Fálkinn - 06.02.1959, Blaðsíða 3

FÁLKINN
3
Frú Antróbus (Regína Þórðardóttir) og börnin, Henry (Baldvin
Herra Antróbus (Valur Gíslason) og fegurðardrottningin (Herdís
Halldórsson) og Gladys (Bryndís Pétursdóttir).
Þorvaldsdóttir).
Þjóðleikhúsið hefir nú tekið til
sýningar sjónleikinn „Á ystu nöf“
eftir bandaríska höfundinn Thornton
Wilder, sem er víðkunnur rithöfund-
ur og hefir m. a. þrisvar sinnum hlot-
ið Pulitzer-verðlaunin. Er á „Á ystu
nöf“ eitt þeirra verka, sem hann hlaut
þau fyrir.
Sigurður A. Magnússon skrifar um
Thornton Wilder í leikskrána og seg-
ir m. a. um þetta verk hans: „Hér
bregður höfundurinn upp mynd af
venjulegri eða „týpiskri" nútima fjöl-
skyldu á bakgrunni tíma og rúms.
Hann er að kanna söguna og leita að
cinbverjum algildum lögmálum i
henni.“
Leikrit þetta var mjög umdeilt,
þegar það var fyrst sýnt í New York
1942 og vakti mikið umtal. „Margir
gengu út af sýningum fylltir heilagri
vandlætingu og hneykslun, segir í
leikskránni, „en einn kunnasti leik-
dömari Bandarikjanna, Alexander
Woollcott, kvað upp þann dóm, að
þetta væri besti sjónleikur, sem nokk-
urn tíma hefði verið saminn af
Amerikumanni."
Já, það fer eklci á milli mála að
leikritið er nýstárlegt og er trúlegt
að hér sýnist sitt hverjum. Sagt liefir
verið í blaðaviðtali að höfundurinn
telji verkið „gamanleik" en þvi er
bætt við að undir niðri flytji það al-
varlegan boðskap. Það sé eins konar
lofsöngur um manninn, konuna og
fjölskylduna á öllum öldum. Margur
áhorfandinn mun þó — svona i fyrstu
atrennu — eiga i nokkrum erfiðleik-
um með að benda reiður á efninu og
sennilega lítill vafi á að hann færi
ánægðari út af annarri sýningu en
þeirri fyrstu, þegar hann skildi orðið
bctur, hvert höfundurinn er að fara.
„Á yztu nöf“ er trúlega mjög
skemmtilegt viðfangsefni fyrir leik-
ara. Að minnsta kosti virtust þeir i
essinu sínu. Leikgleðin var augljós.
Hlutverk eru fjölmörg í leiknum.
Þar her fyrst að nefna Sabínu þjón-
ustustúlku, sem Herdis Þorvaldsdóttir
leikur meistaralega. Hlutverkið er
raunverulega þriskipt, þvi auk vinnu-
konunnar, sem segir upp vistinni við
og við með löglegum hálfsmánaðar
fyrirvara og mjólkar mammút, birtist
hún einnig i gervi fegurðardrottning-
arinnar Heiðbjartar, og svo er hún
hún sjálf. Og sem slik lætur hún bestu
brandarana fjúka.
Valur Gíslason leikur herra Antró-
bus, sem var að glíma við að finna
upp stafrófið og margföldunartöfluna
og fann loks ujDp hjólið. Þá var hann
þcss fullviss að hann hefði náð öldu-
toppinum. Rcgina Þórðardóttir leikur
konu hans, sem stjórnar heimilinu af
röggsemi og heldur ætíð sínu þótt á
Framhald á bls. 14.

■y*v*w.‘.v.w.wwwrfCCvMC'

'• >> ;
■

);•; •• ................................

•:-:-::::::ý
... ':

’ . ^
I ■»•••• Ss'
IS® :
Þetta mun síð-
asta myndin,
sem tekin er af
Jóruhlaupi þar
sem minni
kletturinn sést.
Var hún tekin
fjórum dögum
áður en hann
hvarf. Upphaf-
lega voru klett-
arnir þrír, en
einn mun hafa
fallið um síð-
ustu aldamót.
Klettur I Jórnhlaupi fallinu
Þegar fólk á Selfossi reis úr rekkju
miðvikudaginn 28. janúar s.l. veitti
það þvi athygli að niinni kletturinn
í Jóruhlaupi, sem er skammt fyrir of-
an Ölfusárbrú, var horfinn. Undan-
farin ár hefir áin verað að smásverfa
af klettinum, og nú gat liann ekki
staðist hið mikla jakahlaup, sem
var i ánni, enda engin smáátök, sem
þar áttu sér stað. Kletturinn stóð á
gjábarmi og er liklegt að hann hafi
steypzt niður i hana. Dýpið i þeirri
gjá liefir aldrei verið mælt vegna
þess hve straumliörð áin er þarna.
1 Þjóðsögum Jóns Árnasonar segir
svo urn Jóruhlaup:
Jórunn hét stúlka ein. Hún var
bóndadóttir einlivers staðar úr Sand-
víkurhreppi úr Flóanum. Ung var hún
efnileg. En heldur þótti hún skapstór.
Hún var matselja hjá föður sinum.
Einlivern dag bar svo við, að hestaat
var haldið skammt frá bæ Jórunnar,
átti faðir liennar annan hestinn er
etja skyldi og liafði Jórunn miklai’
mætur á honurn. Hún var viðstödd
hestaatið og fleiri konur. En er atið
byrjaði sá hún, að liestur föður henn-
ar fór heldur halloka fyrir hinum.
Varð Jórunn svo æf við það og tryllt,
að hún óð að hinum hestinum og reif
undan honum lærið. Hljóp hún þegar
með ])að, svo ekki festi bönd á henni
upp að Ólfusá hjá Selfossi, þreif þar
upp bjarg eitt mikið úr hömrunum við
ána og kastaði því nálega út á miðja
á. Siðan hljóp hún yfir á stillum þess-
um og mælti um leið: „Mátulegt er
meyjarstig. Mál mun vera að gifta
sig“. Heitir þar siðan tröllkonuhlaup
cða aðrir segja Jórulilaup.
<V (V )V (V