Samvinnan - 01.06.1946, Blaðsíða 27

6. HEFTI
SAMVINNAN
„Nei, en ég kann dálítið í þýzku“.
„Hvar hefur þú lært þýzku?“
„Af þýzkri fjölskyldu, sem frændi minn var í kunn-
ingsskap við. Við krakkarnir lékum okkur saman."
Þessi skýring var svo blátt áfram og eðlileg, að við
henni varð ekkert sagt, þar eð Kari hafði engar sann-
anir fyrir, að hún væri röng.
Hjálmar heyrði vitanlega tíðindin, að Aníta gæti
talað „útlenzku,“ en hann hafði ekki orð á því við
hana. En hins vegar gat hann ekki varizt því að velta
þessu fyrir sér. Skýring hennar var að vísu eðlileg í
alla staði. — Hvað skyldi vera athugavert við það,
þótt hún hefði lært þýzku af því að umgangast
Þjóðverja. En hvernig sem því var varið, var Aníta
sjálf jafnmikil ráðgáta eftir sem áður. Hún virtist
jafnvel verða ennþá fjarlægari og meira framandi
með degi hverjum.
„Drottinn minn, hvað þú ert vel að þér, Aníta,“
sagði Agnes frá sér numin af hrifningu. „Ég er viss
um, að ég gæti aldrei lært útlenzku, þó að ætti mig
lifandi að drepa.“
•„Ég gæti nú ekki heldur talað „útlenzku,“ ef ég væri
drepin,“ sagði Aníta hlægjandi.
„Já, en athugaðu það,“ sagði Agnes háalvarleg, „að
þú, sem kannt svona mikið, — þú gætir gifzt ríkum
manni, kaupmanni eða skólakennara og hver veit
hvað. Að vísu er nú drengurinn, — en samt sem
áður .... Annað eins hefur nú skeð.“
„Ég hugsa alls ekki til að gifta mig,“ sagði Aníta
ákveðin. „Ég óska mér ekki annars en eignast heimili,
sem ér ræð sjálf, — litla, rauða húskytru, reglulega
snotra, með garði í kring og .... En það getur víst
aldrei orðið. Það er varla hægt að draga saman í
húsverð af vinnukonukaupinu.“
„Nei, það er vist og satt,“ sagði Agnes. „Það er ekki
nema ein leið til að eignast heimili, og hún er sú að
gifta sig. Og því skyldir þú ekki gera það“.
Aníta hristi höfuðið og horfði dreymandi út í loftið,
svo að Agnes kenndi í brjósti um hana eins og æfin-
týra prinsessu í álögum.
„Af því að ég get aldrei elskað framar,“ svaraði
Aníta.
„Það er nú hægt að gifta sig fyrir því,“ sagði Agnes.
„Það er auðvitað bezt að giftast þeim, sem manni
þykir vænt um, en sé það ómögulegt — þá .... Ég
vildi helzt ekki giftast neinum öðrum en Helmer, en
færi nú svo, að slitnaði upp úr milli okkar, — þyrfti ég
Þá endilega að verða piparkerling fyrir því?“
Aníta hló. Það var alltaf talsverður hugarléttir að
spjalla við Agnesi. Agnes stóð föstum fótum á jörð-
unni, og þrátt fyrir ævintýradrauma sína og græðgi
í grátbólgnar ástarsögur var framkoma hennar öll
svo örugg og hversdagsleg, að hún hafði hressandi
áhrif á Anítu. Agnes tók hverju því, er að höndum bar,
braut ekki heilann um, hvernig það ætti að vera eða
gæti hafa verið og sóttist ekki eftir neinu, sem hún
gat ómögulega öðlast. Agnes, hún á gott, hugsaði
Aníta stundum með sér.
