Sjómannablaðið Víkingur - 01.08.1952, Blaðsíða 12

kastað, og ég- veit að þið eruð mér samdóma
um það, að slíkt megi ekki koma fyrir, því að
hvern þann mann, sem er þess verður að lifa
menningarlífi meðal siðaðra manna, sækir sam-
vizkan heim, ef hann hefur gert verr en hann
vissi.
Þó vinna á togurum hafi hér aðallega verið
gerð að umtalsefni, þá gildir sama reglan um
önnur skip. Hlutirnir heita þar öðrum nöfnum,
en einkunnarorðin eru þar hin sömu, að inna
störfin af hendi með trúmennsku og hafa opin
augun fyrir öllu, sem betur má fara, því að
mörg eru verkefnin, sem kalla á hagar hend-
ur og er til valið fyrir unga og framgjarna
menn að láta þar eitthvað að sér kveða, sem
getur haldið orðstír þeirra á lofti og orðið þeim
traustur aflgjafi, til að vinna sér maklegt
ti’aust og álit samborgara sinna. Þetta er leið
sem flestum er fær, sem vit hafa og vilja til
að troða nýjar og óruddar slóðir til bjargar
sjálfum sér og öðrum.
Fyrir fyrri heimsstyrjöldina voru Islending-
ar viðurkenndir af erlendum viðskiptamönnum
fyi-ir að framleiða betri og fallegri saltfisk en
aðrar þjóðir, sem þá var eftirsótt vara. Þá var
meiri partur af fiskinum nr. 1, en aðeins lítill
hluti nr. 2. Nr. 3 var þá lítt þekkt. En hvernig
er ástandið nú í þessu efni? Það er þannig, að
nú er meiri hluti nr. 2 og 3, en minni hluti nr.
1 og svo er rammt að kveðið, að útlend firmu,
sem hér hafa viðskipti með þessa vöru, senda
mann til að gæta hagsmuna sinna hvað vöru-
vöndun snertir, og íslendingar hafa farið til við-
skiptalandanna til að standa fyrir máli sínu og
kynna sér óskir þeirra.
Hér virðist vera eitthvað alvarlegt á ferðum,
sem taka verður til skjótrar og gagngerðrar
yfirvegunar og ráða fulla bót á þeim mistökum,
sem hér virðast hafa á orðið.
Það hefur verið mikið talað um gullkistu þá,
í ræðu og riti, sem við eigum hér við strendur
landsins og sem sífellt er ausið úr, bæði af olckar
eigin skipum og skipum annarra þjóða, sem slíka
atvinnu stunda. Það er vitanlegt öllum, sem
nokkurt skyn hafa á þeim málum, að síðustu 20
árin hefur fiskur hér við land gengið mjög til
þurrðar og það svo, að á mörgum þeim miðum,
sem örugg voru talin, fæst nú ekki bein úr sjó,
og til að standast þá vöntun hafa verið fengin
stærri og betri skip með fullkomnasta útbún-
aði, sem nú þekkist, og ærnum kostnaði varið
til að halda aflamagninu við, en hinu virðist
hafa verið minni gaumur gefinn, að vanda þá
vöru, sem þessi stórvirku tæki færa að landi, og
verður þó að telja að það sé einn af höfuðþátt-
um þessarar starfsemi, og hvers vegna ættum
við ekki að geta verið fyllilega samkeppnisfærir
á þessu sviði við aðrar þjóðir nú eins og við
höfum áður verið?
Til marks um aflagetu þessara nýju skipa
og manna, sem á þeim eru, er það, að eldri
skip, sem fyrir nokkrum árum voru talin af-
bragðs skip, liggja nú við landfestar allan árs-
ins hring aðgerðalaus og grotna niður, því að
enginn maður fæst nú á þau og enginn treystir
sér til að gera þau út.
Fáir myndu hafa trúað því fyrir 15—20 árum
síðan, að á því herrans ári 1951 yrðum við að
senda okkar góðu og fullkomnu togara um há-
vetur til fjarlægra og lítt þekktra fiskimiða, í
fullri óvissu um árangur, vegna þess að hér við
strendur landsins var ekki fisk að fá, svo að
nægði fyrir kostnaði. Við fiskiþurrð á miðun-
um við strendur landsins getum við ekki ráðið
— en getum við þá ekkert gert til þess að vega
upp á móti því? Jú, vissulega, við getum aukið
verðmæti framleiðslunnar með meiri vöruvönd-
un, og það okkur að kostnaðarlausu. Það ætti
því að vera hverjum hugsandi manni ljóst, að
hér þurfi að verða algjör þáttaskipti í þessu efni.
Sérhver maður, sem nálægt þessari framleiðslu
kemur, bæði til sjós og lands, verður að vanda
verk sín eftir fyllstu getu og viti, því ef út af
er brugðið, er vá fyrir dyrum. Það myndi verða
þungt fyrir fótum hjá mörgum, ef þessi at-
vinnuvegur biði alvarlegan hnekki, því að ein-
hvern tíma var svo að orði kveðið, að minnka
myndi parfumelyktin í Austurstræti, ef þorsk-
urinn brygðist á Halanum.
Góðir áheyrendur, ég hef nú brýnt fyrir ykk-
ur sparsemi og vöruvöndun í starfinu og ég
vona, að ég hafi sannfært ykkur um, að það
eru þau lögmál, sem alltaf verður að hafa í
heiðri og aldrei má neinn skuggi á falla, því að
þá mun vel fara, og gott er á ungdómsárunum
að hafa í huga, að þegar þið eldist og lítið til
baka yfir runnið æfiskeið, þá munuð þið sem
margir aðrir kjósa að hafa hagað athöfnum
ykkar eitthvað á annan og betri veg, en þið hafið
gert, og væri hollt að hafa slíkt oft í huga og
gæti það orðið til að létta byrðina, þegar ald-
urinn færist yfir. Þá munuð þið geta tekið undir
með skáldinu, sem sagði:
Varlegar þá víst ég stýra skyldi,
voðastraumi lífsins í,
ef mér leyfa ljúfur Drottinn vildi,
líf ínitt aftur byrja á ný.
*
19D
VIKINGUR