Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1987, Qupperneq 26

NyJUNGAR
TÆKNI
skáplani. 5. Fasta-vökvamótor.
6. Ásrafall.
Varöandi kerfiö á mynd nr. 2
má nefna eftirfarandi kosti: Ein-
faldur búnaöur sem gerður er
af einingum sem ávallt er hægt
aö fá af lager, þ.e. engar sér-
smíðaðar einingar.
Sem ókosti má telja: Hér er
aöeins mælt streymið en ekki
tíönin, sem er hin eiginlega
stillta stærð. Þetta hefur í för
með sér að varanlega stillifrá-
vikið milli raun- og kjörtíðni get-
ur orðiö +/- 5%.
Þrýstifallið yfir mæliblendið
er nálægt 15 bar og er því hér
um talsvert afltaþ að ræða sem
rýrir nýtni kerfisins auk þess
sem afltapið breytist í varma i
olíunni og kallar á sérstakan
kælibúnað.
Kostirnir við þetta fyrirkomu-
lag eru: Hægt er að halda tíðn-
inni mjög nærri kjörtíðni eða +/-
2% varanlegt stillifrávik við fast
álag. Enga sérsmíðaða hluti
þarf í þetta kerfi.
Ókostir við þetta fyrirkomu-
lag eru: Stærð stillifráviksins
við álagsbreytingar er háð rúm-
taki olíunnar milli dælu og mót-
ors þannig að meira rúmtak
gefur aukna fjöðrun í kerfið og
eykur óstöðugleika. Búnaðinn
er ekki hægt að nota við sam-
keyrslu með öðrum rafstöðv-
um.
Mynd nr. 4 sýnir kerfi þar
sem bætt hefur verið úr fyrr-
nefndum ókostum.
Hugmyndin byggist á þvi að
haldið er föstum (konstant)
þrýstingi milli dælu og mótors
sveiflur. Þrýstiskynjarinn 12
sendir boð um Pl stilli að dæl-
unni sem stillir skáplanið þann-
ig að þrýstingurinn verði sem
jafnastur. Tíðnistillirinn 8 þreif-
ar eins og áður eftir tíðninni og
snúningshraða vélarinnar. í
þessu tilviki er vökvamótorinn
með stillanlegu skáplani og
hefur stillirinn 8 áhrif á þaö
þannig að þegar krafist er
hærra snúningsvægis, við
álagsaukningu, eykurskáplan-
ið við slaglengdina á bullunum í
mótornum. Til að gera búnað-
inn hæfan til samkeyrslu með
öðrum rafstöðvum er sett
snúningshraðafallsslaufa 10
inn í kerfið sem starfar þannig
að vaxandi skái á skáplani mót-
orsins gefur vaxandi frádráttar-
merki inn á kjörgildi stillisins.
Varðandi þetta fyrirkomulag
má benda á eftirtalda kosti:
Komist er hjá óheppilegum
áhrifum vegna rúmtaks olíunn-
ar í leiðslum milli dælu og mót-
ors (hefur einungis áhrif í kerf-
um með breytilegum þrýstingi).
Rúmtaksstreymi olíunnar er
einvörðungu háð álaginu á ás-
rafalinn en er óháð snúnings-
hraða aðalvélar, innan vissra
marka, og gerir það stillinguna
auðveldari. Hægt er að nýta
Mynd 3
26 VIKINGUR
Mynd nr. 3 sýnir endurbætt-
an stjórnbúnað á fyrrnefndu
kerfi.
Hér fer fram bein mæling á
tíðni netsins og hún borin sam-
an við kjörtíðni í stillinum 8. Til
að minnka tímabundnar sveifl-
ur við snúnings
hraðabreyting-
ar á aðalvél er
snúningshraði
hennar mældur
og látinn strax
©\ pj

[L- m Main v/
■V diesel
U engine
Mynd 4

hafa áhrif til að auka hallann á
skáplani dælunnar ef snún-
ingshraði aðalvélar lækkar.
Þetta fyrirkomulag er kallað
röskunarmæling (Feed for-
ward).
(þ.e. þrýstingurinn fasti en
streymið breytilegt). Eftir dælu
er sett upp þrýstiklukka 9 sem
eykurtímastuðul þrýstikerfisins
og dempar þar með þrýsti-
ásrafal við lægri snúnings-
hraða á aðalvél bæði hvað
varðar hámarksálag og hluta-
álag. Búnaðurinn gerir sam-
keyrslu rafstöðva mögulega.