Stundum var Aníta líka létt í, lund — þrátt fyrir
allt. — Bezt kunni hún við sig, þegar hún var úti á
fúni að heyvinnu með hinu fólkinu. Hún var farin
að æfast í vinnubrögðunum og fann, að hún varð
hraustari með degi hverjum og fékk skilning á
hinum margþættu störfum, er jafnan kalla að á stóru
sveitaheimili. Hún varð fegin hverju nýju verki, sem
hún lærði, og henni fannst sem hún hefði getað unað
glöð við hlutskipti sitt, ef fólkið hefði „litið hana réttu
auga“ og umgengizt hana án þess að hafa horn í síðu
hennar.
Einu sinni hafði hún orð á þessu við Hjálmar. Hann
hafði tekið eftir því, að hún var alls ekki svo ólagin
til vinnu og lét hana skilja það á sér til uppörvunar.
Aníta leit á hann og brosti hinu leiftursnögga, bjarta
brosi, sem hún átti til, en sjaldan brá fyrir. Þá var
sem gleðigeisli úr sál hennar ljómaði af andlitinu.
„Finnst þér ég vera að komast á lagið?“ spurði hún.
„Mér finnst það sjálfri. Ég hef alltaf vitað, að ég
væri sköpuð til að vera sveitastúlka.“
Hjálmar hló við.
„Þú — sveitastúlka! “ sagði hann með góðlátlegri
lítilsvirðingu.
Aníta hallaði undir flatt og leit til Agnesar.
„Já, heldur þú ekki, að ég hefði orðið allra sæmileg-
asta sveitakona, ef ég væri fædd hér og hefði fengið
að læra öll störf frá blautu barnsbeini eins og Agnes
og hinar stúlkurnar hérna?“
Hjálmar virti hana fyrir sér, eins og hann væri að
vega hana og meta, og brosti við. Þegar Hjálmar brosti,
en það var ekki oft, milduðust festudrættirnir um
munninn, smáhrukkur komu fram við augun, og allur
svipurinn varð svo ljúfmannlegur, að hver og einn
hlaut að fá til hans góðan þokka.
„Þú ert svo lítil og grönn,“ sagði hann. „Þú værir
rétt mátuleg til að brjóta þig saman og stinga þér í
vestisvasann, og þú mundir detta, ef blásið væri á þig,
— en svoleiðis er ekki hægt að fara með sveitakonur.“
„Já, en ég er seig og ég er líka sterk,“ sagði Aníta.
„Ég er alls ekki eins mikill vesalingur og þið haldið.“
„Nei, því hef ég veitt eftirtekt. — En svona hand-
leggir! Þessar fuglapípur! Hvað ætli þeir megi bjóða
sér.“
„Ég skal sýna þér, hvort ég er máttlaus,“ sagði hún,
og kenndi allt í einu ögrunar í röddinni.
Þau stóðu undir gömlu villieplatré í túnjaðrinum.
Aníta tók allt í einu stökk, og greip báðum höndum um
trjágrein og vóg sig upp, unz hakan hvíldi á grein-
inni. Svo sleppti hún taki með annarri hendinni
og vóg sig hvað eftir annað upp og niður á öðrum
handleggnum.
„Leikið þið þetta eftir!“ sagði hún sigri hrósandi
um leið og hún vatt sér mjúklega til jarðar.
„Þetta var vel af sér vikið,“ sagði Hjálmar. „Það
hefði mér sízt dottið í hug, að þú hefðir krafta til.“
„Nei, það dettur aldrei neinum í hug, að ég geti
neitt — nema allt illt, vitanlega," sagði Aníta, en
hún sagði þetta blátt áfram, án allrar beizkju. „Það
er heila málið. Ef ég fengi að vera — blátt áfram —
eins og mér er lagið og fengi tíma til að læra öll
vinnubrögð, þá skylduð þið að lokum verða að við-
urkenna, að ég er engu lakari sveitastúlka en hver
önnur. Þá mundi ég kunna vel við mig og vera eins
og heima hjá mér“.
187