyrirtæki á fallanda fæti, á sama tíma og stöðugt
fjölgar í hópi þeirra Evrópuríkja sem hyggjast ganga í
ábyrgðir fyrir sparifjárinnstæður þegna sinna.
Spánverjum sárnar að hafa ekki verið boðið á neyðar-
fund fjögurra Evrópusambandsríkja, Ítalíu, Þýskalands,
Frakklands og Bretlands, í París um helgina, þar sem
reynt var að finna leiðir út úr efnahagsþrengingunum.
Þessi óánægja kom fram í þeirri gagnrýni Pedros
Solbes, fjármálaráðherra Spánar, að skort hefði á sam-
stillt átak Evrópusambandsríkjanna við kreppunni.
Jean-Claude Trichet, bankastjóri evrópska seðlabank-
ans, vildi hins vegar meina að sameiginlegar björgunar-
aðgerðir evrópskra ríkja á undanförnum dögum vitnuðu
um samstöðu innan Evrópusambandsins, sem gengur nú
í gegnum mestu efnahagslægðina í sögu evrunnar.
Líkt og í Bandaríkjunum lækkuðu hlutabréf frekar í
verði í Evrópu í gær og má nefna að franska hlutabréfa-
vísitalan CAC 40 féll um 9%, á næstversta deginum í
sögu sinni. | Leiðaraopna
Titringur í Evrópu
 Þjóðverjar leggjast gegn hugmyndum um björgunarpott
 Áframhaldandi lækkanir á hlutabréfavísitölum í álfunni
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
STJÓRNVÖLD gripu í gær til rót-
tækustu aðgerða í efnahagsmálum
sem gripið hefur verið til í sögu þjóð-
arinnar. Með lögum sem Alþingi
samþykkti í gær fékk Fjármálaeftir-
litið (FME) víðtækar heimildir til að
taka yfir stjórn fjármálastofnana
sem ekki geta staðið við skuldbind-
ingar sínar.
„Sú hætta er raunveruleg, góðir
landsmenn, að íslenska þjóðarbúið
myndi, ef allt færi á versta veg, sog-
ast með bönkunum inn í brimrótið og
afleiðingin yrði þjóðargjaldþrot.
Engin ábyrg ríkisstjórn teflir fram-
tíð þjóðar sinnar í slíka tvísýnu, jafn-
vel þótt sjálft bankakerfi þjóðarinn-
ar sé í húfi. Til slíks höfum við,
ráðamenn þjóðarinnar, ekki leyfi,“
sagði Geir H. Haarde forsætisráð-
herra í ávarpi sínu til þjóðarinnar í
gær.
Skuldabréf með 60% afföllum
Erlendir lánardrottnar eru þegar
farnir að selja skuldabréf íslensku
bankanna með allt að 60% afföllum.
Þeir vilja frekar fá eitthvað fyrir
bréfin en ekki neitt.
Staða viðskiptabankanna hefur
breyst mjög á skömmum tíma. Það
sem breyttist frá sunnudagskvöldinu
var að stórum lánalínum var lokað
bæði á Landsbankann og Kaupþing.
Þar spilaði annars vegar inn í lækk-
un lánshæfismats eftir að ríkið ákvað
að fara inn í Glitni og hins vegar
gengisfall krónunnar. Mikið af
tryggingum fyrir lánum í erlendri
mynt er í íslenskum krónum og verð-
ur minna virði þegar krónan fellur.
Í gærkvöldi var gengið út frá að
FME myndi yfirtaka rekstur bæði
Glitnis og Landsbanka. Lands-
bankamenn höfðu þó ekki heyrt neitt
frá FME í gærkvöldi. Heimildar-
maður innan bankans sagði að hann
yrði opinn í dag eins og venjulega.
 Neyðarlög | 2-9 og 11-17.
Eftir Agnesi Bragadóttur og
Þóru Kristínu Ásgeirsdóttur
STJÓRNVÖLD gera sér fulla grein fyrir því að
þegar aðgerðir Fjármálaeftirlitsins eru komnar til
framkvæmda í íslenskum fjármálastofnunum mun
lánstraust Íslendinga skaðast. Samkvæmt heim-
ildum Morgunblaðsins taldi ríkisstjórnin þó að
fórna yrði minni hagsmunum fyrir meiri, þ.e.
hagsmuni alls almennings. Nýir bankar um inn-
lenda starfsemi munu að líkindum líta dagsins ljós
í vikunni og fullyrt er einnig að lánstraust ríkis-
sjóðs muni ekki bíða skaða af, jafnvel batna.
Ekki liggur fyrir hversu miklum fjármunum er-
lendir lánardrottnar tapa á því ef innlendir bank-
ar greiða ekki upp lán sín að hluta eða öllu leyti.
Þá hefur Morgunblaðið heimildir fyrir því að
Seðlabankinn hafi metið það þannig að eini bank-
inn sem ætti raunhæfa möguleika á að komast í
gegnum þrengingarnar sé Kaupþing. Því hafi ver-
ið ákveðið að veita Kaupþingi 500 milljarða króna
erlent brúarlán gegn því að bankinn setti öll
hlutabréf sín í danska bankanum FIH að veði, en
hann er talinn mun meira virði en svo.
Stjórnvöld fullyrða að bankastarfsemi nýrra
banka muni verða með eðlilegum hætti þar sem
almenningur sæki sína venjulegu bankaþjónustu.
Þegar Össur Skarphéðinsson iðnaðarráðherra
var í gær spurður hvaða bankar myndu „rúlla“
svaraði hann að menn vissu um örlög Glitnis sem
hefði þegar leitað á náðir Seðlabankans og það
lægi sömuleiðis fyrir að Landsbankinn hefði sætt
áhlaupi í Bretlandi í gær. Kaupþing hefði fengið
fyrirgreiðslu hjá Seðlabanka út á trygg veð.
Morgunblaðið/Kristinn
Þungar byrðar „Ákvörðun um umfangsmiklar björgunaraðgerðir til handa íslensku bönkunum er því ekki spurning um að skattgreiðendur axli þyngri
byrðar tímabundið heldur varðar hún stöðu íslensku þjóðarinnar í heild sinni til langrar framtíðar,“ sagði Geir H. Haarde í ávarpi til þjóðarinnar.
Stofna nýja banka
 Útlit fyrir að nýir bankar líti dagsins ljós í kjölfar alþjóðlegrar lausafjárkreppu
 Iðnaðarráðherra talar um „örlög“ Glitnis og segir Landsbanka hafa sætt áhlaupi
 Telja forsendur | 8 og 12
Lífeyrissjóðirnir sjá fram á að
eignir sjóðanna eigi eftir að
rýrna umtalsvert. Hugsanlega
munu þeir fresta áformum um að
færa heim eignir sínar.
Ef illa fer fyrir einhverjum bönk-
um á næstu dögum hefur það
víðtæk áhrif enda er bæði fólk og
fyrirtæki hluthafar í viðskipta-
bönkunum.
Alger glundroði einkenndi gjald-
eyrismarkaði og erfitt var að sjá
raunverulegt gengi krónunnar.
Gengi evru fór upp í allt að 250
krónur í gær.
Erlendir lánardrottnar eru farn-
ir að selja skuldabréf íslenzku
bankanna með allt að 60% afföll-
um. Þeir horfa fram á mikið tap
af lánum sínum.
Engin
sætuefni
25% minni sykur
ÍS
L
E
N
S
K
A
S
IA
.I
S
M
S
A
41
26
8
03
.2
0
0
8